Νεπάλ

Κατμαντού
Ομοσπονδιακή Λαϊκή Δημοκρατία ; του Νεπάλ संघीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्र नेपाल
	; Σημαία
	; Σημαία
	Εθνικό σύνθημα: जननी जन्मभूमिश्च स्वर्गादपि गरीयसी (Devanāgarī); (Η Μητέρα και η Μητέρα Πατρίδα είναι Μεγαλύτερες από τον Παράδεισο)
	Εθνικός ύμνος: Sayaű thűgā phūlkā hāmī; (Είμαστε εκατοντάδες λουλούδια);
	Τοποθεσία της χώρας στον κόσμο Η θέση του Νεπάλ (πράσινο)
Πρωτεύουσακαι μεγαλύτερη πόλη	Κατμαντού ; 27°42′N 85°19′E / 27.700°N 85.317°E
Επίσημες γλώσσες	Νεπαλικά
Πολίτευμα	Ομοσπονδιακή Ημιπροεδρική Δημοκρατία
Πρόεδρος; Αντιπρόεδρος; Πρωθυπουργός	Ραμ Τσάντρα Πουντέλ; Ραμ Σαχάγια Γιαντάβ; Χάτζα Πρασάντ Σαρμά Όλι
Κυριαρχία ; Ίδρυση; Ανακήρυξη δημοκρατίας; ; Ισχύον Σύνταγμα	; 21 Δεκεμβρίου 1768; ; 28 Μαΐου 2008; ; 20 Σεπτεμβρίου 2015
Έκταση • Σύνολο; • % Νερό; • Σύνορα	; 147.181 km2 (95η); 2,8; 2.926 km
Πληθυσμός; • Απογραφή 2021 ; • Πυκνότητα	; 29.164.578 (51η) ; 198,2 κατ./km2 (71η)
ΑΕΠ (ΙΑΔ); • Ολικό (2016); • Κατά κεφαλή	; 71,525 δισ. $ ; 2.478 $
ΑΕΠ (ονομαστικό); • Ολικό (2016); • Κατά κεφαλή	; 21,154 δισ. $ ; 733 $
ΔΑΑ (2021)	0,602 (143η) – μεσαίος
Νόμισμα	Ρουπία Νεπάλ (NPR)
Ζώνη ώρας	'Ωρα Νεπάλ (UTC +5:45)
Internet TLD	.np
Οδηγούν στα	αριστερά
Κωδικός κλήσης	+977

Συντεταγμένες: 28°15′00″N 83°55′00″E / 28.25°N 83.9167°E / 28.25; 83.9167

Το Νεπάλ (नेपाल), επίσημα η Ομοσπονδιακή Λαϊκή Δημοκρατία του Νεπάλ είναι μια μεσόγεια ασιατική χώρα, με έκταση 147.181 τ.χλμ. και πληθυσμό 29.164.578 κατοίκους,^[1] σύμφωνα με την απογραφή του 2021. Πρωτεύουσά του είναι η Κατμαντού. Πρόεδρος του κράτους εξελέγη το 2008 ο Ραμ Μπαράν Γιαντάβ. Βρίσκεται κυρίως στα Ιμαλάια, αλλά περιλαμβάνει επίσης τμήματα της Ινδογαγγητικής Πεδιάδας, συνορεύει με το Θιβέτ της Κίνας στα βόρεια και με την Ινδία στα νότια, ανατολικά και δυτικά, ενώ χωρίζεται στενά από το Μπανγκλαντές με τον διάδρομο του Σιλιγκούρι και από το Μπουτάν από το ινδικό κρατίδιο Σίκκιμ. Το Νεπάλ έχει ποικίλη γεωγραφία, συμπεριλαμβανομένων εύφορων πεδιάδων, υποαλπικών δασικών λόφων και οκτώ από τα δέκα ψηλότερα βουνά του κόσμου, συμπεριλαμβανομένου του Έβερεστ, του υψηλότερου σημείου στη Γη. Το Νεπάλ είναι ένα πολυεθνικό, πολύγλωσσο, πολυθρησκευτικό και πολυπολιτισμικό κράτος, με επίσημη γλώσσα τα νεπαλικά. Το Κατμαντού είναι η πρωτεύουσα του έθνους και η μεγαλύτερη πόλη του.

Το όνομα «Νεπάλ» καταγράφεται για πρώτη φορά σε κείμενα από τη βεδική περίοδο της ινδικής υποηπείρου, την εποχή όπου εξαπλώθηκε στο αρχαίο Νεπάλ όταν ιδρύθηκε ο Ινδουισμός, η κυρίαρχη θρησκεία της χώρας. Στα μέσα της πρώτης χιλιετίας π.Χ., ο Σιντάρτα Γκαουτάμα Βούδας, ο ιδρυτής του Βουδισμού, γεννήθηκε στο Λουμπίνι στο νότιο Νεπάλ. Τμήματα του βόρειου Νεπάλ ήταν συνυφασμένα με τον πολιτισμό του Θιβέτ στον βορρά. Η κεντρική κοιλάδα του Κατμαντού είναι συνυφασμένη με τον πολιτισμό των ινδοαρίων λαών και ήταν η έδρα της ευημερούσας συνομοσπονδίας του Νεβάρ, γνωστής ως Νεπάλ Μάνταλα. Στον κλάδο των Ιμαλαΐων του αρχαίου Δρόμου του Μεταξιού κυριαρχούσαν οι έμποροι της κοιλάδας Νεβάρ. Η κοσμοπολίτικη περιοχή ανέπτυξε ξεχωριστή παραδοσιακή τέχνη και αρχιτεκτονική. Μέχρι τον 18ο αιώνα, το βασίλειο Γκόρχα πέτυχε την ενοποίηση του Νεπάλ το 1768. Η δυναστεία των Σαχ ίδρυσε το Βασίλειο του Νεπάλ και αργότερα σχημάτισε συμμαχία με τη Βρετανική Αυτοκρατορία, υπό τη δυναστεία των πρωθυπουργών Ράνα. Η χώρα δεν έγινε ποτέ αποικία, αλλά χρησίμευσε ως ουδέτερο κράτος μεταξύ της Αυτοκρατορικής Κίνας και της Βρετανικής Ινδίας. Η κοινοβουλευτική δημοκρατία εισήχθη το 1951, αλλά ανεστάλη δύο φορές από τους μονάρχες του Νεπάλ, το 1960 και το 2005. Ο εμφύλιος πόλεμος του Νεπάλ στη δεκαετία του 1990 και στις αρχές της δεκαετίας του 2000 είχε ως αποτέλεσμα την ίδρυση μιας κοσμικής δημοκρατίας το 2008, δίνοντας τέλος στην τελευταία ινδουιστική μοναρχία στον κόσμο.

Το Σύνταγμα του Νεπάλ, που εγκρίθηκε το 2015, επιβεβαιώνει τη χώρα ως μια κοσμική ομοσπονδιακή κοινοβουλευτική δημοκρατία χωρισμένη σε επτά επαρχίες. Το Νεπάλ έγινε δεκτό στα Ηνωμένα Έθνη το 1955 και οι συνθήκες φιλίας υπογράφηκαν με την Ινδία το 1950 και την Κίνα το 1960. Το Νεπάλ φιλοξενεί τη μόνιμη γραμματεία της Ένωσης Περιφερειακής Συνεργασίας της Νότιας Ασίας, της οποίας είναι ιδρυτικό μέλος. Το Νεπάλ είναι επίσης μέλος του Κινήματος των Αδέσμευτων και της Πρωτοβουλίας του Κόλπου της Βεγγάλης. Οι Ένοπλες Δυνάμεις του Νεπάλ είναι οι πέμπτες σε μέγεθος στη Νότια Ασία και είναι αξιοσημείωτες για την ιστορία των Γκούρκα, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια των παγκοσμίων πολέμων, και συνέβαλαν σημαντικά στις ειρηνευτικές επιχειρήσεις των Ηνωμένων Εθνών.

Το προσωρινό Κοινοβούλιο του Νεπάλ ενέκρινε^[4] την κατάργηση της 240χρονης μοναρχίας, στις 28 Δεκεμβρίου του 2007. Το πολίτευμα της χώρας μεταβλήθηκε σε ομοσπονδιακή δημοκρατία.

Γεωγραφία

Συνορεύει στα δυτικά και τα νότια με την Ινδία, στα ανατολικά με το ινδικό προτεκτοράτο Σίκκιμ και στα βόρεια με το Θιβέτ της Κίνας. Είναι κατεξοχήν ορεινή περιοχή. Λέγεται και Ορεινό Βασίλειο γιατί τα 9/10 του εδάφους της (έχει έκταση 141.415 τ. χλμ.) καλύπτονται από ψηλά βουνά. Από τα δέκα πιο ψηλά βουνά του κόσμου τα εννέα βρίσκονται στο Νεπάλ. Οι πιο ψηλές κορυφές είναι το Έβερεστ (8.848 μ.), η Κανγκτσενγιούνγκα (8.044 μ.), η Νταουλαγκίρι (8.043 μ.) κ.ά. Μόνο στα νότια υπάρχει μια μικρή κοιλάδα, μέρος της κοιλάδας του ποταμού Γάγγη και είναι ελώδης ζούγκλα.

Διοικητική διαίρεση

Το Νεπάλ διαιρείται σε πέντε περιφέρειες και περαιτέρω σε 11 ζώνες. Οι περιφέρειες είναι:

Ιστορία

Οι πρώτες καταγραφές στην ιστορία του Νεπάλ εμφανίζονται λίγο μετά τον 7ο αιώνα π.Χ. όπου το μογγολικό φύλο Κιράτι κατοικεί για πρώτη φορά την εύφορη κοιλάδα του Κατμαντού. Ήταν σε αυτήν την περιοχή όπου γεννήθηκε ο πρίγκιπας Σιντάρτα Γκαουτάμα το 563 π.Χ. Ο Γκαουτάμα πρώτος πέτυχε τον Διαφωτισμό, έγινε ο πρώτος Βούδας (Φωτισμένος) και θεμελίωσε τη θρησκεία του Βουδισμού. Περίπου τον 2ο αιώνα π.Χ. αυτοκράτορας χρίζεται ο ινδικής καταγωγής Ασόκα, ο οποίος σύντομα ασπάζεται τον Βουδισμό, καθώς πιστεύει πως τα διδάγματα του Βούδα τα οποία καταδεικνύουν έναν ειρηνικό και ήπιο τρόπο ζωής μπορούν να εγκολπωθούν εύκολα από τον λαό και να ενοποιήσουν ολόκληρο το βασίλειο. Ωστόσο τα επόμενα χρόνια ο Ινδουισμός παραγκωνίζει τον Βουδισμό ιδιαίτερα με την άφιξη στην περιοχή των Λικκάβι τον 3ο αιώνα μ.Χ. όπου θα δυναστεύσουν μέχρι και τα τέλη του 9ου αιώνα. Αυτή χαρακτηρίζεται και ως χρυσή εποχή λαμπρών πολιτισμικών επιτευγμάτων και μνημείων που στέκουν μέχρι σήμερα.

Για μερικούς αιώνες το Νεπάλ περνούσε σκοτεινές περιόδους παρακμής όπου δεν υπάρχουν γνωστά στοιχεία, έως ότου τον 12ο αιώνα μ.Χ. φτάνουν στην κοιλάδα του Κατμαντού οι πρώτοι βασιλείς των Μάλλα, που θα κατακτήσουν την περιοχή και θα κυριαρχήσουν μέχρι την ενοποίηση των κρατιδίων τον 17ο αιώνα μ.Χ. Ένα γεγονός που σηματοδότησε αυτή την περίοδο είναι το μοίρασμα της κοιλάδας στους 3 γιους του αποθανόντα βασιλιά Γιάσα Μάλλα, και η αυτόματη δημιουργία τριών μικρών βασιλείων (Πατάν, Μπακταπούρ, Κατμαντού). Αποτέλεσμα αυτής της διαίρεσης ήταν μια έκρηξη αρχιτεκτονικών «στολιδιών» (όπως ναοί, παλάτια κλπ.) αφού υπήρχε έντονος ανταγωνισμός βασιζόμενος στον εντυπωσιασμό της αντίπαλης πλευράς.

Το βασίλειο του Νεπάλ ενοποιήθηκε το 1768 από τον σάχη Ναραγιάν (Πρίθιβι Ναραγιάν Σαχ), ο οποίος είχε εγκαταλείψει την Ινδία. Υπό τον σάχη Ναραγιάν και τους διαδόχους του, τα νεπαλικά σύνορα επεκτάθηκαν τόσο δυτικά μέχρι το Κασμίρ όσο και ανατολικά έως το Σίκκιμ (τώρα μέρος της Ινδίας) και για πρώτη φορά το Κατμαντού γίνεται πρωτεύουσα. Το 1815 ξεσπάει ο αγγλο-νεπαλέζικος πόλεμος που θα τελειώσει με ήττα των Νεπαλέζων και υπογραφή της συνθήκης του Σουγκάουλι, που παραχωρούσε κυριαρχικά δικαιώματα νεπαλικών περιοχών στους Άγγλους καθώς και τη δυνατότητα να στρατολογούν τους πιο αξιόλογους Νεπαλέζους πολεμιστές, γνωστούς ως Γκούρκα.

Τα επόμενα χρόνια το βασίλειο του Νεπάλ βρίσκεται σε συνεργασία με τη Βρετανική Αυτοκρατορία αλλά κλείνει τα σύνορά του (μέχρι και το 1950) προς τους ξένους, φοβούμενο πιθανή προσπάθεια εμπλοκής των Άγγλων στα εσωτερικά του θέματα, όπως συνέβαινε εκείνη την περίοδο στη γειτονική Ινδία. Το 1991 γίνονται για πρώτη φορά ελεύθερες εκλογές με νίκη του κόμματος των Μαοϊστών. Η χώρα όμως συνεχίζει να βρίσκεται σε πολιτική αστάθεια, γεγονός που θα οδηγήσει το 1995 σε εμφύλιο με πολλά θύματα. Το 2005 λήγει άτυπα ο πόλεμος, αλλά μέχρι σήμερα το πολιτικό κλίμα μπορεί να χαρακτηριστεί αρκετά «ρευστό».

Το Νεπάλ είναι η μόνη χώρα στον κόσμο που η σημαία της είναι διπλά τριγωνική.

Διακυβέρνηση

Στις 28 Δεκεμβρίου του 2007 το προσωρινό κοινοβούλιο του Νεπάλ, το οποίο συστάθηκε ύστερα από συμφωνία των μεγαλύτερων πολιτικών κομμάτων της χώρας και των Μαοϊστών, πρώην ανταρτών ανακήρυξε το Νεπάλ ως Ομοσπονδιακή Κοινοβουλευτική Δημοκρατία, αποκηρύσσοντας τη μοναρχία. Η απόφαση αναμένεται να επικυρωθεί από την Ιδρυτική Συντακτική Συνέλευση, η οποία θα προκύψει από εκλογές, που διενεργήθηκαν τον Απρίλιο του 2008. Οι εκλογές αναβλήθηκαν δύο φορές και τελικά διεξήχθησαν στις 10 Απριλίου του 2008. Στη διάρκεια των εκλογών, βρήκε τον θάνατο ένας άνθρωπος σε επεισόδια ανάμεσα σε οπαδούς αντίπαλων παρατάξεων στα νότια της χώρας. Περισσότεροι από 17,5 εκατομμύρια εκλογείς προσήλθαν στις κάλπες και με τον σχηματισμό της Συντακτικής Συνέλευσης θα καταργηθεί η μοναρχία στο κρατίδιο.^[5] Στη Συντακτική εθνοσυνέλευση εξελέγησαν συνολικά 601 βουλευτές, οι οποίοι ανεδείχθησαν έπειτα από μία σύνθετη εκλογική διαδικασία, που συνδυάζει το αναλογικό και πλειοψηφικό σύστημα. Τα πρώτα αποτελέσματα έδειξαν ^[6] προβάδισμα για τους πρώην Μαοϊστές αντάρτες. Ως αποτέλεσμα, εξελέγη από τη Συντακτική Συνέλευση νέος πρωθυπουργός ο ηγέτης των πρώην ανταρτών, Πρατσάντα. Το 2010 ξέσπασε πολιτική κρίση και τον επόμενο χρόνο έγινε Πρωθυπουργός ο Τζάλα Νατ Χανάλ και έπειτα ο Μπαμπουράμ Μπαταράι. Στις 20 Σεπτεμβρίου 2015 τέθηκε σε ισχύ το νέο Σύνταγμα.

Εκλογές

Πολιτική κρίση 2010-11

Μετά την παραίτηση του Πρατσάντα, πρωθυπουργός ανέλαβε ο Μαντχάβ Κουμάρ Νεπάλ, ο οποίος παραιτήθηκε τον Ιούνιο του 2010, με σκοπό να τερματιστεί η πολιτική κρίση, να ψηφιστεί νέο Σύνταγμα και να σχηματιστεί κυβέρνηση εθνικής ενότητας. Τον Ιούλιο του 2010 το κοινοβούλιο απέτυχε να εκλέξει νέο πρωθυπουργό. Στην πρώτη ψηφοφορία, στις 21 Ιουλίου, ο Πούσπα Καμάλ Νταχάλ έλαβε 242 ψήφους υπέρ, 114 κατά και υπήρχαν 236 αποχές. Έτσι, δεν κατάφερε να συγκεντρώσει τον απαιτούμενο αριθμό των 301 ψήφων. Σε επόμενη ψηφοφορία, ο Ραμτσάντρα Πουντέλ συγκέντρωσε 124 ψήφους υπέρ, ενώ 235 βουλευτές ψήφισαν κατά και υπήρχαν 228 αποχές. Οι ίδιοι υποψήφιοι απέτυχαν ξανά στις 23 Ιουλίου, με τον Νταχάλ να λαμβάνει 241 ψήφους και τον Πουντέλ 123^[7]. Στις 4 Νοεμβρίου 2010, απέτυχε η 16η συνεχής προσπάθεια για εκλογή πρωθυπουργού από το Κοινοβούλιο, καθώς ο μοναδικός υποψήφιος, Πουντέλ, συγκέντρωσε μόλις 82 ψήφους υπέρ, 2 κατά και 17 ουδέτερες, ενώ ένας υποψήφιος χρειάζεται πλειοψηφία 301 ψήφων στο 601μελές Κοινοβούλιο.^[8] Η 17η συνεχής απόπειρα για εκλογή πρωθυπουργού, στις 12 Ιανουαρίου 2011, αναβλήθηκε λόγω της αποχώρησης του μοναδικού υποψηφίου που είχε μείνει (του Πουντέλ).^[9].

Τελικά, στις 3 Φεβρουαρίου 2011 ο αριστερός Τζάλα Νατ Χανάλ, ηγέτης του Κομμουνιστικού Κόμματος (Μ-Λ), εξελέγη πρωθυπουργός από το Κοινοβούλιο, με 368 ψήφους έναντι 122 ψήφων για τον Πουντέλ από το Κογκρέσο του Νεπάλ και 67 για τον Μπιτζάι Κουμάρ Γκατσχεντάρ από το Φόρουμ για τα Δικαιώματα του Λαού των Μαντέσι.^[10] Ο Χανάλ παραιτήθηκε τον Αύγουστο προκειμένου να σχηματιστεί κυβέρνηση εθνικής ενότητας και νέος Πρωθυπουργός εξελέγη στις 28 Αυγούστου 2011 ο Μπαμπουράμ Μπαταράι, με 340 επί συνόλου 574 ψήφων στο Κοινοβούλιο.^[11] Η ορκωμοσία του Μπαταράι έγινε την επόμενη ημέρα.

Έγκλημα και νομοθεσία

Η επιβολή του νόμου στο Νεπάλ αποτελεί, κατά κύριο λόγο, ευθύνη της εθνικής αστυνομίας, η οποία αποτελεί ανεξάρτητο σώμα από τον στρατό. Στις ημέρες της ίδρυσής της, το προσωπικό αντλήθηκε κυρίως από τις ένοπλες δυνάμεις του Νεπάλ, που αγωνίστηκε ενάντια στη φεουδαρχική απολυταρχία Ράνα, στο Νεπάλ. Το Κεντρικό Γραφείο Ερευνών (CIB) και το Εθνικό Τμήματος Ερευνών του Νεπάλ (NID) είναι οι οργανισμοί έρευνας. Έχουν γραφεία σε όλες τις διοικητικές περιφέρειες. Οι αριθμοί ποικίλλουν από τρία σε πέντε μέλη σε κάθε επίπεδο περιφέρειας σε αγροτικές περιοχές, και οι αριθμοί μπορεί να είναι υψηλότεροι στις αστικές περιοχές. Επιπλέον, υπάρχει μονάδα επιτήρησης Εσωτερικού και Εξωτερικού, οι οποίες ασχολούνται κυρίως με τη διασυνοριακή τρομοκρατία, τη διακίνηση ναρκωτικών και το ξέπλυμα χρήματος.

Σύμφωνα με μια έρευνα του 2010, εκτιμάται ότι υπάρχουν περίπου 46.000 χρήστες σκληρών ναρκωτικών στη χώρα, με το 70% των χρηστών να συγκαταλέγεται στην ηλικιακή ομάδα των 15 έως 29. Η ίδια έρευνα ανέφερε επίσης ότι το 19% των χρηστών είχε εισαχθεί στα σκληρά ναρκωτικά όταν ήταν κάτω των 15 ετών και 14,4% των χρηστών ναρκωτικών πηγαίνουν ακόμα στο σχολείο ή το κολέγιο.

Η εμπορία ανθρώπων είναι ένα σημαντικό πρόβλημα στο Νεπάλ. Στο Νεπάλ θύματα διακινούνται εντός της χώρας, στην Ινδία, τη Μέση Ανατολή, και σε άλλες περιοχές, όπως η Μαλαισία. Οι γυναίκες ωθούνται στην πορνεία, ενώ άτομα ανεξαρτήτως φύλου και ηλικίας γίνονται οικιακό προσωπικό, ζητιάνοι, εργαζόμενοι σε εργοστάσια, εργαζόμενοι σε ορυχεία, καλλιτέχνες τσίρκου και στρατιώτες. Η σωματεμπορία είναι ιδιαίτερα αχαλίνωτη μέσα στο Νεπάλ και στην Ινδία, με μέσο όρο 5.000 έως 10.000 γυναίκες και κορίτσια κάθε χρόνο, μόνο στην Ινδία.

Με την ευρύτερη διαθεσιμότητα της τεχνολογίας των πληροφοριών, το έγκλημα στον κυβερνοχώρο ακολουθεί μια αυξανόμενη τάση. Η αστυνομία κάθε χρόνο ασχολείται με δεκάδες υποθέσεις που αφορούν το ηλεκτρονικό έγκλημα.

Η θανατική ποινή καταργήθηκε στο Νεπάλ το 1997. Το 2008, το Νεπάλ κατάργησε το σύστημα της καταναγκαστικής εργασίας, απελευθερώνοντας περίπου 20.000 ανθρώπους.

Δημογραφία

Το προσδόκιμο ζωής στο σύνολο του πληθυσμού, σύμφωνα με εκτιμήσεις του 2019 του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας ήταν 70,9 χρόνια (68,9 χρόνια οι άνδρες και 72,7 οι γυναίκες).^[12]