Μετάβαση στο περιεχόμενο

Μαζικές αυτοκτονίες το 1945 στη Ναζιστική Γερμανία

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ο αναπληρωτής δήμαρχος της Λειψίας, η σύζυγός του και η κόρη του, αυτοκτόνησαν στο Νέο Δημαρχείο (Neues Rathaus) καθώς τα αμερικανικά στρατεύματα εισέρχονταν στην πόλη στις 20 Απριλίου 1945.

Κατά τη διάρκεια των τελευταίων εβδομάδων του Τρίτου Ράιχ και του πολέμου στην Ευρώπη, πολλοί άμαχοι, κυβερνητικοί αξιωματούχοι και στρατιωτικό προσωπικό απ΄όλη τη Γερμανία αυτοκτόνησαν. Εκτός από τους υψηλόβαθμους Ναζιστές αξιωματούχους όπως ο Αδόλφος Χίτλερ, ο Γιόζεφ Γκέμπελς, ο Χάινριχ Χίμλερ, ο Φίλιπ Μπούλερ και ο Μάρτιν Μπόρμαν, πολλοί άλλοι επέλεξαν την αυτοκτονία (γερμανικά: Selbstmord) αντί να αποδεχτούν την ήττα της Γερμανίας.[1]

Οι παράγοντες που τους παρακίνησαν σε αυτήν την πράξη περιελάμβαναν τον φόβο για αντίποινα και τις φρικαλεότητες από τους Συμμάχους και ειδικά του Κόκκινου Στρατού, η ναζιστική προπαγάνδα που δόξαζε την αυτοκτονία ως προτιμότερη από την ήττα, και την απελπισία μετά την αυτοκτονία του Αδόλφου Χίτλερ. Για παράδειγμα, τον Μάιο του 1945, περίπου 1.000 άνθρωποι αυτοκτόνησαν πριν και μετά την είσοδο του Κόκκινου Στρατού στη γερμανική πόλη Ντεμίν, το οποίο είχε ως αποτέλεσμα ένα κύμα βιασμών, λεηλασίας και εκτελέσεων από στρατιώτες του Κόκκινου Στρατού.[2] Μόνο στο Βερολίνο αναφέρθηκαν περισσότερες από 7.000 αυτοκτονίες το 1945.

Τρεις ξεχωριστές περίοδοι αυτοκτονιών εντοπίστηκαν μεταξύ Ιανουαρίου και Μαΐου 1945, όταν χιλιάδες Γερμανοί έχασαν τη ζωή τους. Το περιοδικό Life ανέφερε ότι:

«Τις τελευταίες μέρες του πολέμου, η συντριπτική συνειδητοποίηση της απόλυτης ήττας ήταν πάρα πολύ έντονη για πολλούς Γερμανούς. Απογυμνωμένοι από την προπαγάνδα και τις βομβαρδιστικές δυνάμεις που τους είχαν δώσει δύναμη, δεν μπορούσαν να αντιμετωπίσουν με λογική ούτε τους κατακτητές τους, ούτε τις συνειδήσεις τους.[1]

Ο Γερμανός ψυχίατρος Έριχ Μένινγκερ-Λέρχενταλ σημείωσε:

«την ύπαρξη οργανωμένης μαζικής αυτοκτονίας σε μεγάλη κλίμακα που δεν είχε συμβεί στο παρελθόν στην ιστορία της Ευρώπης [...] υπάρχουν αυτοκτονίες που δεν έχουν καμία σχέση με ψυχικές ασθένειες ή κάποια ηθική και πνευματική απόκλιση, αλλά κυρίως με τη συνέχεια μιας βαριάς πολιτικής ήττας και τον φόβο να θεωρηθεί υπεύθυνη».[3]

Αιτιολογία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Υπήρχαν αρκετοί λόγοι που ορισμένοι Γερμανοί αποφάσισαν να τερματίσουν τη ζωή τους τους τελευταίους μήνες του πολέμου. Πρώτον, το 1945, η ναζιστική προπαγάνδα είχε δημιουργήσει φόβο σε ορισμένα τμήματα του πληθυσμού για την επικείμενη στρατιωτική εισβολή στη χώρα τους από τους Σοβιετικούς ή τους Δυτικούς Συμμάχους. Ενημερωτικές ταινίες από το Υπουργείο Δημόσιας Διαφωτισμού και Προπαγάνδας του Ράιχ επανειλημμένα κορόιδευαν το κοινό γιατί η Γερμανία δεν πρέπει να παραδοθεί, λέγοντας στους ανθρώπους ότι αντιμετώπιζαν την απειλή βασανιστηρίων, βιασμού και θανάτου με ήττα. Αυτοί οι φόβοι δεν ήταν αβάσιμοι, καθώς πολλοί Γερμανοί βιάστηκαν, κυρίως από σοβιετικούς στρατιώτες. Ο αριθμός των βιασμών αμφισβητείται, αλλά ήταν σίγουρα σημαντικός και υπήρξαν εκατοντάδες χιλιάδες περιστατικά, σύμφωνα με τους περισσότερους Δυτικούς ιστορικούς.

Δεύτερον, πολλοί Ναζιστές είχαν αναμφισβήτητα την αδιαμφισβήτητη πίστη τους στο Ναζιστικό κόμμα και μαζί με αυτή την πολιτιστική ιδεολογία της να προτιμά το θάνατο από το να ζει κανείς στην ήττα. Τέλος, άλλοι αυτοκτόνησαν επειδή ήξεραν τι θα τους συνέβαινε μετά την ήττα. Οι Σοβιετικοί, οι Αμερικανοί και οι Βρετανοί είχαν καταστήσει σαφές το 1943, με τη Διακήρυξη της Μόσχας, ότι όλοι όσοι θεωρηθούν εγκληματίες πολέμου θα αντιμετωπίσουν κρίση. Πολλοί αξιωματούχοι του κόμματος και στρατιωτικό προσωπικό γνώριζαν, επομένως, ότι θα αντιμετώπιζαν σοβαρή τιμωρία για τη συμπεριφορά τους κατά τη διάρκεια του πολέμου.

Οι αυτοκτονίες συνέβησαν σε τρία διαδοχικά κύματα:

  • Η πρώτη φάση ξεκίνησε στις αρχές Ιανουαρίου του 1945, όταν οι σοβιετικές δυνάμεις οδήγησαν τη Γερμανία πίσω στα εδάφη της στην Ανατολική Πρωσία και τη Σιλεσία.
  • Η δεύτερη φάση πραγματοποιήθηκε τον Απρίλιο και τον Μάιο όταν πολλοί αξιωματούχοι του Ναζιστικού Κόμματος και ανώτερο στρατιωτικό προσωπικό αυτοκτόνησαν. Τα επίπεδα αυτοκτονιών έφτασαν στο μέγιστο στο Βερολίνο τον Απρίλιο του 1945 όταν 3.881 άνθρωποι αυτοκτόνησαν κατά τη Μάχη του Βερολίνου. Ήταν σε αυτή τη φάση που ο Αδόλφος Χίτλερ και ο Γιόζεφ Γκέμπελς έβαλαν τέλος στη ζωή τους, μαζί με τις αντίστοιχες συζύγους τους. Η Μάγδα Γκέμπελς σκότωσε επίσης τα παιδιά της (δίνοντάς τους θρυμματισμένα δισκία κυανίου) ταυτόχρονα.
  • Η τελική φάση πραγματοποιήθηκε μετά την κατάληψη της Γερμανίας από τους Συμμάχους, κυρίως στα εδάφη που καταλαμβάνει ο Κόκκινος Στρατός, συχνά ως απάντηση σε εκτεταμένους βιασμούς και λεηλασίες από σοβιετικούς στρατιώτες.[4][5][6]

Η κλίμακα των κυμάτων αυτοκτονίας υποδηλώνει ότι ο φόβος και το άγχος ήταν κοινά κίνητρα.[7] Υπήρχε επίσης ένας μεγάλος αριθμός οικογενειακών αυτοκτονιών ή και δολοφονιών όπου οι μητέρες και οι πατέρες αυτοκτόνησαν μαζί με τα παιδιά τους.[8]

Μέθοδοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το σώμα του Στρατηγού Βάλτερ Ντόνκι βρίσκεται δίπλα σε ένα σκισμένο πορτρέτο του Χίτλερ. Ο Ντόνκι αυτοκτόνησε στο δημαρχείο της Λειψίας λίγο πριν από την άφιξη των συμμαχικών στρατευμάτων στις 19 Απριλίου 1945.

Οι κάψουλες κυανίου ήταν ένας από τους πιο συνηθισμένους τρόπους που οι άνθρωποι αυτοκτόνησαν τις τελευταίες ημέρες του πολέμου. Στις 12 Απριλίου 1945, μέλη της Νεολαίας του Χίτλερ διένειμαν χάπια κυανίου στα μέλη τους κατά την τελευταία συναυλία της Φιλαρμονικής του Βερολίνου.[9] Πριν από την αυτοκτονία του στο καταφύγιο του, ο Χίτλερ εξασφάλισε ότι σε όλο το προσωπικό του είχαν δοθεί κάψουλες κυανίου.

Τον Μάρτιο του 1945, οι Βρετανοί εκτύπωσαν μια γερμανική καρτ ποστάλ μαύρης προπαγάνδας, η οποία υποτίθεται ότι εκδόθηκε από τη ναζιστική κυβέρνηση, δίνοντας λεπτομερείς οδηγίες για το πώς να κρεμάσουν τον εαυτό τους με τον ελάχιστο πόνο.[10] Υπάρχουν πολλές τεκμηριωμένες περιπτώσεις όπου οι γονείς σκότωσαν τα παιδιά τους πριν πεθάνουν οι ίδιοι.[11]

Τα μέλη των γερμανικών ενόπλων δυνάμεων χρησιμοποιούσαν συχνά όπλα για να βάλουν τέλος στη ζωή τους. Για παράδειγμα, ο υποδιοικητής των Ες-Ες Έρνστ-Ρόμπερτ Γκράβιτς έβάλε τέλος στη ζωή του και της οικογένειάς του με χειροβομβίδα, οι στρατηγοί της Βέρμαχτ Βίλχελμ Μπούργκντορφ και Χανς Κρεμπς αυτοπυροβολήθηκαν στο κεφάλι με τα πιστόλια τους, και ο Γιόζεφ Τέρμποβεν, ο Επίτροπος του Ράιχ για τη Νορβηγία, ανατινάχτηκε σε μια αποθήκη με έκρηξη 50 κιλά δυναμίτη.

Αριθμός αυτοκτονιών και τοποθεσιών

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πάνω από 7.000 αυτοκτονίες αναφέρθηκαν στο Βερολίνο το 1945, αλλά πιστεύεται ότι πολλές αυτοκτονίες δεν αναφέρθηκαν λόγω του χάους της μεταπολεμικής περιόδου.[12] Άλλες τοποθεσίες όπου σημειώθηκαν αυτοκτονίες περιλαμβάνουν: Ντεμίν, Λάουενμπουργκ, Γκρύνμπεργκ, Ρόστοκ, Νοϊστρέλιτς, Πέντσλιν, Γκύστροβ, Μάλχιν, Νοϊμπραντένμπουργκ.[13]

Κράτος ενθάρρυνσης

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η επιθυμία της αυτοκτονίας πριν αποδεχτεί κάποιος την ήττα ήταν βασική ιδέα των Ναζί κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου.[14] Ο Αδόλφος Χίτλερ δήλωσε την προτίμησή του για την αυτοκτονία έναντι της ήττας σε μια ομιλία που έδωσε στο Ράιχσταγκ κατά την εισβολή στην Πολωνία το 1939, λέγοντας: «Θέλω τώρα να μην είμαι τίποτε άλλο από τον πρώτο στρατιώτη του Γερμανικού Ράιχ. Φορώ τον χιτώνα που ήταν πάντα το πιο ιερό και αγαπητό μου. Δεν θα το βγάλω ξανά έως ότου η νίκη είναι δική μας, ή δεν θα ζήσω να δω την ημέρα!» [15]

Όταν έγινε εμφανές ότι οι Ναζί επρόκειτο να χάσουν τον πόλεμο, οι ηγέτες της Γερμανίας (συμπεριλαμβανομένων των Γκέμπελς και του Χίτλερ) μίλησαν δημόσια υπέρ της αυτοκτονίας ως επιλογή. Ο Χίτλερ δήλωσε στις 30 Αυγούστου 1944 κατά τη διάρκεια στρατιωτικής ενημέρωσης, «Μόνο [ένα κλάσμα] του δευτερολέπτου. Τότε εξαργυρώνεται οτιδήποτε και βρίσκει γαλήνη και αιώνια ειρήνη».[16][17] Πολλοί υποστηρικτές της ναζιστικής ιδεολογίας και του κόμματος μοιράστηκαν το αποκαλυπτικό μήνυμα του Εθνικού Σοσιαλισμού και ανυπομονούσαν να βάλουν τέρμα στη ζωή τους.[18] Η μακροχρόνια έκθεση στη ναζιστική προπαγάνδα οδήγησε επίσης πολλούς Γερμανούς να υποθέσουν ότι η αυτοκτονία ήταν η μόνη τους διέξοδος.[17]

Η δόξα του βίαιου θανάτου πιστεύεται ότι προήλθε από τον ναζιστικό αγώνα μετά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο για την εξουσία και τους πρώιμους θανάτους των ναζιστών ακτιβιστών όπως ο Χορστ Βέζελ. Με τον ίδιο τρόπο, οι αυτοκτονίες των κορυφαίων Ναζιστών έπρεπε να θεωρηθούν ηρωικές θυσίες.[19] Σε μια ραδιοφωνική ομιλία στις 28 Φεβρουαρίου 1945 (κυκλοφόρησε στις περισσότερες εφημερίδες του Ράιχ την 1η Μαρτίου), ο Γιόζεφ Γκέμπελς δήλωσε στο δημόσιο ραδιόφωνο ότι, εάν η Γερμανία θα ηττηθεί, θα «πετάξει χαρούμενα τη ζωή του» ως κάτι το νεότερο.[19] Στις 28 Μαρτίου του ίδιου έτους, η ναζιστική εφημερίδα Völkischer Beobachter δημοσίευσε ένα άρθρο, το οποίο κάλεσε τους Γερμανούς να πολεμήσουν μέχρι θανάτου.[19]

Η αυτοκτονική ατμόσφαιρα ενισχύθηκε από την έκθεση των Ναζί για πολλούς σοβιετικούς μαζικούς τάφους και άλλες φρικαλεότητες που διαπράχθηκαν από το Λαϊκό Κομισαριάτο Εσωτερικών Υποθέσεων και τον Κόκκινο Στρατό μέχρι το τέλος του πολέμου.[20] Ένα φυλλάδιο των Ναζί που διανεμήθηκε τον Φεβρουάριο του 1945 στα εδάφη της Τσεχίας προειδοποίησε τους Γερμανούς αναγνώστες για το «πακέτο δολοφονιών από τους Μπολσεβίκους» του οποίου η νίκη θα οδηγούσε σε «απίστευτο μίσος, λεηλασίες, πείνα, απέλαση και εξόντωση» και κάλεσε τους Γερμανούς άντρες να «σώσουν τις γερμανικές γυναίκες και τα κορίτσια από την αμαρτία και τη σφαγή από τους μπολσεβίκους»..[20] Αυτοί οι φόβοι, και η απεικόνιση των «Σοβιετικών Μπολσεβίκων» ως υπανθρώπινα τέρατα, οδήγησαν σε μια σειρά μαζικών αυτοκτονιών στην ανατολική Γερμανία.

Μια γυναίκα υπάλληλος στην πόλη Σενλάνκε (Schönlanke) μέσα στην Πομερανία είπε, «Φοβούμενοι αυτά τα ζώα από τα ανατολικά, πολλοί ντόπιοι κάτοικοι έβαλαν τέρμα στη ζωή τους. (περίπου 500 από αυτούς) Ολόκληρες οικογένειες εξαφανίστηκαν με αυτόν τον τρόπο».[21] Ο φόβος της σοβιετικής κατοχής ήταν τόσο μεγάλος που ακόμη και άνθρωποι που ζούσαν μακριά από τις σοβιετικές γραμμές, συμπεριλαμβανομένου ενός συνταξιούχου στο Αμβούργο, αυτοκτόνησαν φοβούμενοι τι θα έκαναν οι σοβιετικοί στρατιώτες σε αυτούς.[3] Η συμπεριφορά των σοβιετικών στρατευμάτων έπαιξε επίσης ρόλο, καθώς πολλοί Γερμανοί αυτοκτόνησαν για να αποφύγουν τον βιασμό ή από ντροπή που είχαν βιαστεί.[22] Επιπλέον, πολλές αυτοκτονίες πιστεύεται ότι συνέβησαν λόγω κατάθλιψης που προκλήθηκε ή επιδεινώθηκε όταν ζούσαν σε μια πολεμική ζώνη ανάμεσα σε ερείπια.[22]

Αξιοσημείωτες αυτοκτονίες

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κύριο λήμμα: Κατάλογος αυτοκτονιών στη Ναζιστική Γερμανία
Το πτώμα του Χίμλερ μετά την αυτοκτονία του από δηλητήριο, 1945

Πολλοί εξέχοντες Ναζιστές ηγέτες, οπαδοί του Ναζισμού και μέλη των ενόπλων δυνάμεων αυτοκτόνησαν τις τελευταίες ημέρες του πολέμου. Άλλοι αυτοκτόνησαν μετά τη σύλληψή τους. Ο κατάλογος περιλαμβάνει 8 από τους 41 περιφερειακούς ηγέτες του Εθνικοσοσιαλιστικού Κόμματος που κατείχαν αξιώματα μεταξύ του 1926 και του 1945, 7 από τους 47 ανώτερους ηγέτες των Ες-Ες και της αστυνομίας, 53 από τους 554 στρατηγούς του στρατού, 14 από τους 98 στρατηγούς της Λουφτβάφε, 11 από τους 53 ναυάρχους του Πολεμικού Ναυτικού και άγνωστος αριθμός ανώτερων υπαλλήλων.[23]

Περαιτέρω ανάγνωση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,0 1,1 «Suicides: Nazis go down to defeat in a wave of selbstmord». Life Magazine. 14 Μαΐου 1945. Ανακτήθηκε στις 10 Απριλίου 2011. 
  2. ↑ Buske, Norbert (Hg.): Das Kriegsende in Demmin 1945. Berichte Erinnerungen Dokumente (Landeszentrale für politische Bildung Mecklenburg-Vorpommern. Landeskundliche Hefte), Schwerin 1995, in German (The End of the War in Demmin 1945 - Reports, Reminiscences, Documents). (ISBN 3-931185-04-4).
  3. ↑ 3,0 3,1 Goeschel page 165
  4. ↑ Ash, Lucy (May 2015). «The rape of Berlin – BBC News» (στα αγγλικά). BBC News. https://www.bbc.com/news/magazine-32529679. Ανακτήθηκε στις 2015-11-05. 
  5. ↑ «Silence Broken On Red Army Rapes In Germany». NPR.org. Ανακτήθηκε στις 5 Νοεμβρίου 2015. 
  6. ↑ Buske, Norbert (Hg.): Das Kriegsende in Demmin 1945. Berichte Erinnerungen Dokumente (Landeszentrale für politische Bildung Mecklenburg-Vorpommern. Landeskundliche Hefte), Schwerin 1995, in German (The End of the War in Demmin 1945 - Reports, Reminiscences, Documents). (ISBN 3-931185-04-4)
  7. ↑ Goeschel page 164
  8. ↑ Goeschel page 163
  9. ↑ Sereny, Gitta (1996). Albert Speer: His Battle with Truth (στα Αγγλικά). Pan Macmillan. σελ. 507. ISBN 9780330346979. 
  10. ↑ «H.1321, Hanging Instructions postcard». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Νοεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 17 Σεπτεμβρίου 2020. 
  11. ↑ «In one German town, 1,000 people killed themselves in 72 hours». www.Timeline.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Οκτωβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2016. 
  12. ↑ Goeschel p. 160
  13. ↑ (Γερμανικά) Lakotta, Beate (5 March 2005). "Tief vergraben, nicht dran rühren" Αρχειοθετήθηκε 2020-04-17 στο Wayback Machine. SPON. Retrieved 16 August 2010
  14. ↑ Goeschel page 8
  15. ↑ Goeschel page 150
  16. ↑ Goeschel page 151–152
  17. ↑ 17,0 17,1 Bessel page 188
  18. ↑ Bessel, Ludtke, Weisbrod pages 78–79
  19. ↑ 19,0 19,1 19,2 Goeschel page 154
  20. ↑ 20,0 20,1 Goeschel page 157
  21. ↑ Goeschel page 158, 162
  22. ↑ 22,0 22,1 Goeschel page 159
  23. ↑ Goeschel page 153
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Μαζικές_αυτοκτονίες_το_1945_στη_Ναζιστική_Γερμανία&oldid=10641893"