Λαμπριανό

Ιστορικά

Λαμπριανό ή λαμπριάτης ( Άνδρου), είναι το κατεξοχήν πασχαλινό πιάτο της Λαμπρής, πρόκειται για ένα πλούσιο πιάτο του ανδριώτικου πασχαλινού τραπεζιού,με το οποίο στο παρελθόν καλοδεχούνταν τους ναυτικούς που επέστρεφαν το Πάσχα στο νησί της Άνδρου. Κάθε χρόνο το Πάσχα αναβιώνει το έθιμο αυτό,καθώς αποτελεί μια γιόρτη με πολλούς συμβολισμούς και ένα πλήθος απο γαστρονομικές συνήθειες που διαφοροποιούνται απο τόπο σε τόπο.

Τσούγκρισμα κόκκινων αβγών,η Σαρακοστή, κυκλοτερείς χοροί και αρνιά στην σούβλα είναι οι εμβληματικές εικόνες με τις οποίες συνδέεται το Πάσχα των Ελληνων. Το σουβλιστό αρνί ,για παράδειγμα, που θεωρείται κατεξοχήν πασχαλινο έδεσμα όλων, είναι έθιμος της Πελοποννήσου και της Ρούμελης απλώς υιοθετήθηκε σε άλλα μέρη της ελληνικής επικράτειας.

Το νησί της Άνδρου

Στην άνδρο, το αρχοντικό νησί των κυκλάδων με τα πέτρινα γεφύρια και τα πυργόσπιτα,την πατρίδα πλοιοκτητών και καπεταναίων, έχουμε το περίφημο Λαμπριανό ή Λαμπριάτη . Για να μιλήσουμε για το συγκεκριμένο φαγητό οφείλουμε να αναφερθούμε στις πρώτες ύλες.Στην Άνδρο όπως και στα περισσότερα νησία του αιγαίου τα αμνοερίφια είναι στην συντριπτική πλειοψηφλια της ελευθέρας βοσκής.Η ανδριώτικη λευκή και πετρωτή αρμεξιά , το μαλαχτό, το βολάκι, το χλωροτύρι, είναι γεστικά ποιήματα τα οπόια μπαίνουν στην γέμιση του λαμπριανού ή αλλιώς λαμπριάτη μαζί με αβγά και χόρτα, μυρωδικά και τηγανιτό ψωμί.Κάθε οικογένεια δημιουργεί τη δική της συνταγή με αρνί ή κατσίκι ανάλογα με την προτίμηση τους.

Διαδικασία εθίμου

Η διαδικασία της προετοιμασίας είναι για το νησί μια μικρή γιορτή μέσα στην μεγάλη γιορτή της Λαμπρής. Κάθε οικογένεια έχει την υποχρέωση να μεταφέρει από ένα δεμάτι ξύλο στον φόυρνο του χωριού για να ψηθούν τα αρνιά. Ο φούρνος πρέπει να είναι ευρύχωρος για πολλούς "Λαμπριάτες" συνήθως χωραει 6-7 ανάλογα με το μέγεθος της γάστρας. Το ΜεγάλοΣάββατο το απόγευμα ο ιδιοκτήτης του φόυρνου καθώς χαρακτηρίζεται απο τους πιο έμπειρους στο έθιμο αυτό αναλαμβάνει το ψήσιμο. Η πόρτα του φούρνου σφραγίζεται με μειγμα απο λάσπη και στάχτη προκειμένου να διατηρηθεί η θερμοκρασία του και να σιγοψηθούν μέχρτι το επόμενο μεσημέρι. Την επομένη το μεσημέρι, περίπου στις 12:00 συγκεντρώνονται στο σπίτι και ο φούρνος ξεσφραγίζεται.Ένας-ένας βγάινουν απο τον φούρνο και τοποθετούνται με σειρά στο τραπέζι και μεταφέρονται αργότερα στο πασχαλινό τραπέζι.