Ελισάβετ, βασίλισσα της Αγγλίας (Ροσσίνι)
 |
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
| Ελισάβετ, βασίλισσα της Αγγλίας | |
|---|---|
 Η Ιζαμπέλλα Κολμπράν ως Ελισάβετ στην πρεμιέρα του έργου | |
| Πρωτότυπος τίτλος | Elisabetta, regina d'Inghilterra |
| Γλώσσα πρωτοτύπου | Ιταλικά |
| Είδος | dramma per musica |
| Μουσική | Τζοακίνο Ροσσίνι |
| Λιμπρέτο | Τζοβάνι Σμιτ |
| Πράξεις | 2 |
| Πρεμιέρα | 4 Οκτωβρίου 1815 |
| Θέατρο | Θέατρο Σαν Κάρλο, Νάπολη |
H Eλισάβετ, βασίλισσα της Αγγλίας (ιταλικά: Εlisabetta regina d' inghilterra) είναι ένα dramma per musica (μελόδραμα) σε δύο πράξεις του Ιταλού συνθέτη Τζοακίνο Ροσσίνι σε λιμπρέτο του Τζοβάνι Σμιτ, βασισμένο στο θεατρικό έργο II pagio di Leicester. H όπερα έκανε πρεμιέρα στο θέατρο Σαν Κάρλο της Νάπολης στις 4 Οκτωβρίου του 1815 με μεγάλη επιτυχία στο ναπολιτάνικο κοινό. Ήταν η πρώτη από τις εννέα όπερες που έγραψε ο Ροσσίνι για αυτό το θέατρο και μία από τις 18 όπερες που έγραψε κατά την διάρκεια της παραμονής του στην Νάπολη. Ο Ροσσίνι πήρε μελωδίες από άλλες όπερες για να συνθέσει την Ελισάβετ. Ακόμα, η ουβερτούρα της όπερας είναι η περίφημη ουβερτούρα του Κουρέα της Σεβίλλης. Λίγη μουσική επαναχρησιμοποιήθηκε από τον Ροσσίνι σε μετέπειτα όπερες και ένα μέρος της πρώτης άριας της Ελισάβετ επαναχρησιμοποιήθηκε τέσσερις μήνες αργότερα στην άρια της Ροζίνας ''Uva voce poco fa''.
Ιστορικό απόδοσης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Επίσης, η όπερα πραγματοποιήθηκε στο Ηνωμένο Βασίλειο στις 30 Απριλίου 1818 στο King's Theatre του Λονδίνου.
Σημαντικές παραστάσεις δόθηκαν στο Παλέρμο το 1970, στην Αρλ το 1975, στο Βασιλικό Θέατρο του Τορίνο, στο θέατρο Σαν Κάρλο το 1991, στη Νέα Υόρκη το 1998, στο Μπουένος Άιρες το 2004 και την ίδια χρονιά στο Φεστιβάλ Ροσσίνι του Πέζαρο.
Ρόλοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]| Ρόλοι | Τύπος φωνής | Ηθοποιοί πρεμιέρας,
4 Οκτωβρίου 1815 |
|---|---|---|
| Ελισάβετ Α' της Αγγλίας | Σοπράνο | Isabella Colbran |
| Κόμης του Λέστερ, διοικητής του αγγλικού στρατού | Τενόρος | Andrea Nozzari |
| Ματίλντα, παντρεμένη κρυφά τον Κόμη | Σοπράνο | Girolama Dardanelli |
| Ερρίκος, αδελφός της Ματθίλδης | Κοντράλτο | Maria Manzi |
| Δούκας του Νόρφολκ | Τενόρος | Manuel Garcia |
| Γουλιέλμος, αρχηγός της Βασιλικής Φρουράς | Τενόρος | Gaetano Chizzola |
| Ιππότες, κυρίες, ευγενείς Σκωτσέζοι αιχμάλωτοι της Ελισάβετ, επίσημοι οπαδοί του Λέστερ, υπηρέτες, βασιλικοί φρουροί, στρατιώτες, κάτοικοι (χορωδία) | ||
Πλοκή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Τόπος: Λονδίνο
Χρόνος: Ελισαβετιανή εποχή
Πράξη Α΄
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Αίθουσα θρόνου στο Ανάκτορο Γουάιτχολ
Οι Άγγλοι ευγενείς περιμένουν με ανυπομονησία την επιστροφή του Kόμη του Λέστερ, ο οποίος νίκησε στον πόλεμο τους Σκωτσέζους. Ανάμεσα στο κοινό παρευρίσκεται και ο Δούκας του Νόρφολκ, ο οποίος δεν απολαμβάνει την επιστροφή του Λέστερ, μιας και τον ζηλεύει για την επιτυχία του. H Βασίλισσα της Αγγλίας Ελισάβετ Α΄, η οποία είναι ερωτευμένη με τον Λέστερ, έρχεται χαρούμενη να γιορτάσει την επιστροφή του. Ο Λέστερ επιστρέφει νικηφόρος κι έχει φέρει μαζί του μερικούς Σκωτσέζους κρατούμενους, μεταξύ των οποίων βλέπει με τρόμο την κρυφή του σύζυγο Ματίλντα και τον αδελφό της Ενρίκο. Μόλις βρίσκονται μόνοι, ο Λέστερ κατηγορεί την σύζυγο του που του απέκρυψε ότι είναι κόρη της Μαρίας Στιούαρτ, Βασίλισσας της Σκωτίας και εχθρός της Ελισάβετ και ότι τώρα βρίσκεται σε μεγάλο κίνδυνο. Η Ματίλντα θρηνεί για το κακό που την έχει βρει, ενώ ο Λέστερ αποφασίζει να μην αναφέρει τίποτα για τη σύζυγο του και τον αδελφό της διότι η Ελισάβετ είναι μια ζηλότυπη γυναίκα και ικανή για σκληρή εκδίκηση.
Βασιλικά διαμερίσματα της Ελισάβετ
Ο Λέστερ αποκαλύπτει στον Νόρφολκ το μυστικό με την κρυφή του σύζυγο και ο Νόρφολκ με τη σειρά του το λέει στην Ελισάβετ, η οποία αντιδρά στις ειδήσεις με οργή. Προσπαθεί να συνετίσει τον Λέστερ αλλά όταν αυτός αρνείται να ακούσει, τον κατηγορεί για προδοσία και διατάζει να συλληφθεί αυτός και η σύζυγος του.
Πράξη Β΄
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]δωμάτιο του παλατιού
Η Ελισάβετ δηλώνει ότι έχει καταδικάσει σε θάνατο την Ματίλντα. Απαιτεί να παραιτηθεί από τον γάμο της με τον Λέστερ και σε αντάλλαγμα να της χαρίσει τη ζωή και του Ενρίκο. Ο Λέστερ μπαίνει και σκίζει το έγγραφο ως ένδειξη διαμαρτυρίας και συλλαμβάνεται για άλλη μια φορά από την Ελισάβετ. Ο Νόρφολκ βλέποντας το σκηνικό, φεύγει μετανιωμένος, αφού πρώτα τον επιπλήττει η Ελισάβετ για την άσχημη συμπεριφορά του προς τον Λέστερ.
Έξω από τον Πύργο του Λονδίνου
Οι κάτοικοι θρηνούν για τον Λέστερ, ο οποίος σύντομα θα εκτελεστεί. Ο Νόρφολκ εμφανίζεται και τους παρακινεί να προσπαθήσουν να τον ελευθερώσουν.
Το κελί που βρίσκεται φυλακισμένος ο Λέστερ
Ο Λέστερ θρηνεί τη μοίρα που τον περιμένει. Ο Νόρφολκ εισέρχεται στο κελί, πείθοντας τον ότι παρακάλεσε την Ελισάβετ να τον συγχωρήσει. Ο Λέστερ τον αγνοεί αλλά χαίρεται που τον επισκέφτηκε, όμως φοβάται για το σχέδιο εξέγερσης που σχεδιάζει. Η Ελισάβετ μπαίνει για να δει μια τελευταία φορά τον κρατούμενο ενώ ο Νόρφολκ, η Ματίλντα και ο Ενρίκο κρύβονται. H Ελισάβετ δίνει μια τελευταία ευκαιρία στον Λέστερ, ο οποίος όμως διαφωνεί και προσεύχεται για την σωτηρία της συζύγου του. Ο Νόρφολκ βγαίνει από την κρυψώνα του και κρατώντας ένα στιλέτο προσπαθεί να σκοτώσει την Βασίλισσα. Η Ελισάβετ γλιτώνει και οργισμένη καταδικάζει και τον Νόρφολκ σε θάνατο. Όμως στο τέλος τον συγχωρεί και τον αμνηστεύει, μαζί τον Λέστερ, την Ματίλντα και τον Ενρίκο, ενώ ως ένδειξη ειρήνης ελευθερώνει τους Σκωτσέζους αιχμαλώτους.
Μουσικά κομμάτια
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Πράξη Α΄
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Sinfonia
- ''Più lieta, più bella“ (Εισαγωγή: Νόρφολκ, Χορωδία)
- ''Esulta, Elisa, omai“ – Quant’è grato all’alma mia“ (Χορωδία και Καβατίνα: Ελισάβετ)
- ''Vieni, o prode“ (Χορωδία)
- ''Incauta! che festi!“ (Ντουέτο: Λέστερ, Ματθίλδη)
- ''Sento un’interna voce“ (Καβατίνα: Ματθίλδη)
- ''Perchè mai, destin crudele“ (Ντουέτο: Νόρφολκ, Ελισάβετ)
- ''Se mi serbasti il soglio“ (Φινάλε 1: Ελισάβετ, Λέστερ, Ματθίλδη, Ενρίκο, Γουλιέλμος, Χορωδία)
Πράξη Β΄
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ''Pensa che sol per poco“ (Τρίο: Ελισάβετ, Ματθίλδη, Λέστερ)
- ''Qui soffermiamo il piè“ – Deh! troncate – i ceppi suoi'' (Χορωδία, σκηνή και Καβατίνα: Νόρφολκ)
- ''Della cieca fortuna (Σκηνή και άρια: Λέστερ)
- ''Deh! scusa i trasporti“ (Ντουέτο: Λέστερ και Νόρφολκ)
- ''Fellon, la pena avrai“ (Φινάλε 2: Ελισάβετ, Νόρφολκ, Λέστερ, Γουλιέλμος, Ματθίλδη, Ενρίκο, Χορωδία)
Ορχήστρα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η ορχηστρική σύνθεση της όπερας περιλαμβάνει τα εξής όργανα:
- Δύο φλάουτα, δύο πίκολο, δύο όμποε, δύο αγγλικά κόρνα, δύο κλαρινέτα, δύο φαγκότα
- Τέσσερα κόρνα, δύο τρομπέτες, τρία τρομπόνια
- Τυμπάνια, μπάσο
- Έγχορδα
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Elisabetta regina d’Inghilterra στο Wikimedia Commons