Μετάβαση στο περιεχόμενο

Διδυμότειχο

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: 41°21′N 26°30′E / 41.350°N 26.500°E / 41.350; 26.500

Διδυμότειχο
Τοποθεσία στο χάρτη
Τοποθεσία στο χάρτη
Διδυμότειχο
41°21′0″N 26°30′0″E
Διοικητική υπαγωγήΔήμος Διδυμοτείχου
ΠροστάτηςΑθανάσιος Αλεξανδρείας
Έκταση354,13 km²
Υψόμετρο31 μέτρα
Πληθυσμός8.681 (2021)
Ταχ. κωδ.683 00
Τηλ. κωδ.2553
ΙστότοποςΕπίσημος ιστότοπος
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )

Το Διδυμότειχο είναι κωμόπολη της Θράκης[1][2] στην Περιφερειακή Ενότητα Έβρου με πληθυσμό 8.681 κατοίκους[3] και έδρα του ομώνυμου δήμου[4] της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης.

Ο Ναός της Παναγίας Ελευθερώτριας στο Διδυμότειχο

Γενικά

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Διδυμότειχο βρίσκεται σε απόσταση 85 χιλιομέτρων από την Αλεξανδρούπολη και 2 χιλιομέτρων από τα σύνορα της Ελλάδας με την Τουρκία. Σύμφωνα με μια θεωρία, το όνομά της το πήρε από τα διπλά τείχη του Κάστρου (που ονομάζεται και Καλέ), ενώ σύμφωνα με μια άλλη θεωρία, το όνομα οφείλεται στις δύο αντικριστές οχυρωμένες πόλεις (οι δύο οχυρώσεις, η μία στο σημερινό Καλέ και η άλλη στον απέναντι λόφο, της Αγίας Πέτρας, που τον 3ο μ.Χ. εξυπηρετούσαν τους Ρωμαίους, οι οποίοι αντιμετώπιζαν βαρβαρικές επιδρομές).[5][6] Παλαιότερα η ρωμαϊκή πόλη Πλωτινόπολη βρισκόταν στον λόφο της Αγίας Πέτρας, όπου τα τελευταία χρόνια γίνονται αρχαιολογικές ανασκαφές και προσπάθεια ανάδειξης του αρχαιολογικού χώρου.[7][8]

Σώζονται ακόμα τα δεσμωτήρια, όπου είχε φυλακιστεί ο βασιλιάς της Σουηδίας Κάρολος ΙΒ' το 1713 από τους Οθωμανούς.[9] Το Τέμενος Βαγιαζήτ (Μεχμέτ Α') στην πλατεία της κωμόπολης θεωρείται ένα από τα πιο μεγαλόπρεπα οθωμανικά τεμένη στην Ευρώπη και εγκαινιάστηκε το 1420.[10][11][12]

Το Διδυμότειχο είναι χτισμένο στη συμβολή των ποταμών Έβρου και Ερυθροπόταμου, 950 χλμ ΒΑ της Αθήνας και 40 από τα βουλγαρικά σύνορα. Ο Έβρος, φυσικό σύνορο της χώρας με την Τουρκία, ορίζει την κωμόπολη ανατολικά και σε απόσταση όχι μεγαλύτερη από 1 χλμ., ενώ ο Ερυθροπόταμος σχηματίζει τα δυτικά και νότια όριά της. Η σύγχρονη οικιστική εικόνα είναι αποτέλεσμα διαδοχικών επεκτάσεων του αρχικού ιστορικού πυρήνα της ακρόπολης που στεγάζει και σήμερα την παλιά πόλη, στην κορυφή του ασβεστολιθικού λόφου που ονομάζουμε «Καλέ» ή «Κάστρο». Ο λόφος αυτός μαζί με τον μικρότερο της Αγίας Πέτρας αποτελούν το δυτικό και νοτιοανατολικό αντίστοιχα όριο οικοδομικής εξάπλωσης του Διδυμοτείχου.

Το Διδυμότειχο είναι έδρα της Μητροπόλεως Διδυμοτείχου, Ορεστιάδος και Σουφλίου, με τον Καθεδρικό Ναό της Παναγίας Ελευθερώτριας στο κέντρο της κωμόπολης[13].Επίσης στην κωμόπολη έχει έδρα η Μουφτεία Διδυμοτείχου.[14]

Ιστορία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αρχαιότητα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Χρυσή προτομή του Σεπτιμίου Σεβήρου η οποία βρέθηκε στο Διδυμότειχο (σήμερα εκτίθεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Κομοτηνής)

Αρχαιολογικά ευρήματα (κεραμικά, λίθινα) στο λόφο της Αγίας Πέτρας, όπως και στο δυτικό άκρο του Κάστρου, καταδεικνύουν ότι η ιστορία του Διδυμότειχου ξεκινά την Νεολιθική περίοδο. Από την εποχή του σιδήρου, Θρακικά φύλα εγκαταστάθηκαν στους δύο λόφους. Ορισμένα αρχαιολογικά ευρήματα δείχνουν ότι κατά την Ελληνιστική εποχή ήταν οικισμός με ευημερία.

Κατά τη ρωμαϊκή εποχή, στη θέση του αρχαίου πολίσματος στο ανατολικό άκρο του σημερινού Διδυμότειχου (στο λόφο της «Αγίας Πέτρας»), ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Τραϊανός ίδρυσε μια πόλη ελληνικού τύπου («πόλη-κράτος»), η οποία ονομάστηκε Πλωτινούπολη προς τιμή της συζύγου του Πλωτίνης. Στα χρόνια του Διοκλητιανού, και ιδιαίτερα κατά την περίοδο της Τετραρχίας, η πόλη οχυρώθηκε με τείχος, που ο περίβολός του περιέκλειε και τους δυο λόφους, δηλαδή του Διδυμότειχου και της «Αγίας Πέτρας». Φαίνεται πως βασικό κριτήριο για την επιλογή αυτή του Τραϊανού, στο πλαίσιο της αστικής του πολιτικής, ήταν η εξαιρετικά στρατηγική της θέση, καθώς από τους λόφους, όπου ήταν χτισμένη, δέσποζε δυτικά σε ολόκληρη την κοιλάδα του Ερυθροπόταμου και βόρεια στον εύφορο και εκτεταμένο κάμπο της σημερινής Ορεστιάδας, που είχαν συμπεριληφθεί μέσα στα όρια της «χώρας» της. Εξάλλου, η κωμόπολη έλεγχε ένα σπουδαίο πέρασμα του Ερυθροπόταμου, απ' όπου περνούσε υποχρεωτικά ο ρωμαϊκός δρόμος (παρακλάδι της Εγνατίας) που οδηγούσε στη μέση και άνω κοιλάδα του Έβρου ποταμού, ενώ μια διακλάδωσή του έφερνε στις ακτές του Εύξεινου Πόντου. Από τους αγροτικούς οικισμούς που βρίσκονταν μέσα στα όρια της επικράτειας («χώρας») της Πλωτινούπολης έχουν επισημανθεί πολύ λίγες, μέχρι σήμερα, θέσεις, όπως στην Ορεστιάδα, καθώς και κοντά στα σημερινά χωριά Αμόριο, Βρυσικά-Κυανή, Λάδη, Νεοχώρι και Κόμαρα-Πλάτη[15].

Βυζάντιο

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο αυτοκράτορας Ιωάννης Γ΄ Δούκας Βατάτζης, ο οποίος γεννήθηκε στο Διδυμότειχο το 1193

Το Διδυμότειχο κατά τη διάρκεια της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας αποτελούσε μια από τις σημαντικότερες πόλεις και πολλές φορές είχε καταστεί διοικητική και στρατιωτική βάση της Αυτοκρατορίας.

Ο λόφος του Καλέ παρείχε έλεγχο ολόκληρης της περιοχής καθώς και μεγαλύτερη ασφάλεια σε σχέση με τον λόφο της Αγίας Πέτρας. Για το λόγο αυτό, τον 6ο μ.Χ. αιώνα, ο αυτοκράτορας Ιουστινιανός την οχύρωσε[16].

Μετά τον 7ο αιώνα εγκαταλείπεται η Πλωτινούπολη και αναπτύσσεται η Βυζαντινή οχύρωση στο λόφο του Κάστρου. Σημαντικό σταθμό αποτελεί η γέννηση του μετέπειτα αυτοκράτορα Ιωάννης Γ´ Δούκα Βατάτζη το 1193 στο Διδυμότειχο. Κατά τη Βυζαντινή περίοδο η κωμόπολη γίνεται πρωτεύουσα της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας τρεις φορές, ενώ το 1341, ο Ιωάννης ΣΤ΄ Καντακουζηνός επέλεξε το Διδυμότειχο για να στεφτεί αυτοκράτορας και να διαδεχτεί τον Ανδρόνικο Παλαιολόγο. Η στέψη του αυτοκράτορα έγινε με κάθε επισημότητα στις 26 Οκτωβρίου του 1341 [17][18] στο ναό του Αγίου Γεωργίου[19] του Παλαιοκαστρίτη (σήμερα Αρμένικη Εκκλησία).[20]

Τουρκοκρατία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η κωμόπολη καταλήφθηκε από τους Οθωμανούς το 1359 και ξανά, αυτή τη φορά μόνιμα (πιθανώς από τον διοικητή Hadji Ilbeg), το 1361. Κατά την οθωμανική περίοδο, το Διδυμότειχο γίνεται η πρώτη οθωμανική πρωτεύουσα σε ευρωπαϊκό έδαφος. Τα χρόνια που ακολούθησαν ήταν ιδιαίτερα δύσκολα για τον πληθυσμό της κωμόπολης. Στη διάρκεια της οθωμανικής περιόδου εμφανίζονται και νεομάρτυρες στην περιοχή.[21] Κατά την Ελληνική επανάσταση του 1821 εξεγέρθηκε και η περιοχή του Διδυμοτείχου (το Διδυμότειχο ήταν τότε η μεγαλύτερη πόλη της Δυτικής Θράκης), αλλά η επανάσταση καταστάλθηκε γρήγορα στην περιοχή μετά την ήττα των επαναστατών στη Μάχη του Σαλτίκιοϊ. Ακολούθησε η Δήωση του Διδυμοτείχου, όταν ο Τουρκικός όχλος υποστηριζόμενος από τις Οθωμανικές αρχές, πραγματοποίησε σφαγές και απαγχονισμούς Ελλήνων. Οι σφαγές αυτές προκάλεσαν την απώλεια του μεγαλύτερου μέρους του πληθυσμού της κωμόπολης, καθώς οι περισσότεροι από όσους επέζησαν, προτίμησαν να εγκαταλείψουν το μέρος. Επίσης, κατέρρευσε και η έως τότε κραταιά οικονομία της κωμόπολης, με τα εργαστήρια πηλοπλαστικής και τα μεταξουργεία[21][22].Τον Απρίλιο του 1828 ξεσπά ο Ρωσοτουρκικός πόλεμος και οι Ρώσοι φθάνουν στην περιοχή του Έβρου. Το τέλος του πολέμου σφραγίζεται με τη Συνθήκη της Αδριανούπολης στις 14 Σεπτεμβρίου του 1829, με την οποία αναγνωρίζεται επίσημα η θρησκευτική ελευθερία του χριστιανικού πληθυσμού[23].

Νεότερη ιστορία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Διδυμότειχο απελευθερώθηκε και ενώθηκε επίσημα με την Ελλάδα με τη Συνθήκη των Σεβρών τον Ιούλιο του 1920.[5] Με τη Συνθήκη της Λωζάνης του 1923 οι Μουσουλμάνοι που ήταν εγκατεστημένοι στην περιοχή θεωρήθηκαν μουσουλμανική μειονότητα ελληνικής εθνότητας, παρά το γεγονός ότι επρόκειτο για τρεις διαφορετικές εθνικές μειονότητες με βάση την καταγωγή τους (μια πομακική, μια τουρκική και μια τσιγγάνικη).[24] Οι περισσότεροι Διδυμοτειχίτες Τούρκοι μετακινήθηκαν ως πρόσφυγες στην Τουρκία κατά τους πολέμους της δεκαετίας 1910, στον Μεσοπόλεμο και κυρίως την δεκαετία του 1940 (γερμανική κατοχή και εμφύλιος).[25] Σήμερα το μεγαλύτερο μέρος της μουσουλμανικής (θρησκευτικής) μειονότητας στο Διδυμότειχο είναι Ρομά.[25][26] Οι Ρομά βρίσκονται στην κωμόπολη από το 16ο αιώνα και στην πλειοψηφία τους ήταν μουσουλμάνοι και ανάμεσά τους υπήρχαν και λίγες χριστιανικές οικογένειες.[25]

Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή και κυρίως με την ανταλλαγή πληθυσμών που επέβαλε η συνθήκη της Λωζάνης, εγκαταστάθηκαν στο Διδυμότειχο πολλοί Έλληνες πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία, την Ανατολική Θράκη και την Ανατολική Ρωμυλία (Βόρεια Θράκη). Στην κωμόπολη υπήρχε επίσης μια από τις αρχαιότερες εβραϊκές κοινότητες της Ελλάδος. Στις 4 Μαΐου 1943, 731 Εβραίοι του Διδυμοτείχου μεταφέρθηκαν στην Πολωνία όπου εξοντώθηκαν από τους Γερμανούς κατακτητές. Το 1985 πέθανε ο τελευταίος Εβραίος της κωμόπολης και το 1987 διαλύθηκε επισήμως η Ισραηλιτική Κοινότητα του Διδυμοτείχου.[27] Στην κωμόπολη του Διδυμοτείχου η αρμενική κοινότητα εμφανίστηκε περί τον 18ο αιώνα[28] και είναι παρούσα και στη σύγχρονη εποχή, ενταγμένη στην κοινωνία της κωμόπολης.[29]

Ιστορικά μνημεία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Διδυμότειχο έχει να επιδείξει σημαντικά Ρωμαϊκά, Βυζαντινά και Οθωμανικά μνημεία.

Ρωμαϊκά-Βυζαντινά μνημεία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Ρωμαϊκή ιστορία της κωμόπολης συμπεριλαμβάνει την Πλωτινούπολη, μια αρχαία πόλη στο λόφο της Αγίας Πέτρας η οποία τον 7ο αιώνα εγκαταλείφθηκε. Τον 3ο αιώνα μ.Χ. συνυπήρχαν δύο οχυρώσεις, η μια της Πλωτινούπολης στον λόφο της Αγίας Πέτρας και η άλλη στο λόφο του Κάστρου.[5]

Πλωτινούπολη

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Πλωτινούπολη ή Πλωνόπολη ήταν μια πόλη (μέχρι τον 7ο αιώνα [5]) που βρισκόταν κοντά στη σημερινή κωμόπολη του Διδυμότειχου, σε έναν λόφο που σήμερα ονομάζεται Αγία Πέτρα.[30] Ιδρύθηκε από τον αυτοκράτορα Τραϊανό τον 2ο μ.Χ αιώνα προς τιμή της συζύγου του Αρίστης Πλωτίνης πάνω στον οικισμό της ελληνιστικής εποχής που υπήρχε εκεί. Ο αυτοκράτορας και οι διάδοχοί του στόλισαν την Πλωτινόπολη με λαμπρά οικοδομήματα και έργα τέχνης.

Ένα από τα σημαντικότερα ευρήματα της ευρύτερης περιοχής αποτελεί η Χρυσή Προτομή:[31] Κατά το έτος 1965 στρατιώτες, οι οποίοι έσκαβαν χαρακώματα, βρήκαν τυχαία χρυσή προτομή γενειοφόρου άνδρα με κοσμημένο θώρακα. Το μέγεθος της προτομής είναι κατά τι μικρότερο του κανονικού, συνολικού ύψους 26 cm. Φέρει τριγωνική οπή και παραμόρφωση στην αριστερή παρειά του προσώπου, η οποία προήλθε από κτύπημα σκαπάνης. Πρόκειται για ένα έργο σφυρήλατο, από χρυσό, και βάρους περίπου 1 kg. Η προτομή αυτή απεικονίζει τον αυτοκράτορα Σεπτίμιο Σεβήρο (191-221 μ.Χ.) και θεωρείται σύγχρονη του αυτοκράτορα.[30][32][33] Η προτομή αυτή σήμερα εκτίθεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Κομοτηνής και θεωρείται ένα από τα σημαντικότερα εκθέματα του μουσείου.[32][34]

  • Μωσαϊκά από τις ανασκαφές 2009-2012 στο λόφο της Αγίας Πέτρας

Το 2009 ήρθε στο φως από τις ανασκαφές στο αρχαιολογικό χώρο ρωμαϊκό ψηφιδωτό με μυθολογικές παραστάσεις με τον Απόλλωνα, τη Μούσα, ερωτιδείς πάνω σε δελφίνια αλλά και εικόνες πτηνών. Οι ανασκαφές συνεχίστηκαν και το 2011 με την υποστήριξη του Δήμου Διδυμότειχου και της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης.[35][36] Το ψηφιδωτό χρονολογείται στο β' μισό του 2ου και στις αρχές του 3ου μ.Χ.[8] Ανάμεσα στα μωσαϊκά που ανακαλύφθηκαν είναι ένα μωσαϊκό με "τερατόμορφους ιχθυοκένταυρους και Νηρηίδες".[37]

Βυζαντινό Κάστρο του Διδυμοτείχου

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η Πύλη της Γέφυρας (Καλιόπορτα) στο Κάστρο

Μετά τον 7ο αιώνα η Πλωτινούπολη εγκαταλείφθηκε και η βυζαντινή πόλη αναπτύχθηκε στο λόφο του Καλέ (Κάστρο). Κατά τη Βυζαντινή περίοδο το Διδυμότειχο και το Κάστρο είχε σημαντική γεωστρατηγική θέση και μετά το 1261 γίνεται από τις σημαντικότερες πόλεις της Θράκης. Είναι η γενέτειρα του Ιωάννη Γ΄ του Βατάτζη και του Ιωάννη Ε΄ του Παλαιολόγου και έδρα των αυτοκρατόρων Ιωάννη του Γ΄ Παλαιολόγου και του Ιωάννη του Στ΄ Καντακουζηνού στους εμφύλιους πολέμους το πρώτο μισό του 14ου αιώνα. Η σημερινή Αρμένικη εκκλησία, χτισμένη το διάστημα 1815-31 και αποκαλούμενη στην Αρμένικη γλώσσα ως Σουρπ Κεβόρκ (ή γνωστή ως η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου), είναι κτισμένη πάνω στο Βυζαντινό ναό του Αγ. Γεωργίου του Παλαιοκαστρίτη, όπου το 1341 στέφθηκε αυτοκράτορας ο Ιωάννης ΣΤ΄ Καντακουζηνός.[38] Στο Κάστρο διατηρούνται σήμερα 24 πύργοι και μεταβυζαντινοί ναοί. Σε κάποιος πύργους υπάρχουν μονογράμματα βυζαντινών αυτοκρατόρων και αξιωματούχων, όπως του Μιχαήλ Δούκα Γλαβά Ταρχανειώτη. Μέσα στο κάστρο υπάρχουν διασκορπισμένες λαξευμένες σπηλιές οι οποίες χρησιμοποιούνταν ως τμήματα κατοικιών.[5] Κατά την Οθωμανική αυτοκρατορία μέσα στο κάστρο διέμενε η χριστιανική κοινότητα (Έλληνες στην πλειοψηφία, Βούλγαροι και Αρμένιοι) ενώ η μουσουλμανική κοινότητα κατοικούσε στην "κάτω πόλη", έξω από το κάστρο.[39]

  • Μνημεία στο Κάστρο
  • Τμήμα των οχυρώσεων του Κάστρου.
    Τμήμα των οχυρώσεων του Κάστρου.
  • Ο Ναός του Αγίου Αθανασίου (1834).
    Ο Ναός του Αγίου Αθανασίου (1834).
  • Πύργος της Βασιλοπούλας
    Πύργος της Βασιλοπούλας
Ο Άγιος Γεώργιος όπου έγινε η στέψη του αυτοκράτορα Ιωάννη ΣΤ΄ Καντακουζηνού το 1341 (σήμερα Αρμένικη Σουρπ Κεβόρκ)
Πύλες και πύργοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Πύλη Αγοράς (κεντρική πύλη κάστρου)
  • Πύργος της Βασιλοπούλας
  • Πύλη της Γέφυρας
  • Ταραπχανές Πύργος - πυλίδα
Βυζαντινοί ναοί
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο βυζαντινός ναός της Αγίας Αικατερίνης (14ου αιώνα - εποχής των Παλαιολόγων) [39]
  • Ο Ναός Αγίας Αικατερίνης. Αποτελεί ταφικό παρεκκλήσι αρχών 14ου αιώνα, της εποχής Παλαιολόγων, ενώ δίπλα στο ναό υπάρχουν λαξευμένοι τάφοι στο βράχο.[39]
  • Ο Ναός του Αγίου Γεωργίου Παλαιοκαστρίτη, όπου έγινε η στέψη του αυτοκράτορα Ιωάννη ΣΤ΄ Καντακουζηνού στις 26 Οκτωβρίου 1341 (σήμερα αρμένικη εκκλησία Σουρπ Κεβόρκ).
  • Το Προσκύνημα Αγίου Δημητρίου.[40]
  • Το βυζαντινό Παρεκκλήσιο του Αγίου Νικολάου βρισκόταν μέσα σε μικρό αμυγδαλεώνα και κατεδαφίστηκε κατά τη δεκαετία του 1960 για να κτιστεί το μαθητικό οικοτροφείο της κωμόπολης. Σήμερα στο κτηριακό αυτό συγκρότημα λειτουργεί το «Κέντρο Πολιτισμού και Κοινωνικής Διακονίας», όπου φιλοξενούνται η Σχολή Βυζαντινής Μουσικής και η Χορωδία Παραδοσιακής Μουσικής. Εντός του κτιρίου διαμορφώθηκε Παρεκκλήσιο του Αγίου Νικολάου για την ενθύμιση του βυζαντινού ναού.[41]
Ναός Σωτήρος Χριστού
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Ναός Σωτήρος Χριστού στο Κάστρο.

Ο Ναός Σωτήρος Χριστού κτίσθηκε το έτος 1846 πάνω σε προγενέστερο κτίσμα, αυτό της βυζαντινής μονής του Σωτήρος Χριστού. Είναι τρίκλιτος με διπλή κιονοστοιχία από λίθινους κίονες. Το καμπαναριό είναι κτισμένο επί βυζαντινού πύργου και ανεγέρθηκε το 1873. Στον ναό φυλάσσονται δύο σημαντικές βυζαντινές εικόνες του 13ου και του 14ου αιώνα. Μια αμφιπρόσωπη εικόνα (1300 -1350) στην οποία απεικονίζονται η Σταύρωση και η Βρεφοκρατούσα Θεοτόκος η επονομαζόμενη Διδυμοτειχίτισσα, η οποία αποτελεί δώρο του αυτοκράτορα Ανδρονίκου Γ΄ Παλαιολόγου. Η δεύτερη εικόνα είναι η δεσποτική του Σωτήρος Χριστού (αρχές του 1200), και αυτή αμφιπρόσωπη. Στην πίσω πλευρά σώζονται τμήματα από την παράσταση της αποκαθήλωσεως. Λιτανεύεται κατά τη γιορτή της Πεντηκοστής, στο Καλέ-Παναΐρ, σύμφωνα με παλαιά βυζαντινή παράδοση. Και οι δύο εικόνες φυλάσσονται σήμερα, ύστερα από την πρόσφατη συντήρησή τους, στο Εκκλησιαστικό Μουσείο της Μητροπόλεως Διδυμοτείχου. Ο Ναός είναι κτισμένος πάνω σε προγενέστερο κτίσμα, αυτό της βυζαντινής μονής του Σωτήρος Χριστού.[42]

Μητροπολιτικός Ναός Αγίου Αθανασίου
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Μητροπολιτικός Ναός Αγίου Αθανασίου χρονολογείται από το 1834 και κτίστηκε στη θέση βυζαντινού ναού. Βρίσκεται μέσα στο κάστρο, δίπλα στο μητροπολιτικό μέγαρο και σε μικρή απόσταση από το βυζαντινό τείχος. Είναι τρίκλιτη ξυλόστεγη βασιλική με νάρθηκα και εντός του ναού υπάρχει περίτεχνο ξυλόγλυπτο τέμπλο του 1835. Δίπλα στη βόρεια πλευρά του ναού, σώζονται κτιριακά κατάλοιπα σημαντικού μοναστηριακού συγκροτήματος που περιλαμβάνουν ένα επίμηκες ταφικό παρεκκλήσι, μια στενή αυλή και δύο δεξαμενές. Θεωρείται πως κτίσθηκε επί της βυζαντινής μονής της Παναγίας Οδηγήτριας. Ο τόπος αυτός αποτέλεσε σημείο μαρτυρίου του οσιομάρτυρος αγίου Ιακώβου το 1519 αλλά και του οσιομάρτυρος αγίου Παρθενίου, ο οποίος αφού έζησε οσιακά στην Ικαρία και την Πάτμο, ευρισκόμενος ως πνευματικός στο Διδυμότειχο τυφεκίσθηκε στην είσοδο του Μητροπολιτικού Ναού από Οθωμανό στις 5 Μαρτίου 1805.[39][43]

Ναός Κοιμήσεως της Θεοτόκου
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Ιερός Ναός Κοιμήσεως της Θεοτόκου ανοικοδομήθηκε το έτος 1843, στη θέση παλαιότερου ναού, σύμφωνα με επιγραφές στο ναό και αρχειακές μαρτυρίες, στα χρόνια του Μητροπολίτη Διδυμοτείχου Βησσαρίωνος. Αποτελεί ναό μεγάλων διαστάσεων στον τύπο της τρίκλιτης ξυλόστεγης βασιλικής με νάρθηκα σε σχήμα Π και γυναικωνίτη. Το κωδωνοστάσιο είναι διώροφο, οκταγωνικής κάτοψης και ανεγέρθηκε κατά τα έτη 1925-1926. Ενδιαφέρον παρουσιάζει το περίτεχνο ξυλόγλυπτο τέμπλο με ποικιλία θεμάτων στις διακοσμητικές ζώνες του. Στον ναό φυλάσσεται και η μοναδική εικόνα του αγίου Ιωσήφ, έργο του αγιογράφου Νικολάου Αδριανουπολίτη, στην οποία απεικονίζονται ο γνώμονας, ο διαβήτης, το τρίγωνο και ο κανόνας. [44]

Κάστρο Πυθίου

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

To Κάστρο του Πυθίου είναι ένα σημαντικό έργο στρατιωτικής αρχιτεκτονικής Βυζαντινής περιόδου, 15 χιλιόμετρα βορειοανατολικά από το Διδυμότειχο (βρίσκεται βορειανατολικά του ομώνυμου χωριού Πυθίου). Το κάστρο ιδρύθηκε την περίοδο 1330 - 1340 από τον Ιωάννη ΣΤ' Καντακουζηνό (1341-1355).[45]

Αγιάσματα και κρήνες

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Διδυμότειχο είχε πολλές και κομψές κρήνες. Από αυτές σώζεται μια στην οδό Αφροδισιάδος. Οι κρήνες συχνά βρίσκονταν δίπλα σε χριστιανικά αγιάσματα, όπως στο χριστιανικό αγίασμα της Αγίας Φωτεινής για το οποίο έχουμε πλέον μόνο πληροφορίες από διηγήσεις. Ακόμη ένα αγίασμα που διατηρείται έως σήμερα είναι αυτό στο παρεκκλήσι της Αγίας Μαρίνας, στα βορειοδυτικά του βράχου του ιστορικού Καλέ. Γνωστό είναι και το αγίασμα του Αγίου Βλασίου. Κοντά στο εκκλησάκι του Αγίου Βλασίου, βρέθηκαν ερείπια παλαιοχριστιανικού ναού. Τη δεκαετία του ΄90 διεξήχθη ανασκαφή, η οποία αποκάλυψε επάλληλα, πιθανώς τρία σε αριθμό εκκλησιαστικά κτίσματα της παλαιοχριστιανικής και βυζαντινής περιόδου, από τα οποία το νεότερο είναι μεγάλος τρίκλιτος ναός με νάρθηκα. Η ανακάλυψη αυτή συμβαδίζει με την παράδοση που διασώζει ότι, στην περιοχή αυτή υπήρχε παλαιότερα μοναστήρι, ίσως του Αγίου Ιωάννου του Νέου (τέλος 10ου αρχές 11ου αιώνα).[46][47][48][49]

Οθωμανικά μνημεία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το Αλατζά ή Σαντριβάν τζαμί, το μοναδικό σε λειτουργία στην κωμόπολη.

Οι Οθωμανοί κατέλαβαν την κωμόπολη το 1361 και το Διδυμότειχο έγινε η πρώτη πρωτεύουσα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στην Ευρωπαϊκή ήπειρο. Στην κωμόπολη ο σουλτάνος Μουράτ Α' έκτισε τα ανάκτορα, ενώ στον Πύργο Ταραπχανέ, στο Κάστρο βρισκόταν ο αυτοκρατορικός θησαυρός.[5]

Στην κωμόπολη υπήρχαν πολλά τεμένη και ιεροσπουδαστήρια τα περισσότερα από τα οποία κατεδαφίστηκαν τον 20ο αιώνα. Στην κωμόπολη υπήρχε επίδραση των ετερόδοξων μουσουλμανικών κινημάτων και ιδιαίτερα των μπεκτασίδων όπου βρισκόντουσαν στην Θράκη [50] και σε αυτό οφείλεται η ίδρυση των πολλών τεμένων (ως αντίδραση του ορθόδοξου σουνιτισμού). Το Τέμενος του Νασούχ Βέη ή Ιμαρέτ Τζαμισί βρισκόταν στην νότια πλευρά του παλαιού Διοικητηρίου και μαζί με τον μεντρεσέ σωζόταν μέχρι το 1912. Το μεστζίτ Κουρτ Μπέη, Ανκά-Ελ-Βασή και Χαράτς είναι τεμένη τα οποία μνημονεύονται από τον Οθωμανό περιηγητή Εβλιγιά Τσελεμπή αλλά είναι άγνωστο με ποια τεμένη του 20ου αιώνα ταυτίζονταν. Το μεστζίτ Καραγκιόζ Μπέη βρισκόταν ψηλά στις πύλες της αγοράς ενώ το Καπουτζή μεζτζίτ πιθανολογείται ότι ταυτιζόταν με το τζαμί Κιοπρού (τζαμί της γέφυρας). Το Τατάρ Τζαμί βρισκόταν στην ομώνυμη συνοικία κοντά στο τεκέ του Τατάρ μπαμπά και σωζόταν σε καλή κατάσταση μέχρι τον μεσοπόλεμο. Το Ζιντζιρλή μεσζίτ βρισκόταν κοντά στο παλιό ηρώο. Το Αμπντάλ Τζιντί ή Απτάλ Τζουνειτ πιθανότατα ταυτίζεται με το Μπουντούρ Τζαμί το οποίο καταστράφηκε στην διάρκεια των βαλκανικών πολέμων και ίχνη του σήμερα σώζονται νοτιοανατολικά τους πύργου της Βασιλοπούλας. Το Φεριντούν Αχμέτ Τζαμί βρίσκεται στην θέση του ζαχαροπλαστείου "Ελβετία" στην οδό Βενιζέλου. Το μεστζίτ του Ορούτς βρισκόταν μεταξύ παλαιάς λαχαναγοράς κοντά στο αρχαίο ναό του Αγίου Νικολάου και σωζόταν μέχρι τον μεσοπόλεμο ως χριστιανικό κατάστημα. Το Παζάρ-μπεϊλή ή Αλατζά τζαμί, γνωστό και ως Σαντριβάν ή Τσαρσί Τζαμί (Τέμενος της Αγοράς) βρίσκεται νοτιοανατολικά του Τεμένους Μεχμέτ Α' το οποίο από το 1936-7 μέχρι σήμερα αποτελεί το μοναδικό σε λειτουργία τζαμί του Διδυμοτείχου.[51]

Τέμενος Βαγιαζήτ (Μεχμέτ Α΄)

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κύριο λήμμα: Τέμενος Μεχμέτ Α΄
Η νοτιοανατολική πλευρά του μνημείου με τον μιναρέ ύψους 22 μέτρων

Η ανέγερση του Τέμενους Βαγιαζήτ (Μεχμέτ Α΄) έγινε κατά παραγγελία του σουλτάνου Μεχμέτ, γιου του Βαγιαζήτ το 1367 και εγκαινιάστηκε το Μάρτιο του 1420. Την οικοδόμηση την ανέλαβε ο Καδής του Διδυμοτείχου Σεγίντ Αλί και το μνημείο το έκτισε ο Ντογάν Μπιν Αμπντουλάχ με μηχανικό τον Ιβάζ Μπιν Βαγιαζίτ. Οι τοίχοι του έχουν πάχος περίπου 2,50μ και η κύρια είσοδος είναι στη νότια πλευρά. Στην νοτιοανατολική πλευρά βρίσκεται ο επιβλητικός μιναρές ο οποίος αρχικά είχε έναν εξώστη, επί του οποίου προστέθηκε και δεύτερος το 1913.[52] Το τέμενος Βαγιαζήτ θεωρείται ένα από τα σημαντικότερα ισλαμικά μνημεία στην Ευρώπη[12] και το μεγαλύτερο σε έκταση (σχεδόν χιλίων τ.μ.) στα Βαλκάνια. Το Τέμενος βρίσκεται στην κεντρική πλατεία του Διδυμότειχου και είναι κηρυγμένο διατηρητέο μνημείο από το 1946. Η πυραμιδοειδής στέγη του ήταν κατασκευασμένη από ξύλο βελανιδιάς. Το μνημείο έχει επίσης μοναδική αξία λόγω της τοιχογραφίας με την ουράνια πόλη καθώς στο Ισλάμ δεν επιτρέπονται γραφικές αναπαραστάσεις[12]. Από το 1969 ξεκίνησε η εφαρμογή σωστικών παρεμβάσεων για να αποτρέψουν την περαιτέρω φθορά του. Το 1970 μετά από έντονα καιρικά φαινόμενα κατέρρευσε μέρος του κυλινδρικού μιναρέ ύψους 22 μέτρων. Το Υπουργείο Πολιτισμού το 1998-9 [11][53] κάλυψε την οροφή με πλαστική μεμβράνη ώστε να προστατευτεί το μνημείο από τις βροχές. Το 2008 κατάρρευσε μέρος του μιναρέ και έσχισε την προστατευτική πλαστική μεμβράνη της οροφής.[53] Το Τέμενος σήμερα βρίσκεται σε φάση αποκατάστασης από το Υπουργείο Πολιτισμού με χρηματοδότηση ευρωπαϊκών κονδυλίων του ΕΣΠΑ ύψους 4.156.000 ευρώ. [54][12][55][56] Στις 22 Μαρτίου 2017, μεγάλο μέρος της οροφής αλλά και του κτιρίου του τεμένους καταστράφηκε από πυρκαγιά.[57]

Λουτρά

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κύριο λήμμα: Χαμάμ του Ορούτς Πασά
Τα Λουτρά των Ψιθύρων (Χαμάμ του Ορούτς Πασά)

Σύμφωνα με τον Οθωμανό περιηγητή Εβλιγιά Τσελεμπή στην κωμόπολη υπήρχαν επί Οθωμανικής αυτοκρατορίας τρία δημόσια και εβδομήντα ιδιωτικά λουτρά. Σήμερα σώζονται όλα τα δημόσια λουτρά τα οποία έχουν χαρακτηριστεί δείγματα εξαιρετικής οθωμανικής αρχιτεκτονικής.[58]

Τα Χαμάμ του Ούρτς Πασά, γνωστά ως τα Λουτρά των Ψιθύρων ή ως τα Λουτρά του Έρωτα, [6][59] χρονολογούνται από το 1398 και είναι τα αρχαιότερα σωζόμενα Οθωμανικά λουτρά στην Ευρώπη.[5][60] Για την ανάδειξη του μνημείου αυτού όπως και ενός λουτρού στο Σβίλεγκραντ της Βουλγαρίας υπογράφηκε συμφωνία στις 14 Μαρτίου 2011 μεταξύ Ελλάδος Βουλγαρίας και Ευρωπαϊκής ένωσης.[61][62] Τα Λουτρά βρίσκονται στις όχθες του Ερυθροπόταμου ποταμού.[6]

Βορειότερα του Τεμένους Μεχμέτ Α΄ στην κεντρική πλατεία του Διδυμότειχου βρίσκεται το χαμάμ Φεριντούν Αχμέντ Μπεγκ [63] το οποίο χρονολογούνται από τον 1571/2 [6][64] αιώνα.[59] Το χαμάμ είχε δύο τμήματα, ένα για άνδρες και ένα για γυναίκες με ξεχωριστή είσοδο. Η είσοδος στο λουτρό των ανδρών γινότανε από την πλατεία και είχε μια μνημειακή είσοδο. Τα λουτρά σταμάτησαν να λειτουργούν στις αρχές του 20ου αιώνα.[63]

Σε πολύ αποσπασματική μορφή σώζονται δίπλα στην παλαιά οδική γέφυρα τα Λουτρά της Γέφυρας τα οποία δεν χρησιμοποιούνταν πριν τις αρχές του 20ου αιώνα.[58]

Πυροστιά / Μαυσωλείο (τουρμπές) Ορούτς Πασά

Πυροστιά

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Πυροστιά είναι το Μαυσωλείο του Ορούτς Πασά (τουρμπές), ο τάφος του Ορούτς Πασά [5] και βρίσκεται πίσω από το σημερινό δημαρχείο του Διδυμοτείχου. Ο Ορούτς Πασάς ήταν στρατηγός του Οθωμανικού στρατού και είναι ο ιδρυτής των ομώνυμων λουτρών Λουτρών των Ψιθύρων.[65] Η ταύτιση του μαυσωλείου με τον Ορούτς Πασά έγινε με το Σελχάνε, την επετηρίδα της αυτοκρατορικής διοίκησης της Αδριανούπολης του έτους 1892/93.[66][67] Το μνημείο χρονολογείται από το 15ο αιώνα. Είναι ανοικτού τύπου και αποτελείται από ένα βάθρο με καμαροσκέπαστο θάλαμο όπου στο παρελθόν είχε πλινθόκτιστο θόλο ο οποίος έχει καταπέσει. Το 1989 βρέθηκε σε κρύπτη σκελετός άνδρα χωρισμένος στα δύο. Η ταφή με τέτοιο τρόπο ώστε να μην αντικρίζει το σώμα ο ήλιος υπόδειξε ότι πρόκειται για μουσουλμανική ταφή.[67]

Πεντάζωνο «Ο Πύργος του νερού»
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο πύργος βρίσκεται στα νερά του Ερυθροποτάμου και υπάρχουν ερείπια ενός τείχους κατά μήκος και παράλληλα με τις όχθες του ποταμού, ο οποίος τον συνέδεε με παρόμοιο πύργο που πιθανώς χρησίμευε στην άντληση νερού, ενώ ένα άλλο τοιχίο τον συνέδεε με την απότομη βραχώδη πλαγιά του λόφου του Κάστρου. Έτσι δημιουργήθηκε ένα κλειστό ισχυρό φρούριο για την προστασία των υδάτινων πόρων, ζωτικής σημασίας για την άμυνα του κάστρου. Ο τρόπος ύδρευσης του κάστρου δεν γινόταν αντιληπτός από τους πολιορκητές. Οι πολιορκημένοι είχαν πρόσβαση στις εγκαταστάσεις του νερού περνώντας μέσα από τις πύλες του κάστρου και κατεβαίνοντας σκάλες που ξεκινούσαν από τα τείχη του κάστρου και οδηγούσαν σ’ αυτές. Ο εσωτερικός χώρος του κυλινδρικού πύργου κλείνει στην κορυφή με έναν θόλο. Δίπλα στην είσοδο υπάρχει μια καλοδιατηρημένη εσωτερική σκάλα που οδηγεί στην οροφή του πύργου, ένα «πλάτωμα» χρήσιμο στην άμυνα. «Πλάτωμα» και προστατευτικό τοιχίο δεν σώζονται σήμερα. Σύμφωνα με τον J. von Hammer (1814), το νερό μεταφέρονταν με τεχνητό τρόπο από το ποτάμι σε μια μεγάλη δεξαμενή στην οποία κάποιος μπορούσε να έχει πρόσβαση κατεβαίνοντας εκατό σκαλοπάτια από τα τείχη του κάστρου. Ωστόσο σ’ ένα κείμενο τους οι Saugeyr & A.Desarnod (1834) αναφέρονται σ’ ένα υπόγειο πέρασμα. Παραμένει ανοιχτό το ερώτημα αν κάποιο τμήμα του κρυφού περάσματος ήταν υπόγειο, τεχνικά και πρακτικά δυνατό, αλλά δύσκολο να εξακριβωθεί. Η καταστροφή αυτής της βραχώδους πλαγιάς του λόφου για την κατασκευή οδικού δικτύου τα τελευταία χρόνια, η λειτουργία λατομείου και η χρήση δυναμιτών εμποδίζουν την εξακρίβωση των συνδέσεων του κάστρου με θέσεις που εξασφάλιζαν την παροχή νερού. Για γρήγορη πρόσβαση, ο Πύργος συνδέονταν με την απέναντι απότομη γωνία της ακρόπολης με μικρή σκεπαστή κρεμαστή γέφυρα, πάνω στο τόξο μεγάλης διπλής σιδερένιας πύλης. Σύμφωνα με τον Γιαννόπουλο (1989): ευρύχωρες υπόγειες δεξαμενές γέμιζαν μέσω ενός υπόγειου αγωγού με το νερό του ποταμού, είτε απευθείας από το ποτάμι είτε μέσω του Πενταζώνου. Στο Πεντάζωνο ανέβλυζε υπόγειο νερό, ζωτικής σημασίας σ’ εποχές ξηρασίας ή στην περίπτωση ρύπανσης του ποταμού από τον εχθρό. Σύμφωνα με τον Μανάκα (1963): κατά την διάρκεια των περιόδων ξηρασίας, η άντληση νερού γινόταν από το Πεντάζωνο. Στο εσωτερικό του πύργου υπήρχε μια πέτρινη σκάλα που οδηγούσε σε βαθύτερο επίπεδο από εκείνο της επιφάνειας του ποταμού, όπου υπήρχε άφθονο δροσερό νερό. Υπήρχαν στοές που γέμιζαν με νερό μέσω ενός αγωγού που συνδεόταν με τον ποταμό. Βαριά άμαξα έσπασε μία πλάκα κάτω από στρώμα χώματος που κάλυπτε μέρος του δρόμου και αποκαλύφθηκε ότι υπήρχε κενός χώρος κάτω από πλάκες, γεγονός που φανερώνει την ύπαρξη δεξαμενής με κεραμοσκεπή (αναφέρεται ως συμβάν του 1866 ή 1867). Σύμφωνα με τον Γουρίδη (2006): υπήρχαν πέντε υπόγειοι θάλαμοι με κεραμοσκεπή, από το τουρκικό τοπωνύμιο Beş Bunar, «Πηγαδίτσια» που μεταφράζεται ως πέντε πηγάδια. Η εσωτερική διάμετρος του πύργου είναι 4,82μ. και το κυκλικό πέτρινο τοίχωμα πάχους 2,30μ., η κάτοψη 75,9τ.μ. και η εσωτερική επιφάνεια 18,24τ.μ. Συνεπώς, για κάθε μέτρο στο βάθος δυνητικά υπήρχε διαθέσιμο νερό 18,24κυβ.μ. Περαιτέρω επιστημονική διερεύνηση θα μπορούσε να προχωρήσει με ανασκαφικό έργο, γεωλογικές και εδαφολογικές αναλύσεις εσωτερικώς και εξωτερικώς του πύργου. Το 1205 ο ποταμός υπερχείλισε λόγω καταρρακτώδους βροχής και κατέστρεψε τις πολιορκητικές μηχανές των Λατίνων πολιορκητών αφανίζοντας πολλούς από αυτούς.

Η μελέτη του μνημείου καταδεικνύει την αειφόρο διαχείριση του νερού στο Βυζαντινό Διδυμότειχο:

  • Την σημασία του κάθε υδάτινου πόρου και της κατασκευής διαφόρων υποδομών για την άντληση και συλλογή υδάτων
  • Την προστασία των υδάτινων πόρων και των υποδομών εφοδιασμού και παροχής νερού
  • Την υψηλή υδραυλική τεχνολογία και αρχιτεκτονική της εποχής[68]

Πολιτισμός

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Ναός Παναγίας Ελευθερώτριας και ο ανδριάντας του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου
Καλέ Παναΐρ - Γκάιντες 2012

Μουσεία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Εκκλησιαστικό Μουσείο Διδυμοτείχου
  • Πινακοθήκη Ναλμπάντη
  • Στρατιωτικό Μουσείο Διδυμοτείχου
  • Λαογραφικό Μουσείο Διδυμοτείχου
  • Βυζαντινό Μουσείο Διδυμοτείχου

Βυζαντινό Μουσείο Διδυμοτείχου

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Μουσείο παρουσιάζει την ιστορία του Διδυμοτείχου σε μια παράλληλη αφήγηση ξεκινώντας από τον 2ο αι. μ.Χ. όταν ιδρύθηκε στον λόφο της Αγίας Πέτρας η Πλωτινόπολη από τον αυτοκράτορα Τραϊανό. Το Διδυμότειχο ήταν μία από τις σημαντικότερες πόλεις του Βυζαντίου και αποτέλεσε σε διάφορες περιόδους διοικητική και στρατιωτική βάση ενώ κατέστη πρωτεύουσα του Βυζαντίου τρεις φορές και είναι το μέρος όπου διάλεξε να στεφθεί αυτοκράτορας ο Ιωάννης Καντακουζηνός διαδεχόμενος τον Ανδρόνικο Γ '.[69]

Λαογραφικό Μουσείο Διδυμοτείχου

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Λαογραφικό Μουσείο Διδυμοτείχου δημιουργήθηκε από εκπαιδευτικούς της περιοχής και στεγάζεται σήμερα στο νεοκλασικό κτίριο Χατζηρβασάνη, χτισμένο το 1900 και το οποίο αγοράστηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού. Το 1973 ιδρύθηκε ο Μορφωτικός Σύλλογος "Λαογραφικό Μουσείο Διδυμοτείχου". Το Μουσείο πέρα απο τα εκθέματα, τις συλλογές και τον αρχειακό υλικό που διαθέτει, έχει παράλληλα έντονη κοινωνική και εκπαιδευτική δράση. Διοργανώνει ημερίδες, εκδηλώσεις, παρουσιάσεις βιβλίων και εκπαιδευτικά προγράμματα για μικρούς και μεγάλους.[70]

Φεστιβάλ Γκάιντας

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Διδυμότειχο είναι διάσημο για το φεστιβάλ γκάιντας Καλέ Παναΐρ[71] το οποίο λαμβάνει χώρα κάθε Πεντηκοστή (το Σαββατοκύριακο της εορτής του Αγίου Πνεύματος). Στο φεστιβάλ αυτό, πλήθος μουσικών με παραδοσιακές θρακικές γκάϊντες και νταούλια ξεχύνεται στους δρόμους και ακολουθεί παραδοσιακό θρακιώτικο γλέντι.[72][73]

Βατάτζεια

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Από το έτος 2011 καθιερώθηκαν τα Βατάτζεια, τα οποία αποτελούν σειρά θρησκευτικών και πολιτιστικών εκδηλώσεων που διοργανώνονται στις αρχές του Νοεμβρίου στη μνήμη του αγίου Ιωάννη Γ΄ Δούκα Βατάτζη,[71] του βυζαντινού Αυτοκράτορα που γεννήθηκε στο Διδυμότειχο το 1193.[74] Κάθε χρόνο οργανώνεται θρησκευτική πανήγυρις με εσπερινό και Θεία Λειτουργία στον νέο ναό του αγίου Ιωάννου Βατάτζη - που ανεγέρθηκε το 2010 στη βόρεια περιοχή της πόλεως του Διδυμοτείχου - και επίσης πραγματοποιείται κεντρική πολιτιστική εκδήλωση με εισηγητές και ομιλίες σχετικά με διάφορες πτυχές του βίου του αγίου Ιωάννη Βατάτζη. Τις εκδηλώσεις πλαισιώνουν χορευτικοί-παραδοσιακοί σύλλογοι του Διδυμοτείχου. [75]

Φεστιβάλ πολιτισμού Διδυμοτείχου - Ερυθροπόταμος

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Από το 1999 έως το 2001 πραγματοποιήθηκε στο Διδυμότειχο από την Ομάδα Πρωτοβουλίας Νέων της κωμόπολης, το τοπικό τριήμερο φεστιβάλ «Φως του Κάστρου», το οποίο όμως δεν διοργανώθηκε ξανά λόγω έλλειψης χρηματοδότησης.

Το 2007 σχεδιάστηκαν και οργανώθηκαν από την αρχή οι εκδηλώσεις «Φως του Κάστρου» με σκοπό να ενταχθούν ως θεματική σκηνή σε ένα νέο φεστιβάλ με περισσότερες οργανωμένες δράσεις. Έτσι, το 2008 άρχισαν να πραγματοποιούνται οι εκδηλώσεις με νέο τίτλο ως «Φεστιβάλ Πολιτισμού Διδυμοτείχου – Ερυθροπόταμος».

Το νέο φεστιβάλ διοργανώνεται με επιτυχία από το 2008 και είναι ένας σημαντικός πολιτιστικός θεσμός του Διδυμοτείχου. Παρουσιάζει πολυμορφικές εκδηλώσεις με ιστορικό, επιστημονικό, περιβαλλοντικό, αθλητικό, μουσικό και εικαστικό ενδιαφέρον σε θεματικές σκηνές ανά ημέρα. Σκοπός του φεστιβάλ είναι η ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς της περιοχής σε συνδυασμό με την φυσική ομορφιά του τόπου και την ενεργή συμμετοχή του επισκέπτη. Στόχοι του, να αξιοποιεί πολιτιστικούς χώρους, να προβάλει την ιστορία, να παράγει πολιτισμό, να συνεχίσει να προσφέρει θέαμα-ψυχαγωγία και να φιλοξενήσει στο μέλλον περισσότερες μορφές πολιτισμού.[76][77]

Παλαιολόγεια

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Από τις 27 έως τις 29 Μαΐου κάθε έτους διοργανώνονται λατρευτικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις που φέρουν τον τίτλο «Παλαιολόγεια» με μέριμνα της Μητρόπολης Διδυμοτείχου. Οι εκδηλώσεις αποτελούν τιμή προς τη μνήμη του μαρτυρικού αυτοκράτορα Κωνσταντίνου ΙΑ΄ Παλαιολόγου και όλων εκείνων που έπεσαν ηρωϊκώς μαχόμενοι κατά την άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1453. Επίκεντρο των εκδηλώσεων αποτελεί ο Ιερός Καθεδρικός Ναός Παναγίας Ελευθερώτριας, μπροστά από τον οποίο βρίσκεται ο ανδριάντας του αυτοκράτορα Κωνσταντίνου ΙΑ΄ Παλαιολόγου.[78][79]

Σύλλογοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Εκκλησιαστική Χορωδία Ιεράς Μητροπόλεως Διδυμοτείχου, Ορεστιάδος και Σουφλίου
  • Ιστορικός και Πολιτιστικός Σύλλογος Διδυμοτείχου «Καστροπολίτες – Γνώση και Δράση»
  • Μουσικοχορευτικός Καλλιτεχνικός Όμιλος «Ορφεύς» Διδυμοτείχου
  • Πολιτιστικός και Λαογραφικός Σύλλογος Διδυμοτείχου «Το Κάστρο»
  • Εκπολιτιστικός Λαογραφικός Σύλλογος «Τα Δίδυμα Τείχη»
  • Θεατρικός Σύλλογος Διδυμοτείχου
  • Σύλλογος Ποντίων Διδυμοτείχου «Ρωμανία»
  • Πολιτιστικός Σύλλογος Διδυμοτείχου «Θεοδώρα Καντακουζηνή»

Εκπαίδευση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στο Διδυμότειχο από το Σεπτέμβριο του 2007 λειτουργεί το Τμήμα Νοσηλευτικής της Σχολής Επαγγελμάτων Υγείας και Πρόνοιας του τέως Τεχνολογικού Εκπαιδευτικού Ιδρύματος Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, που ενσωματώθηκε στο Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδος από το ακαδημαϊκό έτος 2019 - 2020. [80]

Πληθυσμός

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η εξέλιξη του πληθυσμού του Διδυμοτείχου έχει ως εξής:

Εξέλιξη πληθυσμού του Διδυμοτείχου [81]
Έτος Πληθυσμός
1940 7.791
1951 7.358
1961 7.894
1971 8,893
1981 8.571
1991 8.902
2001 8.978
2011 9.367
2021 8.681

Σπήλαια

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στο Διδυμότειχο βρίσκονται δύο φυσικά σπήλαια, το Σπήλαιο Καγιάλι και το σπήλαιο Βούβα που εντοπίστηκαν και εξερευνήθηκαν σε ένα μεγάλο τμήμα τους στις αρχές της δεκαετίας του 1960 από την Ελληνική Σπηλαιολογική Εταιρεία. Το Σπήλαιο της Ακρόπολης ή «Καγιάλι», έχει είσοδο στη δυτική πλευρά του λόφου της ακρόπολης, απέναντι σχεδόν από το «Πεντάζωνο», βυζαντινό πύργο στην ανατολική όχθη του Ερυθροπόταμου.[82][83] Το σπήλαιο Βούβα βρίσκεται ανάμεσα στο Διδυμότειχο και στο Κουφόβουνο[84] με σταλακτίτες και σταλαγμίτες μεγάλων διαστάσεων.

Προσωπικότητες

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ Εγκυκλοπαίδεια Νέα Δομή. 10. Αθήνα: Τεγόπουλος - Μανιατέας. 1996. σελ. 129. 
  2. ↑ Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα. 21. Εκδοτικός Οργανισμός Πάπυρος. 1996. σελ. 19. 
  3. ↑ Απογραφή πληθυσμού - κατοίκων 2011, Μόνιμος πληθυσμός Αρχειοθετήθηκε 2013-12-25 στο Wayback Machine., Διδυμότειχον.
  4. ↑ «ΕΕΤΑΑ-Διοικητικές Μεταβολές των Οικισμών». www.eetaa.gr. Ανακτήθηκε στις 6 Δεκεμβρίου 2021. 
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 5,6 5,7 «Διδυμότειχο: Η πόλη μας / Ιστορικά στοιχεία». Ιστοσελίδα Δήμου Διδυμότειχου. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Ιανουαρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουνίου 2012. 
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 «Didymoteicho». visitgreece.gr - ιστοσελίδα Υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Νοεμβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 6 Ιουνίου 2012. 
  7. ↑ «Πλωτινούπολη». visitgreece.gr - Ιστοσελίδα Υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού. Ανακτήθηκε στις 6 Ιουνίου 2012. 
  8. ↑ 8,0 8,1 Κάργας Βασίλης (2011-11-02). «Στο Διδυμότειχο: Ψηφιδωτός θησαυρός 130 τ.μ.». Εφημερίδα Το Έθνος. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2015-04-25. https://web.archive.org/web/20150425050135/http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=22784&subid=2&pubid=63513225. Ανακτήθηκε στις 2011-11-03. 
  9. ↑ «Διδυμότειχο». Ιστοσελίδα Οδυσσεύς του Υπουργείου Τουρισμού και Πολιτισμού. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουνίου 2012. 
  10. ↑ Σταυρούλα Δαδάκη. «Τέμενος Μεχμέτ Α'». Δικτυακός τόπος Οδυσσεύς του Υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Μαΐου 2007. Ανακτήθηκε στις 6 Ιουνίου 2012. 
  11. ↑ 11,0 11,1 26-Νοε-2010 - Άρθρο στην εφημερίδα Ελευθεροτυπία της Ν. Κοντράρου-Ράσσια: "Είναι ένα από τα πιο σημαντικά Οθωμανικά μνημεία της Ευρώπης: Λίφτινγκ σωτηρίας στο τέμενος Βαγιαζήτ".
  12. ↑ 12,0 12,1 12,2 12,3 «26-Νοε-2010 - Άρθρο στην Εφημερίδα Το Έθνος της Αγγελικής Κώττη:"Εργα αποκατάστασης στο τέμενος Βαγιαζήτ."». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Σεπτεμβρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 30 Νοεμβρίου 2010. 
  13. ↑ «Ιστορία της Ιεράς Μητροπόλεως Διδυμοτείχου, Ορεστιάδος και Σουφλίου». Ίστοσελίδα Ιεράς Μητροπόλεως Διδυμοτείχου, Ορεστιάδος και Σουφλίου. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Ιουνίου 2012. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουνίου 2012. 
  14. ↑ «Μουφτεία Έβρου». Επίσημη Σελίδα Μουφτείας Διδυμοτείχου. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 Μαΐου 2012. Ανακτήθηκε στις 6 Ιουνίου 2012. 
  15. ↑ Δ. Κ. Σαμσάρης, Ιστορική γεωγραφία της Δυτικής Θράκης κατά τη ρωμαϊκή αρχαιότητα, Θεσσαλονίκη 2005, σ. 114-120
  16. ↑ «Ιστορία του Διδυμοτείχου». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Νοεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 8 Νοεμβρίου 2016. 
  17. ↑ «Πολιτιστική Πύλη Θράκης, Εθνολογικό Μουσείο Θράκης, Στέψη Ιωάννη Καντακουζηνού στο Διδυμότειχο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Απριλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 9 Ιουνίου 2012. 
  18. ↑ «Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού, Ύστερη Βυζαντινή περίοδος 1204 - 1453, Ιωάννης Ε΄ Παλαιολόγος, Α΄ περίοδος βασιλείας, Έναρξη Εμφυλίου». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Απριλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2012. 
  19. ↑ Ευστάθιος και Ναταλία, Η αληθινή ιστορία, Άγγελος Κρητικός
  20. ↑ «e-Evros.gr, Ένωση Πολιτιστικών Φορέων Ν. Έβρου, Το κάστρο του Διδυμοτείχου». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Δεκεμβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2012. 
  21. ↑ 21,0 21,1 Αντιαιρετικόν Εγκόπλιον, Προσφορά αίματος και θυσιών της Θράκης 1361 - 1829, Ομαδικαί σφαγαί και απαγχονισμοί εις Διδυμότειχον / Νεομάρτυς Διονύσιος ο Μοναχός / Νεομάρτυς Ιάκωβος ο Διάκονος / Νεομάρτυς Παρθένιος εκ Διδυμοτείχου / Δήωσις και λεηλασία του Διδυμοτείχου (1821)
  22. ↑ Η Θράκη και ο Έβρος, πρωτοπόροι εις τους αγώνας της φυλής μας (1361 - 1920), επιμέλεια: Απόστολος Ευθυμιάδης, Δημήτριος Παπαράλλης και Ευάγγελος Καμαριανάκης, Β΄ Νομαρχιακή Επιτροπή Λαϊκής επιμόρφωσης Έβρου, σσ. 222 - 250
  23. ↑ [www.imdos.gr/ Ιστορικό Μητροπόλεως Διδυμοτείχου, Ορεστιάδος και Σουφλίου]
  24. ↑ Υπουργείο Εξωτερικών, Υπηρεσία Ενημέρωσης: Μουσουλμανική μειονότητα Θράκης
  25. ↑ 25,0 25,1 25,2 Αθανάσιος Ι. Γουρίδης (2008). Διδυμότειχο μία άγνωστη πρωτεύουσα. Δήμος Διδυμότειχου. σελίδες 146–147. ISBN 978-960-86488-1-4. 
  26. ↑ Renée Hirschon (2003). Studies in forced migration, Vol. 12 - Crossing the Aegean: an appraisal of the 1923 compulsory population exchange between Greece and Turkey. Berghahn Books. σελίδες 127. ISBN 978-1-57181-562-0. 
  27. ↑ «Η Εβραϊκή κοινότητα Διδυμοτείχου». Ιστοσελίδα Κεντρικού Ισραηλίτικου Συμβούλιου. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Αυγούστου 2011. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουνίου 2012. 
  28. ↑ «Διδυμότειχο: η ακριτική πόλη των μύθων και των κάστρων». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Σεπτεμβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2012. 
  29. ↑ Η Αρμενική Κοινότητα στην Ελλάδα
  30. ↑ 30,0 30,1 «Ανασκαφή Πλωτινόπολης Διδυμοτείχου Έβρου». Ιστοσελίδα Υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιουλίου 2013. Ανακτήθηκε στις 3 Νοεμβρίου 2011. CS1 maint: Unfit url (link)
  31. ↑ «Τις χρυσές προτομές Ρωμαίων αυτοκρατόρων σε Κομοτηνή και Ελβετία συνδέει έρευνα αρχαιολόγου». archeology.gr. 6 Οκτωβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 3 Νοεμβρίου 2011. 
  32. ↑ 32,0 32,1 «Προτομή του Σεπτιμίου Σεβήρου». Ιστοσελίδα Υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Σεπτεμβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 3 Νοεμβρίου 2011. 
  33. ↑ «Πλωτινόπολη». Ιστοσελίδα Δήμου Διδυμότειχου. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιουλίου 2013. Ανακτήθηκε στις 3 Νοεμβρίου 2011. 
  34. ↑ Διαμαντής Τριαντάφυλλος. «Αρχαιολογικό Μουσείο Κομοτηνής». Ιστοσελίδα "Οδυσσεύς" του Υπουργείου Πολιτισμού. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Οκτωβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 20 Ιουλίου 2011. 
  35. ↑ «Ο Απόλλωνας αποκαλύφθηκε στο ψηφιδωτό της Πλωτινόπολης». Εφημερίδα ο Χρόνος. 2011-10-28. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2012-01-27. https://web.archive.org/web/20120127175433/http://xronos.gr/detail.php?d_month=11&d_year=2011&ID=73714. Ανακτήθηκε στις 2011-11-03. 
  36. ↑ «Η Περιφέρεια θα χρηματοδοτήσει την ανάδειξη των ευρημάτων της Πλωτινόπολης.». e-evros.gr. 2011-11-02. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2016-03-06. https://web.archive.org/web/20160306093509/http://www.e-evros.gr/index.php?cid=11606&sec=85. Ανακτήθηκε στις 2011-11-03. 
  37. ↑ Σταύρος Παπαθανάκης (2012-11-21). «Τερατόμορφοι ιχθυοκένταυροι και Νηρηίδες τα νέα ευρήματα στην Πλωτινόπολη». Εφημερίδα Παρατηρητής Θράκης. http://paratiritis-news.gr/detailed_article.php?id=156982&categoryid=10. Ανακτήθηκε στις 2012-11-21. [νεκρός σύνδεσμος]
  38. ↑ Θρησκευτικά μνημεία Διδυμοτείχου
  39. ↑ 39,0 39,1 39,2 39,3 «Διδυμότειχο». ΙΕΛ - ILSP - Θρακικός Ηλεκτρονικός Θησαυρός. Ανακτήθηκε στις 30 Ιουνίου 2012. 
  40. ↑ Ηλεκτρονικός Θησαυρός Ανατολικής Μακεδονίας & Θράκης
  41. ↑ «Παρεκκλήσιο του Αγίου Νικολάου στο Διδυμότειχο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 25 Ιανουαρίου 2017. 
  42. ↑ Ι.Ν. Σωτήρος Χριστού - ιστοσελίδα Δήμου Διδυμοτείχου
  43. ↑ Μεταβυζαντινός Ιερός Ναός Αγίου Αθανασίου Διδυμοτείχου
  44. ↑ Ναός Κοίμησης της Θεοτόκου - Θησαυρός Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης
  45. ↑ «Το κάστρο του Πυθίου». Ιστοσελίδα Δήμου Διδυμοτείχου. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιουλίου 2013. Ανακτήθηκε στις 7 Ιουνίου 2012. 
  46. ↑ «Βυζαντινά μνημεία Διδυμοτείχου». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Αυγούστου 2017. Ανακτήθηκε στις 5 Μαρτίου 2017. 
  47. ↑ «Το αγίασμα στο παρεκκλήσι της Αγίας Μαρίνας». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Σεπτεμβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 5 Μαρτίου 2017. 
  48. ↑ Η ΤΟΠΟΘΕΣΙΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΒΛΑΣΙΟΥ ΣΤΟ ΔΙΔΥΜΟΤΕΙΧΟ ΚΑΙ ΟΙ ΠΑΡΑΔΟΣΕΙΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ
  49. ↑ Ο ΟΣΙΟΣ ΑΣΚΗΤΗΣ ΤΟΥ ΔΙΔΥΜΟΤΕΙΧΟΥ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΝΕΟΣ
  50. ↑ Δείτε βιβλίο Ευστράτιος Χ. Ζεγκίνης (2001). Ο Μπεκτασιμός στην Δ. Θράκη - Συμβολή στην ιστορία της διαδόσεως του μουσουλμανισμού στο Ελλαδικό χώρο. Θεσσαλονίκη: Εκδόσεις Π. Πουρνάρα - Institute for Balkas Studies. ISBN 960-242-226-2. 
  51. ↑ Αθανάσιος Ι. Γουρίδης (2008). Διδυμότειχο μία άγνωστη πρωτεύουσα. Δήμος Διδυμότειχου. σελίδες 105–106. ISBN 978-960-86488-1-4. 
  52. ↑ «"Τέμενος Μεχμέτ Α'" - Κείμενο της αρχαιολόγου: Σταυρούλα Δαδάκη, Υπουργείο Τουρισμού και Πολιτισμού». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Μαΐου 2007. Ανακτήθηκε στις 4 Απριλίου 2010. 
  53. ↑ 53,0 53,1 26-Νοε-2010 - Άρθρο στην εφημερίδα Καθημερινή της Γιώτας Σύκκας: "Ανάσα ζωής στο Βαγιαζήτ τζαμί στο Διδυμότειχο - «Ναι» του ΚΑΣ για ένταξή του στο ΤΔΠΕΑΕ".
  54. ↑ Συντήρηση εσωτερικών επιχρισμάτων και τοιχογραφιών του τεμένους Βαγιαζίτ Διδυμοτείχου.
  55. ↑ Επισκευή του Τεμένους Βαγιαζήτ. Διδυμότειχο: Δέλτα TV. 26 Μαρτίου 2011. Συμβαίνει στα 00:00. 
  56. ↑ «Ολοκληρώθηκε το σκέπαστρο στο Τέμενος Βαγιαζήτ στο Διδυμότειχο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Μαρτίου 2017. Ανακτήθηκε στις 16 Ιανουαρίου 2017. 
  57. ↑ Τζίμας, Σταύρος (23 Μαρτίου 2017). «Βαριά πληγωμένο το ιστορικό τζαμί». Η Καθημερινή. http://www.kathimerini.gr/901792/article/epikairothta/ellada/varia-plhgwmeno-to-istoriko-tzami. Ανακτήθηκε στις 23-03-2017. 
  58. ↑ 58,0 58,1 Αθανάσιος Ι. Γουρίδης (2008). Διδυμότειχο μία άγνωστη πρωτεύουσα. Δήμος Διδυμότειχου. σελ. 107. ISBN 978-960-86488-1-4. 
  59. ↑ 59,0 59,1 Eleni Kanetaki (2005). «The still existing ottoman hamams in the Greek territory» (PDF). Middle East Technical University / Faculty of Architecture. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 24 Ιανουαρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 6 Ιουνίου 2012. 
  60. ↑ Ελένη Κανετάκη (2001-05-20). «Τα Οθωμανικά Λουτρά στην Ελλάδα». Εφημερίδα Καθημερινή - Ένθετο Εφτά Ημέρες, σελ. 16. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2012-01-31. https://web.archive.org/web/20120131123411/http://wwk.kathimerini.gr/kath/7days/2001/05/20052001.pdf. Ανακτήθηκε στις 2012-06-05. 
  61. ↑ «JOVAPROB / Joint valorisation and promotion of the old baths in the trans border area». European Territorial Cooperation - Greece Bulgaria 2007-2013. Ανακτήθηκε στις 6 Ιουνίου 2012. 
  62. ↑ «Έγκριση έκδοσης Χρηματικού Εντάλματος Προπληρωμής και ορισμός υπολόγου για μεταφορά πιστώσεων από το Δήμο Διδυμοτείχου στο Δήμο Svilengrad Βουλγαρίας για το έργο "Joint valorization and promotion of the old baths in the trans border area" (JOVAPROB) (2)». Διαύγεια - Εθνικό Τυπογραφείο. 11 Ιουλίου 2012. Ανακτήθηκε στις 26 Ιουλίου 2012. 
  63. ↑ 63,0 63,1 Αθανάσιος Ι. Γουρίδης (2008). Διδυμότειχο μία άγνωστη πρωτεύουσα. Δήμος Διδυμότειχου. σελίδες 108–109. ISBN 978-960-86488-1-4. 
  64. ↑ Ελένη Κανετάκη (2004). Οθωμανικά Λουτρά στον Ελλαδικό Χώρο. Αθήνα: Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος. σελίδες 132. ISBN 960-8369-04-5. 
  65. ↑ Ελένη Αργυρίου (2008-05-18). «Καθ' οδόν: Στο Διδυμότειχο». Εφημερίδα Ριζοσπάστης. https://www.rizospastis.gr/story.do?id=4542060. Ανακτήθηκε στις 2012-06-05. 
  66. ↑ Αθανάσιος Ι. Γουρίδης (2008). Διδυμότειχο μία άγνωστη πρωτεύουσα. Δήμος Διδυμότειχου. σελ. 106. ISBN 978-960-86488-1-4. 
  67. ↑ 67,0 67,1 «Η Πυροστιά». Ιστοσελίδα Δήμου Διδυμότειχου. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιουλίου 2013. Ανακτήθηκε στις 7 Ιουνίου 2012. 
  68. ↑ Keramitsoglou, Kiriaki. «IWA Specialized Conference on Water&Wastewater MN-016 Pentazono, Beş Kuşak: A Byzantine Water Tower» (στα αγγλικά). Pentazono: A Byzantine Water Tower. https://www.academia.edu/42921177/IWA_Specialized_Conference_on_Water_and_Wastewater_MN_016_Pentazono_Be%C5%9F_Ku%C5%9Fak_A_Byzantine_Water_Tower. 
  69. ↑ Δήμος Διδυμοτείχου: Βυζαντινό Μουσείο Διδυμοτείχου
  70. ↑ Λαογραφικό Μουσείο Διδυμοτείχου
  71. ↑ 71,0 71,1 «Διδυμότειχο». mythotopia.eu. Ινστιτούτο Επεξεργασίας του Λόγου. Ανακτήθηκε στις 26 Αυγούστου 2023. 
  72. ↑ «Καλέ Παναΐρ 2012». Ιστοσελίδα Δήμου Διδυμότειχου. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιουλίου 2013. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουνίου 2012. 
  73. ↑ Βασίλης Πρεμίδης (2012-06-01). «Διδυμότειχο:Εκδηλώσεις για την «Πεντηκοστή-Καλέ Παναΐρ»». ΕΡΤ. http://www.ert.gr/orestiada/24781-Didymoteicho-Ekdhlwseis-gia-thn-%C2%ABPenthkosth-Kale-Panair%C2%BB. Ανακτήθηκε στις 2012-06-05. [νεκρός σύνδεσμος]
  74. ↑ «Βατάτζεια 2016 -». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Νοεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 8 Νοεμβρίου 2016. 
  75. ↑ «Θρησκευτικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις «Βατάτζεια» στο Διδυμότειχο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Οκτωβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 8 Νοεμβρίου 2016. 
  76. ↑ «Redriver - Φεστιβάλ Πολιτισμού Διδυμοτείχου». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Ιανουαρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 9 Σεπτεμβρίου 2019. 
  77. ↑ «Φεστιβάλ Πολιτισμού Διδυμοτείχου - Ερυθροπόταμος». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Ιανουαρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 8 Νοεμβρίου 2016. 
  78. ↑ Διδυμότειχο: Παλαιολόγεια 27 - 28 - 29 Μαΐου 2016
  79. ↑ Παλαιολόγεια 2016 στο Διδυμότειχο[νεκρός σύνδεσμος]
  80. ↑ «Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Φεβρουαρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 3 Ιανουαρίου 2017. 
  81. ↑ http://dlib.statistics.gr/portal/page/portal/ESYE/categoryyears?p_cat=10007862&p_topic=10007862
  82. ↑ «Αγροτουρισμός - Δήμος Διδυμότειχου - Σπήλαιο Καγιάλι». in.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 Ιανουαρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουνίου 2012. 
  83. ↑ «Δήμος Αλεξανδρούπολης - Το περιβάλλον». Ιστοσελίδα Δήμου Αλεξανδρούπολης. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Μαΐου 2012. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουνίου 2012. 
  84. ↑ «Ιστορία του Ν.Έβρου». Visit Greece - Ιστοσελίδα Υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουνίου 2012. [νεκρός σύνδεσμος]
  85. ↑ Μανάκας-Διμοτειανός, Τίτος (1998). Ω, πικρόν μου Έαρ. Αλεξανδρούπολη: Περιοδικό Ενδοχώρα. σελ. 56. 
  86. ↑ Τίτος Μανάκας (Μάιος 2009). Ο ποιητής του Διδυμοτείχου και της Θράκης. Αλεξανδρούπολη: Ενδοχώρα. σελ. 112. 
  87. ↑ «Μητρόπολη Διδυμοτείχου: Ημέρα μνήμης Νίκου Χλωρού». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Αυγούστου 2020. Ανακτήθηκε στις 3 Ιανουαρίου 2017. 
  88. ↑ «Α' Δημοτικό Σχολείο Διδυμοτείχου - Ημέρα μνήμης Νίκου Χλωρού». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Νοεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 1 Δεκεμβρίου 2016. 
  89. ↑ Αλέξανδρος Παπαδάκης, Εθνική Παραολυμπιακή Ομάδα
  90. ↑ «Μαρία Κεχαγιόγλου - Βιογραφικές Πληροφορίες». www.unstage.gr. Ανακτήθηκε στις 11 Φεβρουαρίου 2021. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αρχείο ΕΡΤ

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Διδυμότειχο&oldid=10673145"