Αντιάτλας
Ο Αντιάτλας, γνωστός και ως Μικρός Άτλας, είναι οροσειρά στο Μαρόκο, τμήμα της οροσειράς του Άτλαντα.[1] Ο Αντιάτλας εκτείνεται από τον Ατλαντικό Ωκεανό στα νοτιοδυτικά προς τα βορειοανατολικά, με την πόλη Ουαρζαζάτ να βρίσκεται επάνω του, και ανατολικότερα μέχρι την όαση Ταφιλαλέτ, ένα ολικό μήκος περίπου 500 έως 600 χιλιομέτρων. Η νότια-νοτιοανατολική πλευρά του Αντιάτλαντα συνορεύει με την έρημο Σαχάρα.[1] Σύμφωνα με μία αντίληψη[1], ο Αντιάτλας θεωρείται ξεχωριστός από το ορεινό σύστημα του Άτλαντα, όπως υποδηλώνει εξάλλου και το πρώτο συνθετικό «αντί-».
Γεωγραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Οι κύριες κορυφές του Αντιάτλαντα φθάνουν σε υψόμετρα 2.500 έως 2.700 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας, με λιγοστές να υπερβαίνουν το άνω όριο και την υψηλότερη όλων, την κορυφή του όγκου Τζμπελ Σίρουα, να έχει υψόμετρο 3.304 μέτρα. Προς τα βόρεια υπάρχει ένα υψίπεδο στα 1.700 έως 1.800 μ., ενώ το νότιο όριο είναι μια υπερυψωμένη περιοχή της Σαχάρας, στα 700 μ. περίπου. Στα υψώματα της Ουαρζαζάτ, ο ορεινός όγκος διακόπτεται από την κοιλάδα του μεγάλου Ποταμού Ντράα, που ανοίγει προς τα νότια. Η οροσειρά έχει και πολλές σχισμές με γεωλογική προέλευση.
Η περιοχή του Αντιάτλαντα κατοικείται παραδοσιακά από Βερβέρους και ειδικότερα από τη φυλή Σλέουχ ή Σίλχα. Είναι αραιοκατοικημένη και δεν υπάρχουν μεγάλες πόλεις πλην της Ουαρζαζάτ. Ωστόσο το ιστορικό κέντρο θεωρείται η κωμόπολη Ταφραούτ, που έχει αποκληθεί «η καρδιά των Βερβέρων του Μαρόκου».[2] Σε ορισμένα μέρη υπάρχουν σπηλαιογραφίες.[3]
Υποοροσειρές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η ανατολική προέκταση του Αντιάτλαντα είναι η μικρή οροσειρά Τζμπελ Σαγκρό, ενώ η βόρεια προέκταση, η Τζμπελ Σίρουα, είναι ηφαιστειογενής, περιλαμβάνει την προαναφερθείσα υψηλότερη κορυφή και συνδέει τον Αντιάτλαντα με ένα τμήμα του κυρίως Άτλαντα. Το Τζμπελ Μπανί είναι ένας πολύ χαμηλότερος όγκος, που διατρέχει τη νότια πλευρά του Αντιάτλαντα.[4]
Προέλευση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η Αφρικανική τεκτονική πλάκα σχηματίσθηκε κατά την Προκάμβριο περίοδο, πριν από περίπου 450 έως 550 εκατομμύρια έτη, και είναι πολύ αρχαιότερη της Οροσειράς του Άτλαντα, ενώ ο Αντιάτλας σχηματίσθηκε ακόμη αργότερα.
Μια πτυχή της μικροηπείρου Αβαλονίας ανασηκώθηκε και δημιούργησε τον Αντιάτλαντα κατά τον Παλαιοζωικό αιώνα, πριν από περίπου 300 εκατομμύρια έτη, ως αποτέλεσμα της συγκρούσεως των ηπειρωτικών πλακών. Η Βόρεια Αμερική, η Ευρώπη και η Αφρική ήταν ενωμένες ως τμήμα των δύο υπερηπείρων Λαυρασίας και Γκοντβάνας, που πίεσαν πλαγίως η μία εναντίον της άλλης. Υπάρχουν ενδείξεις ότι κάποτε η οροσειρά αυτή ήταν υψηλότερη από όσο είναι σήμερα τα Ιμαλάια.
Πιο πρόσφατα, κατά τον Καινοζωικό αιώνα, οι υπόλοιπες οροσειρές του σημερινού Άτλαντα ανυψώθηκαν εξαιτίας της συγκρούσεως της Ευρωπαϊκής με την Αφρικανική πλάκα στο νότιο άκρο της Ιβηρικής Χερσονήσου. Από τότε η διάβρωση αφαίρεσε και συνεχίζει να αφαιρεί υλικό από τον Αντιάτλαντα, έτσι ώστε σήμερα να είναι χαμηλότερος και μικρότερος σε όγκο από τον Υψηλό Άτλαντα στα βόρειά του.
Κλίμα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η μέση ετήσια βροχόπτωση στον Αντιάτλαντα είναι μικρότερη από 200 χιλιοστόμετρα, ενώ οι βόρειες και δυτικές πλαγιές είναι τοπικώς πιο υγρές και είναι εφικτή εκεί η παραγωγή μερικών γεωργικών προϊόντων. Από κλιματικής απόψεως, τα βουνά αυτά χωρίζονται από την επίδραση της θάλασσας από τον φραγμό του Υψηλού Άτλαντα στα βόρεια και για τον λόγο αυτόν ανήκουν στην κλιματική ζώνη της Σαχάρας. Το ξηρότερο τμήμα είναι η Τζμπελ Σαγκρό.[5]
Χλωρίδα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στις λιγότερο ξηρές περιοχές, στα δυτικά και τα βόρεια, μεγάλο μέρος του εδάφους καλύπτεται από ξηρόφιλους θάμνους και πόες, όπως το θυμάρι, το δενδρολίβανο και η τοπική Argania. Αυτή η βλάστηση απειλείται από υπερβόσκηση, ενώ στα νότια υπάρχουν μόνο μερικοί αγκαθωτοί θάμνοι. Η μετάβαση προς την κανονική έρημο είναι βαθμιαία καθώς κάποιος προχωρεί προς τα νότια.
Πανοράματα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 1,2 Το λήμμα «Anti-Atlas» στην Encyclopædia Britannica, 1910
- ↑ Tafraoute: Morocco's Berber heartland
- ↑ Alain Rodrigue: L'art rupestre au Maroc: les sites principaux, σελ. 19
- ↑ Des Montagnes du Sarho aux dunes de Merzouga
- ↑ Sud-Maroc; Massif aux paysages lunaires
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Το ομώνυμο λήμμα στη Νέα Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια «Χάρη Πάτση», τόμος 6, σελ. 27
- Το λήμμα «Anti-Atlas» (ή «Jebel Saghru») στην Encyclopædia Britannica, έκδοση του 1910
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Anti-Atlas στο Wikimedia Commons