Tëër yäm në Apirïka

Tëër në Apirïka eeyee pinykuäknhom, tëkic, ku ruompinycök në piny Apirïka de pamaacriɛl Yïrup Pacuɔlic në ɣɔn thɛɛr Takdebɛ̈imac Yam [‘New Imperialism’], kɛɛm 1881 ku 1914. Na run 1870, 10% ë Apirïka ee gɛl në pamaacriel. Na run 1914, cë juak të ciet 90℅ ë kayee panditlääu-yic, nɔŋ Yithiopia ku Layberïya ëtök cë döŋ ke lääunhiim. Anöŋ Italia ke acë Yithiopia kuäknhom në run 1936, cï Layberïya döŋ ke lääunhom ëtök. Eeyee nɔŋ wëël juɛ̈c të nɔŋ ke mikuäknhiim Yïrup, të mëëneyïek them ke thiekic ë pamat, liët në kɛɛm pamaacriɛl Yïrup, bäŋ de akuänyluoicök yanhthekic, ku wëlemiir de Apirïka.

Na run 1884, Nyunyamanhom de Berlin, kënë gël pamaacriel Yïrup në ruompiny ku jɔl warɣaac në Apirïka-yic, ke cï thöŋ ke yiny në tëër ë Apirïka. Rin teer wëlëbaany ku käŋëwëu-yic në kɛɛm ke beimɛc Yïrup taacien bäk ë ruɔɔnbuɔt 19, pamaacriel Yïrup acë Apirïka tëëkic nhiäl ee rin ku pel keek tääŋ në kɛɛmkɛn Apirïka. Thök në run buɔt 19th ke tïŋ wel jäl mecwelnhiim a makuɛɛl juär ku piocmääcëkagic , löŋ ci cieth, ke ci mɛi ke pamac mecwelnhiim.

Tëër yäm në Apirïka

Tëër yäm në Apirïka ee ker ka tuɔ̈l ë caath Nhompälyam [Neo-liberal] takdekäkëluɔɔi [capitalist] në Apirïka ruompinycök. Na wen le pamaac de Apirïka keer bïk yiök ke lääunhiim në thaa Tɔŋ Pinynhom de Röu cök, akëc yaa nɔŋ dhöl juɛ̈c bë wëu yök. De kanic, aabaŋdït ë käŋëwëu de pamac ke tɔ̈ käcïpur bë ke ɣaacwei ku jɔl känyeyök. Yenëkan ee ciet lɛn ke pamaac de Apirïkä ka bï gël në bɛikɛthnhiim rin bï keek yaa geirɔt në keek käŋëwëu-yic.