Wikipedia:Dagens skandinaviske artikel/februar 2006
Dagens skandinaviske artikel-arkiv for 2015
Januar - Februar - Marts - April - Maj
- Juni
- Juli
- August - September - Oktober - November - December
Dagens skandinaviske artikel-arkiv for 2014
Januar - Februar - Marts - April - Maj - Juni - Juli - August - September - Oktober - November - December
Hvis dagens artikel på forsiden ikke viser dagens artikel for dagen i dag, så er det sandsynligvis fordi cachen ikke er opdateret korrekt.
Tryk på dette link for at opdatere forsiden til den korrekte dagens artikel.
Tryk på dette link for at gøre det samme for denne side.
Dagens skandinaviske artikel
[rediger kildetekst]Et arkiv over dagens skandinaviske artikler der blev vist på forsiden. Artiklerne følger en rotationsordning, da de andre skandinaviske Wikipediaer ikke skifter artikel hver dag:
- Mandag: Norsk (bokmål)
- Tirsdag: Svensk
- Onsdag: Norsk (nynorsk)
- Torsdag: Norsk (bokmål)
- Fredag: Svensk
- Lørdag: Norsk (nynorsk)
- Søndag: Svensk - eller gæstedag - f.eks. finsk, færøsk, grønlandsk, islandsk, samisk.
Artiklerne kan hentes her
[rediger kildetekst]Skanwiki - dette er at foretrække, eftersom de her allerede ligger færdig-formaterede til brug på den danske wikipedia:
Hvis de ikke endnu ligger klar på Skanwiki, kan du gå direkte til disse steder:
- no:Wikipedia:Ukens artikkel/2024
- nn:Wikipedia:Utvald artikkel/2024
- sv:Wikipedia:Utvald artikel
- fi:Malline:Valitut palat/2024
- fo:Wikipedia:Aðrar mánaðargreinir (månedens artikel)
- is:Wikipedia:Grein mánaðarins/2024 (månedens artikel)
- 1. februar 4. februar
Esperanto är ett konstgjort språk (ett planspråk) som konstruerats för att fungera som internationellt hjälpspråk. Esperanto, som framlades 1887 i en skrift av ögonläkaren dr L.L. Zamenhof, är det förslag till internationellt hjälpspråk som fått störst spridning.
se -
se svensk -
diskussion -
skandinaviske artikel/Svensk/Uge 5, 2006&action=history historik
- 2. februar
Nauru er en øystat i Stillehavet med en rik historie. Øyas innfødte befolkning, nauruerne, er sannsynligvis etterkommere av polynesiske eller melanesiske oppdagelsesreisende fra Ny-Guinea som slo seg ned der. Nauru ble oppdaget av europeerne for drøyt 200 år siden og var i henholdsvis Storbritannias, Australias, Tysklands og Japans besittelse før den fikk sin uavhengighet i 1968. På grunn av utvinning av fosfat på 1970-tallet var Nauru det nest rikeste landet i verden regnet etter BNP per person, men i dag klassifiseres Nauru som et u-land. Les mer…
se -
se norsk -
diskussion -
historik
- 3. februar
Ekkokardiografi er undersøking av hjartet med ultralyd. Det kan brukast diagnostisk, eller for å vegleie terapeutiske intervensjonar. I daglegtale på sjukehus blir det ofte kalla ekko-Doppler, ekko for det todimensjonale strukturbiletet, og Doppler for fartsmålingane.
Hjartet kan visast som to-dimensjonale skiver, som eit tredimensjonalt volum eller berre langs ein isolert stråle. Dette kan visast som still-bilete eller levande film. Fartsmålingar frå blod eller muskelvev kan visast isolert som kurver eller lagde oppå strukturbileta, med fart og retningar fargekoda. Les meir.
se - se norsk - diskussion - historik
- 5. februar
Nauru er en øystat i Stillehavet med en rik historie. Øyas innfødte befolkning, nauruerne, er sannsynligvis etterkommere av polynesiske eller melanesiske oppdagelsesreisende fra Ny-Guinea som slo seg ned der. Nauru ble oppdaget av europeerne for drøyt 200 år siden og var i henholdsvis Storbritannias, Australias, Tysklands og Japans besittelse før den fikk sin uavhengighet i 1968. På grunn av utvinning av fosfat på 1970-tallet var Nauru det nest rikeste landet i verden regnet etter BNP per person, men i dag klassifiseres Nauru som et u-land. Les mer…
se -
diskussion -
historik
- 6. februar, 9. februar
Torino (Turin på fransk, tysk og engelsk) er en by i nordvestre Italia med 902 000 innbyggere (2005). Den er Italias fjerde største by, og et viktig industrisentrum. Blant annet hører bilfabrikanten Fiat hjemme i byen.
Byen er administrasjonssentrum for regionen Piemonte. Den er også et katolsk erkebispesete. I den katolske domkirken oppbevares det såkalte likkledet i Torino.
Navnet Torino kommer fra Tau, et keltisk ord som betyr fjell. Det italienske navnet Torino betyr tilfeldigvis «liten okse», og det reflekteres i byvåpenets avbildning av en gullokse. Les mer…
Torino skal være vertskap for Vinter-OL 2006.
se -
se norsk -
diskussion -
historik
- 7. februar, 10. februar
Hugo Alvar Henrik Aalto (3. februar 1898–11. mai 1976) var ein finsk arkitekt og formgjevar, ein av dei mest kjende finske arkitektane gjennom historia. Alvar Aalto var banbrytande inom moderne arkitektur. Mellom kjende bygg teikna av Aalto er Finlandiahuset i Helsingfors og eit bustadområde i Seinäjoki. I bustadområdet inngår kyrkje, rådhus, bibliotek, teater og politistasjon. Det meste av arkitekturen hans var nydannande.
Aalto vart i tillegg vidgjeten som formgjevar. Han arbeidde mykje med formgjeving av glas, eit døme er den såkalla Aalto-vasen. Andre kjende verk er Kulturhuset i Helsinki, Rovaniemi bibliotek og Viborg bibliotek. Aalto teikna den finske paviljongen på verdsutstillinga i 1939. Les meir.
se - se norsk - diskussion - historik
- 8. februar, 11. februar
Rikard III av England, 1452–1485, var kung av England 1483–1485. Han blev den siste kungen av Huset York. Efter brodern kung Edvard IV:s död regerade Rikard under en kort tid som förmyndare åt broderns son Edvard V, innan han spärrade in den unge kungen och hans bror Rikard i i Towern (se Prinsarna i Towern) och grep kronan själv. Han kröntes 6 juli 1483. Uppror utbröt mot Rikard och han föll i Slaget vid Bosworth Field som den siste engelske kung som dött i strid, då han mötte Henry Tudor, earl av Richmond (senare kung Henrik VII). William Shakespeares pjäs Rikard III har gjort hans namn känt.
se -
se svensk -
diskussion -
historik
- 12. februar
Sámal Joensen-Mikines (23. februar 1906 í Mykinesi - 21. september 1979 í eypmannahavn) var fyrsti Føroyski yrkislistamaður, og verður av nógvum mettur sum faðir at føroyskari myndlist. Mikines lærdi á Kunstakademiets Malerskole í Keypmannahavn frá 1928 til 1932. Í februar mána í ár eru liðin 100 ár síðan Mikines var borðin í heim.
se - diskussion - historik
- 13. februar, 16. februar
Det første Fantomet, kalt Christopher Walker etter sin far, var i tegneserien Fantomet den første som sverga Hodeskalleeden, der Fantomet lover å bekjempe sjørøveri, urett og grusomhet. Han kalte seg selv Hevneren hele sitt liv – det var hans sønn som først kalte seg selv for Fantomet. Les mer…|
17. februar fyller tegneserien Fantomet 70 år.
se -
se norsk -
diskussion -
historik
- 14. februar, 17. februar
Jødedommen er den religiøse kulturen åt det jødiske folket. Han er ein av dei først dokumenterte monoteistiske religionane og ein av dei eldste religiøse tradisjonane som framleis blir praktisert utan avbrot. Trusprinsippa og historien åt jødedommen dannar ein hovuddel av grunnstammen i dei andre abrahamittiske religionane, inkludert kristendommen og islam.
Trass i at jødedommen har utvikla mange ulike variasjonar, har han halde seg relativt tru mot ei rad religiøse prinsipp. Det mest sentrale av desse er trua på éin enkelt, allvitande transcendent Gud som skapte universet og fortset å spela ei rolle i det. Etter jødisk tru inngjekk den Gud som skapte verda ei pakt med det jødiske folket og openberra lovane og boda sine åt dei i form av Toráen. Jødisk religiøs og kulturell praksis har utgangspunkt i studiet og utøvinga av desse lovane og boda slik dei blir tolka av dei ulike antikke og moderne autoritetane. Les meir.
se - se norsk - diskussion - historik
- 15. februar, 18. februar
Världsarv är en unik kulturhistorisk och/eller naturhistorisk miljö som vittnar om människans eller jordens historia. När en miljö eller ett fenomen antagits som världsarv är det en angelägenhet för hela mänskligheten. Det finns för närvarande 812 världsarv i 137 anslutna länder; av dessa är 628 kulturarv, 160 naturarv och 24 en blandning av båda typerna. Varje år tillkommer i snitt 28 världsarv. Världsarv ska inte förväxlas med världsminne.
se -
se svensk -
diskussion -
historik
- 19. februar
Jødedommen er den religiøse kulturen åt det jødiske folket. Han er ein av dei først dokumenterte monoteistiske religionane og ein av dei eldste religiøse tradisjonane som framleis blir praktisert utan avbrot. Trusprinsippa og historien åt jødedommen dannar ein hovuddel av grunnstammen i dei andre abrahamittiske religionane, inkludert kristendommen og islam.
Trass i at jødedommen har utvikla mange ulike variasjonar, har han halde seg relativt tru mot ei rad religiøse prinsipp. Det mest sentrale av desse er trua på éin enkelt, allvitande transcendent Gud som skapte universet og fortset å spela ei rolle i det. Etter jødisk tru inngjekk den Gud som skapte verda ei pakt med det jødiske folket og openberra lovane og boda sine åt dei i form av Toráen. Jødisk religiøs og kulturell praksis har utgangspunkt i studiet og utøvinga av desse lovane og boda slik dei blir tolka av dei ulike antikke og moderne autoritetane. Les meir.
se - diskussion - historik
- 20. februar, 23. februar
Hålogaland var navnet på området nord for Trøndelag fram til middelalderen. I tiden før innføringen av kristendommen i Norge, var Hålogaland et selvstendig småkongedømme i de nåværende fylkene Nordland og Troms, nord for Namdalen i Nord-Trøndelag og sør for Lyngen i Troms. Les mer…
se -
se norsk -
diskussion -
historik
- 21. februar, 24. februar
Avskoging i Afrika vert sett på som eit problem. I Afrika det er mange land som har veldig lite skog, enten fordi miljøet ikkje er eigna for skog, eller fordi skogen er fjerna. Avskoginga kan resultere i erosjon, redusert biologisk mangfald og kan trua livsgrunnlaget til folk.
Det som vanlegvis blir peika på som hovudårsak til avskoging både før og no er det som blir karakterisert som dårlege jordbruksteknikkar, slik som svibruk, skiftjordbruk og overbeiting. Ei anna viktig årsak er industriell hogst og vedhogst. I tillegg kjem selektiv hogst som ikkje avskogar, men blir skulda for å degradere skog og bane veg for vidare nn:degradering og avskoging. Industriell hogst av regnskog er vanlegvis drive av transnasjonale selskap og kjem sjeldan landet og lokalbefolkninga til gode. Ulovleg og uregulert hogst er også ein del av problemet i land som ofte har svake og korrupte styresmakter. Folkevekst blir også ofte direkte sett i samanheng med avskoging. At deler av dette slik som urbanisering fører til avskoging er ikkje så vanskeleg å forstå ettersom byar treng plass. På den andre sida viser studiar at folkevekst likså godt kan føre til «påskoging» grunna nyplanting. Les meir...
se - se norsk - diskussion - historik
- 22. februar, 25. februar
Bysantinska riket är av tradition namnet på det romerska riket under medeltiden, det vill säga den kristna| statsbildning i Grekland som hade Konstantinopel som huvudstad från mitten av 300-talet till 1453. Den bysantinska kulturen var ett amalgam av den romerska staten, den grekiska kulturen, den hellenistiska kosmopolitismen och religiösa strömmningar från Orienten. Riket överlevde under sin tusenåriga historia många invasioner från barbarer, kristna och muslimer. Efter nederlaget mot seldjuker i slaget vid Manzikert år 1071 föll dock Bysans makt och efter det fjärde korstågets plundring av Konstantinopel, som följde erövringen av staden 1204, återhämtade sig aldrig riket.
se -
se svensk -
diskussion -
historik
- 26. februar
Sámal Joensen-Mikines (23. februar 1906 í Mykinesi - 21. september 1979 í eypmannahavn) var fyrsti Føroyski yrkislistamaður, og verður av nógvum mettur sum faðir at føroyskari myndlist. Mikines lærdi á Kunstakademiets Malerskole í Keypmannahavn frá 1928 til 1932. Í februar mána í ár eru liðin 100 ár síðan Mikines var borðin í heim.
se - diskussion - historik
- 27. februar
Spedalskhet, også kalt Hansens sykdom, er en infeksjonssykdom forårsaket av lepra-basillen Mycobacterium leprae. Bakterien ble første gang beskrevet i 1873 av den norske legen Gerhard Henrik Armauer Hansen, og dette var første gang en mikroorganisme ble identifisert som årsak til en kronisk sykdom, og andre gang for en sykdom i det hele tatt. Spedalskhet affiserer særlig hud og nerver, infeksjonen kan behandles, men følgetilstandene er kroniske. Man har to hovedformer for sykdom, tuberkuloid form også kalt glatt spedalskhet, og lepromatøs form som også er kalt knutet spedalskhet. Les mer…|
se -
se norsk -
diskussion -
historik
- 28. februar
Stortinget er den lovgjevande forsamlinga i Noreg. Tinget har 169 representantar| som sit i to kammer, Odelstinget og Lagtinget.
Dagens stortingsbygg på Karl Johans gate er teikna av arkitekt Emil Victor Langlet. Det blei innvigd nn:5. mars 1866, etter ei byggetid på nærare fem og eit halvt år. Frå nn:1814 og fram til 1854 haldt Stortinget til i lokala til Oslo katedralskole på hjørnet av Prinsens gate og Dronningens gate i Oslo. Frå 1854 til 1866 blei stortingsmøta haldne i Gamle festsal på Universitetet i Oslo. Les meir...|
se - se norsk - diskussion - historik