Homo erectus pekinensis

Dyn Beijing ; (Saes: Peking man); Amrediad amser: Pleistosen PreЄ Є O S D C P T J K Pg N ↓
	Y craniwm cyntaf o Homo erectus pekinensis (Sinanthropus pekinensis) a ganfyddwyd yn 1929 yn Zhoukoudian, bellach ar goll.
Dosbarthiad gwyddonol
Teyrnas:	Animalia
Phylum:	Chordata
Dosbarth:	Mammalia
Urdd:	Primates
Is-urdd:	Haplorhini
Teulu:	Hominidae
Genus:	Homo
Rhywogaeth:	H. erectus
Isrywogaeth:	H. e. pekinensis; (Black, 1927)
Enw Trinomial
	Homo erectus pekinensis; (Black, 1927)
Cyfystyron
	Sinanthropus pekinensis

Math o Homo erectus yw Dyn Beijing (北京猿人 neu Běijīng Yuánrén; Saesneg: Peking Man), a elwir yn Lladin yn Homo erectus pekinensis (ac a arferwyd ei adnabod dan yr enw Sinanthropus pekinensis). Darganfuwyd yr olion cynharaf ohono rhwng 1923–27 wrth i archaeolegwyr gloddio yn Zhoukoudian (Chou K'ou-tien) ger Beijing (neu "Peking" fel y'i gelwid cyn mabwysiadu'r sillafiad newydd), Tsieina.

Credir fod y grŵp yma o ffosiliau yn dyddio 750,000 o flynyddoedd cyn y presennol (CP),^[1] ac yn 2009 cafwyd dyddio ²⁶Al/¹⁰Be a oedd yn cadarnhau eu bod rhwng 680,000–780,000 o flynyddoedd CP.^[2]^[3]

Rhwng 1929 a 1937, darganfuwyd rhan o benglog (crania), 11 gên, llawer o ddannedd, esgyrn amrywiol a nifer fawr o offer cerrig yn y Ogof Isaf yn Ardal 1 o safle Dyn Beijing yn Zhoukoudian. Amcangyfrifwyd ar y pryd eu bod rhwng 500,000 a 300,000 o flynyddoedd CP. Darganfuwyd hefyd nifer o ffosilau o bobl modern yn yr Ogof Uchaf ar yr un safle yn 1933.

Ymhlith y ffosiliau mwyaf cyflawn roedd:

Mae Penglog II, a ddarganfuwyd yn 'Locus D' ym 1929, ac a ddyddiwyd yn 1930, yn oedolyn neu'n lasoed gyda maint ymennydd y tri hyn yn 1030 cc.
Penglog III, a ganfuwyd yn 'Locus E' yn 1929 - glasoed gyda'i ymennydd yn 915 cc.
Darganfuwyd Penglogau X, XI a XII (a elwir weithiau LI, LII a LIII) yn 'Locus L' yn 1936. Credir eu bod yn perthyn i oedolyn gwrywaidd, oedolyn benywaidd ac oedolyn ifanc (neu 'lasoed'), gyda maint yr ymennydd yn 1225 cc, 1015 cc a 1030 cc.
Penglog V: canfuwyd dwy ran o benglog yn 1966 - rhannau coll o benglog a ganfuwyd yn 1934/6; mae cyfaint y penglog hwn yn 1140 cc. Mae'r penglog hwn yn fwy modern na'r gweddill.^[4]

Davidson Black oedd yr archaeolegydd a wnaeth y rhan fwyaf o'r astudiaeth ar y ffosilau hyn hyd nes ei farwolaeth yn 1934. Cymerodd Pierre Teilhard de Chardin ac yna Franz Weidenreich ddisodli nes iddo adael Tsieina yn 1941. Diflannodd y ffosilau gwreiddiol yn 1941, ond mae'r modelau (castai) yn fanwl iawn ac felly hefyd y disgrifiadau o'r ffosiliau gwreiddiol.

Ail-ffurfiad drwy fodelu cyfrifiadurol
Cerflun llawn o Dyn Beijing, yn Amgueddfa Zhoukoudian.

Cerflun llawn o Dyn Beijing, yn Amgueddfa Zhoukoudian.
Ailffurfiad o'r penglog coll

Gweler hefyd

Cyfeiriadau

↑ Paul Rincon (11 Mawrth 2009). "'Peking Man' older than thought". BBC News. Cyrchwyd 22 Mai 2010.
↑ Shen, G; Gao, X; Gao, B; Granger, De (Mawrth 2009). "Age of Zhoukoudian Homo erectus determined with (26)Al/(10)Be burial dating". Nature 458 (7235): 198–200. Bibcode 2009Natur.458..198S. doi:10.1038/nature07741. ISSN 0028-0836. PMID 19279636.
↑ "'Peking Man' older than thought". BBC News. 11 Mawrth 2009. Cyrchwyd 22 Mai 2010.
↑ Jia & Huang (1990).

[1] Paul Rincon (11 Mawrth 2009). "'Peking Man' older than thought". BBC News. Cyrchwyd 22 Mai 2010.

[2] Shen, G; Gao, X; Gao, B; Granger, De (Mawrth 2009). "Age of Zhoukoudian Homo erectus determined with (26)Al/(10)Be burial dating". Nature 458 (7235): 198–200. Bibcode 2009Natur.458..198S. doi:10.1038/nature07741. ISSN 0028-0836. PMID 19279636.

[3] "'Peking Man' older than thought". BBC News. 11 Mawrth 2009. Cyrchwyd 22 Mai 2010.

[FOOTNOTEJiaHuang1990-4] Jia & Huang (1990).

[1]

[2]

[3]

[4]