Gwlad dirgaeedig

Gwledydd tirgaeedig y byd (gwyrdd)

Gwlad dirgaeedig neu wlad dirgylch yw'r term a ddefnyddir i ddisgrifio gwlad a amgylchynir yn gyfan gwbl gan dir, neu wlad ac unrhyw ran o'i harfordir yn gorwedd ar fôr caeedig. Mae 47 o wledydd tirgaeedig yn y byd (gan gynnwys rhai gwledydd a gydnabyddir yn rhannol yn unig). Yr unig gyfandiroedd lle na cheir unrhyw wlad dirgaeedig yw Gogledd America ac Awstralasia.

Gwlad dirgaeedig fwyaf y byd yw Casachstan yng Nghanolbarth Asia.

Ystyrir dwy wlad yn wledydd dwbl dirgaeedig: h.y., maent wedi eu hamgylchynu yn gyfan gwbl gan wledydd tirgaeedig eraill, fel bod rhaid croesi dwy ffin er mwyn cyrraedd arfordir:

• Wsbecistan yng nghanolbarth Asia, a amgylchynir gan Affganistan, Casachstan, Cirgistan, Tajicistan, a Tyrcmenistan.
• Liechtenstein, a amgylchynir gan Y Swistir ac Awstria.

Gelwir gwlad a amgylchynir gan un wlad yn unig yn glofan. Mae 3 clofan yn y byd, sef San Marino, y Fatican a Lesotho.

Rhestr o wledydd tirgaeedig

Gwlad	Arwynebedd (km²)
Affganistan	647,500
Andorra	468
Armenia	29,743
Awstria	83,871
Aserbaijan	86,600
Belarws	207,600
Bhwtan	38,394
Bolifia	1,098,581
Botswana	582,000
Bwrcina Ffaso	274,222
Bwrwndi	27,834
Gweriniaeth Canolbarth Affrica	622,984
Tsiad	1,284,000
Y Weriniaeth Tsiec	78,867
Ethiopia	1,104,300
Hwngari	93,028
Casachstan	2,724,900
Kosovo	10,908
Cirgistan	199,951
Laos	236,800
Lesotho	30,355
Liechtenstein	160
Lwcsembwrg	2,586
Macedonia	25,713
Malawi	118,484
Mali	1,240,192
Moldofa	33,846
Mongolia	1,564,100
Nagorno-Karabakh (anghydf.)	11,458
Nepal	147,181
Niger	1,267,000
Paragwâi	406,752
Rwanda	26,338
San Marino	61
Serbia	88,361
Slofacia	49,035
South Ossetia (anghydf.)	3,900
Gwlad Swasi	17,364
Y Swistir	41,284
Tajicistan	143,100
Transnistria (anghydf.)	4,163
Tyrcmenistan	488,100
Wganda	241,038
Wsbecistan	447,400
Fatican	0.44
Sambia	752,612
Simbabwe	390,757

Eginyn erthygl sydd uchod am ddaearyddiaeth. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.