Europeana
Enghraifft o'r canlynol | llyfrgell ddigidol |
---|---|
Dechrau/Sefydlu | 20 Tachwedd 2008 |
Yn cynnwys | Europeana 1914-1918, Europeana Food and Drink, Europeana Network for Ancient Greek and Latin Epigraphy |
Gweithredwr | Europeana |
Pencadlys | Llyfrgell Frenhinol yr Iseldiroedd |
Gwefan | https://www.europeana.eu |
Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia |
Mae Europeana.eu yn borth rhyngrwyd sy'n gweithredu fel rhyngwyneb i filiynau o lyfrau, lluniau, ffilmiau a gwrthrychau amgueddfa, mae'r cofnodion archifol hyn wedi eu digido ledled Ewrop. Mae rhai o'r uchafbwyntiau ar Europeana yn cynnwys y Mona Lisa gan Leonardo da Vinci, "Merch gyda chlustlws perlog" gan Johannes Vermeer, gwaith Charles Darwin ac Isaac Newton a cherddoriaeth Wolfgang Amadeus Mozart.
Mae tua 1500 o sefydliadau ledled Ewrop wedi cyfrannu at Europeana. Mae rhain yn amrywio o enwau mawr rhyngwladol fel y Rijksmuseum yn Amsterdam, y Llyfrgell Brydeinig, a'r Louvre i'r archifau rhanbarthol ac amgueddfeydd lleol o bob aelod o'r UE. Gyda'i gilydd, mae eu casgliadau'n galluogi defnyddwyr i archwilio treftadaeth ddiwylliannol a gwyddonol Ewrop o gynhanes i'r dydd modern.
Hanes
[golygu | golygu cod]Y catalydd ar gyfer Europeana oedd llythyr a anfonwyd gan Jacques Chirac, Arlywydd Ffrainc, ynghyd ag arweinwyr yr Almaen, Sbaen, yr Eidal, Gwlad Pwyl a Hwngari at Lywydd y Comisiwn Ewropeaidd, José Manuel Durão Barosso ym mis Ebrill 2005. Mae'r llythyr yn argymell creu llyfrgell Ewropeaidd rhydd, i wneud treftadaeth ddiwylliannol hygyrch i bawb yn Ewrop. Roedd y llythyr yn ychwanegu cyseiniant at y gwaith a oedd y Gyfarwyddiaeth Gwybodaeth Cymdeithas a Chyfryngau wedi cymryd rhan ynddi ers dros ddegawd, gyda rhaglenni fel telemateg ar gyfer llyfrgelloedd. Rhoddodd gefnogaeth gwleidyddol cryf i strategaeth y Gyfarwyddiaeth, i2010: cyfathrebu ar lyfrgelloedd digidol, a gyhoeddwyd ar 30 Medi 2005. Cyhoeddodd y strategaeth y bwriad i hyrwyddo a chefnogi creu llyfrgell ddigidol Ewropeaidd, fel nod o fewn y Ewropeaidd, sydd â'r nod o feithrin twf yn y wybodaeth a chymdeithas diwydiannau cyfryngau. EDLnet yw'r brosiect a ddechreuodd adeiladu Europeana, sef y rhwydwaith llyfrgell ddigidol Ewropeaidd, a oedd yn anelu at adeiladu prototeip o wasanaeth draws-ffiniol, traws-barth, sy'n canolbwyntio ar y ddefnyddiwr. Cafodd ei hariannu gan y Comisiwn o dan eu rhaglen eContentplus, un o'r ffrydiau ymchwil ac ariannu ar gyfer datblygiad i2010. Cafodd y prototeip ei lansio ar 20 Tachwedd 2008. Yn ei lansiad beta, rhoddodd y safle fynediad at 4.5 miliwn o wrthrychau digidol. Fwy na dwbl y targed cychwynnol - o dros 1,000 o fudiadau sy'n cyfrannu, gan gynnwys byd-enwog genedlaethol llyfrgell, oriel a casgliadau amgueddfa o brifddinasoedd Ewrop. O ganlyniad i ymchwydd ddefnyddiwr annisgwyl (gan gyrraedd uchafbwynt ar 10,000,000 amcangyfrifir hits pob awr), doedd y gweinyddion ddim yn gallu ymdopi â'r llwyth enfawr. Roedd y safle yn eu cymryd dros dro i lawr, ac ar ôl cyfres o uwchraddio technegol aeth i fyny eto ym mis Rhagfyr 2008. Ym mis Chwefror 2009, cychwynodd Europeana fersiwn 1.0, sef olynydd EDLnet. Roedd y prosiect 30-mis hwn i ddatblygu'r prototeip yn wasanaeth gwbl weithredol. Erbyn 2010, roedd y prosiect wedi cyflawni ei amcan o roi mynediad i dros 10 miliwn o wrthrychau digidol. Yn gynnar yn 2011, roedd nodweddion newydd ar y safle, yn cynnwys teclyn cyfieithu a'r gallu i ehangu ar wybodaeth gan drosglwyddo'r term chwilio ac eraill i'r gwasanaethau Wicipedia yn awtomatig.
Rôl
[golygu | golygu cod]Mae'r Europeana yn rhoi mynediad i wahanol fathau o gynnwys o wahanol fathau o sefydliadau treftadaeth. Nid yw'r gwrthrychau digidol y gall defnyddwyr ddod o hyd i mewn Europeana yn cael eu storio ar gyfrifiadur canolog, ond yn aros gyda'r sefydliad diwylliannol a gynhaliwyd ar eu rhwydweithiau. Mae'r Europeana yn casglu gwybodaeth gyd-destunol - neu metadata - am yr eitemau, gan gynnwys llun bach. Mae'r defnyddwyr yn chwilio gwybodaeth gyd-destunol. Unwaith y byddant o hyd i'r hyn maent yn chwilio amdano, os ydynt yn dymuno i gael mynediad i gynnwys llawn yr eitem, y gallant glicio ar y safle gwreiddiol sy'n dal y cynnwys. Mae yno gwahanol fathau o sefydliadau treftadaeth ddiwylliannol - llyfrgelloedd, amgueddfeydd, archifau a chasgliadau clyweledol - ac maen nhw'n catalogio eu cynnwys mewn ffyrdd gwahanol ac i safonau gwahanol. Mae dulliau hefyd yn amrywio mewn gwahanol wledydd. Er mwyn sicrhau bod y wybodaeth chwiliadwy, mae'n rhaid iddo gael eu mapio i safon gyffredin unigol, a elwir yn Elfennau Europeana Semantig. Mae'r safon metadata ar hyn o bryd yn cymryd lleiaf ymagwedd gyffredin at integreiddio gwahanol fathau o gynnwys digidol. Fodd bynnag, bydd cyflwyno safon metadata cyfoethocach, y Model Data Europeana, yn helpu i roi i ddefnyddwyr mwy o wybodaeth a gwell. Mae'r Europeana yn derbyn metadata am wrthrychau digidol, nid yw'n gwneud unrhyw benderfyniadau am digido. Mae'r penderfyniad ynghylch pa wrthrychau yn cael eu digido yn gorwedd gyda'r sefydliad sy'n dal y deunydd.
Strategaeth
[golygu | golygu cod]Yn ei Gynllun Strategol ar gyfer 2011-2015, a gyhoeddwyd ym mis Ionawr 2011, amlinellodd Europeana pedair llwybr strategol a fydd yn llunio ei datblygiad ymhellach:
- Agregau - i adeiladu y ffynhonnell agored dibynadwy ar gyfer cynnwys treftadaeth ddiwylliannol Ewrop a gwyddonol;
- Hwyluso - i gefnogi'r sector treftadaeth ddiwylliannol a gwyddonol drwy drosglwyddo gwybodaeth arloesi, ac eiriolaeth;
- Dosbarthu - i wneud treftadaeth ar gael i ddefnyddwyr lle bynnag y maen nhw, pryd bynnag y maent am ei gael;
- Ymgysylltu - i feithrin ffyrdd newydd ar gyfer defnyddwyr i gymryd rhan yn eu treftadaeth ddiwylliannol a gwyddonol.
Sefydliad
[golygu | golygu cod]Mae'r Sefydliad Europeana yn y corff llywodraethol y gwasanaeth Europeana. Mae ei aelodau yn y lywyddion a chadeiryddion chymdeithasau Ewropeaidd ar gyfer treftadaeth ddiwylliannol a chymdeithasau gwybodaeth.
Mae'r Sefydliad yn hyrwyddo cydweithio rhwng amgueddfeydd, archifau, casgliadau clyweledol a llyfrgelloedd er mwyn i ddefnyddwyr gael mynediad integredig er mwyn eu cynnwys drwy Europeana a gwasanaethau eraill.
Mae'r Sefydliad yn corffori o dan y gyfraith yr Iseldiroedd fel Stichting Europeana ac wedi ei lleoli o fewn y Bibliotheek Koninklijke, y llyfrgell genedlaethol yr Iseldiroedd. Mae'n darparu fframwaith cyfreithiol ar gyfer llywodraethu Europeana, cyflogi'r staff, gwneud cais am gyllid a galluogi cynaliadwyedd y gwasanaeth.
Jill Cousins yw'r cyfarwyddwr gweithredol y Sefydliad Europeana.
Prosiectau Europeana
[golygu | golygu cod]Mae nifer o brosiectau - y Grŵp Europeana - sy'n cyfrannu atebion technoleg a chynnwys i Europeana. Mae y prosiectau hyn yn cael eu rhedeg gan sefydliadau treftadaeth diwylliannol gwahanol, ac maent yn rhan-ariannu gan y Comisiwn Ewropeaidd ar raglen raglen eContentplus eContentplus a Gwybodaeth a Rhaglen Cefnogi Technolegau Polisi Cyfathrebu.
- Europeana v1.0 yn datblygu gwefan Europeana gwbl weithredol.
- APEnet – Archifau Porth Ewrop
- ASSETS yn gwella defnyddioldeb Europeana.
- ATHENA yn casglu ac yn cefnogi safonau cynnwys amgueddfeydd ar gyfer digido metadata.
- Biodiversity Heritage Library - Europe
- CARARE yn casglu dreftadaeth archeolegol a phensaernïol.
- Digital Contemporary Art (DCA)
- ECLAP
- Europeana Connect
- European Film Gateway (EFG)
- Europeana Libraries
- Europeana Local
- Europeana Regia
- EURO-Photo
- EUscreen
- Europeana Travel
- Heritage of People’s Europe (HOPE)
- JUDAICA Europeana yn edrych ar y cyfraniad Iddewig i Ewrop, yn ddiwylliannol.
- Musical Instrument Museums Online (MIMO) Offerynnau Cerdd ar-lein.
- Natural Europe casgliadau digidol o amgueddfeydd hanes naturiol.
- OpenUp!
- PATHS treftadaeth hanes naturiol.
- The European Library agregau gynnwys llyfrgelloedd Ewropeaidd cenedlaethol.
- thinkMOTION ynnwys casglu oddi wrth y maes systemau cynnig.
Cymru a Europana (enghraifftiau)
[golygu | golygu cod]http://www.europeana.eu/portal/record/92037/E7D66C39C47A710964C220AC279D67B9215900C7.html
Ariannol
[golygu | golygu cod]Mae'r Europeana a'r prosiectau sy'n cyfrannu at Europeana.eu wedi cael eu hariannu gan y Comisiwn Ewropeaidd o dan eContentplus, Gwybodaeth a Chyfathrebu Polisi Rhaglenni Technolegau Cymorth a rhaglenni tebyg. Er mwyn cymryd rhan mewn ystod eang o brosiectau, sy'n cael eu hariannu yn unig gan y Comisiwn ar gyfer 50-100% o'r costau ac nid ydynt yn cynnwys costau cyffredinol, mae'r Europeana hefyd yn dibynnu am elfen o'i gyllid ar aelod-wladwriaethau 'weinidogaethau o ddiwylliant a addysg.
Cysylltiadau
[golygu | golygu cod]Partneriaeth, Europeana.eu. 7 o Fedi 2011.
Strategaeth 2011-2015, Europeana.eu. 7 o Fedi 2011.
The Europeana Foundation, Europeana.eu. 7 o Fedi 2011
Dolenni
[golygu | golygu cod]- Europeana.eu
- Europeana version 1.0[dolen farw]
- Europeana Group Archifwyd 2009-12-28 yn y Portuguese Web Archive
- European Commission