Digid
Mewn mathemateg, mae digid rhifol (o'r Lladin Digiti, "bysedd") yn symbol sy'n cynrychioli rhifau. Caiff ei ddefnyddio ar ei ben ei hun (fel "2" neu "5") neu mewn cyfuniadau o ddigidau (fel "25").
Mae digid rhifol yn symbol sengl (fel "2" neu "5") a ddefnyddir ar ei ben ei hun, neu mewn cyfuniadau (fel "25"), i gynrychioli rhifau (fel rhif 25) yn ôl rhai systemau rhifol positif. Y digidau unigol (fel rhifau un-digid) a'u cyfuniadau (megis "25") yw rhifolion y system rhifol y maent yn perthyn iddo. Mae'r enw "digid" yn deillio o'r ffaith bod y deg bys (ystyr y gair Lladin Digiti yw "bysedd") o'r dwylo yn cyfateb i ddeg symbol y system Bôn 10 cyffredin, hy y digidau degol.[1]
Ar gyfer system rhifol benodol gyda bôn sy'n gyfanrif, mae nifer y digidau sy'n ofynnol i fynegi rhifau yn cael eu rhoi gan werth absoliwt y bôn. Er enghraifft, mae angen deg digid ar y system degol (bôn 10) sef 0 i 9, ond mae gan y system ddeuaidd (sylfaen 2) ddau ddigid (e.e .: 0 a 1).
Hanes
[golygu | golygu cod]Y system gyntaf a gofnodwyd oedd y system rhifolion rhodenni, y ffurfiau ysgrifenedig o ddefnyddio rhodenni pren i gyfri, ac a ddefnyddiwyd yn Tsieina a Japan; roedd yn system ddegol a oedd yn defnyddio sero a hefyd rhifau negyddol. Amrywiad o'r system hon yw'r rhifau Suzhou.
System arall oedd y system Hindw-Arabaidd a ddefnyddid yn India yn y 7g, ond nid oedd yn gyflawn, gan nad oeddent wedi dyfeisio'r cysyniad o sero.[2]
| 0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| –0 | –1 | –2 | –3 | –4 | –5 | –6 | –7 | –8 | –9 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Cyfeiriadau
[golygu | golygu cod]- ↑ ""Decimal" Origin". dictionary.com. Cyrchwyd 23 Mai 2015.
- ↑ O'Connor, J. J. and Robertson, E. F. Arabic Numerals. Ionawr 2001. Adalwyd 25 Awst 2018.