Banteng

{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/Nodyn:Taxonomy/Bos|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}} |machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}} |machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}

Banteng
Buwch banteng (chwith) a tharw (dde)
Statws cadwraeth
Mewn perygl  (IUCN 3.1)
Dosbarthiad gwyddonol
Unrecognized taxon (fix):	Bos
Rhywogaeth:	B. javanicus
Enw deuenwol
Bos javanicus d'Alton, 1823
Isrywogaeth
Rhestr Javan banteng (B. j. javanicus) d'Alton, 1823 Indochinese (or Burma) banteng (B. j. birmanicus) Lydekker, 1898 Bornean banteng (B. j. lowi) Lydekker, 1912
Lleoliad y banteng (2010) gwyrdd: ar gael coch: o bosib ar gael
Cyfystyron
Rhestr Bos banteng Wagner, 1844 B. bantinger Schlegel and Müller, 1845 B. banting Sundevall, 1846 B. butleri Lydekker, 1905 B. domesticus Wilckens, 1905 B. leucoprymnus Quoy and Gaimard, 1830 B. porteri Lydekker, 1909 B. seleniceros Heller, 1890 B. seligniceros Meyer, 1878 B. sondaicus Blyth, 1842

Math o wartheg gwyllt o De-Ddywrain Asia yw banteng (Bos javanicus; /ˈbæntɛŋ/) a elwir hefyd yn tembadau.

Pen tarw banteng.

Dofwyd y banteng mewn llawer o lefydd yn ne-ddwyrain Asia, ac mae tua 1.5 miliwn o fantengau domestig sydd yn cael eu galw'n wartheg Bali. Mae'r anifeiliaid yn cael eu defnyddio fel anifeiliaid gwaith, ac am eu cig. Mae'r banteng hefyd wedi cael e cyflwyno i ogledd Awstralia, ble maen nhw wedi sefydlu poblogaeth gwyllt sefydlog.

Dosbarthiad ac Isrhywogaeth

Ceir tair isrywogaeth cydnabyddedig:

• Banteng Jawa (B. j. javanicus), darganfwyd yn Jawa, Bali, ac Indonesia. Mae'r gwryw yn ddu, ac mae'r fenyw yn felyn tywyll.
• Banteng Indotseiniaidd (neu Bwrma) (B. j. birmanicus) Lydekker, 1898. Maent ar gael ym Myanmar, Gwlad Tai, Cambodia, Laos, Fietnam, ac efallai yn India, ond maen nhw'n ddiflanedig ym Mangladesh. Mae'r gwryw a'r fenyw fel arfer yn felyn tywyll, ond yng Nghambodia mae 20% o'r gwryw yn ddu, ac yng ngorynys Malaya yng Ngwlad Tai, mae'r rhan fwyaf o'r gwryw yn ddu. Mae'r isrywogaeth hon yn cael ei hadnabod gan IUCN ond nid gan 'Mammal Species of the World'.
• Banteng Borneiaidd (B. j. lowi) Lydekker, 1912, o Forneo. Mae'r isrywogaeth hon yn llai na banteng Jawa a Bali. Mae ganddynt gyrn mwy serth, ac mae'r gwryw yn frown siocled.

Nodweddion

O ran maint, mae banteng yn debyg i fuwch ddomestig, yn mesur rhwng 1.9m a 2.25m. Gall pwysau'r corff fod rhwng 400 kg a 900 kg.