Żaba dalmatińskô

Żaba dalmatińskô, żaba zwinka (Rana dalmatina) – gatënk płaza z rodzëznë żabòwatëch. Mô szpicowati pësk, baro dłudżé kòńczënë tëlné, leżący w niwie zdrzelnice òczë, wiôldżé błonë bãbenkòwé. Skóra mô z wiérzchu bruną farwã, na łbie so cymné plamë skarniowé, za łbem na grzbiece plama kątowô w sztôłce lëtrë "V". Brzusznô starna je ùfarwionô biôło, bez plam. Na tëlnëch kòńczënach znajdują sã pòprzeczné plamë w cymny farwie. Wëstãpùje w Eùropie, a téż w Pòlsce, gdze przebiegô nordowo-wschòdniô grańca jegò òbjimaniô, ale blós le na czilenastu stanowiskach w pôłniowi ji czãsce (przede wszëtczim na pôłniowi Kòtlinie Sandomiersczé i na Pògórzu Karpacczim). Żëwi sã òwadama. Nôleżi do grëpë żab brunatnëch. Juwerno jak jinszi gatënczi żab òbjãta je w Pòlsce scësłą òchroną.

Długòsc tegò płaza wënôszi kòl 9 cm. Jasné, jednolité ùfarwienié. Mô cemną plamã skarniową. Samce mnijszi òd samic. Na zymkù pòjôwiô sã czãsto ju w strëmiannikù. Gòdë òdbiwają w niewiôldżich zbiornikach wòdnëch ò glëniastim dnie i z nié za baro bùjną roscënizną. Żaba ta lubi òkali pòdgórsczé i pagórkòwaté, żëje czãsto na skraju lasów lëscastëch westrzód wësoczich trôw. Pòluje ò zmiérzchù, wieczorama abò w pochmùrné dnie ale w miéjscach zacëmnionëch téż òb dziéń. Płaz ten doskònale skôcze, długòsc skòków tegò zwierzãca dochôdô do 2 metrów.

Morfologiô i anatomiô

Òczë so złocësté abò miedziané i mają leżący w niwie zdrzelnice. Parotydë ni wëstãpiwają. Bëlno widoczné so wiôldżé błoné bãbenkòwé ò strzédnicë pòrównywalné ze strzédnicą òczu. Na spòdniéj strónie stopë wëstãpiwają wiôldżé mòdzele. Brak rezonatorów ù samców. Wzdłuż fałdów grzbietowëch mògą wëstãpiwac cymné linie. Samce òb czas gòdów mają cymné mòdzele gòdowé na palcach przédnich kòńczyn.

Rozrôdzanié

Òkres gòdowi rozpòczinô sã w łżëkwace. Żaba dalmatińskô rozmnôżô sã w zbiornikach stojący lub płënący wòdë. Samice skłôdają skrzek, chterën ma pòstacejô kùlistëch, galaretowatëch brił. Samica znôszi òd 400 do 1800 jaj ò strzednicë 1,5-2 mm, z galaretowatą òsłonką 9-12 mm. Po 3 tédzeniach wëkluwają sã czijanczi. Czijanczi dorôstają do 6 cm długòscë, a òsobniczi pò przeòbrażeniu mają kòl 2 cm. Czijanczi so bruné, mają cało wëdłużoné, ògòn je smùkłi.

Òchrona i zagrożenia

W Pòlsce żaba dalmatińskô je pòd całkowitą òchroną. W Pòlsce je baro rzôdka i wëstãpùje na môłim òbszarze. Ni je rôwnak zarëchòwônô do zwierząt zagrożonëch wëmarcym.

Òsoblewòscë

Żaba dalmatińskô pòtrafi skôkac na òdległosc 2 m i wësokòsc 1 m.

Bibliografiô

Marian Młynarski, Płazy i Gady Polski, Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, Warszawa 1966

Linczi bùtnowé

http://www.herpetologia.waw.pl/herpetologia/plazy/gatunki/Rana%20dalmatina.htm%7Ctytuł=żaba dalmatyńska Rana dalmatina Bonaparte, 1840|opublikowany=Płazy i Gady Europy|autor=Joanna Mazgajska|data dostępu=17 września 2010
http://www.medianauka.pl/zaba-dalmatynska