Idi na sadržaj

Registarske oznake za vozila u Bosni i Hercegovini

S Wikipedije, slobodne enciklopedije
Registarske oznake za vozila u Bosni i Hercegovini
Izgled registarske oznake za vozila u Bosni i Hercegovini
Izgled registarske oznake za Taksi vozila
Izgled stare registarske oznake koja je još uvijek u upotrebi
Država Bosna i Hercegovina
Kod državeBIH
Trenutna serija
Veličina520 mm x 110 mm x 1 mm
MaterijalAluminij
Serijski formatX00 - X - 000
Boja prednje straneCrna slova na bijelom polju
Boja zadnje straneCrna slova na bijelom polju
Font oznakeGerman FE type
Uvedena28. septembar 2009. (2009-09-28)
RegulatorIDDEEA
Izdaje
Cijena20 KM[1]
Historija
Prvi put izdata2. februar 1998. (1998-02-02)

Registarske oznake za vozila u Bosni i Hercegovini su na snazi od 2. februara 1998,[2] dok svoj trenutni oblik i izgled imaju od 28. septembra 2009. Trenutna oznaka za motorna vozila sastoje se od plavog polja sa državnom skraćenicom BIH na lijevoj strani i sedam znakova (pet brojeva i dva slova) u formi X00 - X - 000.[3]

Od 1998. godine do 2009. izdavale su se tablice u formi 000 - X - 000 koje su još uvijek u upotrebi, ali se rijetko mogu vidjeti.

Opis

Registarske oznake su jedinstvene za cijelu teritoriju Bosne i Hercegovine i ne označavaju mjesto gdje je registrovano vozilo (grad, općina, kanton ili entitet) kao što je bilo do 1998. Isto tako, tablice ne sadrže nikakve heraldičke simbole. Na tablicama se koriste samo slova koja su podjednako zastupljena latiničnim i ćiriličnim pismom (A, E, O, J, K, M, T). Ovaj način označavanja osmišljen je tako da je praktično nemoguće utvrditi da li je vozač iz Republike Srpske ili iz Federacije BiH, odnosno da li je Bošnjak, Hrvat ili Srbin.[2][4]

Zaštitni elementi

Registarske oznake imaju nekoliko zaštitnih elemenata:

  • Virtuelna sigurnosna nit - pruža se vodoravno preko donje polovine oznake. Sastoji se od dva dijela, pa pri pomijeranju tablice ostavlja utisak kretanja po površini tablice
  • Vodeni žig - predstavljen u dva reda natpisa. U gornjem redu, u malom kvadratu javlja se kod države (BIH) na latinici, vodoravnom dužinom tablice, dok je u donjem redu kod na ćirilici (БИХ). Vidljiv je običnim okom pod uglom posmatranja od 30⁰.
  • Serijski broj - na vodoravnoj sredini oznake, pri donjoj ivici, nalazi se serijski broj izražen sa 8 brojeva, a pored njega i barkod tog broja.
  • Font - na oznakama se upotrebljava posebno dizajniran font, German FE Schrift, kod kojeg dizajnom slova otežano dopisivanje dodatnih elemenata kako bi se promijenilo jedno slovo u drugo.

Dokumenti

  • Izgled prednje strane Potvrde o registraciji vozila u BiH.
    Izgled prednje strane Potvrde o registraciji vozila u BiH.
  • Izgled zadnje strane Potvrde o registraciji vozila u BiH.
    Izgled zadnje strane Potvrde o registraciji vozila u BiH.
  • Izgled prednje strane Potvrde o vlasništvu vozila u BiH.
    Izgled prednje strane Potvrde o vlasništvu vozila u BiH.
  • Izgled zadnje strane Potvrde o vlasništvu vozila u BiH.
    Izgled zadnje strane Potvrde o vlasništvu vozila u BiH.

Vrste registarskih oznaka

Izgled Forma Dimenzije

(mm)

Opis
bez okvira X00-X-000 520 x 110 x 1 Trenutna registarska oznaka za motorna vozila
bez okvira 240 x 130 x 1
bez okvira 000-X-000 520 x 110 x 1 Stara oznaka za motorna vozila koja je još uvijek u upotrebi
bez okvira X00X00 170 x 130 x 1 Za motocikle i mopede. Izdaje se jedna registarska tablica koja se sastoji od dva slova i četiri broja
bez okvira X00-X-000 520 x 110 x 1 Za traktore, priključna vozila za traktore, pčelarska i poljoprivredna vozila, radne mašine, radna vozila i motokultivatore
bez okvira 340 x 200 x 1
bez okvira TA-000000 520 x 110 x 1 Za taksi vozila
bez okvira 340 x 200 x 1
EE-000000 520 x 110 x 1 Registarska oznaka za rent-a-car vozila
bez okvira TT-000000 Probna registarska oznaka
bez okvira MT-000000 Prenosiva registarska oznaka
EM-000000 Registarska oznaka za privremeno registrovana vozila
ET-000000 Registarska oznaka za vozila koja se izvoze iz Bosne i Hercegovine radi registrovanja u drugoj državi
bez okvira OT-000000 Registarska oznaka za oldtimere. Tri broja iza slova OT označavaju posljednje tri cifre godine proizvodnje oldtimera
bez okvira 000000-X Registarska oznaka za OS BiH i MOD
bez okvira BB-X-000 Diplomatska registarska oznaka
bez okvira 170 x 130 x 1
bez okvira EUPM 0000 520 x 110 x 1 Registarska oznaka za vozila Policijske misije Evropske unije u BiH

Historija

Revidirane registarske oznake uvedene su na inicijativu međunarodnog visokog predstavnika za Bosnu i Hercegovinu (OHR) Carlosa Westendorpa.[5] U izvještaju OHR-a, prije donošenja odluke, navedeno je da su postupci MUP-ova kantona Federacije BiH i Republike Srpske oko međuentitetske linije razgraničenja, bili "najveća prepreka slobodi kretanja", uključujući zastrašivanje i proizvoljnog pisanja prekršajnih naloga.[6]

Na drugim mjestima zabilježen je vandalizam nad vozilima sa registarskim tablicama iz jednog entiteta dok su boravili na teritoriji u drugom entitetu.[7] Razvoj registarskih oznaka koje ne bi služile kao zamjenski identifikator etničke pripadnosti vozača bilo je djelomično rješenje ovih problema.[8]

Registarske oznake u SR Bosni i Hercegovini

Izgled jugoslavenske registarske oznake iz Tuzle.
Izgled bivše registarske oznake radne mašine iz Drvara.

Registarske oznake u SR Bosni i Hercegovini za vrijeme SFR Jugoslavije su bile napisane u formi: XX ☆ 000 - 000, gdje je XX skraćenica za naziv mjesta (maskimalno 3 slova), zatim crvena petkoraka zvijezda, te broj oznake (maksimalno šest cifri).

Skraćenice su bile sljedeće:

Kod Mjesto Kod Mjesto Kod Mjesto
BL Banja Luka TD Titov Drvar LI Livno
PD Prijedor TR Travnik TB Trebinje
SA Sarajevo ZE Zenica ČP Čapljina
TZ Tuzla BI Bihać KNJ Konjic
MO Mostar DO Doboj GŽ Goražde
BČ Brčko VI Visoko ZV Zvornik
BN Bijeljina JC Jajce MD Modriča
BU Bugojno GŽ Goražde MG Mrkonjić Grad
SC Sokolac

Registarske oznake u Republici Bosni i Hercegovini

Izgled registarske oznake Republike Bosne i Hercegovine iz Tuzle.
Izgled registarske oznake UNPROFOR-a u Srebrenici iz 1995.

Na teritoriji koju je kontrolisala Armija Republike Bosne i Hercegovine, od 1992. izdavane su registarske oznake koje su sa lijeve strane imale plavo polje sa međunarodnim kodom države (BIH) i grbom Republike Bosne i Hercegovine sa ljiljanima. Bile su napisane u formi XX - 0000 YZ, gdje je XX dvoslovna skraćenica za mjesto, zatim broj oznake (maskimalno četiri cifre), te YZ, gdje je Y označavalo općinu, a Z seriju. Prvobitna verzija oznake nije imala plavo polje, a format je bio XX - 00000 Z.

Skraćenice su bile sljedeće:

Kod Mjesto Kod Mjesto Kod Mjesto
SA Sarajevo ZE Zenica JC Jajce
PD Prijedor KO Konjic BU Bugojno
TZ Tuzla BL Banja Luka ZV Zvornik
MO Mostar BI Bihać MD Modriča
BR Brčko DO Doboj GO Goražde
TR Travnik VI Visoko TD Titov Drvar

Registarske oznake u Republici Srpskoj

Izgled registarske oznake Republike Srpske iz Bijeljine.

Na teritoriji entiteta Republika Srpska do 1998. korištene su registarske oznake slične onima prije rata u BiH, s tom razlikom što je umjesto crvene zvijezde korišten grb sa srpskim krstom. Bile su napisane u formi XX ✙ 00-00, gdje je XX dvoslovna skraćenica za mjesto, obično bila napisana na ćiriličnom pismu, ali su se koristile i registarske oznake sa latiničnim verzijama kodova, te broj oznake.

Izgled registarske oznake vojnog vozila Vojske Republike Srpske (VRS).

Skraćenice su bile sljedeće:

Kod Mjesto Kod Mjesto
L Ć L Ć
SS СС Sarajevo (ranije Srpsko Sarajevo,

kasnije Istočno Sarajevo)

SNj СЊ Foča (ranije Srbinje)
PD ПД Prijedor DO ДО Doboj
BL БЛ Banja Luka ZV ЗВ Zvornik
BČ БЧ Brčko MD МД Modriča
TB ТБ Trebinje BN БН Bijeljina
MG МГ Mrkonjić Grad VG ВГ Višegrad
DV ДВ Drvar NNj НЊ Nevesinje

Registarske oznake u Herceg-Bosni

Izgled registarske oznake vojnog vozila Hrvatskog vijeća odbrane (HVO).
Izgled registarske oznake Herceg-Bosne iz Orašja.

Na području Hrvatske Republike Herceg-Bosne do 1998. korištene su registarske oznake slične onima u Hrvatskoj, s razlikom u obliku štita u hrvatskom grbu ("šahovnica"). Bile su napisane u formi XX 🛡 000-XX.

Skraćenice su bile sljedeće:

Kod Mjesto Kod Mjesto Kod Mjesto
MO Mostar GR Grude RA Prozor (ranije Rama)
ČA Čapljina BU Bugojno ŽE Žepče
PO Posušje ČT Čitluk LI Livno
ŠB Široki Brijeg TR Travnik LJ Ljubuški
JA Jajce OR Orašje DR Drvar
TG Tomislavgrad KI Kiseljak KO Konjic

Registarske oznake Oružanih snaga Bosne i Hercegovine

Izgled registarske oznake OS BiH.

Registarske oznake za vozila Oružanih snaga Bosne i Hercegovine (OS BiH) i Ministarstva odbrane BiH (MOD) sa lijeve strane imaju grb Bosne i Hercegovine ispod kojeg piše skraćenica OS BiH. Napisane su u formi 000000 - X, gdje je X klasifikacija motornog ili priključnog vozila slovom engleskog alfabeta (A, B, C, D, E, F, G, H, I i sl.). Na borbena motorna vozila - gusjeničare umjesto registarkih tablica, ispisuju se registarske oznake na određenom mjestu vozila.[9]

Vozila OS BiH koja podliježu registraciji su:[9]

  • motorna i priključna vozila koja se nalaze na upotrebi u OS BiH i vozila koja su u vlasništvu Ministarstva odbrane BiH, koja su upućena kao podrška vojnim jedinicama koje učestvuju u misiji Ujedinjenih nacija, a registrovana su u Bosni i Hercegovini.
  • oklopna vozila, odnosno naoružano motorno vozilo specijalno izrađeno ili prilagođeno za borbena djelovanja (oklopni automobili, transporteri, samohodno artiljerijsko oružje, borbena protuzračna, anfibijska vozila i sl.).

Vrste oznaka

Izgled Forma Dimenzije

(mm)

Opis
bez okvira 000000-X 520 x 110 x 1 Registarska oznaka za neborbena motorna vozila

i borbena motorna vozila - točkaši (A)

bez okvira 170 x 130 x 1 Registarska oznaka za motocikle (A)
bez okvira 520 x 110 x 1 Registarska oznaka teretna borbena i neborbena motorna vozila (B)
bez okvira Probna registarska oznaka
000000X Registarska oznaka za samohodno artiljerijsko oružje - gusjeničare (E)
Registarska oznaka za oklopne transportere - gusjeničare (J)
Registarska oznaka za lansirno oružje (K)
bez okvira Registarska oznaka za tenkove (T)

Registarske oznake diplomatskih i konzularnih predstavništava i misija

Izgled diplomatske registarske oznake Turske.

Registarske oznake za vozila diplomatskih i konzularnih predstavništava, misija stranih država i predstavništava međunarodnih organizacija u Bosni i Hercegovini i njihovog osoblja, odnosno stranaca stalnih službenika u ovim predstavništvima su u formi BB - X - 000, gdje je BB brojna oznaka za državu ili organizaciju (maksimalno četiri cifre) po kojoj je predstavništvo registrirano u BiH, X slovna oznaka djelatnosti predstavništva, odnosno statusa lica u tim predstavništvima, te broj oznake koji se sastoji od tri broja. Registarske oznake su plave boje, oivičene žutom linijom i sadrže slova i brojeve žute boje.[3]

Vozilu koje koristi šef diplomatskog predstavništva ili misije strane države dodjeljuje se brojna oznaka 001, koju isti zadržava u slučaju promjene vozila u propisanom postupku registracije vozila.[3]

Slovne oznake i elipsaste naljepnice

Slovne oznake djelatnosti predstavništva, odnosno statusa lica u tim predstavništvima na registarskim oznakama su sljedeće:[3]

  • "A" - za vozila u vlasništvu diplomatskih i konzularnih predstavništava, misija stranih država i predstavništava međunarodnih organizacija u BiH i njihovog osoblja koje ima diplomatski status,
  • "M" - za vozila čiji su vlasnici stranci koji su zaposleni u diplomatskim i konzularnim predstavništvima, misijama stranih država i predstavništvima međunarodnih organizacija u BiH, a nemaju diplomatski status.
Izgled elipsastih diplomatskih naljepnica.

Uz navedene registarske oznake izdaju se i elipsaste naljepnice plave boje, dimenzija 150 mm x 110 mm x 1 mm, oivičene žutom linijom koje sadrže slova žute boje i neponovljivi serijski broj:[3]

  • "CMD" - za vozila kojima se koristi šef diplomatskog predstavništva ili misije,
  • "CD" - za vozila kojima se koriste lica sa diplomatskim statusom,
  • "CC" - za vozila kojima se koristi konzularni funkcioner.

Kodovi država i organizacija

Navedeni kodovi također su bili u upotrebi i u Hrvatskoj u periodu od 1991. do 1994.

Kod Država ili organizacija
10 Francuska
11 Sjedinjene Američke Države
12 Iran
13 Hrvatska
14 Turska
15 Njemačka
16 Austrija
17 Saudijska Arabija
18 Italija
19 Kuvajt
20 Ujedinjeno Kraljevstvo
21 Sudan
22 Katar
23 Nizozemska
24 Libija
25 Švicarska
26 Egipat
27 Irska
28 Slovenija
29 Organizacija za evropsku sigurnost i saradnju (OSCE)
30 Kanada
32 Švedska
33 Rusija
34 Češka
35 Ujedinjene nacije
36 Pakistan
37 Ured visokog predstavnika za Bosnu i Hercegovinu (OHR)
38 Komisija za ljudska prava (HRC)
39 Norveška
40 Bugarska
41 Međunarodna banka za obnovu i razvoj (IBRD)
42 Portugal
43 Malezija
44 Visoki povjerenik Ujedinjenih nacija za izbjeglice (UNHCR)
45 Ujedinjeni Arapski Emirati
46 Međunarodni monetarni fond (MMF)
47 Ured za carinsku i fiskalnu pomoć Evropske unije (CFAO)
48 Danska
49 Evropska centralna banka (ECB)
50 Evropska komisija u Bosni i Hercegovini (EK)
51 Program Ujedinjenih nacija za razvoj (UNDP)
52 Međunarodna organizacija za migracije (IOM)
53 Belgija
54 Centralna banka
55 Komisija za imovinske zahtjeve raseljenih lica i izbjeglica (CPDPR)
56 Japan
57 Organizacija Ujedinjenih nacija za obrazovanje, nauku i kulturu (UNESCO)
58 Sjeverna Makedonija
59 Mađarska
60 Međunarodni dječiji fond za vanredne situacije Ujedinjenih naroda (UNICEF)
61 Španija
62 Palestina
63 Grčka
64 Evropska unija Posmatračka misija Evropske unije u bivšoj Jugoslaviji (EUMM)
65 Međunarodna monetarna grupa (IMG)
66 Kina
68 Svjetska zdravstvena organizacija (WHO)
69 Rumunija
70 Međunarodni centar za razvoj migracione politike (ICMPD)
71 Međunarodna komisija za nestale osobe (ICMP)
72 Suvereni malteški vojni red
73 Datoteka:Mblem of the ICRC.svg Međunarodni odbor Crvenog krsta (ICRC)
74 Poljska
75 Vijeće Evrope
76 Međunarodni fond za poverenje (ITF)
77 Međunarodna federacija društava Crvenog krsta i Crvenog polumjeseca
78 Međunarodna finansijska korporacija (IFC)
79 Vatikan
80 Srbija
81 Visoki povjerenik Ujedinjenih nacija za ljudska prava (OHCHR)
82 Gvineja Bisau
83 Fondacija za povratak izbjeglica (RRF)
84 Evropska unija A - Policijska misija Evropske unije (EUPM)
Evropska unija M - Posmatračka misija Evropske unije (EUMM)
85 Regionalni centar za životnu sredinu (REC)
86 Pakt stabilnosti Antikorupcijske inicijative (SPAI)
87 Slovačka
88 Registar
89 Visoko sudsko i tužilačko vijeće Bosne i Hercegovine (VSTV)
90 Ured specijalnog predstavnika Evropske unije (EUSR)
91 Japanska agencija za međunarodnu saradnju (JICA)
92 Crna Gora
93 Australija
94 Katar
95 Ukrajina
96 Vijeće za regionalnu saradnju (RCC)
97 Centar za obuku za operacije podrške miru (PSOTC)
0100 Malezija
0102 Azerbejdžan
0103 Brazil
0119 Alžir

Također pogledajte

Reference

  1. ^ "Pravilnik o cijeni isprava o vozilu i cijeni oznaka za obiljezavanje vozila ("Službeni glasnik BiH",br. 20/24)" (PDF). iddeea.gov.ba. IDDEEA. 22. 3. 2024. Pristupljeno 21. 7. 2024.
  2. ^ a b "BBC News | Europe | Bosnian licence for silence". news.bbc.co.uk. Pristupljeno 21. 7. 2024.
  3. ^ a b c d e "Pravilnik o registraciji vozila - Službeni list BiH 53/22". sluzbenilist.ba. Službeni list Bosne i Hercegovine. 9. 8. 2022. Pristupljeno 21. 7. 2024.
  4. ^ http://www.iddeea.gov.ba/saopstenja_detalji.php?id=81[mrtav link]
  5. ^ "Decision on the deadlines for the implementation of the new uniform license plate system". Office of the High Representative. 20. 5. 1998. Pristupljeno 21. 7. 2024.
  6. ^ "5th Report of the High Representative, s. 85". Office of the High Representative in Bosnia and Herzegovina. 16. 4. 1997. Arhivirano s originala, 17. 10. 2007. Pristupljeno 2. 4. 2008.
  7. ^ Dahlman, C.; Ó Tuathail, G. (2000). "The legacy of ethnic cleansing: the international community and the returns process in post-Dayton Bosnia and Herzegovina". Political Geography. 24 (5): 569–599. doi:10.1016/j.polgeo.2005.01.007.
  8. ^ Aitchison, A. (2007). "Police Reform in Bosnia and Herzegovina: State, Democracy and International Assistance" (PDF). Policing and Society. 17 (4): 321–343. doi:10.1080/10439460701717908. hdl:20.500.11820/e70de246-614f-435b-b292-5bdba89b2445. S2CID 143290563.
  9. ^ a b "Pravilnik o registriranju vozila 2009" (PDF). bihamk.ba. Službeni list Bosne i Hercegovine. 1. 9. 2009. Pristupljeno 22. 7. 2024.

Vanjski linkovi

Commons logo
Commons logo
Commons ima datoteke na temu: Registarske oznake za vozila u Bosni i Hercegovini
Preuzeto iz "https://bs.wikipedia.org/w/index.php?title=Registarske_oznake_za_vozila_u_Bosni_i_Hercegovini&oldid=3669998"