Klasična muzika
Klasična muzika jest umjetnička muzika ukorijenjena u tradicijama zapadnjačke kulture, uključujući i religijsku i svjetovnu muziku. Historijski, termin "klasična muzika" odnosi se na period od 1750. do 1820, tj. klasični period ("Bečka klasika"). U širem smislu označava zapadnjačke muzičke tradicije za koje se smatra da su različite od zapadnjačkih narodnomuzičkih tradicija ili da su njihova uglađena verzija i obuhvata širok raspon od 6. stoljeća do danas, što uključuje i klasični i razne druge periode.[1] Glavne norme ove tradicije kodificirane su između 1550. i 1900, što je poznato kao period opće prakse.
Ovaj termin nije se pojavio sve do početka 19. stoljeća, u pokušaju da se period od Johanna Sebastiana Bacha do Ludwiga van Beethovena kanonizira kao zlatno doba.[2] Najranija referenca na "klasičnu muziku" zabilježena u Oksfordskom rječniku engleskog jezika potječe iz 1829.[1][3]
Ukorijenjena u pokroviteljstvu crkava i kraljevskih dvorova u zapadnoj Evropi,[4] preživjela ranosrednjovjekovna muzika je uglavnom religiozna, monofona i vokalna, a muzika antičke Grčke i Rima utiče na njenu misao i teoriju. Najraniji sačuvani muzički rukopisi datiraju iz Karolinškog Carstva (800–888),[4] otprilike u vrijeme kada se zapadnjačka obična pjevanja postepeno ujedinila u ono što se naziva gregorijanskim pjevanjem.[5]
Evropska umjetnička muzika uveliko se razlikuje od mnogih drugih neevropskih formi klasične i nekih formi zabavne muzike po sistemu notacije, koji je u upotrebi otprilike od 11. stoljeća.[6][7] Katolički monasi razvili su prve verzije moderne evropske muzičke notacije u namjeri da standardiziraju liturgiju širom svijeta. Zapadnjačkom muzičkom notacijom služe se kompozitori kako bi izvođačima označili tonove i trajanje kompozicija.[6] U kontrastu prema većini popularnih stilova, u kojima je usvojena strofična forma ili njena derivacija, klasična muzika poznata je po razvoju visokosofisticiranih formi instrumentalne muzike, kao što su simfonija, koncert, fuga, sonata, te vokalno-instrumentalnih formi, kao što su opera, kantata i misa.[8]
U klasičnom periodu polifonija barokne muzike zamijenjena je jednostavnom harmonijom, brzim mijenjanjem tempa i jakim kontrastima između basa i soprana.
Također pogledajte
[uredi | uredi izvor]Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ a b Kennedy i Kennedy 2013, "Classical".
- ^ Julian Rushton, Classical Music, London, 1994, str. 10.
- ^ "classical, a." The Oxford English Dictionary. 2007. Pristupljeno 10. 5. 2007.
- ^ a b Owens, Tom C. (2008). The Oxford Encyclopedia of the Modern World. Oxford: Oxford University Press. str. para 1. ISBN 978-0-19-517632-2.
- ^ Owens, Tom C. (2008). The Oxford Encyclopedia of the Modern World. Oxford: Oxford University Press. str. 100-101. ISBN 978-0-19-517632-2.
- ^ a b Ian D. Bent (2019). "Musical notation". Pristupljeno 23. 5. 2019.
- ^ Harvard Dictionary of Music (2. izdanje, 1972): "Neume", redakcija.
- ^ Johnson 2002, str. 63
Dodatna literatura
[uredi | uredi izvor]- Botstein, Leon (2001). "Modernism". The New Grove Dictionary of Music and Musicians. Oxford University Press. doi:10.1093/gmo/9781561592630.article.40625.
- Beard, David, and Kenneth Gloag. 2005. Musicology: The Key Concepts. New York: Routledge. ISBN 978-0-415-31692-7.
- Bowles, Edmund A. (1954). "Haut and Bas: The Grouping of Musical Instruments in the Middle Ages". Musica Disciplina. 8: 115–140. JSTOR 20531877.CS1 održavanje: parametar ref identičan predodređenom (link)
- Du Noyer, Paul (ed.). 2003. The Illustrated Encyclopedia of Music: From Rock, Pop, Jazz, Blue, and Hip-Hop to Classical, Folk, World, and More. London: Flame Tree. ISBN 978-1-904041-70-2.
- Grout, Donald Jay (1973). A History of Western Music. W. W. Norton. ISBN 978-0-393-09416-9. (limited book preview)
- Grout, Donald J.; Palisca, Claude V. (1988). A History of Western Music. W. W. Norton. ISBN 978-0-393-95627-6. (limited book preview)
- Johnson, Julian (2002). Who Needs Classical Music?: Cultural Choice and Musical Value. Oxford University Press.
- Hall, John R., Mary Jo Neitz, and Marshall Battani. 2003. Sociology on Culture. Sociology/Cultural Studies. London and New York: Routledge. ISBN 978-0-415-28484-4 (cloth); ISBN 978-0-415-28485-1 (pbk).
- Károlyi, Ottó. 1994. Modern British Music: The Second British Musical Renaissance – From Elgar to P. Maxwell Davies. Rutherford, Madison, Teaneck: Farleigh Dickinson University Press; London and Toronto: Associated University Presses. ISBN 0-8386-3532-6.
- Katz, Adele (1946; reprinted 2007), Challenge to Musical Tradition – A New Concept of Tonality. Alfred A. Knopf/reprinted by Katz Press, 444pp., ISBN 1-4067-5761-6.
- Kennedy, Michael (2006), The Oxford Dictionary of Music, 985 pages, ISBN 0-19-861459-4
- Kennedy, Michael; Kennedy, Joyce B. (2013) [2012]. Tim Rutherford-Johnson (ured.). The Oxford Dictionary of Music (6th paperback izd.). Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-957854-2.
- Metzer, David Joel. 2009. Musical Modernism at the Turn of the Twenty-first Century. Music in the Twentieth Century 26. Cambridge and New York: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-51779-9.
- Meyer, Leonard B. 1994. Music, the Arts, and Ideas: Patterns and Predictions in Twentieth-Century Culture, second edition. Chicago and London: University of Chicago Press. ISBN 0-226-52143-5.
- Morgan, Robert P. 1984. "Secret Languages: The Roots of Musical Modernism". Critical Inquiry 10, no. 3 (March): 442–61.
- Sullivan, Henry W. 1995. The Beatles with Lacan: Rock 'n' Roll as Requiem for the Modern Age. Sociocriticism: Literature, Society and History Series 4. New York: Lang. ISBN 0-8204-2183-9.
- Swafford, Jan (1992). The Vintage Guide to Classical Music. New York: Vintage Books. ISBN 978-0-679-72805-4.
Vanjski linkovi
[uredi | uredi izvor]
Klasična muzika na Wikimedia Commonsu
