Razlika između verzija stranice "Sefardi"
| [nepregledana izmjena] | [pregledana izmjena] |
m →top: razne ispravke |
|||
| (Nije prikazana 10 međuverzija 6 korisnika) | |||
| Red 1: | Red 1: | ||
[[Datoteka:Sarajevo Old Synagogue 01.jpg|thumb|desno|200px|Stara sefardska [[sinagoga]] u [[Sarajevo|Sarajevu]] izgrađena [[1587]]. godine.]] |
|||
{{Nedostaju izvori}} |
|||
'''Sefardi''' su Jevreji [[Španija|Španije]], [[Portugal]]a, [[Sjeverna Afrika|Sjeverne Afrike]] i [[Bliski istok|Bliskog istoka]]. Pridjev "sefardski" i odgovarajuće imenice sefardi (jednina) i sefarda (množina) su izvedeni iz [[Hebrejski jezik|hebrejske]] riječi "Sefaradu", koja se odnosi na Španiju.<ref name="j">http://www.jewfaq.org/ashkseph.htm</ref> Često se smatra da se njihov dolazak u Španiju dogodio ubrzo nakon što je [[babilon]]ski kralj [[Nabukodonosor II]] osvojio [[Jerusalem]] i uništio [[Jerusalemski hram|hram]] 586. p.n.e.<ref>{{Cite web |url=http://www.orbilat.com/Languages/Spanish-Ladino/History/Ladino-History.htm |title=Arhivirana kopija |access-date=26. 3. 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150313161945/http://www.orbilat.com/Languages/Spanish-Ladino/History/Ladino-History.htm |archive-date=13. 3. 2015 |url-status=dead }}</ref> Sefardi se često dijele na Sefarde iz Španije i Portugala, i Mizrahim iz Sjeverne Afrike i Bliskog istoka. Riječ "Mizrahia" dolazi iz hebrejskog jezika i znači "istočnjak". Postoji mnogo preklapanja između Sefarda i Mizrahim. Do [[1400]]. godine, na Iberijsko poluostrvo, Sjeverna Afrika i Bliski istok su bili pod kontrolom [[Muslimani (narod)|muslimana]], koji su uglavnom Jevrejima dozvoljavali da se slobodno kreću po cijeloj regiji. Ova relativno blagonaklona vladavina omogućila je da se sefardski judaizam razvije.<ref name="j"/> Nakon što su ediktom takozvanih "[[Katolički kraljevi|katoličkih vladara]]", [[Ferdinand I, kralj Aragonije|Ferdinanda Aragonskog]] i [[Izabela I, kraljica Kastilje|Izabele od Kastilje]], od 31. marta [[1492]]. godine protjerani prvo iz Španije, potom i iz Portugala, iberijski Jevreji su utočište našli uglavnom u pokrajinama [[Osmanlijsko carstvo|Osmanlijskog carstva]]. Sultan [[Sulejman I|Sulejman Veličanstveni]] je prihvatio i zaštitio prognane, smatrajući ih vrijednim i konstruktivnim. Nakon pojedinačnih dolazaka, već početkom [[16. vijek]]a, Jevreji se u Bosnu i Hercegovinu i Sarajevo u većem broju doseljavaju oko [[1550]]. godine.<ref>http://www.makabijada.com/dopis/gradovi/SA%20valerijan.htm</ref> |
|||
'''Sefardi''' ([[hebrejski jezik|hebrejski]] ספרדי) su pod-grupa [[Jevrej]]a koji potiču sa [[Pirinejski poluotok|Pirinejskog poluotoka]] (današnja [[Španija]] i [[Portugal]]). Sefardi na hebrejskom doslovno znači ''Španci'', te imaju svoj jezik [[Ladino]], koji je mješavina hebrejskog, [[arapski jezik|arapskog]] i [[španski jezik|španskog]]. Poznati bosanskohercegovački sefardski pisac [[Isak Samokovlija]] koristi Ladino izraze u svojim dijelima. |
|||
== Također pogledajte == |
|||
* [[Jevreji u Bosni i Hercegovini]] |
|||
* [[Jevreji]] |
|||
== Reference == |
|||
Prvi veliki val jevrejskih doseljenika u Bosnu i Hercegovinu je došao iz Španije krajem [[15. vijek]]a i u toku [[16. vijek]]a, kada im je sultanskim [[ferman]]om dat [[azil]] i dozvoljeno im je bilo naseljavanje u [[Osmanlijsko carstvo|Osmansko carstvo]].Postoji puno djela koja govore o životu Sefardskih Jevreja (Miris kiše na Balkanu,Cvat lipe na Balkanu i td.)Ova djela snimljena su prema romanu.Kada je princ Fernandin došao u Bosnu da ga vide Sefardi,Srbi su ga ubili i tada počinje predratno stanje.Princ je ubijen 1914.godine |
|||
{{reference}} |
|||
{{stub-rel}} |
|||
{{Commonscat|Sephardim}} |
|||
[[Kategorija:Jevreji]] |
|||
[[Kategorija:Judaizam]] |
[[Kategorija:Judaizam]] |
||
[[Kategorija:Etničke grupe Bosne i Hercegovine]] |
|||
[[Kategorija:Etničke grupe SAD-a]] |
|||
[[Kategorija:Etničke grupe Ujedinjenog Kraljevstva]] |
|||
[[Kategorija:Etničke grupe Izraela]] |
|||
[[Kategorija:Etničke grupe Grčke]] |
|||
[[Kategorija:Etničke grupe Italije]] |
|||
[[Kategorija:Etničke grupe Turske]] |
|||
Trenutna verzija na dan 15 april 2023 u 13:36
Sefardi su Jevreji Španije, Portugala, Sjeverne Afrike i Bliskog istoka. Pridjev "sefardski" i odgovarajuće imenice sefardi (jednina) i sefarda (množina) su izvedeni iz hebrejske riječi "Sefaradu", koja se odnosi na Španiju.[1] Često se smatra da se njihov dolazak u Španiju dogodio ubrzo nakon što je babilonski kralj Nabukodonosor II osvojio Jerusalem i uništio hram 586. p.n.e.[2] Sefardi se često dijele na Sefarde iz Španije i Portugala, i Mizrahim iz Sjeverne Afrike i Bliskog istoka. Riječ "Mizrahia" dolazi iz hebrejskog jezika i znači "istočnjak". Postoji mnogo preklapanja između Sefarda i Mizrahim. Do 1400. godine, na Iberijsko poluostrvo, Sjeverna Afrika i Bliski istok su bili pod kontrolom muslimana, koji su uglavnom Jevrejima dozvoljavali da se slobodno kreću po cijeloj regiji. Ova relativno blagonaklona vladavina omogućila je da se sefardski judaizam razvije.[1] Nakon što su ediktom takozvanih "katoličkih vladara", Ferdinanda Aragonskog i Izabele od Kastilje, od 31. marta 1492. godine protjerani prvo iz Španije, potom i iz Portugala, iberijski Jevreji su utočište našli uglavnom u pokrajinama Osmanlijskog carstva. Sultan Sulejman Veličanstveni je prihvatio i zaštitio prognane, smatrajući ih vrijednim i konstruktivnim. Nakon pojedinačnih dolazaka, već početkom 16. vijeka, Jevreji se u Bosnu i Hercegovinu i Sarajevo u većem broju doseljavaju oko 1550. godine.[3]
Također pogledajte
[uredi | uredi izvor]Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ a b http://www.jewfaq.org/ashkseph.htm
- ^ "Arhivirana kopija". Arhivirano s originala, 13. 3. 2015. Pristupljeno 26. 3. 2015.CS1 održavanje: arhivirana kopija u naslovu (link)
- ^ http://www.makabijada.com/dopis/gradovi/SA%20valerijan.htm