The Tanzimat in the Turkish literature is a breaking point period and also can be said this emerg... more The Tanzimat in the Turkish literature is a breaking point period and also can be said this emerging era is a "breaking literature". Some innovations began during this period, and so in the period of the Serveti Fünun artists' reaches maturity level. Innovation, not just new species into Turkish literature or looking at the issue is to underestimate the change of existing species.With Innovation, the point of view of Ottoman intellectuals and artists change regarding existence. From the time of when we met new types and concepts. Existing perception of metaphysical leaves its place to mind and senses. But the mind and senses are the basic elements of positivism. The positivist understanding has been substituted its art theory and practical works of art without metaphysics.
in the last term Turkish Literature. Having written sort stories, novels and essays the autor bec... more in the last term Turkish Literature. Having written sort stories, novels and essays the autor became famous with her artistic creativity. It can be talked about two interwoven adventures in Aslı Erdoğan's Works. The adventures in the outside world are accompanied by the heroes' adventures of an inner worlds. Heroes appear to be almost all alone, not hold, competing with backgrounds and themselves, living in a constant feeling of emptiness and nothingness, who are looking to a meaning toward lack and devastation in their lives. In this context, it seems that existential concepts and trajectory are in the forefront rather than plot in which speeches and interviews gained density. The circumstances and details which shape human existence and attitude toward life are emphasized. The main problem of the narrative heroes is the alienation and the other existential problems that we see in narrative are conditions that become visible with other existential alienation problems. It is seen that heroes are alienated particularly against themselves, environment and society. In this respect in the alienation of narrative, as a type of alienation themes like individual anomie and accordingly, solitude, nothingness / space, escape / exile, death and suicide and so on stand out. This narrative themes are important in revealing the psychological world of the heroes as well as to reveal the psychology of the author.
The Tanzimat in the Turkish literature is a breaking point period and also can be said this emerg... more The Tanzimat in the Turkish literature is a breaking point period and also can be said this emerging era is a "breaking literature". Some innovations began during this period, and so in the period of the Serveti Fünun artists’ reaches maturity level. Innovation, not just new species into Turkish literature or looking at the issue is to underestimate the change of existing species.With Innovation, the point of view of Ottoman intellectuals and artists change regarding existence. From the time of when we met new types and concepts. Existing perception of metaphysical leaves its place to mind and senses. But the mind and senses are the basic elements of positivism. The positivist understanding has been substituted its art theory and practical works of art without metaphysics. The Servet-i Fünun literature, mainly are evaluated around themes of to escape from reality and take shelter in dream. This is, apparently, place their position in a somewhere except positivism. However,...
BEHÇET NECATİGİL'İN "UYANMAK" ŞİİRİNİ YENİDEN OKUMA DENEMESİ Mehmet ÖZGER * ÖZET Bu yazıda Behçet... more BEHÇET NECATİGİL'İN "UYANMAK" ŞİİRİNİ YENİDEN OKUMA DENEMESİ Mehmet ÖZGER * ÖZET Bu yazıda Behçet Necatigil'in "Uyanmak" adlı şiiri şairin şiir anlayışı ve bu anlayışın Ahmet Haşim çizgisi ile bağlantısı çerçevesinde, Riffaterree'in şiir inceleme tekniğinden hareketle yeniden okumaya tâbi tutulacaktır.
Özet Gürsel Korat'ın Yine Doğdu Tanyıldızı adlı eseri, Kapadokya bölgesinde ve 13. yüzyılda geçen... more Özet Gürsel Korat'ın Yine Doğdu Tanyıldızı adlı eseri, Kapadokya bölgesinde ve 13. yüzyılda geçen bir roman. Korat, bu romanını postmodern metinlerin temel tekniklerinden faydalanarak kaleme almıştır. Bu tekniklerden roman için en başat olanı önceki metin – sonraki metin tekniğidir. Korat, romanında önceki metin olarak Mevlana-Şems ilişkisini alarak kendi metninin olay örgüsünü oluşturmuştur. Ancak önceki metni genel geçer tarihi bilgilere göre değil, aynı konuya daha farklı yaklaşan tarihsel görüşlerden faydalanarak kendi metnini kurmuştur. Postmodern romanların çeşitlerinden biri olan Yeni tarihselcilik yaklaşımına uygun olarak metin kurgulanmıştır. Önceki metin-sonraki metin tekniğiyle bağlantılı olarak kullanılan parodi ve pastiş romanın hem olay örgüsünde hem de bakış açısı ve anlatıcının seçiminde etkili olmuştur. Abstract Yine Doğdu Tanyıldızı, Gursel Korat's work, is a novel about Cappadocia in the 13th century. Korat has written this novel by taking advantage of the basic techniques of postmodern texts. The dominant one of these techniques for the novel is the previous text – the next text technique. In his novel, Korat created the plot of his own text by taking the relation of Mevlana-Şems as the previous text. However, he established the previous text by taking advantage of the different historical approaches to the same subject, rather than the universal history information. Korat has written his text according to the new historicalism approach, one of the varieties of postmodern novels. The parody and pastiche, used in connection with the previous text-the next text technique, has been influential both in the plot and in the choice of narrator and perspective.
ÖZET Bu yazıda Aslı Erdoğan'ın anlatılarında varoluş sorunsalı incelenecektir. Aslı Erdoğan son d... more ÖZET Bu yazıda Aslı Erdoğan'ın anlatılarında varoluş sorunsalı incelenecektir. Aslı Erdoğan son dönem Türk edebiyatının önemli kadın yazarlarından biridir. Öykü, roman, deneme türlerinde eserler kaleme alan sanatçı, sanatsal yaratıcılık yeteneğiyle adından söz ettirmeyi başarmıştır. Aslı Erdoğan'ın eserlerinde iç içe geçmiş iki serüvenden bahsedilebilir. Kahramanların dış dünyadaki serüvenlerine bir de iç dünyalarındaki serüvenleri eşlik eder. Başkişi konumundaki anlatı kahramanların hemen hemen hepsinin yalnız, tutunamayan, geçmişleri ve kendileriyle çatışan, sürekli bir boşluk ve hiçlik duygusu yaşayan, hayatlarındaki eksikliğe yahut parçalanmışlığa karşı bir anlam arayışı içinde olan kahramanlar oldukları görülmektedir. Bu bağlamda anlatılarda iç konuşmalar ve sorgulamaların yoğunluk kazandığı olay örgüsünden ziyade varoluşçu izlek ve kavramların ön plana çıktığı görülür. İnsanoğlunun varlığı ve hayat karşısındaki tavrını belirginleştiren durum ve ayrıntıların yoğunlukta olduğu eserlerde varoluşa ilişkin pek çok sorun dikkati çekmektedir. Anlatı kahramanlarının yaşadıkları en temel sorun yabancılaşmadır ve anlatılarda varlığını gördüğümüz diğer varoluşsal sorunlar da yabancılaşmayla birlikte görünür hale gelen durumlardır. Anlatı kahramanların başta kendilerine olmak üzere çevrelerine, topluma karşı büyük bir yabancılaşma yaşadıkları görülmektedir. Bu doğrultuda anlatılarda yabancılaşma, yabancılaşmanın bir türü olarak bireysel anomi ve buna bağlı olarak yalnızlık, hiçlik/boşluk, kaçış/sürgünlük, ölüm ve intihar vb. izlekler öne çıkmaktadır. Bu izlekler anlatı kahramanlarının psikolojik dünyalarını ortaya koymak bakımından önemli olduğu gibi yazarın da sahip olduğu psikolojiyi ortaya koymaları bakımından önemlidir. ABSTRACT The issue of existence in Aslı Erdoğan's narratives will be examined in this article. Aslı Erdoğan is one of the leading female autor
ÖZET Bu yazıda Behçet Necatigil'in " Uyanmak " adlı şiiri şairin şiir anlayışı ve bu anlayışın Ah... more ÖZET Bu yazıda Behçet Necatigil'in " Uyanmak " adlı şiiri şairin şiir anlayışı ve bu anlayışın Ahmet Haşim çizgisi ile bağlantısı çerçevesinde, Riffaterree'in şiir inceleme tekniğinden hareketle yeniden okumaya tâbi tutulacaktır. Anahtar Kelimeler: Behçet Necatigil, Ahmet Haşim, Riffaterre, teknik, yeniden okuma. RE-INTERPRETATION OF BEHÇET NECATİGİL'S POEM " UYANMAK " ABSTRACT İn this article, the poem " Uyanmak " is re-interpreted by using Riffaterre's poem interpretation technique on the basis of Behçet Necatigil's poetic understanding and its connection to Ahmet Haşim.
In this article, the metaphor of beloved in the poem of Sezai Karakoç called " Zamana Adanmış Söz... more In this article, the metaphor of beloved in the poem of Sezai Karakoç called " Zamana Adanmış Sözler " will be studied by the help of deconstruction technique. When examined by the method of reading text which is based on volatility of meaning, it is emerged that the metaphor of beloved, which can be considered in different meanings, shows only a single meaning while examining in the context of Islamic art and aesthetics. Deconstructiontechnique andindicator of beloved in the poem face shift in meaning as Istanbul, civilization, the idea ofresurrection, the human beloved,the prophet sometimes as God or imagine. Beloved indicator in the text always displaces so meaning cannot be captured. According to deconstruction, that the meaning infinitely diversified and not be captured is normal. However, Islamic aesthetics has a substantial truth concept especially while looking poetic attitude of Classical poem and all of small-scale meanings show only one meaning. Thismeaning is "tevhid", in other word it is the ideaof unity of God. The theme which can be considered as the main theme of Sezai Karakoç's poem is appeared not only in the indicator of beloved but in the perception of the time and place. He studies time as a single piece. Much information comes from Adem to now is studied by him the outstanding examples of Islamic civilization without caring about chronological and linear line. The appearance of beloved type such as Suna,
Türk edebiyatında Tanzimat, bir kırılma dönemidir bu dönemde ortaya çıkan edebiyata "kırılma edeb... more Türk edebiyatında Tanzimat, bir kırılma dönemidir bu dönemde ortaya çıkan edebiyata "kırılma edebiyatı" denebilir. Bu dönemle başlayan birtakım yenilikler, Servet-i Fünun sanatçılarında olgunluk seviyesine erişir. Yenileşmeye, sadece Türk edebiyatına yeni türlerin girmesi veya var olan türlerin değişime uğraması olarak bakmak meseleyi hafife almaktır. Yenileşmeyle birlikte, Osmanlı aydın ve sanatçısının varlığa bakış açısı da değişir. Yeni tür ve kavramlarla tanıştıktan sonra var olan metafizik algılama biçimi, yerini akıl'a ve duyular'a terk eder. Akıl ve duyu ise, pozitivizmin temel unsurlarıdır. Pozitivist anlayış, gerek sanat teorisini ve gerekse pratik sanat eserlerini metafiziğin olmadığı bir alanda ikame etmiştir.
The Tanzimat in the Turkish literature is a breaking point period and also can be said this emerg... more The Tanzimat in the Turkish literature is a breaking point period and also can be said this emerging era is a "breaking literature". Some innovations began during this period, and so in the period of the Serveti Fünun artists' reaches maturity level. Innovation, not just new species into Turkish literature or looking at the issue is to underestimate the change of existing species.With Innovation, the point of view of Ottoman intellectuals and artists change regarding existence. From the time of when we met new types and concepts. Existing perception of metaphysical leaves its place to mind and senses. But the mind and senses are the basic elements of positivism. The positivist understanding has been substituted its art theory and practical works of art without metaphysics.
in the last term Turkish Literature. Having written sort stories, novels and essays the autor bec... more in the last term Turkish Literature. Having written sort stories, novels and essays the autor became famous with her artistic creativity. It can be talked about two interwoven adventures in Aslı Erdoğan's Works. The adventures in the outside world are accompanied by the heroes' adventures of an inner worlds. Heroes appear to be almost all alone, not hold, competing with backgrounds and themselves, living in a constant feeling of emptiness and nothingness, who are looking to a meaning toward lack and devastation in their lives. In this context, it seems that existential concepts and trajectory are in the forefront rather than plot in which speeches and interviews gained density. The circumstances and details which shape human existence and attitude toward life are emphasized. The main problem of the narrative heroes is the alienation and the other existential problems that we see in narrative are conditions that become visible with other existential alienation problems. It is seen that heroes are alienated particularly against themselves, environment and society. In this respect in the alienation of narrative, as a type of alienation themes like individual anomie and accordingly, solitude, nothingness / space, escape / exile, death and suicide and so on stand out. This narrative themes are important in revealing the psychological world of the heroes as well as to reveal the psychology of the author.
The Tanzimat in the Turkish literature is a breaking point period and also can be said this emerg... more The Tanzimat in the Turkish literature is a breaking point period and also can be said this emerging era is a "breaking literature". Some innovations began during this period, and so in the period of the Serveti Fünun artists’ reaches maturity level. Innovation, not just new species into Turkish literature or looking at the issue is to underestimate the change of existing species.With Innovation, the point of view of Ottoman intellectuals and artists change regarding existence. From the time of when we met new types and concepts. Existing perception of metaphysical leaves its place to mind and senses. But the mind and senses are the basic elements of positivism. The positivist understanding has been substituted its art theory and practical works of art without metaphysics. The Servet-i Fünun literature, mainly are evaluated around themes of to escape from reality and take shelter in dream. This is, apparently, place their position in a somewhere except positivism. However,...
BEHÇET NECATİGİL'İN "UYANMAK" ŞİİRİNİ YENİDEN OKUMA DENEMESİ Mehmet ÖZGER * ÖZET Bu yazıda Behçet... more BEHÇET NECATİGİL'İN "UYANMAK" ŞİİRİNİ YENİDEN OKUMA DENEMESİ Mehmet ÖZGER * ÖZET Bu yazıda Behçet Necatigil'in "Uyanmak" adlı şiiri şairin şiir anlayışı ve bu anlayışın Ahmet Haşim çizgisi ile bağlantısı çerçevesinde, Riffaterree'in şiir inceleme tekniğinden hareketle yeniden okumaya tâbi tutulacaktır.
Özet Gürsel Korat'ın Yine Doğdu Tanyıldızı adlı eseri, Kapadokya bölgesinde ve 13. yüzyılda geçen... more Özet Gürsel Korat'ın Yine Doğdu Tanyıldızı adlı eseri, Kapadokya bölgesinde ve 13. yüzyılda geçen bir roman. Korat, bu romanını postmodern metinlerin temel tekniklerinden faydalanarak kaleme almıştır. Bu tekniklerden roman için en başat olanı önceki metin – sonraki metin tekniğidir. Korat, romanında önceki metin olarak Mevlana-Şems ilişkisini alarak kendi metninin olay örgüsünü oluşturmuştur. Ancak önceki metni genel geçer tarihi bilgilere göre değil, aynı konuya daha farklı yaklaşan tarihsel görüşlerden faydalanarak kendi metnini kurmuştur. Postmodern romanların çeşitlerinden biri olan Yeni tarihselcilik yaklaşımına uygun olarak metin kurgulanmıştır. Önceki metin-sonraki metin tekniğiyle bağlantılı olarak kullanılan parodi ve pastiş romanın hem olay örgüsünde hem de bakış açısı ve anlatıcının seçiminde etkili olmuştur. Abstract Yine Doğdu Tanyıldızı, Gursel Korat's work, is a novel about Cappadocia in the 13th century. Korat has written this novel by taking advantage of the basic techniques of postmodern texts. The dominant one of these techniques for the novel is the previous text – the next text technique. In his novel, Korat created the plot of his own text by taking the relation of Mevlana-Şems as the previous text. However, he established the previous text by taking advantage of the different historical approaches to the same subject, rather than the universal history information. Korat has written his text according to the new historicalism approach, one of the varieties of postmodern novels. The parody and pastiche, used in connection with the previous text-the next text technique, has been influential both in the plot and in the choice of narrator and perspective.
ÖZET Bu yazıda Aslı Erdoğan'ın anlatılarında varoluş sorunsalı incelenecektir. Aslı Erdoğan son d... more ÖZET Bu yazıda Aslı Erdoğan'ın anlatılarında varoluş sorunsalı incelenecektir. Aslı Erdoğan son dönem Türk edebiyatının önemli kadın yazarlarından biridir. Öykü, roman, deneme türlerinde eserler kaleme alan sanatçı, sanatsal yaratıcılık yeteneğiyle adından söz ettirmeyi başarmıştır. Aslı Erdoğan'ın eserlerinde iç içe geçmiş iki serüvenden bahsedilebilir. Kahramanların dış dünyadaki serüvenlerine bir de iç dünyalarındaki serüvenleri eşlik eder. Başkişi konumundaki anlatı kahramanların hemen hemen hepsinin yalnız, tutunamayan, geçmişleri ve kendileriyle çatışan, sürekli bir boşluk ve hiçlik duygusu yaşayan, hayatlarındaki eksikliğe yahut parçalanmışlığa karşı bir anlam arayışı içinde olan kahramanlar oldukları görülmektedir. Bu bağlamda anlatılarda iç konuşmalar ve sorgulamaların yoğunluk kazandığı olay örgüsünden ziyade varoluşçu izlek ve kavramların ön plana çıktığı görülür. İnsanoğlunun varlığı ve hayat karşısındaki tavrını belirginleştiren durum ve ayrıntıların yoğunlukta olduğu eserlerde varoluşa ilişkin pek çok sorun dikkati çekmektedir. Anlatı kahramanlarının yaşadıkları en temel sorun yabancılaşmadır ve anlatılarda varlığını gördüğümüz diğer varoluşsal sorunlar da yabancılaşmayla birlikte görünür hale gelen durumlardır. Anlatı kahramanların başta kendilerine olmak üzere çevrelerine, topluma karşı büyük bir yabancılaşma yaşadıkları görülmektedir. Bu doğrultuda anlatılarda yabancılaşma, yabancılaşmanın bir türü olarak bireysel anomi ve buna bağlı olarak yalnızlık, hiçlik/boşluk, kaçış/sürgünlük, ölüm ve intihar vb. izlekler öne çıkmaktadır. Bu izlekler anlatı kahramanlarının psikolojik dünyalarını ortaya koymak bakımından önemli olduğu gibi yazarın da sahip olduğu psikolojiyi ortaya koymaları bakımından önemlidir. ABSTRACT The issue of existence in Aslı Erdoğan's narratives will be examined in this article. Aslı Erdoğan is one of the leading female autor
ÖZET Bu yazıda Behçet Necatigil'in " Uyanmak " adlı şiiri şairin şiir anlayışı ve bu anlayışın Ah... more ÖZET Bu yazıda Behçet Necatigil'in " Uyanmak " adlı şiiri şairin şiir anlayışı ve bu anlayışın Ahmet Haşim çizgisi ile bağlantısı çerçevesinde, Riffaterree'in şiir inceleme tekniğinden hareketle yeniden okumaya tâbi tutulacaktır. Anahtar Kelimeler: Behçet Necatigil, Ahmet Haşim, Riffaterre, teknik, yeniden okuma. RE-INTERPRETATION OF BEHÇET NECATİGİL'S POEM " UYANMAK " ABSTRACT İn this article, the poem " Uyanmak " is re-interpreted by using Riffaterre's poem interpretation technique on the basis of Behçet Necatigil's poetic understanding and its connection to Ahmet Haşim.
In this article, the metaphor of beloved in the poem of Sezai Karakoç called " Zamana Adanmış Söz... more In this article, the metaphor of beloved in the poem of Sezai Karakoç called " Zamana Adanmış Sözler " will be studied by the help of deconstruction technique. When examined by the method of reading text which is based on volatility of meaning, it is emerged that the metaphor of beloved, which can be considered in different meanings, shows only a single meaning while examining in the context of Islamic art and aesthetics. Deconstructiontechnique andindicator of beloved in the poem face shift in meaning as Istanbul, civilization, the idea ofresurrection, the human beloved,the prophet sometimes as God or imagine. Beloved indicator in the text always displaces so meaning cannot be captured. According to deconstruction, that the meaning infinitely diversified and not be captured is normal. However, Islamic aesthetics has a substantial truth concept especially while looking poetic attitude of Classical poem and all of small-scale meanings show only one meaning. Thismeaning is "tevhid", in other word it is the ideaof unity of God. The theme which can be considered as the main theme of Sezai Karakoç's poem is appeared not only in the indicator of beloved but in the perception of the time and place. He studies time as a single piece. Much information comes from Adem to now is studied by him the outstanding examples of Islamic civilization without caring about chronological and linear line. The appearance of beloved type such as Suna,
Türk edebiyatında Tanzimat, bir kırılma dönemidir bu dönemde ortaya çıkan edebiyata "kırılma edeb... more Türk edebiyatında Tanzimat, bir kırılma dönemidir bu dönemde ortaya çıkan edebiyata "kırılma edebiyatı" denebilir. Bu dönemle başlayan birtakım yenilikler, Servet-i Fünun sanatçılarında olgunluk seviyesine erişir. Yenileşmeye, sadece Türk edebiyatına yeni türlerin girmesi veya var olan türlerin değişime uğraması olarak bakmak meseleyi hafife almaktır. Yenileşmeyle birlikte, Osmanlı aydın ve sanatçısının varlığa bakış açısı da değişir. Yeni tür ve kavramlarla tanıştıktan sonra var olan metafizik algılama biçimi, yerini akıl'a ve duyular'a terk eder. Akıl ve duyu ise, pozitivizmin temel unsurlarıdır. Pozitivist anlayış, gerek sanat teorisini ve gerekse pratik sanat eserlerini metafiziğin olmadığı bir alanda ikame etmiştir.
Editörler:
Ahmet Cüneyt ISSI-Tuncay BOLAT
1990’lı yıllardan itibaren yazarın metin üzerindeki
heg... more Editörler: Ahmet Cüneyt ISSI-Tuncay BOLAT 1990’lı yıllardan itibaren yazarın metin üzerindeki hegemonyasını/yükünü mümkün olduğu kadar azaltan, kendine has bir dünya gibi kabul edilen kurmaca metni esas alarak onu çeşitli parçalara ayırarak çözümleme işlemi oldukça yaygınlaşmıştır. Şimdilerde ise bu işlem daha dar perspektifler tespit edilerek yapılmaktadır. Bu noktada, tespit edilen bakma noktası’nın anlamlı, metnin bütün unsurlarının etrafında döndüğü, bir tür topla(n)ma ve dağı(t/l)ma merkezi konumunda olmasına ise özellikle dikkat edilmelidir. Metni nesneyi esas alarak değerlendirmek, genel olarak “yabancılaştırma” olarak tanımlayabileceğimiz sanat etkinliğini başka bir yabancılaştırıcı unsur olan nesneler üzerinden anlama gayretidir. Kitapta, dikey eleştiri denebilecek, yayılmayı değil derinleşmeyi esas alan bir metotla ve nesne-projektörler ışığında yapılmış on inceleme yazısı bulunmaktadır. Halit Ziya’dan Cihan Aktaş’a, Türk hikâyeciliğinin önemli bazı isimlerinden seçilmiş metinler üzerine yapılan bu çalışmaların edebî eleştiri anlayışımızı zenginleştirmesi, başka çalışmalara da ilham vermesi dileğimizdir.
Türkiye'nin geleceğini derinden etkilemiş olan 12 Eylül Darbesi'nin üzerinden otuz yılı aşkın sür... more Türkiye'nin geleceğini derinden etkilemiş olan 12 Eylül Darbesi'nin üzerinden otuz yılı aşkın süre geçmiş olmasına rağmen hem yargılama süreci hem de toplumsal etkileri devam etmektedir.
Türk Romanı'nda 12 Eylül, bizleri bir dönemin çalkantılı yapısının yanı sıra ideolojik kamplaşmalarına, şiddetin coğrafyasına götürüyor 12 Eylül belleğinin edebiyatta yeniden inşasını tartışan Mehmet Özger, dönemin siyasal yönelimlerini, yansımalarını romanlar aracılığıyla okura sunuyor. Bir alt tür olarak okunabilecek romanların dönemsel ve kültürel okumalarını yansıtan çalışma, Tarık Buğra'dan Bilge Karasu'ya; Latife Tekin'den İbrahim Yıldırım'a; Ali Teoman'dan Zülfü Livaneli'ye pek çok romancının ideolojik yaklaşımlarını eserleriyle birlikte serimliyor.
Sağ ve sol yaklaşımların belirgin biçimde şekillendirdiği romanların incelendiği çalışma, aynı zamanda bireyin ideoloji ve iktidarla ilişkisini vermesi açısından dikkate değer.
Türk Romanı'nda 12 Eylül, yakın dönemin zihinsel yapısını, ideolojik belirlemelerini en önemlisi şiddetin yakın tarihini edebiyat metinleri aracılığıyla yeniden gündeme getiriyor.
Uploads
Papers by Mehmet Özger
Ahmet Cüneyt ISSI-Tuncay BOLAT
1990’lı yıllardan itibaren yazarın metin üzerindeki
hegemonyasını/yükünü mümkün olduğu kadar azaltan,
kendine has bir dünya gibi kabul edilen kurmaca metni
esas alarak onu çeşitli parçalara ayırarak çözümleme
işlemi oldukça yaygınlaşmıştır. Şimdilerde ise bu işlem
daha dar perspektifler tespit edilerek yapılmaktadır.
Bu noktada, tespit edilen bakma noktası’nın anlamlı,
metnin bütün unsurlarının etrafında döndüğü, bir tür
topla(n)ma ve dağı(t/l)ma merkezi konumunda olmasına
ise özellikle dikkat edilmelidir. Metni nesneyi esas
alarak değerlendirmek, genel olarak “yabancılaştırma”
olarak tanımlayabileceğimiz sanat etkinliğini başka bir
yabancılaştırıcı unsur olan nesneler üzerinden anlama
gayretidir.
Kitapta, dikey eleştiri denebilecek, yayılmayı değil
derinleşmeyi esas alan bir metotla ve nesne-projektörler
ışığında yapılmış on inceleme yazısı bulunmaktadır. Halit
Ziya’dan Cihan Aktaş’a, Türk hikâyeciliğinin önemli
bazı isimlerinden seçilmiş metinler üzerine yapılan bu
çalışmaların edebî eleştiri anlayışımızı zenginleştirmesi,
başka çalışmalara da ilham vermesi dileğimizdir.
Türk Romanı'nda 12 Eylül, bizleri bir dönemin çalkantılı yapısının yanı sıra ideolojik kamplaşmalarına, şiddetin coğrafyasına götürüyor 12 Eylül belleğinin edebiyatta yeniden inşasını tartışan Mehmet Özger, dönemin siyasal yönelimlerini, yansımalarını romanlar aracılığıyla okura sunuyor. Bir alt tür olarak okunabilecek romanların dönemsel ve kültürel okumalarını yansıtan çalışma, Tarık Buğra'dan Bilge Karasu'ya; Latife Tekin'den İbrahim Yıldırım'a; Ali Teoman'dan Zülfü Livaneli'ye pek çok romancının ideolojik yaklaşımlarını eserleriyle birlikte serimliyor.
Sağ ve sol yaklaşımların belirgin biçimde şekillendirdiği romanların incelendiği çalışma, aynı zamanda bireyin ideoloji ve iktidarla ilişkisini vermesi açısından dikkate değer.
Türk Romanı'nda 12 Eylül, yakın dönemin zihinsel yapısını, ideolojik belirlemelerini en önemlisi şiddetin yakın tarihini edebiyat metinleri aracılığıyla yeniden gündeme getiriyor.