Катастрофа Convair 880 пад Плейку

рэйс 700Z Cathay Pacific
Convair CV-880-22M кампаніі Cathay Pacific
Агульныя звесткі
Дата	15 чэрвеня 1972
Час	13:59 (05:59 GMT)
Характар	разбурэнне ў паветры
Прычына	тэрарыстычны акт (выбух бомбы)
Месца	30 міль (55,5 км) да паўднёва-ўсход ад Плейку (Рэспубліка В’етнам)
Загінулыя	81 чал.
Параненыя	0
Паветранае судна
Мадэль	Convair CV-880-22M-21
Авіякампанія	Cathay Pacific
Пункт вылету	Пая Лебар, Сінгапур
Прыпынкі ў дарозе	Don Mueang International Airport[d]
Пункт прызначэння	Кайтак, Ганконг
Рэйс	CX700Z
Бартавы нумар	VR-HFZ
Дата выпуску	1961
Пасажыры	71
Экіпаж	10
Выжылых	0

Катастрофа Convair 880 пад Плейку — авіяцыйная катастрофа пасажырскага самалёта Convair CV-880-22M-21 ганконгскай авіякампаніі Cathay Pacific, якая адбылася ў чацвер 15 чэрвеня 1972 года ў Рэспубліцы В’етнам у 55 кіламетрах паўднёва-ўсход ад Плейку. Загінуў 81 чалавек.

Самалёт

Самалёт, які разбіўся ў 1961 годзе ў перыяд дзейнасці ў Viasa (борт YV-C-VIA).

Convair CV-880-22M-21 з завадскім нумарам 22-7-1-53 (53-і па ліку CV-880 з усяго 65 пабудаваных) быў пабудаваны ў 1961 годзе і на перыяд выпрабаванняў атрымаў рэгістрацыйны нумар N8490H. Пасля завяршэння неабходных праверак, лайнер прайшоў перарэгістрацыю, у выніку якой бартавы нумар змяніўся на YV-C-VIA, і быў прададзены ў Венесуэлу авіякампаніі Viasa, у якую паступіў 1 жніўня 1961 года. Авіялайнер меў напрацоўку 13295 гадзін, калі 1 ліпеня 1967 года перайшоў да новага ўладальніка — авіякампаніі Cathay Pacific (Ганконг), бартавы нумар пры гэтым змяніўся на VR-HFZ. Па даных на 11 мая 1972 года, калі ў апошні раз быў атрыманы сертыфікат тэхнічнага абслугоўвання, напрацоўка самалёта складала 29139 гадзін, а на момант катастрофы — 29434 гадзіны.

Пры вылеце самалёт меў масу 178627 фунтаў пры ўсталяванай максімальнай узлётнай масе 193000 фунта, а цэнтроўка складала 29.7% САХ, што таксама знаходзілася ў межах дапушчальнага. На момант катастрофы лайнер па ацэнцы меў масу каля 162627 фунтаў пры цэнтроўцы 29.1%.

Экіпаж

• Камандзір паветранага судна — 42 гады, агульны лётны стаж 14 343 гадзіны, у тым ліку 5261 гадзіна на мадэлі Convair 880-22M. Налёт за апошнія 28 дзён — 49 гадзін.
• Другі пілот — 38 гадоў, агульны лётны стаж 7649 гадзін, у тым ліку 2687 гадзін на мадэлі Convair 880-22M. Налёт за апошнія 28 дзён — 87 гадзін.
• Трэці пілот — 42 гады, агульны лётны стаж 5783 гадзіны, у тым ліку 1529 гадзін на мадэлі Convair 880-22M. Налёт за апошнія 28 дзён — 66 гадзін.
• Бортінжынер — 36 гадоў, агульны лётны стаж 4246 гадзін, у тым ліку 2959 гадзін на мадэлі Convair 880-22M. Налёт за апошнія 28 дзён — 42 гадзіны.

У гэтым палёце камандзір таксама выконваў абавязкі пілота-інструктара, правяраючы працу другога пілота. На момант здарэння экіпаж працаваў ужо 13 гадзін 35 хвілін. У салоне знаходзіліся 6 сцюардэс.

Катастрофа

Самалёт выконваў міжнародны пасажырскі рэйс CX-700Z з Сінгапура ў Ганконг з прамежкавай пасадкай у Бангкоке. Першы этап маршруту быў здзейснены без адхіленняў і рэйс 700Z паспяхова прызямліўся ў аэрапорце Данмыанг. Стаянка ў Бангкоку доўжылася 55 хвілін. Падчас гэтага з самалёта сышлі 68 пасажыраў з багажом, а замест іх селі 35 новых. Таксама ў бакі залілі 35000 фунтаў авіягазу JT-1. У 04:55 GMT з 71 пасажырам і 10 членамі экіпажа на борце авіялайнер вылецеў у Ганконг. Палёт праходзіў днём па паветраным калідоры Green 67 на эшалоне 290 (8,8 км) значна вышэй аблокаў пры добрых умовах надвор’я. Экіпаж вёў звычайныя радыёперамовы спачатку з дыспетчарскім цэнтрам у Бангкоку, а ў 05:42 GMT перайшоў на сувязь з цэнтрам у Сайгоне. Апошняе радыёпаведамленне з самалёта было перададзена ў 05:54 (13:54 мясцовага часу), калі пілоты далажылі, што прайшлі пункт абавязковага данясення PE5 «у 05:53 на эшалоне 290 і разлічваюць прайсці пункт» XVK «у 06:06». Калі экіпаж перастаў выходзіць на сувязь, у 06:20 дыспетчар сам паспрабаваў з імі звязацца, але беспаспяхова. У 06:40 дыспетчар у Сайгоне зрабіў запыты ў цэнтры ў Бангкоку і Ганконгу, не выходзіў ці з імі на сувязь рэйс 700Z, але вынікі таксама былі адмоўнымі. Тады а 07:15 была абвешчана фаза бедства, пасля чаго на авіябазу Таншанят быў дадзены запыт пачынаць пошукі зніклага рэйса. Ужо ў 07:55 GMT (14:55 мясцовага часу) у Сайгоне пачуўся званок, што ў 30 марскіх мілях (55,5 км) на паўднёвы захад ад горада Плейку адбылася катастрофа самалёта тыпу «Convair». Два пілоты-верталётчыкі, дабраўшыся да месца здарэння, апазналі ў яшчэ падпаленых абломках зніклы борт VR-HFZ. Таксама сярод пажару былі знойдзены два адносна ацалелых цела, якіх даставілі ў Плейку для даследаванняў.

Пазней сярод абломкаў быў знойдзены бартавы самапісец з ацалелымі запісамі. Паводле даных з самапісца, а таксама па вывучэнні абломкаў было ўстаноўлена, што самалёт ехаў з хуткасцю 310 вузлоў (574 км/г) на эшалоне 290 (8,8 км) па курсе 71°, калі ў 05:59 GMT (13:59 мясцовага часу), праз 64 хвіліны 2 секунды з моманту ўзлёту і праз 5 хвілін з апошняй сувязі з зямлёй, фюзеляж нечакана разарвала на некалькі частак, пасля чаго абломкі паваліліся на джунглі. Усе 10 членаў экіпажа і 71 пасажыр, то ёсць усяго 81 чалавек, загінулі. Гэта была найбуйнейшая катастрофа ў гісторыі самалёта Convair 880 і ў ганконгскай авіяцыі. 10 цел, а менавіта 2 члена экіпажа і 8 пасажыраў не былі знойдзены, але іх таксама аднеслі да загінулых, бо лічыцца, што іх выцягнула вонкі ў момант дэкампрэсіі, калі разбурыўся фюзеляж.

Расследаванне

Па вывучэнні абломкаў следчыя знайшлі доказы, што да катастрофы прывёў выбух бомбы. На некалькіх целах пасажыраў удалося знайсці сляды ўздзеяння выбуховай хвалі, а аднаго з пасажыраў нават падкінула ўверх да столі. Праведзеная рэнтгенаскапія цел выявіла ў 19 з іх металічныя фрагменты. Агмень выбуху размяшчаўся з правага боку пасажырскага салона ў пачатку крыла. Выбухная хваля вырвала кавалкі фюзеляжа на правай баку, якія ўдарылі ў хваставое апярэнне, з-за чаго то аддзялілася, тым самым цалкам пазбавіўшы самалёт кіравання. Нарэшце выбухам быў прабіты паліўны бак №3, а паліва, якая знаходзіцца ў ім, — паветраная сумесь дэтанавала, пасля чаго ўжо гэты выбух разарваў фюзеляж і крыло на некалькі частак.

З-за працяглага ўздзеяння агню на абломкі і цела, следчыя не змаглі дакладна вызначыць тып выбуховага рэчыва. Аднак было адзначана, што абалонка ў бомбы, якая выбухнула ў самалёце, была вельмі тонкай, што рэзка адрознівала яе ад тоўстай абалонкі баявых снарадаў і бомбаў, бо ў апошніх фрагменты абалонкі таксама служаць паражальным фактарам, а таму павінны мець высокія кінэтычную энергію і пранікальную здольнасць. Прыкмет, што самалёт быў уражаны ракетай, следчыя не выявілі, гэта значыць бомба была загадзя пранесена на борт і падарвана ўжо знутры.

Прычына

Ужо праз тры месяцы пасля катастрофы, 22 верасня 1972 года, в’етнамская камісія выпусціла выніковую справаздачу, згодна з якой катастрофа адбылася з-за магутнага выбуху бомбы, якая знаходзіцца ў пасажырскім салоне, у выніку чаго авіялайнер разбурыўся ў паветры.

Бомба на борт была пранесена ў чамадане і схавана пад сядзеннямі ў правым шэрагу. У выбуху быў абвінавачаны паліцэйскі, у якога дадзеным рэйсам ляцелі нявеста з дачкой. Пазней яго апраўдалі за недастатковасцю доказаў.

Літаратура

• Pacific Airways, Convair 880-22M, VR-HFZ, accident, near Pleiku, South Viet-Nam, on 15 June 1972. (англ.) // ICAO Accident Digest № 20 : ICAO Circular 118-AN/88. — Montreal: Международная организация гражданской авиации, 1974. — January. — P. 122—130.