Перайсці да зместу

Ордэн святога апостала Андрэя Першазванага (Расійская Федэрацыя)

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Ордэн святога апостала Андрэя Першазванага
Выява ордэнскай планкі Апісанне ўзнагароды
Краіна
Тып ордэн[d]
Дата заснавання 1 ліпеня 1998
Статус уручаецца
Колькасць 26 кавалер
Старэйшая ордэн «Перамога»
Малодшая Order of St. George[d]
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Ордэн Святога апостала Андрэя Першазванага (руск.: орден Святого апостола Андрея Первозванного) — вышэйшая дзяржаўная ўзнагарода Расійскай Федэрацыі. Адноўлены Указам Прэзідэнта Расійскай Федэрацыі ад 1 ліпеня 1998 года № 757 «Аб аднаўленні ордэна святога апостала Андрэя Першазванага»[1].

Статут

[правіць | правіць зыходнік]

Указ Прэзідэнта Расійскай Федэрацыі Барыса Ельцына ад 1 ліпеня 1998 года № 757 Ордэн святога апостала Андрэя Першазванага быў адноўлены. Статут ордэна Святога апостала Андрэя Першазванага дзейнічае ў рэдакцыі указа Прэзідэнта Расійскай Федэрацыі ад 7 верасня 2010 года № 1099 «Аб мерах па ўдасканаленні дзяржаўнай ўзнагароднай сістэмы Расійскай Федэрацыі»[2] са змяненамі па ўказе ад 19 лістапада 2021 года № 665 «Аб некаторых мерах па ўдасканаленні дзяржаўнай узнагароднай сістэмы Расійскай Федэрацыі»[3]:

1. Ордэнам святога апостала Андрэя Першазванага ўзнагароджваюцца вядомыя дзяржаўныя і грамадскія дзеячы, ваеначальнікі, выбітныя прадстаўнікі навукі, культуры, мастацтва і розных галін эканомікі за выключныя заслугі, якія спрыяюць росквіту, велічы і славе Расіі, забеспячэнню яе нацыянальнай бяспекі і суверэнітэту[3].

2. Ордэнам святога апостала Андрэя Першазванага могуць быць узнагароджаны за выдатныя заслугі перад Расійскай Федэрацыяй кіраўнікі (кіраўнікі) замежных дзяржаў.

3. Знак ордэна Святога апостала Андрэя Першазванага носіцца на ордэнскам ланцугу або на церасплечнай стужцы. Пры нашэнні знака ордэна святога апостала Андрэя Першазванага на церасплечнай стужцы яна праходзіць праз правае плячо[3].

4. Нашэнне знака ордэна святога апостала Андрэя Першазванага на ордэнскім ланцугу ажыццяўляецца, як правіла, у асабліва ўрачыстых выпадках або пры наяўнасці ў узнагароджанага ордэна Святога Георгія I ступені.

Зорка ордэна святога апостала Андрэя Першазванага носіцца на левым баку грудзей і размяшчаецца ніжэй ордэнаў, якія носяць на калодках.

Пры наяўнасці ў узнагароджанага іншых зорак ордэнаў Расійскай Федэрацыі або ордэнаў замежных дзяржаў зорка ордэна святога апостала Андрэя Першазванага размяшчаецца вышэй астатніх зорак [3].

5. Узнагароджаным за адрозненні ў баявых дзеяннях уручаюцца знак і зорка ордэна Святога апостала Андрэя Першазванага з мячамі.

6. Пры нашэнні стужкі ордэна Святога апостала Андрэя Першазванага на планцы яна размяшчаецца вышэй за іншыя ордэнскія стужкі.

7. Пры нашэнні стужкі ордэна Святога апостала Андрэя Першазванага ў выглядзе разеткі яна размяшчаецца на левым баку грудзей вышэй за іншыя ордэнскія стужкі ў выглядзе разетак.

8. Пасля ўручэння ўзнагароджанаму ордэна Святога апостала Андрэя Першазванага Упраўленне справамі Прэзідэнта Расійскай Федэрацыі забяспечвае выраб партрэта ўзнагароджанага ордэнам.

9. Партрэт узнагароджанага ордэнам Святога апостала Андрэя Першазванага выстаўляецца ў Дзяржаўным цэнтральным музеі сучаснай гісторыі Расіі.

Апісанне

[правіць | правіць зыходнік]

Ордэн Святога апостала Андрэя Першазванага мае знак і зорку.

Знак ордэна ўяўляе сабой касой крыж з срэбра з пазалотай, пакрыты сіняй эмаллю, з выявай на ім фігуры укрыжаванага Святога апостала Андрэя Першазванага. На канцах крыжа — залатыя літары «S», «A», «P», «R» (Sanctus Andreas Patronus Russiae — Святы Андрэй Заступнік Расіі). Крыж накладзены на рэльефную пазалочаную фігуру двухгаловага арла, увянчанага трыма каронамі, злучанымі пакрытай сіняй эмаллю стужкай, і які падтрымлівае лапамі ніжнія канцы крыжа. На адваротным баку знака, на грудзях арла, размешчана пакрытая белай эмаллю стужка. На стужцы прамымі, пакрытымі чорнай эмаллю літарамі напісаны дэвіз ордэна: «За веру и верность», пад стужкай — нумар знака. Знак прымацаваны да ордэнскай стужцы пры дапамозе вушка на адваротным баку сярэдняй кароны. Вышыня знака — 86 мм, шырыня — 60 мм.

Стужка ордэна шаўковая, муаравая, блакітнага колеру, шырынёй 100 мм.

Зорка ордэна срэбраная, васьміпрамянёвая. У цэнтры зоркі, у круглым медальёне, пакрытым чырвонай эмаллю, — рэльефная пазалочаная выява двухгаловага арла, увянчанага трыма каронамі; на грудзях арла — выява пакрытага сіняй эмаллю Андрэеўскага (касога) крыжа. Вакол медальёна — пакрытая сіняй эмаллю аблямоўка з пазалочанай акантоўкай. На аблямоўцы прамымі пазалочанымі літарамі напісаны дэвіз ордэна: «За веру и верность». У ніжняй частцы аблямоўкі — выява двух перакрыжаваных лаўровых галін, пакрытых зялёнай эмаллю і перавязаных пазалочанай стужкай. Адлегласць паміж канцамі процілеглых прамянёў зоркі — 82 мм. На адваротным баку зоркі, у ніжняй частцы, — нумар зоркі ордэна. Зорка пры дапамозе шпількі мацуецца да адзення.

Ордэнскі ланцуг складаецца з 17 чаргаваных звёнаў трох відаў: пазалочанага малюнка Дзяржаўнага герба Расійскай Федэрацыі ў выглядзе двухгаловага арла, які мае на грудзях шчыт круглай формы з выкананым каляровымі эмалямі вершнікам, паражальным дзідай дракона; увянчанага каронай і апраўленага ваеннай арматурай картуша, пакрытага сіняй эмаллю, у цэнтры якога змешчаны пазалочаны накладны вензель Пятра I; пазалочанай разеткі ў выглядзе ззяння з пакрытым чырвонай эмаллю медальёнам. Праз сярэдзіну разеткі праходзіць сіні Андрэеўскі (касой) крыж, паміж канцамі якога змешчаны літары «S», «A», «P», «R». Звёны ланцуга злучаныя кольцамі. Ланцуг выкананы з срэбра з пазалотай з выкарыстаннем гарачых эмаляў.

Для ўзнагароджаных за адрозненні ў баявых дзеяннях да знака і зоркі ордэна далучаюцца два перакрыжаваных пазалочаных мяча. На знаку ордэна яны размяшчаюцца пад сярэдняй каронай над двухгаловым арлом. Даўжыня кожнага мяча — 47 мм, шырыня — 3 мм. На зорцы ордэна яны размяшчаюцца на дыяганальных промнях зоркі, пад яе цэнтральным медальёнам. Даўжыня кожнага мяча — 54 мм, шырыня — 3 мм.

Стужка ордэна на форменнай вопратцы носіцца на планцы вышынёй 12 мм, Шырыня стужкі — 45 мм. Для ўзнагароджаных за адрозненні ў баявых дзеяннях на стужцы дадаткова размяшчаюцца два мініяцюрных перакрыжаваных пазалочаных мяча.

На стужцы ордэна ў выглядзе разеткі мацуецца мініяцюрная выява знака ордэна з металу залацістага колеру з эмаллю. Дыяметр разеткі — 16 мм.

Для ўзнагароджаных за адрозненні ў баявых дзеяннях на стужцы ў выглядзе разеткі дадаткова размяшчаюцца два мініяцюрных перакрыжаваных пазалочаных мяча, якія не выходзяць па сваіх памерах за межы разеткі.

Ордэнская зорка Знак ордэна Паштовы блок Расіі, 2011 год

Кавалеры сучаснай Расіі

[правіць | правіць зыходнік]

У 1998 годзе першымі кавалерамі адноўленага ордэна сталі акадэмік Дзмітрый Сяргеевіч Ліхачоў, збройнік Міхаіл Цімафеевіч Калашнікаў, Прэзідэнт Рэспублікі Казахстан Нурсултан Назарбаеў і пісьменнік Аляксандр Салжаніцын.

Кавалеры, узнагароджаныя па апублікаваных указах

[правіць | правіць зыходнік]

Кавалеры ордэна Святога апостала Андрэя Першазванага (з указаннем даты і нумара Указа Прэзідэнта Расійскай Федэрацыі, якім было здейснена ўзнагароджанне):

  1. Дзмітрый Сяргеевіч Ліхачоў (30 верасня 1998 года, № 1163) — акадэмік Расійскай акадэміі навук, загадчык аддзела Інстытута рускай літаратуры (Пушкінскі Дом) Расійскай акадэміі навук, горад Санкт-Пецярбург[4].
  2. Міхаіл Цімафеевіч Калашнікаў (7 кастрычніка 1998 года, № 1202) — галоўны канструктар, начальнік канструктарскага бюро па стралковай зброі акцыянернага таварыства «Іжмаш», Удмурцкая Рэспубліка[5].
  3. Нурсултан Абішавіч Назарбаеў (11 кастрычніка 1998 года, № 1212) — Прэзідэнт Рэспублікі Казахстан[6].
  4. Аляксандр Ісаевіч Салжаніцын (11 снежня 1998 года, № 1562) — пісьменнік, горад Масква (адмовіўся прыняць узнагароду)[7].
  5. Алексій II (Аляксей Міхайлавіч Рыдыгер) (19 лютага 1999 года, № 203) — Патрыярх Маскоўскі і ўсяе Русі[8].
  6. Валерый Іванавіч Шумакоў (3 лістапада 2001 года, № 1271) — дырэктар Навукова-даследчага інстытута транспланталогіі і штучных органаў, горад Масква[9].
  7. Фазу Гамзатаўна Аліева (11 снежня 2002 года, № 1400) — галоўны рэдактар часопіса «Жанчына Дагестана», старшыня Саюза жанчын Дагестана[10].
  8. Гейдар Алірза аглы Аліеў (10 мая 2003 года, № 521) — Прэзідэнт Азербайджанскай Рэспублікі[11].
  9. Барыс Васільевіч Пятроўскі (4 чэрвеня 2003 года, № 603) — ганаровы дырэктар Расійскага навуковага цэнтра хірургіі Расійскай акадэміі медыцынскіх навук, горад Масква[12].
  10. Расул Гамзатавіч Гамзатаў (8 верасня 2003 года, № 1040) — паэт, старшыня праўлення Саюза пісьменнікаў Дагестана[13].
  11. Людміла Георгіеўна Зыкіна (12 чэрвеня 2004 года, № 765) — мастацкі кіраўнік дзяржаўнай установы культуры «Дзяржаўны акадэмічны рускі народны ансамбль „Расія“», горад Масква[14].
  12. Ірына Канстанцінаўна Архіпава (2 студзеня 2005 года, № 1) — оперная спявачка, прэзідэнт Міжнароднага саюза музычных дзеячаў, горад Масква[15].
  13. Сяргей Уладзіміравіч Міхалкоў (13 сакавіка 2008 года, № 339) — пісьменнік, старшыня выканкама Міжнароднага саюза грамадскіх аб’яднанняў «Міжнародная супольнасць пісьменніцкіх саюзаў», горад Масква[16].
  14. Данііл Аляксандравіч Герман (Гранін) (28 снежня 2008 года, № 1864) — пісьменнік, старшыня праўлення Міжнароднага дабрачыннага Фонду імя Д. С. Ліхачова, горад Санкт-Пецярбург[17].
  15. Міхаіл Сяргеевіч Гарбачоў (2 сакавіка 2011 года, № 257), горад Масква[18].
  16. Юрый Мікалаевіч Грыгаровіч (26 студзеня 2017 года, № 30) — балетмайстар балетнай трупы Федэральнай дзяржаўнай бюджэтнай установы культуры «Дзяржаўны акадэмічны Вялікі тэатр Расіі», горад Масква[19].
  17. Сі Цзіньпін (3 ліпеня 2017 года, № 294) — Старшыня Кітайскай Народнай Рэспублікі[20].
  18. Валянціна Іванаўна Мацвіенка (28 сакавіка 2019 года, № 132) — Старшыня Савета Федэрацыі Федэральнага Сходу Расійскай Федэрацыі[21].
  19. Нарэндра Дамадардас Модзі (12 красавіка 2019 года, № 157) — Прэм’ер-міністр Рэспублікі Індыі[22].
  20. Аляксандра Мікалаеўна Пахмутава (28 кастрычніка 2019 года, № 525) — кампазітар, член рэгіянальнай грамадскай арганізацыі «Саюз маскоўскіх кампазітараў»[23].
  21. Герберт Аляксандравіч Яфрэмаў (19 верасня 2020 года, № 568) — саветнік па навуцы акцыянернага таварыства «Ваенна-прамысловая карпарацыя „Навукова-вытворчае аб’яднанне машынабудавання“», Маскоўская вобласць[24].
  22. Кірыл (Уладзімір Міхайлавіч Гундзяеў) (19 лістапада 2021 года, № 658) — Патрыярх Маскоўскі і ўсяе Русі[25].
  23. Мінцімер Шарыпавіч Шайміеў (20 студзеня 2022 года, № 16) — дзяржаўны саветнік Рэспублікі Татарстан, Чтаршыня Апякунскага савета некамерцыйнай арганізацыі «Рэспубліканскі Фонд адраджэння помнікаў гісторыі і культуры Рэспублікі Татарстан»[26].
  24. Валерый Дзмітрыевіч Зоркін (17 лютага 2023 года, № 97) — Старшыня Канстытуцыйнага Суда Расійскай Федэрацыі[27].
  25. Вячаслаў Міхайлавіч Лебедзеў (14 жніўня 2023 года, № 605) — Старшыня Вярхоўнага Суда Расійскай Федэрацыі[28].
  26. Аляксандр Рыгоравіч Лукашэнка (30 жніўня 2024 года, № 738) — Прэзідэнт Рэспублікі Беларусь, старшыня Вышэйшага Дзяржаўнага савета Саюзнай дзяржавы[29].

Кавалеры, узнагароджаныя па неапублікаваных указах

[правіць | правіць зыходнік]
  1. Сяргей Кужугетавіч Шайгу (красавік 2014 года) — Міністр абароны Расійскай Федэрацыі[30].

Статыстыка

[правіць | правіць зыходнік]
  • Самым маладым кавалерам на момант узнагароджання быў Н. А. Назарбаеў (58 гадоў), а самым пажылым — С. У. Міхалкоў (95 гадоў).
  • Зафіксаваны адзін выпадак адмовы ад ордэна (А. І. Салжаніцын).
  • Сярод узнагароджаных — пяцёра замежных грамадзян (Н. А. Назарбаеў, Г. А. Аліеў, Сі Цзіньпін, Нарэндра Модзі, А. Р. Лукашэнка).
  • У прафесійным стаўленні сярод кавалераў ордэна пераважаюць пісьменнікі (паэты) (5 чалавек — А. І. Салжаніцын, Ф. Г. Аліева, Р. Г. Гамзатаў, С. У. Міхалкоў, Д. А. Гранін), вучоныя і канструктары (пяць чалавек — Д. С. Ліхачоў, М. Т. Калашнікаў, У. І. Шумакоў, Б. У. Пятроўскі, Г. А. Яфрэмаў), чатыры артыста (Л. Г. Зыкіна, І. К. Архіпава, Ю. М. Грыгаровіч, А. М. Пахмутава), два рэлігійныя дзеячы (Патрыярхі Алексій II і Кірыл), адзін ваенны дзеяч (С. К. Шайгу), пяцёра кіраўнікоў і кіраўнікоў урадаў замежных дзяржаў (Н. А. Назарбаеў, Г. А. Аліеў, Сі Цзіньпін, Нарэндра Модзі, А. Р. Лукашэнка), два дзеячы судовай улады (В. Д. Зоркін і В. М. Лебедзеў), адзін кіраўнік парламента (В. І. Мацвіенка), адзін былы кіраўнік расійскага рэгіёну (М. Ш. Шайміеў) і адзін былы кіраўнік савецкай дзяржавы (М. С. Гарбачоў — прэзідэнт СССР).
  • Сярод узнагароджаных ордэнам трынаццаць ганараваны вышэйшай ступені адрознення ў СССР — звання «Герой Сацыялістычнай Працы» (двое з іх, Г. А. Аліеў і М. Т. Калашнікаў — двойчы). Тры кавалеры (Г. А. Яфрэмаў, М. Ш. Шайміеў і В. І. Мацвіенка) ганараваны вышэйшай ступені адрознення Расіі — звання «Герой Працы Расійскай Федэрацыі». Два кавалеры (М. Т. Калашнікаў, С. К. Шайгу) ганараваны звання Героя Расійскай Федэрацыі. Чатыры кавалеры (В. І. Мацвіенка, М. Ш. Шайміеў, В. Д. Зоркін і В. М. Лебедзеў) з’яўляюцца поўнымі кавалерамі ордэна «За заслугі перад Айчынай».
  • Два кавалеры (С. К. Шайгу, Г. А. Яфрэмаў) узнагароджаны ордэнам з выявай мячоў.

Крыніцы

[правіць | правіць зыходнік]
  1. ↑ Указ Президента Российской Федерации от 1 июля 1998 года № 757 «О восстановлении ордена Святого апостола Андрея Первозванного». Архівавана з першакрыніцы 6 верасня 2019. Праверана 22 лістапада 2020.
  2. ↑ Указ Президента Российской Федерации от 07.09.2010 г. № 1099 «О мерах по совершенствованию государственной наградной системы Российской Федерации». Kremlin.ru (19 лістапада 2021). Архівавана з першакрыніцы 17 студзеня 2022. Праверана 17 студзеня 2022.
  3. ↑ а б в г Указ Президента Российской Федерации от 19.11.2021 г. № 665 «О некоторых мерах по совершенствованию государственной наградной системы Российской Федерации». Kremlin.ru (19 лістапада 2021). Архівавана з першакрыніцы 16 студзеня 2022. Праверана 17 студзеня 2022.
  4. ↑ Указ Президента Российской Федерации от 30 сентября 1998 года № 1163 «О награждении орденом Святого апостола Андрея Первозванного Лихачёва Д. С.». Архівавана з першакрыніцы 26 верасня 2020. Праверана 22 лістапада 2020.
  5. ↑ Указ Президента Российской Федерации от 7 октября 1998 года № 1202 «О награждении орденом Святого апостола Андрея Первозванного Калашникова М. Т.». Архівавана з першакрыніцы 26 верасня 2020. Праверана 22 лістапада 2020.
  6. ↑ Указ Президента Российской Федерации от 11 октября 1998 года № 1212 «О награждении орденом Святого апостола Андрея Первозванного Назарбаева Н. А.». Архівавана з першакрыніцы 26 верасня 2020. Праверана 22 лістапада 2020.
  7. ↑ Указ Президента Российской Федерации от 11 декабря 1998 года № 1562 «О награждении орденом Святого апостола Андрея Первозванного Солженицына А. И.». Архівавана з першакрыніцы 26 верасня 2020. Праверана 22 лістапада 2020.
  8. ↑ Указ Президента Российской Федерации от 19 февраля 1999 года № 203 «О награждении орденом Святого апостола Андрея Первозванного Алексия II (Ридигера А. М.)». Архівавана з першакрыніцы 26 верасня 2020. Праверана 22 лістапада 2020.
  9. ↑ Указ Президента Российской Федерации от 3 ноября 2001 года № 1271 «О награждении орденом Святого апостола Андрея Первозванного Шумакова В. И.». Архівавана з першакрыніцы 26 верасня 2020. Праверана 22 лістапада 2020.
  10. ↑ Указ Президента Российской Федерации от 11 декабря 2002 года № 1400 «О награждении орденом Святого апостола Андрея Первозванного Алиевой Ф. Г.». Архівавана з першакрыніцы 26 верасня 2020. Праверана 22 лістапада 2020.
  11. ↑ Указ Президента Российской Федерации от 10 мая 2003 года № 521 «О награждении орденом Святого апостола Андрея Первозванного Алиева Г. А.». Архівавана з першакрыніцы 26 верасня 2020. Праверана 22 лістапада 2020.
  12. ↑ Указ Президента Российской Федерации от 4 июня 2003 года № 603 «О награждении орденом Святого апостола Андрея Первозванного Петровского Б. В.». Архівавана з першакрыніцы 26 верасня 2020. Праверана 22 лістапада 2020.
  13. ↑ Указ Президента Российской Федерации от 8 сентября 2003 года № 1040 «О награждении орденом Святого апостола Андрея Первозванного Гамзатова Р. Г.». Архівавана з першакрыніцы 26 верасня 2020. Праверана 22 лістапада 2020.
  14. ↑ Указ Президента Российской Федерации от 12 июня 2004 года № 765 «О награждении орденом Святого апостола Андрея Первозванного Зыкиной Л. Г.». Архівавана з першакрыніцы 26 верасня 2020. Праверана 22 лістапада 2020.
  15. ↑ Указ Президента Российской Федерации от 2 января 2005 года № 1 «О награждении орденом Святого апостола Андрея Первозванного Архиповой И. К.». Архівавана з першакрыніцы 26 верасня 2020. Праверана 22 лістапада 2020.
  16. ↑ Указ Президента Российской Федерации от 13 марта 2008 года № 339 «О награждении орденом Святого апостола Андрея Первозванного Михалкова С. В.». Архівавана з першакрыніцы 26 верасня 2020. Праверана 22 лістапада 2020.
  17. ↑ Указ Президента Российской Федерации от 28 декабря 2008 года № 1864 «О награждении орденом Святого апостола Андрея Первозванного Германа (Гранина) Д. А.». Архівавана з першакрыніцы 26 верасня 2020. Праверана 22 лістапада 2020.
  18. ↑ Указ Президента Российской Федерации от 2 марта 2011 года № 257 «О награждении орденом Святого апостола Андрея Первозванного Горбачёва М. С.». Архівавана з першакрыніцы 26 верасня 2020. Праверана 22 лістапада 2020.
  19. ↑ Указ Президента Российской Федерации от 26 января 2017 года № 30 «О награждении государственными наградами Российской Федерации». Архівавана з першакрыніцы 26 верасня 2020. Праверана 22 лістапада 2020.
  20. ↑ Указ Президента Российской Федерации от 3 июля 2017 года № 294 «О награждении орденом Святого апостола Андрея Первозванного Председателя Китайской Народной Республики Си Цзиньпина». Архівавана з першакрыніцы 26 верасня 2020. Праверана 22 лістапада 2020.
  21. ↑ Указ Президента Российской Федерации от 28 марта 2019 года № 132 «О награждении государственными наградами Российской Федерации». Архівавана з першакрыніцы 26 верасня 2020. Праверана 22 лістапада 2020.
  22. ↑ Указ Президента Российской Федерации от 12 апреля 2019 года № 157 «О награждении орденом Святого апостола Андрея Первозванного Премьер-министра Республики Индии Моди Н. Д.». Архівавана з першакрыніцы 26 верасня 2020. Праверана 22 лістапада 2020.
  23. ↑ Указ Президента Российской Федерации от 28 октября 2019 года № 525 «О награждении государственными наградами Российской Федерации». Архівавана з першакрыніцы 26 верасня 2020. Праверана 22 лістапада 2020.
  24. ↑ Указ Президента Российской Федерации от 19 сентября 2020 года № 568 «О награждении орденом Святого апостола Андрея Первозванного с мечами Ефремова Г. А.». Архівавана з першакрыніцы 23 лістапада 2020. Праверана 22 лістапада 2020.
  25. ↑ Указ о награждении орденом Святого апостола Андрея Первозванного Патриарха Московского и всея Руси Кирилла (руск.). Президент России. Архівавана з першакрыніцы 20 лістапада 2021. Праверана 20 лістапада 2021.
  26. ↑ Минтимер Шаймиев награждён орденом Святого апостола Андрея Первозванного (руск.). Президент России. Архівавана з першакрыніцы 21 лютага 2023. Праверана 21 лютага 2023.
  27. ↑ Указ Президента Российской Федерации от 17.02.2023 № 97 «О награждении орденом Святого апостола Андрея Первозванного Зорькина В. Д.». Архівавана з першакрыніцы 17 лютага 2023. Праверана 17 лютага 2023.
  28. ↑ Указ Президента Российской Федерации от 14.08.2023 № 605 «О награждении орденом Святого апостола Андрея Первозванного Лебедева В. М.». Архівавана з першакрыніцы 14 жніўня 2023. Праверана 14 жніўня 2023.
  29. ↑ Указ Президента Российской Федерации от 30.08.2024 № 738 «О награждении орденом Святого апостола Андрея Первозванного Президента Республики Белоруссия, Председателя Высшего Государственного Совета Союзного государства Лукашенко А.Г.». Архівавана з першакрыніцы 30 жніўня 2024. Праверана 30 жніўня 2024.
  30. ↑ Новые государственные награды украсили кители руководства Минобороны РФ в День Победы. ТАСС (9 мая 2014). Архівавана з першакрыніцы 1 сакавіка 2015. Праверана 14 мая 2014.

Літаратура

[правіць | правіць зыходнік]
  • Щёголев К. А. Современные награды России. Традиции и преемственность. — М.: Вече, 2009. — 480 с. — (История наград). — ISBN 978-5-9533-3696-3.
  • Винокуров В. А. Система государственных наград Российской Федерации: история, современность и перспективы развития. — М.: Дело, 2012. — 243 с. — ISBN 978-5-7749-0725-0.
  • Гончаров А. И. Наградная система Российской Федерации. — М.: Посев, 2010. — 280 с. — ISBN 978-5-85824-198-0.
  • Гусев И.Е. Ордена, медали и наградные знаки от Петра I до современности. — М.: АСТ, 2014. — 164 с. — ISBN 978-5-17-085223-9.
  • Кушер Ю. Л. Государственные символы и награды Российской Федерации. — М.: Книжная палата, 1999. — 271 с. — ISBN 978-5-7000-0476-3.
  • Музалевский М. В. Ордена и медали Российской Федерации. — М.: Кавалеръ, 2005. — 298 с. — (Библиотека журнала «Кавалер»). — ISBN 5-00-000198-2.
  • Награды новой России / Сост. Григорьев В. С.. — М.: Докар, 1997. — 112 с. — (Всемирный коллекционер). — ISBN 5-85952-071-9.

Спасылкі

[правіць | правіць зыходнік]
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Ордэн_святога_апостала_Андрэя_Першазванага_(Расійская_Федэрацыя)&oldid=4829448"