Бамбардзіроўка Барселоны (1938)
Бамбардзіроўка Барселоны (1938) — серыя авіяўдараў ваенна-паветраных сіл Італіі і Германіі па каталонскай сталіцы Барселоне. Налёты праведзены з 16 па 18 сакавіка 1938 года падчас грамадзянскай вайны ў Іспаніі. У выніку паветраных рэйдаў каля 1300 чалавек загінулі і не менш за 2000 атрымалі раненні[1][2][3]. Гэта падзея лічыцца першай у гісторыі дывановай бамбардзіроўкай з паветра[1].
Перадгісторыя
[правіць | правіць зыходнік]У сакавіку 1938 года нацыяналісты, разграміўшы рэспубліканцаў пад Тэруэлем, пачалі наступленне ў Арагоне. 15 сакавіка французскі ўрад на чале з Леонам Блюмам вырашыў адкрыць мяжу з Іспаніяй[1], праз якую савецкія прыпасы пачалі паступаць у Барселону[4]. Італьянскі дучэ Беніта Мусаліні, не праінфармаваўшы загадзя саюзныя нацыяналістычныя сілы, вырашыў правесці масіраваныя паветраныя бамбардзіроўкі горада, мяркуючы, што гэта «аслабіць баявы дух чырвоных»[2]. Мусаліні, як і італьянскі генерал Джуліа Дуэ, лічыў, што авіяцыя можа выйграць вайну з дапамогай тэрору[1].
Бамбардзіроўка
[правіць | правіць зыходнік]З 16 па 18 сакавіка 1938 года Барселону бамбілі самалёты Італьянскай легіянерскай авіацыяі[5], якія ляцелі з Мальёркі з іспанскімі апазнавальнымі знакамі[3]. Першы налёт быў здзейснены ў 22:00 16 сакавіка нямецкімі знішчальнікамі Heinkel He 51. Пасля гэтага было праведзена семнаццаць паветраных налётаў італьянскіх бамбардзіроўшчыкоў Savoia-Marchetti SM.79 і Savoia-Marchetti SM.81 з трохгадзінным інтэрвалам да 15:00 18 сакавіка. У ноч на 18 сакавіка моцна пацярпелі працоўныя раёны[2].
У горадзе было мала зенітнай артылерыі і не было прыкрыцця з паветра (да раніцы 17 сакавіка Іспанская рэспубліканская авіяцыя не адпраўляла знішчальнікі ў Барселону[2]), што рабіла яго практычна безабаронным. Бамбардзіроўшчыкі бясшумна слізгалі над горадам на вялікай вышыні і перазапускалі свае рухавікі толькі пасля скіду бомбаў, а гэта азначала, што трывога не магла быць паднята, бо авіацыя не выяўлялася да першых выбухаў[6]. Італьянцы выкарыстоўвалі бомбы запаволенага дзеяння, прызначаныя для праходжання праз дахі і наступнага выбуху ўнутры будынка, а таксама бомбы новага тыпу, якія выбухалі з вялікай бакавой сілай[4]. Паўтаральная хваля нападаў зрабіла паветраную трывогу для горада неактуальнай, паколькі больш не было ясна, абвяшчаюць сірэны пачатак ці канец атакі[3].
Усяго італьянская авіацыя скінула 44 тоны бомбаў[7]. Замест таго, каб нацэльвацца на ваенныя аб’екты, італьянцы мелі намер разбурыць прамысловыя раёны горада і дэмаралізаваць рэспубліканскі бок[1]. Іх заяўленымі мэтамі былі ваенныя склады, зброевыя заводы, эшалоны з салдатамі і порт, але грамадзянскія будынкі, кінатэатры, консульствы і тэатры таксама пацярпелі або былі разбураны падчас налётаў[8].
Рэакцыя
[правіць | правіць зыходнік]Атака была асуджана заходнімі дэмакратыямі[1]. Дзяржсакратар ЗША Кордэл Хал сказаў: «Ніякая тэорыя вайны не можа апраўдаць такія паводзіны ... я адчуваю, што кажу ад імя ўсяго амерыканскага народа!»[9]. Лідар нацыяналістаў Франсіска Франка першапачаткова не быў праінфармаваны аб нападах і быў незадаволены; 19 сакавіка ён папрасіў прыпыніць атакі, баючыся «ўскладненняў за мяжой»[10][11]. Мусаліні быў вельмі задаволены бамбардзіроўкамі. Міністр замежных спраў Італіі і зяць дучэ Галеаца Чыана сказаў: «Яго парадавала тое, што італьянцы здолелі выклікаць жах сваёй агрэсіяй, а не дабрадушнасцю са сваімі мандалінамі. Гэта павысіць нашу апору ў Германіі, дзе любяць татальную і бязлітасную вайну»[2].
У літаратуры
[правіць | правіць зыходнік]- Карлас Руіс Сафон пачынае свой раман «Лабірынт духаў» з аповяду аб бамбардзіроўцы Барселоны ў сакавіку 1938 года.
Зноскі
- ↑ а б в г д е Hugh, Thomas (2003). The Spanish Civil War (4th ed.). London: Penguin. ISBN 9780141011615.
- ↑ а б в г д Beevor, Antony (2006). The Battle for Spain: The Spanish Civil War, 1936-1939. New York: Penguin Books. pp. 332–333. ISBN 9780143037651.
- ↑ а б в Preston, Paul (2006). The Spanish Civil War: Reaction, Revolution and Revenge. London: Harper Perennial. ISBN 9780007232079.
- ↑ а б Jackson, Gabriel (2012). The Spanish Republic and the Civil War, 1931-1939. Princeton, N.J.: Princeton University Press. ISBN 9780691007571.
- ↑ Graham, Helen (2005). The Spanish Civil War: A Very Short Introduction. Oxford: Oxford University Press. ISBN 0192803778.
- ↑ Langdon-Davies, John (1975). Air Raid; the Technique of Silent Approach, High Explosive, Panic. New York: Haskell House Publishers. ISBN 0838318398.
- ↑ "Massacre in Barcelona". theARXXIDUC. 2008-03-16. Праверана 2017-11-07.
- ↑ Barcelona air raid, 17 and 18 march
- ↑ "Foreign News: Barcelona Horrors". Time. (28 March 1938).
- ↑ Thomas, Hugh (2006). The Spanish Civil War. Penguin Books: London. p. 785.
- ↑ Payne, Stanley G. & Palacios, Jesús (2014). Franco: A Personal and Political Biography. University of Wisconsin Press. p. 194.
Спасылкі
[правіць | правіць зыходнік]- "Foreign News: Barcelona Horrors". Time. 28 March 1938.
- Catalunya martir (1938).
