Эстәлеккә күсергә

Алексиевич Светлана Александровна

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Алексиевич Светлана Александровна
Lua хатаһы: expandTemplate: template "lang-be-tarask" does not exist.
Рәсем
Ҡултамға
Зат ҡатын-ҡыҙ[1][2][3][…]
Гражданлыҡ  Беларусь
 СССР
Ҡыҫҡаса атамаһы Святлана Алексіевіч һәм Сьвятлана Алексіевіч
Тыуған көнө 31 май 1948({{padleft:1948|4|0}}-{{padleft:5|2|0}}-{{padleft:31|2|0}})[1][3][4][…] (76 йәш)
Тыуған урыны Ивано-Франковск, Украина Совет Социалистик Республикаһы, СССР[1][3][4]
Туған тел урыҫ теле[5][6]
Яҙма әҫәрҙәр теле урыҫ теле[7]
Һөнәр төрө яҙыусы, журналист
Эшмәкәрлек төрө творческое и профессиональное письмо[d][8][7] һәм журналистика[8][7]
Эш урыны Prypyatskaya Prauda[d]
Q104889640?
Сельская газета[d]
Нёман[d]
Уҡыу йорто факультет журналистики Белорусского государственного университета[d][1][2][3][…]
Сәнғәт йүнәлеше реализм[d]
Ойошма ағзаһы СССР Яҙыусылар союзы[1], Белорусский ПЕН-центр[d], Координационный совет белорусской оппозиции[d] һәм Second convocation of the Coordination Council[d]
Жанр документальная литература[d] һәм повесть[d]
Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре

Гердер премияһы[d] (1999)

премия Мира немецких книготорговцев[d] (2013)

 «Почёт Билдәһе» ордены Ленин комсомолы премияһы

Литературная награда Центральной Европы «Ангелус»[d] (3 декабрь 2011)

Литературная награда Союза писателей СССР им. Николая Островского[d] (1984)

Литературная награда Союза писателей СССР им. Константина Федина[d] (1985)

Тухольский премияһы[d] (1996)

премия Андрея Синявского «За благородство в литературе»[d]

Триумф[d]

Лейпцигская книжная премия за вклад в европейское взаимопонимание[d] (1998)

премия «Политическая книга»[d] (1998)

литературная премия Oxfam Novib/PEN[d] (2007)

литературная премия имени Рышарда Капущинского[d] (13 май 2011, 14 май 2015)

Нобелевская премия по литературе[d] (2015)

 офицер ордена Искусств и литературы

премия Медичи за лучшее эссе[d] (2013)

 Медаль к столетию БНР

почётный доктор Брюссельского свободного университета (нидерландоязычного)[d] (3 май 2021)

 командорский крест ордена «За заслуги перед Федеративной Республикой Германия»

премия имени Анны Политковской[d] (2018)

почётный доктор Женевского университета[d] (2017)

почётный доктор Мадридского университета Комплутенсе[d] (2022)

Стипендия DAAD[d] (2015)

Рәсми сайт alexievich.info
 Алексиевич Светлана Александровна Викимилектә

Алексиевич Светлана Александровна (бел. Алексіевіч Святлана Аляксандраўна; 31 май 1948 йыл) — СССР һәм Беларусь яҙыусыһы, журналист, документаль фильмдар өсөн сценарийҙар авторы[9]. 1983 йылдан СССР Яҙыусылар союзы ағзаһы. Рус телендә яҙа. 2015 йылғы Нобель премияһы лауреаты[10]. «Почёт Билдәһе» ордены кавалеры (1984).

Биографияһы

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Светлана Александровна Алексиевич 1948 йылдың 31 майында Украина ССР-ының Станислав ҡалаһында (хәҙер Украинаның Ивано-Франковск ҡалаһы) тыуа. Атаһы — белорус, әсәһе — украин ҡыҙы[11][12]. Демобилизациянан һуң атаһының ғаиләһе тыуған яғына, Белоруссияға, күсенеп ҡайта. Ата-әсәһе ауылда уҡытыусы булып эшләгән. Атаһының әсәһе партизандарҙа тиф ауырыуынан үлгән. Уның өс улының икеһе хәбәрһеҙ юғалған, ә Светлана Алексиевичтың атаһы фронттан тере ҡайтҡан. Әсәһенең атаһы фронтта һәләк булған[13]. Атаһының ҡартатаһының атаһы ла ауыл уҡытыусыһы булған[11]. Светлананың һүҙҙәренә ҡарағанда, ул бала сағын Винница өлкәһендәге украин ауылында үткәргән[14].

1965 йылда Гомель өлкәһенең Петриковский районының Копаткевичи урта мәктәбен тамамлаған.

Тәрбиәсе, Мозыр районында тарих һәм немец теле уҡытыусыһы, Наровлдә «Прыпяцкая праўда» («Припятская правда») гәзитендә журналист булып эшләгән.

1972 йылда ,Белоруссия дәүләт университетының журналистика факультетын тамамлап, Брест өлкәһендәге Береза ҡалаһының «Маяк коммунизма» тигән район гәзитендә эшләй башлай. 1973—1976 йылдарҙа Белоруссияның «Сельская газетаһында», 1976—1984 йылдарҙа — "Неман"журналында очерктар һәм публицистика бүлегенең етәксеһе булып эшләй.

1983 йылда СССР Яҙыусылар союзына ҡабул ителә[15].

2000 йылдар башынан алып Италияла, Францияла, Германияла йәшәй[16]. 2013 йылдан Белоруссияла[17].

Ижады

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Светлана Алексиевич әҙәби -документаль жанрҙа ижад итә. Үҙенең уҡытыусылары тип ул Алесь Адамович менән Василь Быковты атай[18].

Алексиевичтың беренсе китабы «Я уехал из деревни» — Белоруссия ауылдары халҡының ҡалаларға күсеп китеүе тураһында. Ул 1976 йылда матбуғатта баҫылып сығырға әҙер була, тик БССР Компартияһы Үҙәк Комитеты күрһәтмәһе буйынса баҫтырылмай[11], сөнки китапта яҙыусы халыҡ өсөн бик ауыр булған паспорт режимын һәм «аграр сәйәсәтте аңламаусанлыҡты» тәнҡитләп сыға. Һуңынан автор был китабын «бигерәк журналистарса яҙылған» тип баҫтырмай[19][20].

Алексиевичтың тәүге баҫтырған китабы — «У войны не женское лицо». Ул 1983 йылда яҙылған. Был документаль повесть Бөйөк Ватан һуғышында ҡатнашҡан ҡатын-ҡыҙҙарҙың һөйләгән иҫтәлектәренә нигеҙләнеп яҙылған. Ул «Октябрь» журналында 1984 йылдың башында (журнал вариантында)[21] баҫылып сыҡҡан, тағы бер нисә бүлеге шул уҡ йылда « Неман» журналында баҫылып сыҡты. Китаптағы иҫтәлектәрҙең ҡайһы бер өлөшө цензорҙар (авторҙы пацифизмда, натурализмда һәм совет ҡатын-кыҙҙар образын яңылыш күрһәтеүҙә ғәйепләүселәр) йәки авторҙың үҙе тарафынан төшөрөлөп ҡалдырыла. Һуңғы баҫмаларҙа был иҫтәлектәр тулыһынса бирелгән[11][22]. 1985 йылда, айырым баҫма булып, бер үк ваҡытта бер нисә китап нәшриәтендә дөйөм тиражы 1980 йылда 2 млн дана нәшер ителгән[23]. Китап буйынса бик күп спектаклдәр ҡуйылған. Китап баҫылып сыҡҡансы Светлана Алексиевичтың үҙе төҙөгән сценарийы буйынса режиссёр Виктор Дашко шул китап исемендәге ете документаль телефильм төшөргән (1981—1984).

Яҙыусының икенсе китабы — «Последние свидетели: книга недетских рассказов» (1985 йыл, һуңғы баҫмаларында «Соло для детского голоса», «Сто недетских колыбельных» һәм «100 недетских рассказов» исемдәре аҫтында сыҡҡан) . Ул Бөйөк Ватан һуғышы ваҡытында бала булған кешеләрҙең иҫтәлектәренә нигеҙләнеп яҙылған. Өсөнсө китабы — «Цинковые мальчики» (1989) . Был әҫәрендә яҙыусы  Афған һуғышы тураһында балалары һуғышта һәләк булған әсәләрҙең теле менән һөйләй. 1993 йылдағы «Зачарованные смертью» китабын яҙыусы СССР тарҡалғандан һуң илдәге социаль үҙгәрештәр арҡаһында халыҡ араһында үҙ-үҙенә ҡул һалып донъянан китеүселәрҙең күбәйеүе мәсьәләләренең килеп сығыуына бағышлаған. 1997 йылда баҫылып сыҡҡан «Чернобыльская молитва» китабы Чернобыль касафатының шаһиттары менән әңгәмәләргә нигеҙләнеп яҙылған. 2013 йылда сыҡҡан «Время секонд хэнд» китабында Алексиевич, ил тарихының граждандарҙың аңына йоғонтоһо тураһында яҙып, "советтар кешеһенең "феноменын үҙенсә аңлата. Алексиевичтың китаптары «Голоса Утопии» циклын барлыҡҡа килтергән. Цикл яҙылыуын дауам итә[24].

1990-сы йылдарҙың аҙағында «Чудный олень вечной охоты»[25] китабын яҙа башлай. Был китапҡа мөхәббәт тураһындағы хикәйәләр ингән. 2015 йылдың октябрендәге иҫәпләүҙәр буйынса, яҙыусы был китапты әлегә тиклем дауам итә[26].

Светлана Алексиевичтың китаптары инглиз, француз, немец, швед, поляк, ҡытай һәм күп кенә башҡа телдәрҙә баҫылып сыҡҡан[27]. "Чернобыльская молитва " китабының дөйөм тиражы 4 миллион экземплярҙан артығыраҡ[28].

2015 йылда Алексиевич бик күп илдәрҙең премияларының һәм наградаларының лауреаты була. Шулар араһында— Ремарк премияһы (2001), Милли тәнҡит премияһы (АҠШ, 2006), «Время секонд хэнд» китабы өсөн «Большая книга» премияһы китап уҡыусыларының һайлауы буйынса китап уҡыусылар һөйөүе призы(2014), шулай уҡ Курт Тухольскийҙың «За мужество и достоинство в литературе», Андрея Синявскийҙың «За благородство в литературе» премиялары, Рәсәйҙең бойондороҡһоҙ «Триумф» премияһы , Лейпцигтың «За вклад в европейское взаимопонимание» китап премияһы, немецтәрҙең «За лучшую политическую книгу» һәм Гердер премиялары . 2013 йылда Светлана Алексиевич Халыҡ-ара немец китап һатыусыларының тыныслыҡ премияһы менән бүләкләнә.[23] Ул шул уҡ йылда «Брэнд года-2013» белорус конкурсында алтын миҙал яулай[29][30].

Светлана Алексиевич — ике тиҫтәнән артыҡ документаль сценарийҙарҙың һәм өс театр пьесаһының авторы[11].

Нобель премияһы

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

2013 йылда Светлана Алексиевич әҙәбиәт буйынса Нобель премияһына претендент булып тора[31], ләкин премияны Канада яҙыусыһы Элис Манроға бирәләр.

2015 йылда Алексиевич әҙәбиәт буйынса «күп тауышлы ижады-беҙҙең ваҡыттың ғазапланыуҙарына һәм ҡаһарманлығына иҫтәлек» аныҡмаһы менән Нобель премияһы лауреаты була[10][32]. Светлана Алексиевич — бойондороҡһоҙ Белоруссия тарихында беренсе Нобель премияһы лауреаты; 1987 йылдан һуң рус телендә яҙыусылар араһында әҙәбиәт буйынса Нобель премияһын беренсе яулап алған кеше[33][34]. Ярты быуат эсендә беренсе тапҡыр документаль әҙәбиәт жанрында яҙылған әҫәрҙәр өсөн һәм беренсе тапҡыр Нобель премияһы тарихында журналист һөнәрле яҙыусыға Нобель премияһы бирелде[35]. Премияның аҡсалата призы 8 млн швед кронаһына тигеҙ (йәки 953 мең доллар)[36].

Ижадына баһа

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Алексиевичтың ижадында белорус әҙәбиәтенең традицияларын билдәләп, белорус шағиры Владимир Некляев: "Әгәр бөтә рус әҙәбиәте Гоголдең "Шинеленән « сыҡһа , Алексиевичтың бөтә ижады — Алесь Адамович, Янка Брыль әҫәрҙәренән һәм Владимир Колесниктың „Я из огненной деревни“ китабынан сыҡҡан»,- тип белдерҙе. Ул шулай уҡ Алексиевичтың ил өсөн күрһәткән баһаһы үҙенең китаптары менән белорус әҙәбиәтен бөтә Европаға сығарыуында тип әйтеп үтте[37].

«Цинковые мальчики» китабы сыҡҡандан һуң яугир -интернационалистарҙың бер төркөм әсәләре «афған һалдаттарының образын боҙоп күрһәтеүҙә» ғәйепләп, яҙыусыны судҡа бирәләр. Суд дәғүәһенең сәбәбе булып Янка Купала исемендәге Белоруссия театрында был китап буйынса ҡуйылған спектакль тора[38].

Рәсәй тәнҡитселәреСветлана Алексиевичтың ижадын төрлөсә баһалай. Ҡайһы берәүҙәре уны «әҙәби-документаль прозаның сағыу оҫтаһы»[39], икенселәре иһә Алексиевич — спекулятив -тенденциялы журналист[40][41][42][43] тип һанайҙар .

Америка тәнҡитсеһе Александра Альтер Светлана Алексиевичты әҙәби булмаған прозаның ысын оҫталары Трумен Капоте, Норман Мейлер һәм Джоан Дидион менән бер рәттән ҡуйған[44].

Швейцар социологы Жан Россио «Чернобыльская молитва» китабына 2000 йылда яҙған рецензияһында, автор әҫәрендә бер кемгә лә үҙ ҡарашын көсләп таҡмай, бер кемде лә ғәйепләмәй, бары уҡыусыларҙы Чернобыль касафатын, уның һөҙөмтәләрен үҙҙәренең коллектив хәтерендә ҡалдырырға, тейешле һығымталар яһарға саҡыра, шуға күрә Алексиевичтың китаптарын « әхләки яҡтан ҡарап»[45] таратырға кәрәк тип тапҡан.

Политик ҡараштары

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Политик ҡараштары буйынса социал-демократ[46]. Светлана Алексиевич Президент Александр Лукашенко политикаһына эҙмә-эҙлекле рәүештә ҡаршы тора[47]. А. Лукашенко власть башына килгәс, Белоруссия нәшриәттәре авторҙың китаптарын баҫып сығарыуҙан туҡтайҙар[47][48]. Шул уҡ ваҡытта Алексиевич тә һәр саҡ оппозиция араһында «политиктар юҡ»,ә бары "культурологтар, хыялыйҙар һәм романтиктар" ғына бар тип һанай.[49].

Ҡырым ваҡиғаларынан һуң ул немец гәзите Frankfurter Allgemeine Zeitungта Рәсәй политикаһының Украинаға ҡарашын тәнҡитләп сыҡҡан[39].

Варшавалағы 2015 йылдың 13 майында «Время секонд-хэнд» китабына бағышлап үткәрелгән кисәлә Светлана Алексиевич Украинаның көнбайышындағы ҡораллы конфликт тураһында: " Һөйләшә торған урында кешеләрҙең бер береһенә идеялар арҡаһында атыуы бик ҡурҡыныс хәл . Әҙәбиәт идеяларҙы « үлтерергә, ә кешеләрҙе үлтерергә тейеш түгел, иң яҡшыһы- бәхәсләшеү, ә үлтереш түгел», — тип әйткән . Ул һуңғы «200 йөҙ йылдың яҡынса 150 йылын кешеләр һуғышып үткәргән һәм бер ваҡытта ла һәйбәт йәшәмәгән»,- тип хәҙер барған ҡан ҡойошто аңлатҡан. Яҙыусы Советтарҙан ҡалған ерҙәрҙә «башта 70 йыл буйына халыҡты алданылар, һуңынан 20 йыл буйына таланылар, шуға күрә улар араһында донъялыҡҡа ҡаршы агрессив ҡарашлы ҡурҡыныс кешеләр барлыҡҡа килде» һәм кеше ғүмере супкә лә һаналмай, дәүләт мөһәбәтлеге өҫтөнлөгө тормош сифатынан күпкә юғары тора[50] тигән фекерҙе китап уҡыусыларға әйткән.

2015 йылдың 8 октябрендә, Нобель премияһы бирелгән көндө, Светлана Алексиевич " кешеләрҙе үҙенең әҙәбиәтенә, балетына, бөйөк музыкаһына барлыҡ донъяны табындырған саф күңелле, кешелекле, мәрхәмәтле рус донъяһын ул үҙе бер ваҡытта ла һөймәгән Берия, Сталин һәм башҡа власть кешеләренең иленә ҡаршы ҡуйған. Уның был ҡарашы "86 % халыҡтың Донецкиҙәге үлтерештән һәм "хохолдарҙан «мәсхәрә яһап көлөүҙән килеп сыҡҡан»[51].

2016 йылда Киевтә Светлана Алексиевичтән «Чернобыльская молитва» китабының презентацияһы ваҡытында «Һеҙ Ҡырым мәсьәләһенә нисек ҡарайһығыҙ ?»- тип һорағандар . Ул: «Ҡырым оккупацияланды һәм аннексияға, политик талауға бирелде»,- тип яуап биргән, шунлыҡтан Медведевтың алдан уҡ әҙерләнеп яҙылған ҡотлау телеграммаһынан мәхрүм ҡалдырылған[52].

Әҙәби әҫәрҙәре

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
Художественно-документальный цикл книг «Голоса Утопии»[53][54]
  1. «У войны не женское лицо» (опубликована в 1985 году)
  2. «Последние свидетели» (1985)
  3. «Цинковые мальчики» (1989)
  4. «Чернобыльская молитва» (1997)
  5. «Время секонд хэнд» (2013)
Башҡа әҫәрҙәре
  • «Зачарованные смертью» (белорус. 1993, рус. 1994)

Драматургия

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Светлана Алексиевич — автор трёх пьес[11], включая пьесу по книге «У войны не женское лицо»[55] и пьесу «Марютка» (1987) об эпохе сталинизма[56].

Фильмдар һәм театр спектаклдәре

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Светлана Алексиевич сценарийҙары буйынса фильмдар

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
  • «Трудные разговоры» (Беларусьфильм, 1979), режиссёр Ричард Ясинский
  • «У войны не женское лицо» (совместно с Виктором Дашуком) — цикл из семи документальных телефильмов (1981—1984, Беларусьфильм), режиссёр Виктор Дашук
  • «Родительский дом» — документальный телефильм (Белорусское телевидение, 1982), режиссёр Виктор Шевелевич
  • «Портрет с георгинами» — документальный телефильм (Белорусское телевидение, 1984), режиссёр Валерий Басов
  • «Солдатки» — документальный телефильм (Белорусское телевидение, 1985), режиссёр Валерий Басов
  • «Говорю о времени своём» — документальный телефильм (Белорусское телевидение, 1987), режиссёр Валерий Жигалко
  • «Прошлое ещё впереди» — документальный телефильм (Белорусское телевидение, 1988), режиссёр Валерий Жигалко
  • «Эти непонятные старые люди» (Беларусьфильм, 1988), режиссёр Иосиф Пикман
  • Цикл «Из бездны» (сценарий совместно с Мариной Голдовской), режиссёр Марина Голдовская (OKO-media, Австрия-Россия)
    1. «Люди войны» (1990)
    2. «Люди блокады» (1990)
  • Афганский цикл — документальные кинофильмы по книге «Цинковые мальчики» (сценарий совместно с Сергеем Лукьянчиковым), режиссёр Сергей Лукьянчиков, Беларусьфильм
    1. «Стыд» (1991)
    2. «Я из повиновения вышел» (1992)[57]
  • «Крест» — документальный кинофильм (1994, Россия). Режиссёр Геннадий Городний

Светлана Алексиевич китаптары мотивтары буйынса фильмдар

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
  • «На руинах утопии» (1999, Германия)
  • «Россия. История маленького человека» (2000, NHK, Япония), режиссёр Хидея Камакура[58][59]
  • «Дверь» (Ирландия, 2008), режиссёр Хуанита Уилсон (инг.)баш. (англ.)русск. — короткометражный фильм по мотивам книги «Чернобыльская молитва»[60]
  • „Дети войны. Последние свидетели“, документальный фильм, режиссёр Алексей Китайцев, сценарий Людмилы Романенко по книге „Последние свидетели“. В фильме принимает участие Светлана Алексиевич. Студия МБ Групп, Москва, 2009, 45 мин.[61] Фильм награждён специальным призом Открытого конкурса документального кино „Человек и война“ (Екатеринбург, 2011)[62].

Театр спектаклдәре

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
„Чернобыльская молитва“ китабы буйынса спектакль, Женева, 2009

„У войны не женское лицо“ һәм „Цинковые мальчики“ китаптары буйынса бер нисә театр спектакле ҡуйылған[63][64][65][66][67][68][69].

Шулай уҡ „Зачарованные смертью“, „Чернобыльская молитва“ китаптары буйынса ла спектаклдәр ҡуйылған[63].

Наградалары

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
  • Орден „Знак Почёта“ (СССР, 1984)[70]
  • Медаль имени Святой Евфросиньи Полоцкой[71]
  • Литературная премия имени Николая Островского Союза писателей СССР (1984)[70]
  • Премия журнала „Октябрь“ (1984)[70]
  • Литературная премия имени Константина Федина Союза писателей СССР (1985)[70]
  • Премия Ленинского комсомола (1986) — за книгу „У войны не женское лицо“[70]
  • Премия „Литературной газеты“ (1987)[70]
  • Премия имени Курта Тухольского Шведского ПЕН-клуба (1996) — „За мужество и достоинство в литературе“[70]
  • Премия имени Андрея Синявского редакции „Новой газеты“ — „За творческое поведение и благородство в литературе“ (1997)[70]
  • Премия журнала „Дружба народов“ (1997)[70]
  • премия „Триумф“ (Россия, 1997)[70]
  • Лейпцигская книжная премия за вклад в европейское взаимопонимание (1998)[70]
  • премия Гердера (1999)
  • Премия Ремарка (2001)
  • Национальная премия критики (США, 2006)
  • Премия Центральноевропейской литературной премии Ангелус (2011) за книгу „У войны не женское лицо“[72]
  • Премии имени Рышарда Капущинского (Польша) за книги „У войны не женское лицо“ (2011) и „Время секонд хэнд“ (2015)[73][74]
  • Премия мира немецких книготорговцев (2013)[75]
  • Премия Медичи за эссеистику (2013, Франция) — за книгу „Время секонд хэнд“[76]
  • Офицерский крест ордена Искусств и литературы (Франция, 2014)[77]
  • Приз читательских симпатий по результатам читательского голосования премии „Большая книга“ (2014) — за книгу „Время секонд хэнд“[78]
  • Нобелевская премия по литературе (2015) — „за её многоголосное творчество — памятник страданию и мужеству в наше время“[79]

Иҫкәртмәләр

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Кто есть кто в Республике Беларусь (пол.) / B. Siegień — Białystok: Podlaski Instytut Wydawniczy, 2000. — Б. 14. — 313 с. — ISBN 978-83-913780-0-7
  2. ↑ 2,0 2,1 Беларусь: ні Эўропа, ні Расея. Меркаваньні беларускіх эліт (белор.) — 2006. — Б. 249. — 258 с. — ISBN 978-83-89406-77-4
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 1: А — Аршын (белор.) — Мінск: 1996. — Т. 1. — Б. 243. — 552 с. — ISBN 978-985-11-0036-7
  4. ↑ 4,0 4,1 Энцыклапедыя гісторыі Беларусі ў 6 тамах. Том 1 (белор.) — Мінск: Беларуская Энцыклапедыя імя Петруся Броўкі, 1993. — Б. 100. — ISBN 978-5-85700-074-8
  5. ↑ Энцыклапедыя гісторыі Беларусі ў 6 тамах. Том 6 Кніга І (белор.) — Б. 139.
  6. ↑ Цяжкі час — Працяг. Канцэпцыя новага Беларускага Адраджэньня, кн. 3, артыкулы і матэр’ялы (2003−2010) — Варшава, Нью-Йорк, Вильнюс: (untranslated), (untranslated), 2010. — вып. 1. — Б. 611. — 464 с. — ISBN 978-9955-578-12-3
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 Bibliothèque nationale de France идентификатор BNF (фр.): платформа открытых данных — 2011.
  8. ↑ 8,0 8,1 Чешская национальная авторитетная база данных
  9. ↑ Светлана Алексиевич: Фильмография
  10. ↑ 10,0 10,1 Нобелевскую премию по литературе получила Светлана Алексиевич, Газета.Ru (8 октябрь 2015). 8 октябрь 2015 тикшерелгән.
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 11,3 11,4 11,5 Светлана Алексиевич, Галина Дурстхофф. Светлана Алексиевич - биография. Литературное агентство Галины Дурстхофф. Дата обращения: 14 октябрь 2015. 2015 йыл 22 декабрь архивланған.
  12. ↑ Моя единственная жизнь (Беседу со Светланой Алексиевич вела Татьяна Бек) // Вопросы литературы. — 1996. — №. 1. — С. 204—223.
  13. ↑ http://www.alexievich.info/knigi/U_voiny.pdf 2015 йыл 15 октябрь архивланған.
  14. ↑ Нобелевский лауреат Светлана Алексиевич: «Бандеровцы» спасли мою жизнь 2015 йыл 7 декабрь архивланған.
  15. ↑ Алексіевіч Святлана // Беларускія пісьменнікі (1917—1990): Даведнік (белор.)(белор.
  16. ↑ Интервью для Радио Свобода (27.07.2011) 2012 йыл 17 май архивланған.
  17. ↑ «Ты рядом с котлеткой по значимости и не мечтай встать»: Интервью писательницы Светланы Алексиевич — Meduza (рус.). Meduza. Дата обращения: 8 октябрь 2015.
  18. ↑ Алексиевич: это победа не только моя, но и нашей культуры и страны
  19. ↑ Биография Светланы Алексиевич. Премия мира Союза немецких книготорговцев (2013). Дата обращения: 14 октябрь 2015. 2015 йыл 8 декабрь архивланған.
  20. ↑ Скатов Николай Николаевич. Алексиевич, Светлана Александровна // Русская литература ХХ века. Прозаики, поэты, драматурги: библиографичский словарь в 3 т.. — Олма медиа групп -Олма-пресс. — М., 2006. —  53—55. — 1920 p. — ISBN 5-94848-211-1.
  21. ↑ Алексиевич С. У войны — не женское лицо // Октябрь. — 1984. — № 2.
  22. ↑ «У войны не женское лицо» — С. 14—20. 2015 йыл 15 октябрь архивланған.
  23. ↑ 23,0 23,1 Светлана Алексиевич получила Нобелевскую премию по литературе — первую в истории Беларуси 2015 йыл 9 октябрь архивланған.
  24. ↑ Светлана Алексиевич: Голоса страны Утопии
  25. ↑ Алексеева, Оксана. Родились, Коммерсантъ (30 май 1998). 14 октябрь 2015 тикшерелгән.
  26. ↑ Белорусская писательница Светлана Алексиевич стала лауреатом Нобелевской премии по литературе за 2015 год, БЕЛТА (8 октябрь 2015). 14 октябрь 2015 тикшерелгән.
  27. ↑ Светлана Алексиевич: издания
  28. ↑ Лауреатом Нобелевской премии в области литературы стала Светлана Алексиевич
  29. ↑ Победители Профессионального конкурса БРЭНД ГОДА 2013 2015 йыл 8 декабрь архивланған.
  30. ↑ Svetlana Alexievich — Светлана Алексиевич.
  31. ↑ Светлана Алексиевич стала фаворитом Нобелевской премии по литературе
  32. ↑ Нобелевская премия по литературе 2015 года 2016 йыл 10 март архивланған. — официальный пресс-релиз Нобелевского комитета
  33. ↑ «Нобеля» по литературе впервые за 28 лет получил русскоязычный автор
  34. ↑ Нобелевским лауреатом по литературе стала белорусская писательница Светлана Алексиевич. Украинские новости. ukranews.com (8 октябрь 2015).
  35. ↑ http://www.bbc.com/news/entertainment-arts-34475251 Svetlana Alexievich wins Nobel Literature prize
  36. ↑ «Нобель» заговорил по-русски
  37. ↑ Някляеў: Шанцы Беларусі на Нобелеўскую прэмію як ніколі высокія
  38. ↑ Цинковые мальчики, с. 126—168 2015 йыл 6 ноябрь архивланған.
  39. ↑ 39,0 39,1 Светлана Алексиевич. Коллективный Путин. Frankfurter Allgemeine. Дата обращения: 4 июль 2014.
  40. ↑ Сергей Морозов. Сэконд хэнд // Литературная Россия. — М., 2014. — № 27.
  41. ↑ Олег Пухнавцев. Литератор нужного калибра // Литературная газета. — М., 2015. — № 40(6528).
  42. ↑ Дмитрий Чёрный. Премия «Чёрного города» // Литературная Россия. — М., 20015. — № 36.
  43. ↑ Ольга Труханина. Нобелевский позор. Наша ніва, 14 декабря 2015.
  44. ↑ Svetlana Alexievich, Belarussian Voice of Survivors, Wins Nobel Prize in Literature
  45. ↑ Apprendre à entendre l’horreur de Tchernobyl: «La supplication» de Svetlana Alexievitch 2015 йыл 10 декабрь архивланған.
  46. ↑ https://charter97.org/ru/news/2015/10/24/175087/%7CИ(недоступная ссылка) я подумала, что я по своим убеждениям все же социал-демократ
  47. ↑ 47,0 47,1 Кто есть кто в Республике Беларусь : Who is who in Belarus. who.bdg.by. Дата обращения: 8 октябрь 2015. 2015 йыл 8 декабрь архивланған.
  48. ↑ Svetlana Alexievich (билдәһеҙ). PEN-Zentrum Deutschland. Дата обращения: 8 октябрь 2015. 2015 йыл 24 сентябрь архивланған.
  49. ↑ Светлана Алексиевич обвинила белорусскую оппозицию. New.tut.by. Дата обращения: 4 июль 2014. 2015 йыл 11 октябрь архивланған.
  50. ↑ Светлана Алексиевич: «Путин сегодня в каждом русском сидит». Хартыя '97 (14 май 2015).
  51. ↑ Что Светлана Алексиевич думает о Владимире Путине. Huffington Post (9 октябрь 2015).
  52. ↑ Аннексия Крыма – это политический разбой – Светлана Алексиевич. Крым.Реалии (7 апрель 2016).
  53. ↑ Н. А. Сивакова. Цикл Светланы Алексиевич «Голоса Утопии»: особенности жанровой модели 2018 йыл 19 июнь архивланған. // Известия Гомельского государственного университета имени Ф.Скорины, № 1 (82), 2014
  54. ↑ The Nobel Prize in Literature 2015 — Bio-bibliography in Russian.
  55. ↑ М. Г. Зайонц. Светлана Алексиевич. Так посмотреть, чтобы увидеть все, как оно есть… // Театр Анатолия Эфроса : Воспоминания, статьи. — М. : Артист. Режиссер. Театр, 2000. — С. 142—147. — ISBN 5-87334-041-2.
  56. ↑ В. И. Нефедов, Р. Б. Смольский, Т. Е. Горобченко, др. Театр и жизнь: Некоторые проблемы театрального процесса в Белоруссии 70 — 60-х годов. Минск, 1992.
  57. ↑ http://charter97.org/ru/news/2013/5/31/70091/
  58. ↑ Алексиевич 2015 йыл 10 декабрь архивланған.
  59. ↑ Светлана Алексиевич: Фильмография
  60. ↑ Фильм по книге Светланы Алексиевич номинирован на «Оскар» « Издательство „Время“
  61. ↑ Дети войны. Последние свидетели. ВГТРК. Дата обращения: 20 октябрь 2015. 2015 йыл 5 декабрь архивланған.
  62. ↑ Итоги 5 открытого конкурса документального кино «Человек и война». Центр военных и военно-исторических исследований Гуманитарного университета г. Екатеринбурга. Дата обращения: 20 октябрь 2015. 2015 йыл 8 декабрь архивланған.
  63. ↑ 63,0 63,1 Svetlana Alexievich — Светлана Алексиевич.
  64. ↑ Роли 80-х-2000-х годов :: Биография :: сайт актрисы Элины Быстрицкой 2016 йыл 24 июнь архивланған.
  65. ↑ http://molod-theatre.ru/u-voynyi-ne-zhenskoe-litso/
  66. ↑ Чернігівський молодіжний театр Вистави 2016 йыл 7 март архивланған.
  67. ↑ Des cercueils de zinc — Spectacle — 1993
  68. ↑ • Centre national du théâtre •
  69. ↑ Les cercueils de zinc — Spectacle — 2003
  70. ↑ 70,00 70,01 70,02 70,03 70,04 70,05 70,06 70,07 70,08 70,09 70,10 Сергей Чупринин: Русская литература сегодня: Зарубежье. М.: Время, 2008 г.
  71. ↑ Кто есть кто в Республике Беларусь : Who is who in Belarus 2015 йыл 8 декабрь архивланған.
  72. ↑ Angelus 2011 | 2015 йыл 15 сентябрь архивланған.
  73. ↑ Wyborcza.pl
  74. ↑ Czasy secondhand. 2020 йыл 17 ноябрь архивланған.
  75. ↑ Голос красного человека
  76. ↑ 2013 / Lauréats | Prix Medicis
  77. ↑ Анастасия Кейзерова. Белорусской писательнице Алексиевич вручили французский орден. «Российская газета» (24 октябрь 2014). Дата обращения: 25 октябрь 2014.
  78. ↑ Говорит и показывает Дом Пашкова. Независимая газета (27 ноябрь 2014). Дата обращения: 30 ноябрь 2014.
  79. ↑ Нобелевская премия по литературе за 2015 г.

Һылтанмалар

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
«https://ba.wikipedia.org/w/index.php?title=Алексиевич_Светлана_Александровна&oldid=1275350» битенән алынған