Teki Biçoku
| Teki Biçoku | |
|---|---|
 | |
| Doğum tarixi | 6 iyun 1926 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 21 noyabr 2009 (83 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Üzvlüyü | |
Teki Biçoku (alb. Teki Isak Biçoku; 6 iyun 1926, Elbasan[d] – 21 noyabr 2009, Tirana) Alban geoloqu, professor; Albaniya Elmlər Akademiyasının üzvü və prezidenti olmuşdur.
Bioqrafiya
[redaktə | mənbəni redaktə et]1926-cı il iyunun 6-da anadan olub.
1932–1937-ci illərdə Elbasan şəhərində ibtidai məktəbdə oxuyub, sonra həmin şəhərin Şkolla Normale məktəbində (indiki Aleksandr Xhuvani Universiteti) təhsilini davam etdirib. Sonra Korça şəhərində (1942–1943) və Tiranda (1946–1947) texnikumda oxuyub. 1943–1944-cü illərdə Biçoku işğalçılara qarşı müharibədə iştirak etmiş, Albaniya azad edildikdən sonra 1944–1946-cı illərdə kuryer kimi xalq ordusunda xidmət etmişdir.
Təhsilini İ. M. Qubkin adına Moskva Neft və Qaz İnstitutunda davam etdirib (1948–1953), 1953-cü il martın 20-də "mühəndis-geofizik" ixtisasını alaraq bitirmişdir[1]. Fieri şəhərində seysmik ekspedisiyanın geofiziki işləyib, sonra 1955-ci ildə Tirana Geologiya Baş İdarəsinin geologiya şöbəsinin müdiri təyin edilib. 1957-ci ildə Dövlət Geologiya Komissiyasının vitse-prezidenti və baş geoloqu, daha sonra isə Mədən və Geologiya Nazirliyinin Geologiya Baş İdarəsinin rəisi olub. 1966-cı il aprelin 1-dən Teki Biçoku Sənaye və Mədən Nazirliyinin Geologiya Baş direktoru təyin edildi. 1970-ci illərin ortalarında o, gözdən düşür və 1975–1977-ci illərdə həbs olunduğu Fierdəki seysmik-qravimetrik müəssisənin seysmik ekspedisiyasının geofiziki kimi çalışır. O, təxribat, düşmənçilik təbliğatı və təbliğat ittihamı ilə 20 il müddətinə azadlıqdan məhrum edilib. On bir il yarım həbsdə yatır və 16 dekabr 1988-ci ildə azad edilir. 1991-ci il sentyabrın 25-də Albaniya Ali Məhkəməsinin Cinayət Kollegiyasının plenumu professor Teki Biçokunun yuxarıda göstərilən ittihamlarla təqsirli olmadığını və reabilitasiya olunduğunu müəyyən edir.
Bundan sonra Biçoku elmi fəaliyyətlə məşğul olur. 1965-ci il aprelin 5-də elmlər doktoru elmi dərəcəsi alır, 1970-ci il aprelin 27-də isə professor olur. 1973-cü il yanvarın 22-də Albaniya Elmlər Akademiyasının, 2008-ci il sentyabrın 3-də isə Avropa Elmlər və İncəsənət Akademiyasının üzvü olmuşdur. 22 fevral 2008-ci il və 23 fevral 2009-cu il tarixləri arasında Biçoku Albaniya Elmlər Akademiyasının prezidenti olmuşdur.
21 noyabr 2009-cu ildə vəfat edib.[2]
O, bir sıra Albaniya mükafatlarına layiq görülüb: "Xatirə" və "Azadlıq" medalı (1946), "İgidliyə görə" (1953) və "Vətənin azadlığının 60 illiyi" medalı (2004); 2-ci və 1-ci dərəcəli Əmək ordeni (1957 və 1962), 1-ci dərəcəli Respublika ordeni (1970); Böyük Usta titulu (2001).
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ "Akademik Teki BIÇOKU". www.akad.gov.al. 2023-04-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-06-18.
- ↑ Azem Qazimi: Fjalor Enciklopedik i Viktimave te Terrorit Komunist.. Tirana: 2012, s. 183–184. ISBN 978-9928-168-01-6
Mənbə
[redaktə | mənbəni redaktə et]- Akademik Teki BIÇOKU (alb.)
- Teki Isak Biçoku (ing.)