Gürcüstan kürdləri
|
| Ümumi sayı |
|---|
| 13,770 (2014)[1][2] |
| Dili |
Gürcüstan kürdləri — Gürcüstan əhalisinin etnik qrupunun bir hissəsi. Gürcüstanda yaşayan kürdlərin 90% -dən çoxu yezidi-kürdlərdir. Gürcüstandakı kürdlər siyasi baxımdan bitərəfdirlər, lakin 1999-cu ildə Kürdüstan Fəhlə Partiyasının qurucusu Abdullah Öcalanın sərbəst buraxılmasını tələb edərək Tiflisdə böyük bir nümayiş təşkil etdilər. Gürcüstanda kürdlər kiril əlifbasından istifadə edirlər. Onlar 1920-ci ildə Latın əlifbasından istifadə edirdilər.
Tarix
[redaktə | mənbəni redaktə et]Gürcüstan SSR
[redaktə | mənbəni redaktə et]1944-cü ildə dövlət qurumları Türkiyənin Sovet İttifaqına düşmən münasibətini nəzərə alaraq müsəlman əhalini Türkiyə ilə həmsərhəd bölgələrdən çıxarılmasına qərar verir.
1941–1945-ci illərdə Böyük Vətən müharibəsi zamanı Ermənistan yezidilərinin bir hissəsi dolanışıqlarını təmin etmək məqsədi ilə Tiflisə üz tutur. Onlar burada işlə təmin olunurlar. 1979–1989-cu illər arasında Gürcüstanda kürd əhalisi təqribən 30 % artır.
Müstəqil Gürcüstan
[redaktə | mənbəni redaktə et]Müstəqil Gürcüstanda kürd əhalisi tədricən azalır. Hal-hazırda Gürcüstanda yezidi-kürdləri Tiflis, Rustavi, Telavi və Batumidə yaşayırlar. Sovet İttifaqının dağılması milli azlıqların mövqeyini kəskin şəkildə dəyişdirdi. Son on illikdə kürdlər evlərini tərk etdilər. Çətin iqtisadi vəziyyətə görə Zaqafqaziyanı tərk edərək Rusiya və Qərbə tərəf üz tutdular.
Təhsil
[redaktə | mənbəni redaktə et]Kürdlərin təhsili məsələsi Sovet rejimi üçün çətin məsələlərdən idi. 1922-ci ildə İrəvanda kürd əlifbası qəbul edilir və 1923-cü ildə Tiflisdə kürd dilində təhsilin verildiyi bir internat məktəbi açılır. 1920-ci illərdə oxuya və yaza bilən kürdlərin sayı bütün etnosun cəmi 1–2% -ni təşkil edirdi. Sovet dövründə kürdlər arasında təhsil məsələsi həll edilir, lakin savadsızlıq tamamilə aradan qaldırılmır. Gürcüstanda təhsilin ana dilində aparıldığı bir neçə etnik azlıq üçün məktəb var idi. Ancaq orada dərslər yalnız bir çoxunun fikrincə, praktik olaraq işləmədiyi sinifdənkənar sistem əsasında aparılırdı. Gürcüstanda yaşayan kürdlər fars dilinin bir hissəsi olan kürd dilinin — kurmanc dialektinin şimal-qərb ləhcəsində danışırlar. Kurmanc dilini öyrənmək yalnız evdəki ailə üzvləri vasitəsi ilə mümkün idi. Kürd gənclərinin çoxu yalnız şifahi şəkildə kürd dilini bilir. Bunun səbəbi kürd dilində ədəbiyyatın azlığıdır.
Mənbə
[redaktə | mənbəni redaktə et]İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ "The Human Rights situation of the Yezidi minority in the Transcaucasus" (PDF). United Nations High Commissioner for Refugees. United Nations High Commissioner for Refugees. səh. 18. 2018-10-03 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2020-10-14.
- ↑ "Ethnic Groups of Georgia: Census 2002 (Total/Percentage)" (PDF). EcmiCausasus. 1 November 2013 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 August 2013.