Birləşmiş Krallıq azərbaycanlıları

Vikipediya, azad ensiklopediya
(Böyük Britaniya azərbaycanlıları səhifəsindən yönləndirilmişdir)
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Britaniya azərbaycanlıları
Sami Yusuf Elyar Foks Donald Suann
Ümumi sayı
6.223 (2011)[1]
Yaşadığı ərazilər
İngiltərə 6000 [1]
Şotlandiya 150 [1]
Uels 100 [1]
Şimali İrlandiya 70 [1]
Dili

Azərbaycan dili
ingilis dili

Dini

İslam

Qohum xalqlar

Türk xalqları

Qeyd
United Kingdom Census 2011

Böyük Britaniya azərbaycanlıları (ing. British Azerbaijani) — tarixi Azərbaycandan kənarda yaşayan etnik azərbaycanlıların təşkil etdiyi Azərbaycan diasporunun Böyük Britaniyada yaşayan hissəsinin adı. Əsasən Böyük Britaniyanın London, Mançester, Aberdin, Qlazqo, Liverpul, Nyukasl, Birminhem və Edinburq şəhərlərində yaşayırlar.

Tarixi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Birinci mühacirət dalğası

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Azərbaycanlı İrandan Britaniyaya mühacirət etmişlər. Onlar əsasən İranda hakimiyyətə gələn rejimin rəhbərliyi altında yaşamaq istəməyənlər olmuşlar.[2]

İkinci mühacirət dalğası

[redaktə | mənbəni redaktə et]

İkinci dünya müharibəsi illərində Almaniyada xidmət edən və ya faşistlərə əsir düşən azərbaycanlıların bir qismi Britaniyaya mühacirət etmişlər.[3]

Üçüncü mühacirət dalğası

[redaktə | mənbəni redaktə et]

SSRİnin parçalanması və Qarabağ müharibəsindən azərbaycanlıların bir qismi Britaniyaya mühacirət etmişlər.[4]

2014-ci ilin mayın 22-də, İngiltərədə keçirilən yerli seçkilərin nəticələrinə görə Londonda Murad Həsənli Vestminster bələdiyyəsindəki Çörçill seçki dairəsində Leyboristlər Partiyasından bələdiyyə seçilmişdir.[5][6]

Coğrafi yerləşdirilmə

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Ən çox azərbaycanlılar Londonda, İngiltərənin böyük şəhərlərinə və Midlends regionuna yerləşdirilib.[7] 2011-ci ilin Britaniyanın əhalinin siyahıya alınmasına görə, Böyük Britaniyada 6220 Azərbaycanda doğulmuş insan var, bunların 150-si Şotlandiyada yaşayır.[8]

Yer Şəhər Azərbaycanlıların sayı
1 London 5000[9]
2 Mançester
3 Aberdin 250
4 Liverpul
5 Birminhem
6 Qlazqo 100
7 Nyukasl
8 Edinburq 20

Mədəniyyət

[redaktə | mənbəni redaktə et]

2008-ci ildən, Londonda “Azərbaycan Evi” adlı Mədəniyyət və Dostluq Mərkəzi fəaliyyət göstərir.[10] Qurulduğu gündən London “Azərbaycan Evi” Mədəniyyət və Dostluq Mərkəzində müxtəlif tədbirlər, mühazirə və çıxışlar, seminarlar, görüşlər, konfranslar, sərgi, film nümayişləri, konsert proqramları, təqdimatlar həyata keçirilib.

İncəsənət və əyləncə

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Sami Yusuf Qlazqo Kraliyət Konsert Zalında.

2010-cu ildən, Azərbaycan incəsənət sərgiləri artımı olmuşdur.[11] Azərbaycan rəssamlarının əsərləri Londonda Sotebi sərgisində nümayiş olunub.[12][13]

Çoxsaylı Azərbaycan musiqiçiləri Britaniya pop musiqisində uğurlu olmuşdur. 2014-cu ildə, Elyar Foksun Do It All Over Again mahnısı Britaniya çartlarında 5-ci yerə sahib olmuşdur.[14] Sami Yusufun "My Ummah" albomu 4 milyon satılmışdır.[15]

Bayramlar və xüsusi günlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Azərbaycanın dövlət bayramları və xüsusi günləri hər il Azərbaycan icması tərəfindən qeyd olunur.[16][17] 2008-ci ildən, Xocalıya ədalət beynəlxalq təbliğat-təşviqat kampaniyası ilə əlaqədar ölkədə aksiyalar keçirilir.[18][19]

Din

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Londonda Əziziyə məscidi.

Azərbaycanda olduğu kimi, Britaniyada azərbaycanlıların əksəriyyəti müsəlmandır, ondan çoxu şiə, qalanı isə sünni məzhəbinə məxsusdur.

İdman

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Britaniyada azərbaycanlılar arasında futbol və futzal daha populyardır. 2014-ci ildə, ölkədə fəaliyyət göstərən “Odlar Yurdu” təşkilatının təsis etdiyi “Baku United” futzal klubu İngiltərə çempionatında ikinci dəfə İngiltərə çempionatının qalibi olmuş və növbəti sezon İngiltərəni UEFA Futzal Kubokunda təkrar təmsil etmişdir.[20][21][22]

Mətbəx

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Britaniya azərbaycanlıları arasında Azərbaycan mətbəxi və Yaxın Şərq mətbəxi daha populyardır. Londonda bir neçə Azərbaycan restoranı fəaliyyət göstərir.[23]

Görkəmli şəxslər

[redaktə | mənbəni redaktə et]

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 3 4 5 "Nationality and country of birth by age, sex and qualifications Jan - Dec 2013 (Excel sheet 60Kb)". www.ons.gov.uk. Office for National Statistics. 24 September 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 June 2014.
  2. ↑ "Azərbaycan diasporunun məskunlaşma coğrafiyası". Diaspora.gov.az (Azerbaijanis). 19 May 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 September 2013.
  3. ↑ Powell, John. Encyclopedia of North American immigration. New York: Facts On File. 2005. 17–18. ISBN 978-1-4381-1012-7.
  4. ↑ Papazian, Dennis. "Armenians in America". Journal of Eastern Christian Studies. University of Michigan-Dearborn. 52 (3–4). 2000: 311–347. doi:10.2143/JECS.52.3.565605. 5 November 2013 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 November 2012.
  5. ↑ "2014 Westminster City Council Election Results". www.westminster.gov.uk. 26 August 2014 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 August 2014.
  6. ↑ "Britaniya bələdiyyə seçkilərində azərbaycanlı qalib gəlib". www.bbc.co.uk (Azerbaijani). BBC. 30 July 2014 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 August 2014.
  7. ↑ "Xaricdəki diaspor təşkilatları". azerbaijans.com (Azerbaijani). 2 April 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 June 2014.
  8. ↑ "Scotland Census's 2011" (PDF). www.scotlandscensus.gov.uk. 6 June 2014 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 June 2014.
  9. ↑ "АЗЕРБАЙДЖАНСКИЕ ВСТРЕЧИ В ВЕЛИКОБРИТАНИИ". cabirnovruz.gen.az (Russian). 15 March 2013 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 September 2013.
  10. ↑ "Azerbaijan House". www.azerbaijanhouse.org. 31 May 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 September 2013.
  11. ↑ Gleadell, Colin. "Art market: Azerbaijan in the spotlight". www.telegraph.co.uk. 5 April 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 June 2014.
  12. ↑ Vickery, Jo. "Exploring Azerbaijan: In Pursuit of the Art of the Caucasus". www.sothebys.com. Sotheby's. 24 September 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 June 2014.
  13. ↑ "Azerbaijani art partakes at Sotheby's art auction in London". www.azerbaijanhouse.org. 1 July 2014 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 June 2014.
  14. ↑ "Elyar Fox > UK Charts". officialcharts.com/ Official Charts Company. 2014-07-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-08-25.
  15. ↑ "British composer, songwriter and producer, Sami Yusuf is taking the stage this weekend at Istanbul's Arena Mega". www.dailysabah.com. 24 November 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 June 2014.
  16. ↑ Zubek, Ewa. "Celebrating Azerbaijan's Ancient Novruz Festival in London". theculturetrip.com. 20 July 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 June 2014.
  17. ↑ "Londonda Novruz bayramı tədbiri keçirilib (FOTO)". az.trend.az (Azerbaijani). 26 June 2014 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 June 2014.
  18. ↑ Batiyev, Bahram. "В Великобритании почтили память жертв Ходжалы". 1news.az (Russian). 18 December 2014 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 June 2014.
  19. ↑ Absalom, Eugene. "Khojaly Commemoration Concert by TEAS at St John's Smith Square London". www.demotix.com. 2 January 2015 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 June 2014.
  20. ↑ "Futsal club Baku United becomes champion of England". News.az. 11 February 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 1 October 2013.
  21. ↑ "BAKU SPOT ON IN FINAL". www.thefa.com. The Football Association. 1 October 2013 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 1 October 2013.
  22. ↑ Saffer, Paul. "Reed backs Baku United to move forward". www.uefa.com. UEFA. 29 September 2013 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 July 2014.
  23. ↑ Maschler, Fay. "Baku - review". www.standard.co.uk. 22 August 2014 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 June 2014.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Birləşmiş_Krallıq_azərbaycanlıları&oldid=7236406"