UEFA Avro 1992 üçün mənbəyə bax

{{Beynəlxalq futbol turniri
| tam adı              = UEFA Avro 1992
| il                   = 1992
| digər_adları         = 
| şəkil                = Euro 1992.png
| ölçü                 = 250
| alt                  = 
| imza                 = 
| şəhər                = 
| ölkə                 = {{SWE}}
| tarix                = 10-26 iyun 1992
| komanda_sayı         = 8
| konfederasiyalar     = 
| alt-konfederasiyalar = 
| assosiasiyalar       = 
| stadionlar           = [[Rosunda]] (Stokholm), [[Ullevi]] (Göteborq), [[Malmö stadionu]] (Malmö), [[İdrottsparken]] (Norrçöpinq)
| şəhərlər             = 
| çempion              = {{fb|Danimarka}}
| digər_çempion        = 
| count                = 
| ikinci               = {{fb|Almaniya}}
| digər_ikinci         = 
| üçüncü               = {{fb|Niderland}}<br/>{{fb|İsveç}}
| digər_üçüncü         = 
| dördüncü             = 
| digər_dördüncü       = 
| oyun                 = 15
| qol                  = 32
| tamaşaçı             = 
| hər oyun tamaşaçı    =
| bombardir            = {{fbicon|Niderland}} [[Dennis Berqkamp]]<br/>{{fbicon|Danimarka}} [[Henrik Larsen]]<br/>{{fbicon|Almaniya}} [[Karl-Haymts Ridle]]<br/>{{fbicon|İsveç}} [[Tomas Brolin]] (hər biri 5 qol)
| ən yaxşı oyunçu               = 
| ən yaxşı gənc oyunçu          = 
| ən yaxşı qapıçı               = 
| fair play mükafatı   = 
| şəkil2               = 
| əvvəlkisezon         = [[UEFA Avro 1988|1988]]
| sonrakısezon         = [[UEFA Avro 1996|1996]]
}}

'''Futbol üzrə 9-cu Avropa çempionatı''' ({{lang-sv|Europamästerskapet i fotboll 1992}}, {{dil-en|UEFA Euro 1992}}) — final turniri 1992-ci il 10-26 iyun tarixində İsveçin dörd şəhərində keçirilən futbol yarışı. Final turnirində 8 komanda iştirak etmişdir. Onlardan yeddisi seçmə mərhələsində qrup qalibləri olmuş komanda idi. [[İsveç milli futbol komandası|İsveç millisi]] isə çempionatın ev sahibi kimi final turnirinə birbaşa vəsiqə qazanmışdır. Bu, 8 komandanın iştirakı ilə keçirilən futbol üzrə sonuncu Avropa çempionatı olmuşdur. Sonrakı çempionatda final turnirinin iştirakçılarının sayı bundan iki dəfə çox idi.

SSRİ dağıldığına görə püşkatmadan iki həftə əvvəl [[SSRİ milli futbol komandası|SSRİ millisinin]] yerinə [[MDB milli futbol komandası|MDB millisinin]] iştirakına icazə verilmişdir.

[[Danimarka milli futbol komandası|Danimarka millisinin]] çempionluğu hamı üçün gözlənilməz olmuşdur. Belə ki, bu komandanın çempionatda iştirak edəcəyinə final turnirinin başlamasına bir neçə gün qalmış qərar verilmişdir. Çünki seçmə mərhələsində Danimarkanın təmsil olunduğu 4-cü qrupda birinci yeri [[Yuqoslaviya milli futbol komandası|Yuqoslaviya millisi]] tutmuşdur. Danimarkalılar qrup ikincisi olaraq final turnirinə vəsiqə əldə edə bilməmişdilər. Amma Yuqoslaviya da SSRİ kimi dağılmış, bununla belə keçmiş SSRİ-dən fərqli olaraq (MDB millisi adı altında) keçmiş Yuqoslaviyanın final turnirində iştirakına icazə verilməmişdir. Bu qərardan sonra turnirin final mərhələsində iştirak edən Danimarkanın heyətlə də bağlı problemləri vardı. Baş məşqçi ilə aralarında narazılıq olduğuna görə millinin, eləcə də Barselona klubunun 28 yaşlı oyunçusu, [[Mikael Laudrup]] heyətdə yer almamışdır. Onu da qeyd etmək gərəkdir ki, bu şempionatdan 14 il sonra — 2006-cı ildə Mikael Laudrup Danimarkada bütün zamanların ən yaxşı danimarkalı futbolçusu elan edilmişdir.

== İştirakçılar ==
* {{fb|İngiltərə}}
* {{fb|Almaniya}}
* {{fb|Danimarka}}
* {{fb|Niderland}}
* {{fb|MDB}}
* {{fb|Fransa}}
* {{fb|İsveç}}
* {{fb|Şotlandiya}}

== Şəhərlər və stadionlar ==
<center>
{| class="wikitable" style="text-align:center"
|-
|rowspan=9|<center>
{| class="wikitable" style="text-align:center;"
|-
|<div style="position: relative;border:0px solid black;">
[[Fayl:SwedenStub.png|180px]]
<!-- Stokholm-->
{{Image label|x=0.67 |y=1.65 |scale=180|text='''<span style="color:#0;">Stokholm</span>'''}}
{{Image label|x=0.61 |y=1.625 |scale=180|text= [[Fayl:Soccer_ball.svg|link=Stockholm|12px]]}}
<!-- Göteborq-->
{{Image label|x=0.18 |y=1.88 |scale=180|text='''<span style="color:#0;">Göteborq</span>'''}}
{{Image label|x=0.095 |y=1.89 |scale=180|text= [[Fayl:Soccer_ball.svg|link=Gothenburg|12px]]}}
<!-- Malmö-->
{{Image label|x=0.06|y=2.275|scale=180|text='''<span style="color:#0">Malmö</span>'''}}
{{Image label|x=0.18|y=2.23 |scale=180|text= [[Fayl:Soccer_ball.svg|link=Malmo|12px]]}}
<!-- Norrçöpinq-->
{{Image label|x=0.545 |y=1.75 |scale=180|text='''<span style="color:#0">Norrçöpinq</span>'''}}
{{Image label|x=0.45 |y=1.74|scale=180|text= [[Fayl:Soccer_ball.svg|link=Norrkoping|12px]]}}
</div>
|}</center>
|-
! [[Göteborq]]
! [[Stokholm]]
|-
| [[Ullevi]]
| [[Rosunda]]
|-
| Tutumu: '''44,000'''
| Tutumu: '''40,000'''
|-
| [[Fayl:Nyaullevi.jpg|226px]]
| [[Fayl:Råsunda_Stadium.jpg|210px]]
|-
! [[Malmö]]
! [[Norrçöpinq]]
|-
| [[Malmö stadionu|Malmo]]
| [[İdrottsparken]]
|-
| Tutumu: '''30 000'''
| Tutumu: '''23 000'''
|-
| [[Fayl:Malmö stadion.jpg|226px]]
| [[Fayl:Norrkopings idrottspark.jpg|210px]]
|}
</center>

== Seçmə mərhələsi oyunları ==
{{əsas|UEFA Avro 1992 (seçmə mərhələsi)}}

== Komandaların heyətləri ==
{{əsas|UEFA Avro 1992 (heyətlər)}}

== Final turniri ==
=== A qrupu ===
{| class="wikitable" style="text-align:center"
|-
!width=200|Komanda
!width=20|O
!width=20|Q
!width=20|B
!width=20|M
!width=20|T
!width=20|Xallar
|- style="background:#ccffcc"
|style="text-align:left;"|{{fb|İsveç}}
|3||2||1||0||{{nobr|4 − 2}}||5
|- style="background:#ccffcc"
|style="text-align:left;"|{{fb|Danimarka}}
|3||1||1||1||2 − 2||3
|-
|style="text-align:left;"|{{fb|Fransa}}
|3||0||2||1||2 − 3||'''2'''
|-
|style="text-align:left;"|{{fb|İngiltərə}}
|3||0||2||1||1 − 2||'''2'''
|}

{{Oyunun hesabatı
|tarix         = [[10 iyun]] [[1992]]
|komanda1      = {{fb-rt|İsveç}}
|komanda2      = {{fb|Fransa}}
|hesab         = 1 : 1
|qollar1       = [[Yan Eriksson|Eriksson]] {{qol|24}}
|qollar2       = [[Jan-Pyer Papen|Papen]] {{qol|59}}
|stadion       = [[Rosunda]], [[Stokholm]]
|tamaşaçı      = 29 860
|hakim         = {{Bayraq|MDB}} [[Aleksey Spirin]]
|fon           = #EBF5FF
|hesabat       =
|protokol      = 
}}
----
{{Oyunun hesabatı
|tarix         = [[11 iyun]] [[1992]]
|komanda1      = {{fb-rt|Danimarka}}
|komanda2      = {{fb|İngiltərə}}
|hesab         = 0 : 0
|qollar1       =
|qollar2       =
|stadion       = [[Malmö stadionu]], [[Malmö]]
|tamaşaçı      = 26 385
|hakim         = {{Bayraq|Niderland}} Yon Blakenştayn
|fon           = #EBF5FF
|hesabat       =
|protokol      = 
}}
----
{{Oyunun hesabatı
|tarix         = [[14 iyun]] [[1992]]
|komanda1      = {{fb-rt|İngiltərə}}
|komanda2      = {{fb|Fransa}}
|hesab         = 0 : 0
|qollar1       =
|qollar2       =
|stadion       = [[Malmö stadionu]], [[Malmö]]
|tamaşaçı      = 26 535
|hakim         = {{Bayraq|Macarıstan}} [[Şandor Pul]]
|fon           = #EBF5FF
|hesabat       =
|protokol      = 
}}
----
{{Oyunun hesabatı
|tarix         = [[14 iyun]] [[1992]]
|komanda1      = {{fb-rt|İsveç}}
|komanda2      = {{fb|Danimarka}}
|hesab         = 1 : 0
|qollar1       = [[Tomas Brolin|Brolin]] {{qol|58}}
|qollar2       =
|stadion       = [[Rosunda]], [[Stokholm]]
|tamaşaçı      = 29 902
|hakim         = {{Bayraq|Almaniya}} Aron Şmidhuber
|fon           = #EBF5FF
|hesabat       =
|protokol      = 
}}
----
{{Oyunun hesabatı
|tarix         = [[17 iyun]] [[1992]]
|komanda1      = {{fb-rt|Danimarka}}
|komanda2      = {{fb|Fransa}}
|hesab         = 2 : 1
|qollar1       = [[Henrik Larsen|Larsen]] {{qol|8}}<br/> [[Lars Elstrup|Elstrup]] {{qol|78}}
|qollar2       = [[Jan-Pyer Papen|Papen]] {{qol|61}}
|stadion       = [[Malmö stadionu]], [[Malmö]]
|tamaşaçı      = 25 673
|hakim         = {{Bayraq|Avstriya}} Hubert Fortştinger
|fon           = #EBF5FF
|hesabat       =
|protokol      = 
}}
----
{{Oyunun hesabatı
|tarix         = [[17 iyun]] [[1992]]
|komanda1      = {{fb-rt|İsveç}}
|komanda2      = {{fb|İngiltərə}}
|hesab         = 2 : 1
|qollar1       = [[Yan Eriksson|Eriksson]] {{qol|51}}<br/> [[Tomas Brolin|Brolin]] {{qol|82}}
|qollar2       = [[Devid Platt|Platt]] {{qol|3}}
|stadion       = [[Rosunda]], [[Stokholm]]
|tamaşaçı      = 30 126
|hakim         = {{Bayraq|Portuqaliya}} Joze Roşa duş Santuş
|fon           = #EBF5FF
|hesabat       =
|protokol      = 
}}

=== B qrupu ===
{| class="wikitable" style="text-align:center"
|-
!width=200|Komanda
!width=20|O
!width=20|Q
!width=20|B
!width=20|M
!width=20|T
!width=20|Xallar
|- style="background:#ccffcc"
|style="text-align:left;"|{{fb|Niderland}}
|3||2||1||0||{{nobr|4 − 1}}||5
|- style="background:#ccffcc"
|style="text-align:left;"|{{fb|Almaniya}}
|3||1||1||1||4 − 4||3
|-
|style="text-align:left;"|{{fb|Şotlandiya}}
|3||1||0||2||3 − 3||2
|-
| style="text-align:left;" |{{fb|MDB}}
|3||0||2||1||1 − 4||'''2'''
|}

{{Oyunun hesabatı
|tarix         = [[12 iyun]] [[1992]]
|komanda1      = {{fb-rt|Niderland}}
|komanda2      = {{fb|Şotlandiya}}
|hesab         = 1 : 0
|qollar1       = [[Dennis Berqkamp|Berqkamp]] {{qol|77}}
|qollar2       =
|stadion       = [[Ullevi]], [[Göteborq]]
|tamaşaçı      = 35 720
|hakim         = {{Bayraq|İsveç}} Bu Karlsson
|fon           = #EBF5FF
|hesabat       =
|protokol      = 
}}
----
{{Oyunun hesabatı
|tarix         = [[12 iyun]] [[1992]]
|komanda1      = {{fb-rt|MDB}}
|komanda2      = {{fb|Almaniya}}
|hesab         = 1 : 1
|qollar1       = [[İqor Dobrovolski|Dobrovolski]] {{qol|64|pen.}}
|qollar2       = [[Tomas Hessler|Hessler]] {{qol|89}}
|stadion       = [[İdrottsparken]], [[Norrçöpinq]]
|tamaşaçı      = 17 410
|hakim         = {{Bayraq|Fransa}} Jerar Bige
|fon           = #EBF5FF
|hesabat       =
|protokol      = 
}}
----
{{Oyunun hesabatı
|tarix         = [[15 iyun]] [[1992]]
|komanda1      = {{fb-rt|Almaniya}}
|komanda2      = {{fb|Şotlandiya}}
|hesab         = 2 : 0
|qollar1       = [[Karl-Haynts Ridle|Ridle]] {{qol|29}}<br/> [[Ştefan Effenberq|Effenberq]] {{qol|47}}
|qollar2       =
|stadion       = [[İdrottsparken]], [[Norrçöpinq]]
|tamaşaçı      = 17 638
|hakim         = {{Bayraq|Belçika}} Gi Qutals
|fon           = #EBF5FF
|hesabat       =
|protokol      = 
}}
----
{{Oyunun hesabatı
|tarix         = [[15 iyun]] [[1992]]
|komanda1      = {{fb-rt|MDB}}
|komanda2      = {{fb|Niderland}}
|hesab         = 0 : 0
|qollar1       =
|qollar2       =
|stadion       = [[Ullevi]], [[Göteborq]]
|tamaşaçı      = 34 400
|hakim         = {{Bayraq|Danimarka}} Peter Mikkelsen
|fon           = #EBF5FF
|hesabat       =
|protokol      = 
}}
----
{{Oyunun hesabatı
|tarix         = [[18 iyun]] [[1992]]
|komanda1      = {{fb-rt|Şotlandiya}}
|komanda2      = {{fb|MDB}} 
|hesab         = 3 : 0
|qollar1       = [[Pol Makstey|Makstey]] {{qol|6}}<br/>[[Brayan Makkler|Makkler]] {{qol|16}}<br/>[[Qari Makallister|Makallister]] {{qol|83|pen.}}
|qollar2       =
|stadion       = [[İdrottsparken]], [[Norrçöpinq]]
|tamaşaçı      = 14 660
|hakim         = {{Bayraq|İsveçrə}} Kurt Rötlisberger
|fon           = #EBF5FF
|hesabat       =
|protokol      = 
}}
----
{{Oyunun hesabatı
|tarix         = [[18 iyun]] [[1992]]
|komanda1      = {{fb-rt|Niderland}}
|komanda2      = {{fb|Almaniya}}
|hesab         = 3 : 1
|qollar1       = [[Frank Raykard|Raykard]] {{qol|4}}<br/>[[Rob Vitsge|Vitsge]] {{qol|15}}<br/>[[Dennis Berqkamp|Berqkamp]] {{qol|72}}
|qollar2       = [[Yürgen Klinsman|Klinsman]] {{qol|54}}
|stadion       = [[Ullevi]], [[Göteborq]]
|tamaşaçı      = 37 725
|hakim         = {{Bayraq|İtaliya|1946}} Pyerluici Payretto
|fon           = #EBF5FF
|hesabat       =
|protokol      = 
}}

=== Pley-off ===
{{4TeamBracket
| RD1= '''1/2 final'''
| RD2= '''Final'''

| RD1-seed1=A1
| RD1-team1= {{fb|İsveç}}
| RD1-score1=2
| RD1-seed2=B2
| RD1-team2='''{{fb|Almaniya}}'''
| RD1-score2=3

| RD1-seed3=A2
| RD1-team3='''{{fb|Danimarka}}'''
| RD1-score3=2
| RD1-seed4=B1
| RD1-team4= {{fb|Niderland}}
| RD1-score4=2

| RD2-seed1=
| RD2-team1= {{fb|Almaniya}}
| RD2-score1=0
| RD2-seed2=
| RD2-team2='''{{fb|Danimarka}}'''
| RD2-score2=2
}}

=== 1/2 final ===
{{Oyunun hesabatı
|tarix         = [[21 iyun]] [[1992]]
|komanda1      = {{fb-rt|İsveç}}
|komanda2      = {{fb|Almaniya}}
|hesab         = 2 : 3
|qollar1       = [[Tomas Brolin|Brolin]] {{qol|65|pen.}}<br/>[[Kennet Andersson|K. Andersson]] {{qol|90}}
|qollar2       = [[Tomas Hessler|Hessler]] {{qol|11}}<br/>[[Karl-Haynts Ridle|Ridle]] {{qol|59||89}}
|stadion       = [[Rosunda]], [[Stokholm]]
|tamaşaçı      = 28 827
|hakim         = {{Bayraq|İtaliya|1946}} Tullio Laneze
|fon           = #EBF5FF
|hesabat       =
|protokol      = 
}}
----
{{Oyunun hesabatı
|tarix         = [[22 iyun]] [[1992]]
|komanda1      = {{fb-rt|Danimarka}}
|komanda2      = {{fb|Niderland}}
|hesab         = 2 : 2
|qollar1       = [[Henrik Larsen|Larsen]] {{qol|5||33}}
|qollar2       = [[Dennis Berqkamp|Berqkamp]] {{qol|23}}<br/>[[Frank Raykard|Raykard]] {{qol|86}}
|11 metrlik    = 5:4
|11 metrlik1   = [[Henrik Larsen|Larsen]] {{penqol}}<br/>[[Flemminq Poulsen|Poulsen]] {{penqol}}<br/>[[Lara Elstrup|Elstrup]] {{penqol}}<br/>[[Kim Vilfort|Vilfort]] {{penqol}}<br/>[[Kim Kristofte|Kristofte]] {{penqol}}
|11 metrlik2   = {{penqol}} [[Ronald Kuman|Kuman]]<br/>{{Qaçan penalti}} [[Marko van Basten|van Basten]]<br/>{{penqol}} [[Dennis Berqkamp|Berqkamp]]<br/>{{penqol}} [[Frank Raykard|Raykard]]<br/>{{penqol}} [[Rob Vitsge|Vitsge]]
|stadion       = [[Ullevi]], [[Göteborq]]
|tamaşaçı      = 37 450
|hakim         = {{Bayraq|İspaniya}} Emilio Soriano Aladren
|fon           = #EBF5FF
|hesabat       =
|protokol      = 
}}

=== Final ===
{{əsas|UEFA Avro 1992 finalı}}
{{Oyunun hesabatı
|tarix         = [[26 iyun]] [[1992]]
|komanda1      = {{fb-rt|Danimarka}}
|komanda2      = {{fb|Almaniya}}
|hesab         = 2 : 0
|qollar1       = [[Yon Yensen|Yensen]] {{qol|19}}<br/>[[Kim Vilfort|Vilfort]] {{qol|79}}
|qollar2       =
|stadion       = [[Ullevi]], [[Göteborq]]
|tamaşaçı      = 37 800
|hakim         = {{Bayraq|İsveçrə}} [[Bruno Qaller]]
|fon           = #EBF5FF
|hesabat       =
|protokol      = 
}}

{| class="wikitable" style="text-align: center; margin: 0 auto;"
|-
!Avropa çempionu<br/>1992
|-
|'''<big>{{fb|Danimarka}}</big>'''<br/>'''<small>Birinci titul</small>'''
|}

== Bombardirlər ==
'''3 top'''
* {{fbicon|Niderland}} [[Dennis Berqkamp]]
* {{fbicon|Danimarka}} [[Henrik Larsen]]
* {{fbicon|Almaniya}} [[Karl-Haynts Ridle]]
* {{fbicon|İsveç}} [[Tomas Brolin]] (1-i penaldan)

'''2 top'''
* {{fbicon|Fransa}} [[Jan-Pyer Papen]]
* {{fbicon|Niderland}} [[Frank Raykard]]
* {{fbicon|Almaniya}} [[Tomas Hessler]]
* {{fbicon|İsveç}} [[Yan Eriksson]]

'''1 top'''
* {{fbicon|Almaniya}} [[Yürgen Klinsman]]
* {{fbicon|Almaniya}} [[Ştefan Effenberq]]
* {{fbicon|MDB}} [[İqor Dobrovolski]]

== Simvolik yığma komanda ==
* '''Q''' {{fbicon|Danimarka}} [[Peter Şmeyxel]]
* '''M''' {{fbicon|Fransa}} [[Joslen Anqloma]]
* '''M''' {{fbicon|Fransa}} [[Loran Blan]]
* '''M''' {{fbicon|Almaniya}} [[Andreas Breme]]
* '''M''' {{fbicon|Almaniya}} [[Yürgen Koler]]
* '''Ym''' {{fbicon|Danimarka}} [[Brian Laudrup]]
* '''Ym''' {{fbicon|Almaniya}} [[Ştefan Effenberq]]
* '''Ym''' {{fbicon|Almaniya}} [[Tomas Hessler]]
* '''Ym''' {{fbicon|Niderland}} [[Ruud Qullit]]
* '''H''' {{fbicon|Niderland}} [[Dennis Berqkamp]]
* '''H''' {{fbicon|Niderland}} [[Marko van Basten]]

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
* [http://rusteam.permian.ru/eurocup/statistics/1992_f.html Çempionatın hesabatı] {{ref-ru}}
* [http://www.rsssf.com/tables/92e.html RSSSF saytında çempionatın statistikası] {{en}} 
* [http://goal.net.ua/encyclopedia/1836.html UEFA Avropa çempionatlarının tarixi. 1992. İsveç] {{ref-ru}}
* [http://www.uefa.com/uefaeuro/season=1992/index.html UEFA Avro 1992 UEFA-nın rəsmi saytında] {{en}}
* [http://ru.uefa.com/uefaeuro/season=1992/index.html UEFA-nın rəsmi saytında turnirin rusdilli səhifəsi] {{ref-ru}}

== Həmçinin bax ==
{{UEFA Avropa Kuboku}}

[[Kateqoriya:UEFA Avro 1992| ]]
[[Kateqoriya:İllərinə görə UEFA Avropa Kuboku]]
[[Kateqoriya:İsveçin ev sahibliyi etdiyi beynəlxalq futbol turnirləri]]
[[Kateqoriya:1992-ci ildəki hadisələr]]
[[Kateqoriya:1992-ci ildə İsveçdə futbol]]
[[Kateqoriya:1991/1992 mövsümündə Avropada futbol]]