Paflagonia

Paflagonia
rexón histórica
Alministración
Xeografía
Coordenaes	41°36′N 35°00′E

Paflagonia (en llatín Paphlagonia, en griegu Παφλαγονία) yera una antigua área del centro-norte d'Anatolia, na mariña del mar Negru, asitiada ente Bitinia y el Ponto, y separada de Galacia por un allongamientu escontra l'este del Olimpo Bitiniano. Según Estrabón, el ríu Parthenius formaba la llende occidental de la rexón, y terminaba nel este xunto al ríu Halys.

Etimoloxía

Según la tradición hebrea y Flavio Josefo, Paflagonia ye la treslliteración griega del nome hebréu Riphath, quien foi un fíu de Gomer, que de la mesma yera fíu de Jafet que produció delles tribus celtes pal sieglu VIII e. C., quien emigraron al este d'Europa. Otra posibilidá ye que'l nome Paphlagonia tea conectáu col topónimu Blaëne rellacionáu n'última instancia col nome dau polos hitites a la rexón Palā.

Historia

Periodu hitita

Les fontes hitites más antigües referir a la rexón como «tierra de Palā» y yera una de les trés rexones nes que s'estremaba l'Imperiu hitita (les otres dos yeren Luwiya al sur, y el país d'Hatti, nel centru del imperiu). Los testos hitites más tardíos raramente mentar, porque la rexón tornara n'importancia, seique polos ataques de los kaskas de los montes del norte que causaron serios problemes a los hitites mientres tola so hestoria.

La llingua de Palā nun yera l'idioma hitita, sinón una llingua autóctona emparentada col hitita denomada palaíta. Ye posible qu'escontra'l sieglu XIII e. C., o inclusive antes, el palaíta tuviera estinguíu como llingua falada.

Periodu prehelénicu

Rexones históriques d'Anatolia nos periodos prehelénicu y helénicu.

Nel sieglu IX e. C. fórmase'l reinu de Frixa que la so espansión territorial incluyiría'l territoriu de Paflagonia. Esti reinu viose sometíu a ataques per parte de los cimerios, un pueblu ecuestre procedente del norte del Cáucasu, que tamién atacó'l reinu d'Urartu. La presión de los cimerios fixo cayer reinu de Frixa, que foi substituido por Lidia como potencia hexemónica n'Anatolia central. El rei Alyates de Lidia conquistó'l territoriu de Paflagonia estendiendo'l so reinu hasta la vera izquierda del ríu Halys en 585 e. C. Poco tiempu dempués Ciro II el Grande de Persia ganaría a Creso de Lidia na batalla de Pteria (546 e. C.), pasando Paflagonia y tol reinu de Lidia a ser una provincia persa. El dominiu persa duraría hasta la invasión d'Alexandru Magnu, qu'en 334 e. C. llegó a la ciudá de Gordio y ocupó Paflagonia.

Periodu helénicu

Tres la muerte d'Alejandro, Paflagonia viose sometida al dominiu helenísticu, anque hubo periodos en que foi políticamente independiente de los reinos de los diádocos. Paflagonia siguió siendo gobernada por príncipes locales, hasta que cayó sol dominiu del Reinu del Ponto, tando sometida mientres dellos periodos pol reinu independiente de Bitinia. La ciudá griega de Sinope siguió sicasí siendo independiente hasta'l 183 e. C. Darréu tantu Bitinia pasó a ser provincia romana en 74 e. C. y un pocu más tarde tamién Ponto.

Dominiu romanu y bizantín

Pompeyu xunió los distritos costeros de Paflagonia y la mayor parte del Ponto a la provincia romana de Bitinia, anque l'interior del país quedó en manes de príncipes nativos hasta que la dinastía local escastóse y Paflagonia completa foi incorporada al Imperiu romanu. El nome foi calteníu polos xeógrafos, anque la so fronteres nun tuvieron claramente definíes.

Darréu, nel sieglu V d. C., creóse una provincia de Paflagonia sol Imperiu bizantín. Nel sieglu VII d. C. Paflagonia pasó a formar parte del thema d'Opsikión y más tarde del thema de Boukellarión, antes de ser estremada en dos escontra'l 820 pa formar nuevamente una provincia separada alministrativamente.

Llugares en Paflagonia

Nesta rexón destacó la ciudá de Sinop (n'honor de Sinope), d'onde yera orixinariu ente otros Diógenes el cínicu.

Referencies

Bibliografía

• (2004). «Palaic», Roger D. Woodard: The Cambridge Encyclopedia of the World's Ancient Languages (n'inglés). Cambridge University Press, páx. 585-90. ISBN 0 521 56256 2.

• Datos: Q622032
• Multimedia: Paphlagonia