Saltar al conteníu

Atarrabia

Coordenaes: 42°49′51″N 1°36′31″W / 42.830833333333°N 1.6086111111111°O / 42.830833333333; -1.6086111111111
Esti artículu foi traducíu automáticamente y precisa revisase manualmente
De Wikipedia
Atarrabia
Alministración
País España
Comunidá foral Navarra
Tipu d'entidá conceyu d'España
Alcalde d'Atarrabia Pedro José Gastearana García
Nome oficial Villava (es)[1]
Atarrabia (eu)[2]
Nome llocal Villava (es)
Atarrabia (eu)
Códigu postal 31610
Xeografía
Coordenaes 42°49′51″N 1°36′31″W / 42.830833333333°N 1.6086111111111°O / 42.830833333333; -1.6086111111111
Atarrabia alcuéntrase n'España
Atarrabia
Atarrabia
Atarrabia (España)
Superficie 1.1 km²
Altitú 430 m
Llenda con
Demografía
Población 10 067 hab. (2023)
- 4965 homes (2019)

- 5239 muyeres (2019)
Porcentaxe 1.52% de Navarra
Densidá 9151,82 hab/km²
Más información
Estaya horaria UTC+01:00
villava.es
Cambiar los datos en Wikidata

Atarrabia (Villava en castellán y de forma cooficial[3]) ye una villa y un conceyu español de la Comunidá Foral de Navarra, asitiáu na merindad de Pamplona, na cuenca de Pamplona y a 4,3  km al nordeste de la capital de la comunidá, Pamplona, formando parte de la so área metropolitana. La so población ye de 10 067 habitantes (2023)[4][5] y el so términu municipal tien una superficie de 1,1 km² siendo'l de menor tamañu de Navarra, polo que la so densidá de población ye bien alta.[6]

Denominación

[editar | editar la fonte]

Esistió un bancia ente los historiadores navarros al respective de la denominación del asentamientu poblacional previu a la fundación de Villava por Sancho VI el Sabiu. Pa dalgunos, el nome antiguu de la llocalidá yera Atarrabia, anque esta hipótesis nun pudo ser demostrada con pruebes arqueolóxiques y/o documentales. Nun se sabe bien el significáu o orixe d'esti nome, anque paez claro que provién del eusquera.

Dellos llingüistes afirmen que'l nome podría provenir de "ate" (portiellu, foz), Arre (nome d'una llocalidá vecina) y "ibia" (el vau). Cerca de Villava y pa llegar al vecín pueblu d'Arre esiste un estrechu pasu onde'l ríu Ultzama se encajona y al que podría faer alusión el nome Atarrabia, que sería traducible "el vau de la foz d'Arre". Nun esiste unanimidá al respeutu, polo que queda nel campu de la especulación el significáu de Atarrabia. Sicasí, yá'l Fueru Xeneral de Navarra (escritu a mediaos del sieglu XII) denomina a la ponte de la Trinidá como "Ponte de Atarrabia".

Nel sieglu XII el rei Sancho VI el Sabiu funda xunto a l'aldega de Atarrabia una villa a la que concede los fueros del burgu nuevu de Pamplona. Como yera costume na dómina, el rei bautiza a la villa con un nome y concéde-y el de Villa noua (Villa Nueva). Trátase por tanto d'un nome romance similar al que tienen otres munches llocalidaes d'Europa, anque la fundación va realizar nuna zona vascófona de Navarra. L'actual nome de Villava ye frutu d'una evolución d'esti nome orixinal (Villanova -> Villaova -> Villava) col que la villa foi fundada y que ente los falantes d'eusquera tamién foi afechu a la ortografía y pronunciación euskérica como "Billeba" o "Billaba".

A finales del sieglu XX recuperar en Villava l'antiguu nome de "Atarrabia" y empezó a utilizase como nome n'eusquera de la población, siendo que'l Gobiernu de Navarra por decretu foral 543/1991 establecería pal conceyu dos denominaciones cooficiales: Villava y Atarrabia.

Llocalidaes estremeres

[editar | editar la fonte]

Pamplona y Burlata al sur - suroeste, Ezkabarte al norte y Huarte al este sureste.

Refundación nel añu 1184 por nel rei navarru Sancho VI.

La villa sufrió tanto les guerres napoleóniques como les guerres carlistes y a mediaos de dichu sieglu XIX empecipió'l so industrialización cola implantación de la industria papelero que darréu atraería fábriques de madera, de cartón y de llicores.

El Camín de Santiago

[editar | editar la fonte]

El Camín de Santiago pela so vía francesa marcó la historia de la villa. Asitiada a escasos 35 km de Roncesvalles, d'antiguo suponía una dura xornada a cuerpu, polo que la mesma Villava y la "Trinidá d'Arre", convertir nel segundu puntu de descansu de los pelegrinos antes de xubir la cuesta de la cercana Pamplona. Anguaño, y con un Camín de Santiago más regláu pal gran públicu y per etapes, Villava convertir na puerta de Pamplona, la primera urbe del Camín na Península Ibérica. Los pelegrinos salen de Zubiri, y el cansanciu, al pasar pela ponte de la Trinidá y el Batán villavés, aconseyen el descansu nel modernu Albergue de Villava, del que se dotó'l conceyu; l'únicu de primera categoría na Contorna de Pamplona, a veres del ríu Ultzama.[7]

El nucleu históricu de Villava formáu pol so "Cai Mayor", escurre a lo llargo de dichu camino de pelegrinación y caltién el sabor medival de la ruta.

Demografía

[editar | editar la fonte]

Villava ocupa'l 10ᵘ puestu como conceyu de mayor población de Navarra, con una población de 10 217 habitantes en 2017.[8] de los que 5.207 son homes y 5.280 son muyeres. La so densidá de población ye de 258 hab/km².

Pirámide de población
Pirámide de población (2009)[9]
% Homes Edá Muyeres %
0,4
 
85+
 
1,27
0,76
 
80-84
 
1,12
0,97
 
75-79
 
1,26
1,12
 
70-74
 
1,32
1,44
 
65-69
 
1,52
2,55
 
60-64
 
2,59
3,24
 
55-59
 
2,91
4,05
 
50-54
 
4,27
3,98
 
45-49
 
4,28
4,13
 
40-44
 
3,93
3,95
 
35-39
 
4
4,26
 
30-34
 
3,65
3,81
 
25-29
 
3,95
3,6
 
20-24
 
3,11
2,93
 
15-19
 
2,6
2,79
 
10-14
 
3,16
3,15
 
5-9
 
2,61
2,73
 
0-4
 
2,6

Los datos de la pirámide de población de (2009)[9] puen resumise asina:

  • La población menor de 20 años ye'l 22,57 % del total.
  • La que ta ente 20 y 40 años ye'l 30,31 %.
  • La que ta ente 40 y 60 años ye'l 30,8 %.
  • La mayor de 60 años ye'l 16,31 %.

Esta estructura de la población ye típica del réxime demográficu modernu, con una evolución escontra l'avieyamientu de la población y l'amenorgamientu de la natalidá añal.[9][10]

Evolución de la población
Gráfica d'evolución demográfica de Villava ente 1900 y 2017

     Población de derechu (1900-1991) o población residente (2001) según los censos de población del INE.      Población según el padrón municipal de 2017 del INE.

Inmigración

Política y alministración

[editar | editar la fonte]

Alministración municipal

[editar | editar la fonte]

L'alministración política de la villa realízase al traviés d'un Conceyu de xestión democrática que los sos componentes escoyer cada cuatro años por sufraxu universal. El censu eleutoral ta compuestu por tolos residentes empadronaos en Villava mayores de 18 años y nacionales d'España y de los otros países miembros de la Xunión Europea. Según lo dispuesto na Llei del Réxime Eleutoral Xeneral,[11] qu'establez el númberu de conceyales elegibles en función de la población del conceyu, la Corporación Municipal de Villava ta formada por 17 conceyales. Anguaño y dende 2015, exerz el cargu Mikel Oteiza, de la formación independentista EH Bildu. La sede del consistoriu ta emplazada na Cai Mayor de la villa.

Alcaldes
Llista d'alcaldes dende 1979
Periodu Nome del alcalde Partíu políticu
1979-1983 José M.ª Arrasate Olóriz AE
1983-1987 Emilio Carrasco Maya PSN-PSOE
1987-1991 Vicente Sabalza Martínez AE
1991-1995 Vicente Sabalza Martínez AE
1995-1996 Hilario Eransus Olleta UPN
1996-1999 Alfonso Ucar Zaratiegi UPN
1999-1999 Peio J. Monteano Sorbet EA
1999-2003 Alfonso Ucar Zaratiegui UPN
2003-2007 Alfonso Ucar Zaratiegui UPN
2007-2011 Peio Gurbindo Jiménez NaBai
2011-2015 Pedro Gastearena Bildu
Dende 2015 Mikel Oteiza EH Bildu

Peio J. Monteano, alcalde pola Agrupación Eleutoral Atarrabia (candidatura impulsada por Eusko Alkartasuna) en 1999, presentó la so dimisión al nun sofitar Euskal Herritarrok, los sos socios d'aquel Gobiernu municipal, una moción qu'encamentaba a condergar un ataque contra un conceyal de la oposición d'Unión del Pueblu Navarro, rompiéndose asina'l pactu de gobiernu ente EA-Atarrabia, Izquierda Xunida de Navarra y EH y dando l'alcaldía a UPN.[12]

Dende esa fecha y hasta xunu de 2007 ostentó'l conceyu UPN col sofitu del Partíu Socialista de Navarra. En 2007 la coalición Atarrabia-Nafarroa Bai (integrada por Eusko Alkartasuna, Aralar, Batzarre y Partíu Nacionalista Vascu) foi la llista más votada, llogrando seis conceyales; Unión del Pueblu Navarro llogró cinco conceyales, Aición Nacionalista Vasca trés, Partíu Socialista de Navarra dos y Izquierda Xunida de Navarra un conceyal.[13]

Ikurriña xunto al Conceyu de Villava (2007).

La última actuación municipal realizada pola anterior corporación foi l'empedriáu y semipeatonalización de la cai Mayor y l'adecuación de la plaza principal de la villa integrándola nel parque Ribed. Dientro de los llabores a realizar pol nuevu Gobiernu ta l'ampliación del centru de Salú, la construcción d'una nueva "Casa de Cultura" y la construcción d'un nuevu Institutu comarcal d'enseñanza secundaria, por cuenta de que la crecedera demográfica menguó la ufierta de servicios públicos, esistiendo un ampliu consensu na realización de les anteriores aiciones.

N'ochobre de 2007 el plenu municipal decidió l'allugamientu de la ikurriña nun mástil cercanu al conceyu, siendo recurrida dicha decisión ante los tribunales per parte del Gobiernu de Navarra qu'alegó un presuntu incumplimientu de la Llei Foral de Símbolos. N'avientu de 2008 el Tribunal Cimeru de Xusticia de Navarra tornó'l recursu interpuestu pol consistoriu y envaloró los allegamientos del Gobiernu de Navarra, apreciando incumplimientu de dicha Llei de Símbolos al considerar que, magar qu'enseñar non ondeaba nel conceyu, el so allugamientu nel esterior del conceyu constituyía un subterfugio pa incumplir dicha Llei. El consistoriu recurrió la sentencia.[14][15] N'abril del 2009 el consistoriu acató la llei y retiró la ikurriña, comprometiéndose los conceyales de NaBai a abonar les costes del procesu xudicial. Darréu l'Asociación Cultural Villava Atarrabia 2009 instaló una bandera navarra y una ikurrina en dos mástiles cercanos al Conceyu, y en mayu d'este mesmu añu'l Xulgáu de lo Contencioso-Alministrativu ordenó al Conceyu retirar tamién esta ikurrina.[16]

Resultaos de les eleiciones municipales de 2015

Nes Eleiciones Municipales de 2015, EH Bildu llogró'l 39,25% de los votos y 8 conceyales, siguíu de Atarrabia-Geroa Bai (A-GBAI) que llogró 3 conceyales y el 18,58%. Siguiendo a estos dos formaciones atópase Unión del Pueblu Navarro (UPN) col 18,3% y 3 conceyales tamién. El restu de formaciones qu'allegaron a los comicios y llograron representación: Izquierda-Ezkerra (I-E) llogrando 10,46% y dos conceyales, y el Partíu Socialista de Navarra (PSN-PSOE) col 9,59% y un conceyal.[17]

Eleiciones municipales en Villava[18]
Partíu políticu 2011 2015
Votos % Conceyales Votos % Conceyales
Euskal Herria Bildu (EH Bildu) 24,75% 5 39,25% 8
Atarrabia-Geroa Bai (A-GBAI) 24,53% 5 18,58% 3
Unión del Pueblu Navarro (UPN) 22,36% 4 18,3% 3
Izquierda-Ezkerra (I-E) 5,32% 1 10,46% 2
Partíu Socialista de Navarra (PSN-PSOE) 8,99% 1 9,59% 1

Economía

[editar | editar la fonte]

Cunta con un polígonu industrial nel que s'agospien distintes empreses, destacando les sos tiendes dedicaes a moblame de llar.

La crecedera de la ciudá escosando'l so suelu urbanizable, integró nel so nucleu diverses empreses, proyeutándose al mediu plazu la so salida.

Monumentos y llugares d'interés

[editar | editar la fonte]

Monumentos relixosos

[editar | editar la fonte]
La redolada de la Trinidá d'Arre

Al pie de una ponte medieval de seis arcos sobre'l ríu Ultzama, atópase l'actual "Albergue de pelegrinos"[19] xestionáu polos Hermanos Maristes, que nel so día se destinara a Ermita en devoción a la "Santísima Trinidá", conventu y hospital. Trátase d'un conxuntu que caltién l'ábside románicu d'una ilesia del sieglu XIII anque nun esiste documentación escrita d'esti edificiu hasta'l sieglu XVI, dependiente de Roncesvalles, periodu nel que cuntaba con 622 clérigos.[20] (La Trinidá esta en términu d'Arre, Ezkabarte).

La ermita anque d'estilu románicu tardíu (S XIII) ta bien reformada y anguaño solo caltién el ábside orixinal, ya inclusive esti atópase práuticamente ocultu pol albergue de pelegrinos y la vivienda de los Maristes. L'ábside o cabecera ta estremáu en 5 llenzos por contrafuertes y ta cubiertu por una bóveda de fornu. Nos llenzos reparen ventanal de mediu puntu, dexando dos d'ellos el pasu de lluz al interior de la ermita. L'interior ta formáu por una nave de tres tramos bóveda de cañón abovedada en cañón y parés enlucidas. La portada d'accesu ye tamién de mediu puntu y ta debaxo d'un gran pórticu que sofita la vivienda Marista.[21]

Ilesia de San Andrés

Empecipiada n'estilu renacentista a mediaos del sieglu XVI, el modernu edificiu católicu actual, asitiáu xunto al Conceyu, data de la segunda metá del sieglu XX y conserva d'aquella primitiva construcción la "Capiya de la Soledá", de planta circular y realizada a finales del sieglu XVIII.

Ilesia de La nuesa Señora del Rosario (Dominicos)

Construyíu en 1911 como casín "Besta Jira" adquirir los P.P. Dominicos en 1915 pa destinalo a colexu ("Berrio Ochoa") y Seminariu Dominicu.

Por mesma iniciativa restauraron y abrieron al públicu la capiya de La nuesa Señora del Rosariu na que destaquen les vidreres obra de dominicu villavés Domingo Iturgaiz y una talla en madera de la Virxe del Rosario.

Monumentos civiles

[editar | editar la fonte]
Rollu

Llevantáu nel sieglu XV o XVI probablemente nel allugamientu qu'anguaño ocupa, esta columna toscana de 2,24 metros ye un símbolu xurisdiccional y de llibertá comunal de la villa de Villava. Ye posible tamién, anque nun hai testimonios, que fuera utilizada como picota o llugar d'execución.

A mediaos de la pasada centuria, convertíu en calvariu o cruz de términu, foi treslladada cerca de la Ponte de San Andrés.

En 1990 esti monumentu foi recuperáu y, desprovistu d'agregos posteriores, devueltu al so allugamientu orixinariu onde contribúi a afatar unu de los puntos neurálxicos de la villa.

Escuela de Peritos Agrícoles, construyida en 1912 por José Yárnoz.
Cais Mayor y Serapio Huici

Nestes cais podemos reparar dellos palacetes y edificios de principios del sieglu XX, sobrevivientes de la especulación. Otros edificios interesantes, tamién de principios del sieglu XX, son el Besta Jira bellu edificiu del arquiteutu José Yárnoz construyíu en 1911 por iniciativa de les families burgueses de Pamplona que deseyaben tener un modernu casín-restorán como llugar d'esparcimientu, qu'en 1915 foi adquiríu polos Dominicos. O la Escuela de Peritos Agrícoles. La Diputación Foral de Navarra encargó en 1912 al arquiteutu yá mentáu, José Yárnoz, la so construcción, destináu primeramente al Palaciu del Congresu Nacional de Viticultura que pa conmemorar el VII Centenariu de la batalla de las Navas de Tolosa desenvolver nel mes de xunetu d'esi añu.

Casa Motza

Edificiu con una formosa portalada renacentista empecipiada escontra 1549 por un prohome local, l'alguacil real y almirante de la villa Pedro de Andosilla.

Escultura dedicada a Miguel Indurain

Villava rinde homenaxe a unu de los personaxes más célebres de la villa con una escultura que representa a esta figura del ciclismu.

Murales xuveniles

El Conceyu dexa, solicitando permisu previu, la ellaboración de graffitis en distintos murios de la ciudá. Asina mesmu suel entamar talleres y celebrar un festival de dichu arte caleyero, convirtiendo dellos murios de la villa n'espaciu de denuncia social contra'l sexismu o'l consumismu.[ensin referencies]

Paséu fluvial

[editar | editar la fonte]
El Batán

Dientro del referíu paséu fluvial y aprovechando los saltos naturales de l'agua del ríu, fai más diez siglos surdieron en dichu entorno diversos molinos d'agua que yeren utilizaos pa distintos usos según les necesidaes de los habitantes. Na actualidá unu d'ellos, qu'enantes desempeñó la so función como molín fariñeru, batán de teles y paños, tabierna, fábrica, molín de regaliza, curtiduría-tenería-adobería y fábrica de pastes de madera pa papel, foi restauráu y convertíu en muséu abiertu al públicu y sede del citáu paséu fluvial del ríu Arga xestionáu pola Mancomunidá de la Contorna de Pamplona.[22][23]

  • Certame lliterariu Pedro de Atarrabia de rellatos n'eusquera y castellán: Convocáu añalmente, ye unu de los premios de cuentu o rellatu curtiu más prestixosos nel ámbitu hispanofalante. Nes últimes ediciones el premiu recayó en valores emerxentes de la narrativa vasca y española.
  • Certame de Rock Villava - Atarrabia: Coles mires de promocionar a les pequeñes bandes musicales.
  • Mientres l'añu realícense diversos conciertos musicales,[24] cuntando amás la llocalidá con una sala privada de conciertos (Sala "Tótem") qu'ufierta una amplia programación en tal sentíu.
  • Coral San Andrés: Formada en 1931, dende xineru de 2007 ta dirixida por Máximu Olóriz Gorraiz, músicu villavés sobrín del impulsor del coru nos años cuarenta.[25][26]

Educación

[editar | editar la fonte]

Villava dispón d'una amplia ufierta educativa multillingüe tanto públicu como alcordáu. Nel so términu municipal aprobóse la construcción d'un institutu comarcal.

  • C.P. Lorenzo Goicoa
  • C.P.

Atargi * Instituto Pedro de Atarrabia

  • Colexu "La Presentación" (Monxes Dominiques)
  • Ikastola Paz de Ziganda

Otros servicios y equipamientos

[editar | editar la fonte]
  • La llocalidá dispón de los servicios previstos conforme a la so población tales como Xulgáu de Paz, Oficina de Correos, Policía municipal, centru de salú, campu de fútbol de yerba artificial...
  • Jubiloteka: Serviciu puestu en marcha nel añu 2008 que dexa la estancia puntual de persones mayores con dependencia moderada pa dexar el descansu de los sos cuidadores y que los dependientes puedan realizar diverses actividaes.[27]
  • Club Ciclista Villavés
  • Club Ciclista Ales
  • Sociedad Beti-Onak
  • Ekin sokatira taldea
  • Atarrabi mendi taldea
  • Club Deportivo Beti Onak
  • Club Deportivo Atarrabia
  • Partizan Atarrabia

Fiestes mayores

[editar | editar la fonte]

Les fiestes más importantes, tradicionalmente n'honor de la virxe del Rosario, empiecen el sábadu anterior al primer domingu de ochobre y allárguense hasta'l segundu domingu. Mientres les festividaes hai una gran variedá d'actos de lo más diversos, que van dende actividaes infantiles hasta conciertos de Rock. Enantes les fiestes empezaben al berru de "Viva la virxe del Rosario, gora gure Errosarioko ama virginia" pero anguaño, empiecen al berru de "Gora Atarrabia, viva Villava".

El martes celebra la costellada popular , na que los vecinos del pueblu axuntar pa una xinta comuñal nel Parque de Ribed (si'l tiempu dexar), que xeneralmente se basa en costielles de costielles de corderu corderu y costiella de gochu gochu, pero nel que ye posible atopar cualesquier otru platu más ellaboráu. El conceyu encargar d'aprovir los asáures necesarios y son los mesmos villaveses los que tienen que llevar les sos costielles ya instrumentos pa preparar.

Davezu allega muncha xente d'otres llocalidaes, por cuenta de que estes fiestes tienen una gran fama y a que son una de les postreres del calendariu branizu.

Día de Villava

[editar | editar la fonte]

El "Atarrabiako Eguna" o "Día de Villava" celébrase'l primer domingu del mes de setiembre.

San Andrés

[editar | editar la fonte]

San Andrés ye'l patrón de la villa, y celébrase el día 30 de payares.

Persones célebres nacíes nesta llocalidá

[editar | editar la fonte]

Intereses

[editar | editar la fonte]
  • Tradicionalmente, los autobuses del serviciu públicu comarcal de tresporte son denominaos "villavesas", magar qu'en la so mayoría nun escurren pola llocalidá de Villava. Ello ye por cuenta de que ende enllantóse la sede de "La Villavesa", la primer llinia de tresportes interurbanos de la contorna a finales de los años venti.
  • En dellos casos la señalización viaria indica incorreutamente "Villaba" pa referise a "Villava".

Ver tamién

[editar | editar la fonte]

Referencies

[editar | editar la fonte]
  1. Afirmao en: Llista de Conceyos y los sos Códigos por Provincies a 1 de xineru de 2019. Data d'espublización: 8 febreru 2019. Editorial: Institutu Nacional d'Estadística.
  2. Afirmao en: Euskaltzaindia.
  3. N'eusquera Atarrabia ye la denominación cooficial xunto cola forma en castellán, Villava
  4. Afirmao en: Padrón municipal d'España de 2023. Autor: Institutu Nacional d'Estadística. Data d'espublización: 13 avientu 2023.
  5. oficina de rexistru
  6. Páxina del conceyu de Villava
  7. de Santiago en Villava
  8. Institutu Nacional d'Estadística: (ed.): «cifres de población referíes al 1/1/2009». Archiváu dende l'orixinal, el 5 de febreru de 2007. Consultáu'l 29 de xunu de 2010.
  9. 9,0 9,1 Institutu Nacional d'Estadística, España (ed.): «Revisión del Padrón municipal 2009. Datos por conceyos. Población por sexu, conceyos y edá (grupos quinquenales). Navarra». Consultáu'l 29 de xunu de 2010.
  10. Gobierno de Navarra (ed.): «Agenda local 21 VilLava». Consultáu'l 1 de xunetu de 2010.
  11. Xefatura del Estáu (BOE n. 147 de 20/6/1985 (ed.): «Ley Orgánica 5/1985, de 19 de xunu, del Réxime Eleutoral Xeneral.» (1985). Consultáu'l 13 de xunetu de 2009.
  12. Ver más
  13. Resultaos eleiciones llocales 2007
  14. L'alcalde de Villava asitia una ikurriña xunto al Consistoriu por orde del Plenu
  15. L'alcalde de Villava iza la ikurriña nun mástil de 10 metros xunto al Conceyu Archiváu 2007-12-09 en Wayback Machine: Pello Gurbindo (NaBai) definir como una bandera «bien sentida» na villa
  16. reodigital.com/alava/20090522/mas-actualidad/politica/xuez-ordena-inmediata-retirada-200905221243.html El xuez ordena la "inmediata" retirada de la ikurriña instalada nel esterior del Conceyu de Villava, El Correo 22 de mayu de 2009
  17. Ministeriu del Interior (ed.): «Resultaos provisionales Burlata». Eleiciones llocales 2011. Consultáu'l 23 de mayu de 2011. (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión).
  18. Ministeriu d'Interior (ed.): «Eleiciones municipales 2007 Villava». Archiváu dende l'orixinal, el 21 de febreru de 2010. Consultáu'l 28 de febreru de 2010.
  19. L'Albergue dispón de cames con cobertores, duches d'agua caliente y cocina
  20. Enciclopedia Auñamendi sobre'l conxuntu de la Trinidá, que recueye una afirmación de M. Núñez de Cepeda:
    Punximos un interés especial na investigación documental referente a esti perantiguu Hospital, pero nun tuvimos suene nel afayu de datos o noticies que se remonten más allá del sieglu XVI
    Lo cual considérase daqué estrañu, pos nun apaez citáu nos documentos de la dómina.
  21. Ortega, A. (2010). «ROMÁNICU EN NAVARRA, percorríos -Arre». Consultáu'l 29 de marzu de 2010.
  22. El Batán de Villava recrea dos afitaos históricos de la fábrica de paños y papel
  23. L'encargáu d'afaer la restauración a la estructura orixinal foi l'espertu David Allegría Suescun, qu'amás publicó un llibru sobre la tema titulada "Molín y batán de Villava-Atarrabia" (Ed. Consorciu del Parque Fluvial de la Contorna de Pamplona, 2006. ISBN 84-611-0776-4)
  24. Villava ye yá "tou un referente cultural nel Estáu": En siete años programáronse más de 60 espectáculos
  25. Ficha de la Coral San Andrés
  26. oficial de la Coral San Andrés.
  27. Jubiloteka de Villava

Bibliografía

[editar | editar la fonte]
  • Abá Vicente, Fernando (2009). Villava: Desarrollu urbanu d'una villa dende la so fundación. Conceyu de Villava. Serviciu de Cultura. ISBN 978-84-606-4846-8.
  • Miranda; Balduz; Serrano (2007). Villava ocho siglos d'historia. Conceyu de Villava. Serviciu de Cultura. ISBN 978-84-606-4308-1.
  • Monteano Sorbet, Pedro J. (2004). La Villava del Renacimientu. Conceyu de Villava. Serviciu de Cultura. Depósitu Llegal: NA-3401-2004.

Enllaces esternos

[editar | editar la fonte]