Andréi Kolmogórov
Andréi Nikoláyevich Kolmogórov (25 d'abril de 1903, Tambov – 20 d'ochobre de 1987, Moscú) foi un matemáticu rusu que realizó apurras de primer llinia nos conteníos de teoría de la probabilidá y de topoloxía. Estructuró el sistema axomáticu de la teoría de la probabilidá, utilizando'l llinguaxe teoría de conxuntos,[13] onde los elementos son eventos. Trabayó en lóxica constructivista; nes series de Fourier; en turbulencies y mecánica clásica. Fundó la teoría de la complexidá algorítmica. En 1929, so la supervisión del matemáticu Nikolái Luzin, algamó'l doctoráu na Universidá Estatal de Moscú.
Biografía
[editar | editar la fonte]Primeros años
[editar | editar la fonte]La so madre, María Yákovlevna Kolmogórova, morrió nel partu y el so padre, l'agrónomu Nikolái Matvéyevich Katáyev, abandonar primero y depués pereció en 1919, en plena guerra civil rusa, mientres la ofensiva del xeneral blancu Antón Denikin. Foi adoptáu por Vera Yákovlevna Kolmogórova, la hermana de la so madre, na facienda del so güelu, un noble ricu, en Tunoshna, cerca de Yaroslavl.
Na escuela d'esi pueblu, los sos primeros esfuercios lliterarios y trabayos matemáticos fueron impresos nel periódicu escolar. Na so adolescencia, al diseñar máquines de movimientu perpetuu, despintó los sos (necesarios) defeutos con tanta intelixencia que los sos profesores de secundaria nun pudieron afayalos.[ensin referencies]
En 1920, empezó a estudiar na Universidá Estatal de Moscú y nel Institutu Teunolóxicu de Química. Ellí ganóse una gran reputación pola so erudición. Participó nos seminarios del historiador Serguéi Bajrushin y escribió'l so primer trabayu d'investigación sobre les práutiques de tenencia de la tierra na República de Nóvgorod nos sieglos XV y XVI.[1] Coles mesmes (1921-1922), llogró les sos primeres resultaos na teoría de conxuntos y na teoría de series de Fourier (series trigonométriques).
Maduror
[editar | editar la fonte]En 1922, publicó les sos primeres resultaos na teoría de conxuntos y un añu más tarde, construyó una serie de Fourier que diverxe en cuasi toes partes,[14] llogró notable reconocencia internacional. Nesi tiempu, decidió dedicar la so vida a la matemática y publicó ocho trabayos sobre la teoría de la integración, analís de Fourier y la teoría de probabilidá.
En 1929 llogró'l so títulu de Doctor en Filosofía, Ph.D., de la Universidá Estatal de Moscú. Dende esi añu, y hasta la muerte del tamién matemáticu Pável Aleksándrov, foi la so pareya.[15] Xuntos participaron en 1936 na persecución política del maestru de dambos, nel llamáu casu Luzin, xunto con Aleksandr Jinchin y Serguéi Sóbolev.
En 1930, Kolmogórov fixo'l so primer viaxe llargu al estranxeru, a Göttingen y Múnich, Alemaña, y dempués a París, Francia. El so trabayu pioneru sobre los métodos d'analises de la Teoría de la Probabilidá publicar n'alemán en 1931, añu en que se convirtió en profesor na Universidá de Moscú. En 1933, Kolmogórov publicó'l llibru Los fundamentos de la Teoría de la Probabilidá, nel qu'establez les bases modernes de la teoría axomática de la probabilidá y gracies al cual adquirió reputación como unu de los mayores espertos del mundu. En 1939, foi escoyíu miembru de númberu de l'Academia Rusa de Ciencies. Nun documentu del 1938, publicó "establecíu los teoremas básicos d'allisáu y de la predicción de procesos estocásticos estacionarios" —un documentu que tendría importantes aplicaciones militares mientres la Guerra Fría por venir—.[2]
Nel so estudiu de los procesos estocásticos (procesos al azar), cuantimás nos procesos de Márkov, Kolmogórov y el matemáticu británicu Sydney Chapman desenvolvieron de forma independiente'l conxuntu d'ecuaciones fundamentales nel campu, les ecuaciones de Chapman-Kolmogórov.
Más tarde, camudó intereses d'investigación a la parte de turbulencia, onde les sos publicaciones a partir de 1941 tuvieron una influyencia significativa nel campu. Na mecánica clásica, ye más conocíu pol Teorema de Kolmogórov-Arnold-Moser (presentáu per primer vegada en 1954 nel Congresu Internacional de Matemáticos). En 1957 resolvióse'l problema decimoterceru d'Hilbert (un trabayu conxuntu col so estudiante Vladímir Arnold). Foi fundador de la teoría de la complexidá algorítmica, de cutiu llamada teoría de la complexidá de Kolmogórov, qu'empezó a desenvolver alredor d'esti tiempu.
Casóse con Anna Dmítrievna Yegórova, amiga de la infancia, en 1942. Aplicóse una fuerte rutina de la enseñanza mientres tola so vida, non yá nel nivel universitariu, sinón tamién con neños más pequeños, yá que participó enforma nel desarrollu d'una pedagoxía pa los neños superdotados, na lliteratura y la música, según nes matemátiques. Na Universidá Estatal de Moscú, ocupó distintes posiciones, inclusive la direición de diversos departamentos: probabilidá, estadística, y los procesos d'azar, la lóxica matemática, y desempeñóse como decanu de la Facultá de Mecánica y Matemátiques de Moscú.
En 1971, xunir a una espedición oceanográfica a bordu del buque d'investigación Dmitri Mendeléyev. Escribió artículos pa la Gran Enciclopedia Soviética. Nos sos últimos años dedicó gran parte del so esfuerciu a la rellación matemática y filosofía ente la teoría de probabilidaes nes zones astracto y aplicao.[3]
Honores
[editar | editar la fonte]Recibió gran cantidá d'honores de munchos países:
- En 1939 foi escoyíu miembru de l'Academia Rusa de Ciencies.
- Recibió unu de los primeros premios del Estáu en 1941.
- Premiu Lenin en 1965.
- Orde de Lenin en seis causes.
- Premiu Lobachevsky en 1987.
Foi reconocíu por otres academies y sociedaes, como
- Academia Rumana de Ciencies (1956),
- Royal Statistical Society of London (1956),
- Academia Leopoldina d'Alemaña (1959),
- Academia de les Artes y les Ciencies d'Estaos Xuníos (1959),
- Sociedá Matemática de Londres (1959),
- Sociedá Filosófica Americana (1961),
- Institutu Indiu d'Estadística (1962),
- Academia Holandesa de Ciencies (1963),
- Royal Society de Londres (1964),
- Academia Nacional de los Estaos Xuníos (1967),
- Academia Francesa de les Ciencies (1968).
Cites
[editar | editar la fonte]Atribúyese-y dicir:
"Tou matemáticu cree que ta per delantre de tolos demás. La razón pola que nun lo dicen en públicu, ye porque son xente intelixente".
Bibliografía
[editar | editar la fonte]Una bibliografía de les sos obres apaeció en "Publications of A. N. Kolmogorov". Annals of Probability, 17 (3): 945-964. Juliol de 1989. doi: 10.1214/aop/1176991252.
- Kolmogorov, Andrey (1933) (n'alemán). Grundbegriffe der Wahrscheinlichkeitsrechnung. Berlín: Julius Springer.o Traducció: Kolmogorov, Andrey (1956). Els fonaments de la Teoria de la Probabilitat (2 ª ed.). Nova York: Chelsea. ISBN 0-8284-0023-7. http://www.mathematik.com/Kolmogorov/index.html.
- 1991-93. Obres escollides d'A.N. Kolmogorov, 3 vols. Tikhomirov, V. M., ed., Volosov, V. M., trad. Dordrecht: Kluwer Academic Publishers. ISBN 90-277-2796-1
- 1925. "Al principi del tercer exclòs" de Jean van Heijenoort, 1967. A Source Book in Mathematical Logic, 1879-1931. Harvard Univ Press. Prensa: 414-37.
Ver tamién
[editar | editar la fonte]- Axomes de Kolmogórov
- Complexidá de Kolmogórov
- Espaciu de Kolmogórov
- Prueba de Kolmogórov-Smirnov
- Teorema de Kolmogórov-Arnold-Moser
- Teorema de superposición de Kolmogórov
- Ley cero-unu de Kolmogórov
- Ecuación de Chapman-Kolmogórov
- Escala de Kolmogórov
Referencies
[editar | editar la fonte]- ↑ Sección, versículu o párrafu: Колмогоров Андрей Николаевич. Afirmao en: Gran Enciclopedia Soviética (1969–1978). Data de consulta: 28 setiembre 2015. Editorial: Большая Российская энциклопедия. Llingua de la obra o nome: rusu. Data d'espublización: 1969.
- ↑ 2,0 2,1 Biblioteca Nacional de Francia. «autoridaes BNF» (francés). Consultáu'l 10 ochobre 2015.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 Afirmao en: Enciclopedia Espasa. Tomu: Suplemento 1977-1978. Páxina: 143. Editorial: Editorial Espasa. Llingua de la obra o nome: castellanu. Data d'espublización: 1905. Autor: José Espasa Anguera.
- ↑ Afirmao en: Find a Grave. Llingua de la obra o nome: inglés.
- ↑ Biblioteca Nacional de Francia. «autoridaes BNF» (francés). Consultáu'l 10 ochobre 2015.
- ↑ Afirmao en: Le Monde. Data d'espublización: 5 payares 1955. Páxina: 6. Títulu: DOUZE NOUVEAUX DOCTEURS «HONORIS CAUSA» DE L'UNIVERSITÉ DE PARIS. Editorial: Societe Editrice Du Monde. Llingua de la obra o nome: francés. ISSN: 0395-2037.
- ↑ 7,0 7,1 7,2 Afirmao en: MacTutor History of Mathematics archive.
- ↑ URL de la referencia: https://medal.kpfu.ru/laureatyi-medali/.
- ↑ URL de la referencia: https://www.leopoldina.org/mitglieder/mitgliederverzeichnis/member/4126/.
- ↑ «MacTutor History of Mathematics archive».
- ↑ URL de la referencia: http://www.dwc.knaw.nl/biografie/pmknaw/?pagetype=authorDetail&aId=PE00001334.
- ↑ URL de la referencia: http://www.acad.ro/bdar/armembriStr.php.
- ↑ N'Occidente usen esta axomática, pero nun citen l'autoría. Caso de Parzen y otros
- ↑ «Une série de Fourier-Lebesgue diverxente presque partout». Consultáu'l 19 de xineru de 2011.
- ↑ Masha Gessen: Perfect Rigor: A Genius and the Mathematical Breakthrough of the Century, Houghton Mifflin Harcourt, 2009
Enllaces esternos
[editar | editar la fonte]- O'Connor, John J.; Robertson, Edmund F., «Andréi Kolmogórov» (n'inglés), MacTutor History of Mathematics archive, Universidá de Saint Andrews, http://www-history.mcs.st-andrews.ac.uk/Biographies/Kolmogorov.html.
- The Legacy of Andrei Nikolaevich Kolmogorov (n'inglés)