Territorios ensin incorporar de los Estaos Xuníos
El términu territoriu ensin incorporar (n'inglés, Unincorporated territory) utilizar pa denominar toos aquellos territorios que, entá tando baxu soberanía d'Estaos Xuníos, nun formen parte del territoriu nacional de los Estaos Xuníos, que ta compuestu namái polos 50 estaos, el Distritu de Columbia y el despobláu Atolón Palmyra. Los territorios ensin incorporar nun se consideren parte del país y, al nun tener representación diplomática, moneda nin defensa propies, tampoco tán consideraos estaos independientes pola comunidá internacional.
La mayoría d'ellos forma parte de la llista de 17 colonies pendientes de descolonización. Magar ello, a xuiciu del gobiernu d'Estaos Xuníos nun se trata de colonies. Territorios ensin incorporar antiguos como la Islla Serranilla y el Bajo Nuevo fueron devueltos a Colombia pola Corte Internacional de Xusticia.
Territorios entamaos
editarPuertu Ricu
editar
El territoriu ensin incorporar de Puertu Ricu ye un archipiélagu na parte oriental del mar Caribe, posesión de los Estaos Xuníos dende'l 25 de xunetu de 1898. Puertu Ricu ye un territoriu ensin incorporar so la soberanía del Congresu de los Estaos Xuníos. Los puertorriqueños son ciudadanos d'Estaos Xuníos dende 1917, pero nun tienen la mayoría de los derechos políticos que da la Constitución d'Estaos Xuníos. Puertu Ricu escueye a un representante nel Congresu, con voz, pero ensin votu. Los ciudadanos residentes en Puertu Ricu nun tienen derechu a votar pol Presidente de los Estaos Xuníos. En 1952, conformóse la Constitución de Puertu Ricu llamada "Estáu Llibre Acomuñáu", traducíu al inglés como "Commonwealth of Puertu Ricu". El 6 de payares de 2012 en Puertu Ricu realizóse un plebiscitu sobre'l estatus políticu de la islla, onde'l pueblu puertorriqueñu refugó claramente l'actual estatus territorial conocíu como "Estáu Llibre Acomuñáu".
Resultaos del plebiscitu sobre'l estatus políticu de Puertu Ricu del 6 de payares de 2012:
- Primer entruga: ¿Ta usté acordies con caltener la condición política territorial actual (Estáu Llibre Acomuñáu)? NON - 970 910 (53.97%) y SÍ - 828 077 (46.03%).
- Segunda entruga: ¿Cuál de les siguientes opciones non territoriales usté prefier? Estadidad - 834 191 (61.16%), Llibre Asociación - 454 768 (33.34%), Independencia - 74 895 (5.49%). Na interpretación de los resultaos d'esta segunda entruga ye importante señalar que 498 604 votantes dexaron esta entruga ensin contestar yá que son votantes confundíos que nun decidieron pola so estatus y que 65 863 dexaron ensin contestar la primer entruga.
Según la páxina oficial de la Comisión Estatal d'Eleiciones de Puertu Ricu (CEEPUR) hubo un total de 1 862 458 votantes. La CEEPUR certificó que'l 61.16% de los eleutores qu'espresaron la so preferencia por una de les opciones non territoriales, escoyeron convertir a Puertu Ricu nel estáu 51 de los Estaos Xuníos d'América.[1] En mayu de 2013, el Comisionado Residente ante la Cámara de Representantes d'EEXX, Hon. Pedro Pierluisi, presentó'l proyeutu de llei H.R. 2000 pa l'aprobación d'un plebiscitu Estadidad Sí o Non, auspiciado pol Congresu.[2] El 1 d'agostu de 2013, la Comisión d'Asuntos d'Enerxía y Recursos Naturales qu'atiende los asuntos de Puertu Ricu nel Senáu d'EE.XX. celebró una audiencia sobre los resultaos del plebiscitu de estatus de 2012.[3] A esa fecha, 200 miembros de la Cámara de Representantes federal enxaretaren el HR 2000.
En 2017 realizóse otru plebiscitu onde votaron 517.216 de los 1,6 millones d'habitantes habilitaos pa votar según informó la CEE. Convertir a Puertu Ricu nel 51º estáu de los Estaos Xuníos llogró'l 97% de los votos al ser la opción escoyida por 502.616 eleutores. Per otra parte la llibre asociación o independencia llogró un 1,50% o 7779 votos y l'Estáu llibre Acomuñáu 1,32 % o 6821 votos.
Islles Marianes del Norte
editar
L'Estáu Llibre Acomuñáu d'Islles Marianes del Norte (Commonwealth of the Northern Mariana Islands, n'inglés) ye un archipiélagu n'unión política con Estaos Xuníos, con una llocalización estratéxica nel Pacíficu Norte. Consiste nos catorce islles septentrionales de les islles Marianes, asitiaes ente Ḥawai y Filipines, a 15°12'N, 145°45'E. Les islles inclúin Saipán, Rota y Tinian, ente otres, con un total de 477 km². Saipán y Tinian son los puertos principales.
Guam
editar
El Territoriu de Guam (Guåhån en chamorru, llamáu coles mesmes d'antiguo Guaján n'español y conocíu tamién n'inglés como Commonwealth of Guam), ye una islla nel Pacíficu occidental, perteneciente a Estaos Xuníos como territoriu ensin incorporar. Tratar de la más grande y meridional de les Islles Marianes. La capital ye Agaña. Félix Pérez Camacho ta a la cabeza del executivu de la islla.
Guam ye un Territoriu d'Estaos Xuníos dende 1898. Los habitantes de la islla escueyen a les sos autoridaes llocales y nun tienen derechu a votar poles federales.
Islles Vírxenes de los Estaos Xuníos
editar
Les Islles Vírxenes d'Estaos Xuníos son un grupu d'islles allugaes nel Caribe, dependientes d'Estaos Xuníos d'América. Estes islles son parte del archipiélagu de les Islles Vírxenes; ta compuestu por cuatro principales islles (Saint Thomas, San Juan, Santa Cruz y Islla de l'Agua) ente delles islles menores. Les Islles Vírxenes d'Estaos Xuníos tán incluyíes na llista de les Naciones Xuníes de territorios non autónomos. Les Islles Virgenes son l'únicu territoriu de los Estaos Xuníos en que se conduz pela esquierda.
Territorios ensin entamar
editarSamoa Americana
editar
Samoa Americana ye una colonia de los Estaos Xuníos nel océanu Pacíficu Sur. Habitada dende los años 1000 e. C., esploradores europeos llegaron per primer vegada a la islla nel sieglu XVIII.
Rivalidaes internacionales na última metá del sieglu XIX resolver por un tratáu de 1899 nel qu'Alemaña y Estaos Xuníos estremaron l'archipiélagu samoanu. Estaos Xuníos ocupó formalmente la so porción —un grupu más pequeñu d'islles orientales cola conocida rada de Pagu Pagu— al añu siguiente (vease Historia de Samoa para más detalles). Les islles occidentales son agora l'estáu independiente de Samoa.
L'Armada d'Estaos Xuníos construyó una estación carbonera na badea de Pagu Pagu pa la escuadra del Pacíficu, nomó a un secretariu local y aseguró un Documentu de Cesión de Tutuila en 1900 y un Documentu de Cesión de Manu'a en 1904. Mientres la Segunda Guerra Mundial los infantes de marina d'Estaos Xuníos en Samoa Americana tuvieron una enorme influencia cultural na población llocal por cuenta de los aparatos teunolóxicos que teníen, desconocíos na islla.
Tres la Segunda Guerra Mundial, un intentu del Departamentu del Interior d'Estaos Xuníos nel Congresu por pasar a l'Acta Orgánica 4500 pa la incorporación de Samoa Americana, foi ganáu al traviés de los esfuercios de los xefes samoanos americanos lideraos por Tuiasosopo Mariota, y estos esfuercios llevaron a la creación d'una asamblea llexislativa local, la Fono de Samoa Americana. En 1956 el gobernador nomáu pola Armada d'Estaos Xuníos foi reemplazáu por un gobernador escoyíu llocalmente. Anque téunicamente considerada «territoriu ensin entamar» porque'l Congresu d'Estaos Xuníos nun aprobó una Acta Orgánica pal territoriu, Samoa Americana tien gobiernu propiu so una constitución que se fixo efectiva'l 1 de xunetu de 1967. El territoriu d'Estaos Xuníos de Samoa Americana ta na llista de territorios non autónomos de les Naciones Xuníes, un llistáu que ye aldericáu poles autoridaes del país, que se consideren con autogobiernu.
Parque nacional de Samoa Americana
editarEl Parque nacional Samoa Americana ye un parque nacional nel territoriu de Samoa Americana, que s'estrema en tres islles Tutuila, Ofu y Tau. Foi creáu pol Congresu d'Estaos Xuníos en 1988. La entidá xestora ye'l Serviciu Nacional de Parques. El parque inclúi petones de coral y montes lluviosos. Nel parque puede practicase el senderismo y el bucéu. De los 36,42 km² que formen el parque, 10,12 km² son ecosistemes acuáticos. La parte de Tutuila ye accesible per mediu de coches. Tutuila ye la mayor islla de Samoa Americana.
Otros territorios
editarBadea de Guantánamo
editarLa Badea de Guantánamo ye un enclave na islla de Cuba controláu per Estaos Xuníos. Alcontrar al estremu sureste de Cuba, na provincia de Guantánamo (19°54′42.95″N 75°09′11.75″W / 19.9119306°N 75.1532639°O) y contién una base naval d'Estaos Xuníos d'aproximao 116 km² bien conocida na actualidá pel so campu de detención militar pa prisioneros supuestamente venceyaos al grupu terrorista Al-Qaeda.
Islla Baker
editarLa islla Baker ye una islla coralina d'Estaos Xuníos nel océanu Pacíficu, nel grupu d'islles Fénix. Ye responsabilidá de los Estaos Xuníos y, anque despoblada, los Guardacostes de los Estaos Xuníos (United States Coast Guard) visiten la islla añalmente.
Escarez de puertos y accesos marítimos, solo puede fondiase na mariña, anque hai un cai pel mediu de la mariña occidental. Sí cunta con una pista d'aterrizaxe abandonada de la Segunda Guerra Mundial con un llargor de 1665 m, que ta dafechu cubierta de vexetación y ye, poro, inservible.
Tien un faru cerca del mediu de la mariña occidental.
Islla Howland
editarLa islla Howland ye un atolón despobláu asitiáu xusto al norte del ecuador, nel océanu Pacíficu, alredor de 3100 km (1675 milles náutiques) al suroeste de Honolulú. Ta a metá de camín ente Ḥawai y Australia y ye un territoriu ensin incorporar y non entamáu de los Estaos Xuníos.
La islla ye agora un abellugu de vida selvaxe nacional (Estaos Xuníos), el «Howland Island National Wildlife Refuge», xestionada pol U.S. Fish and Wildlife Service como una área insular dependiente del Departamentu del Interior de los EE.XX.. El «Howland Island National Wildlife Refuge» consiste nos 1,84 km² de la islla y los 129,80 km² de tierra somorguiada que la arrodien.
La islla nun tien actividá económica. El so defensa ye responsabilidá de los EE.XX. y ye visitada añalmente pola Guardia Costera de los EE.XX..
Islla Jarvis
editarLa islla Jarvis (tamién conocida como islla Búnker) ye una islla de coral despoblada de 4,5 km², alcontrada nel océanu Pacíficu sur, a media distancia ente Ḥawai y les islles Cook. Ta allugada na parte central de les islles de la Llinia. Ye territoriu ensin incorporar de los Estaos Xuníos, y ye alministrada dende Washington D.C..
El clima de la islla ye tropical, con agües insuficientes, vientu constante y sol fuerte. Variando dende'l nivel del mar hasta los 7 metros, el terrén ye arenosu. La islla nun tien agua potable natural.
Por propósitos estadísticos, la islla ye considerada como una de les islles Ultramarines d'Estaos Xuníos.
La islla nun tien agua duce, polo que si se precisa agua dientro de la islla, tiense que traer dende l'esterior.
Jarvis foi una vegada una de les mayores colonies de reproducción del océanu tropical, pero la estracción de guanu y l'introducción de royedores arruinaron gran parte de la vida montesa nativa de la islla. En 1982 namás había ocho especies reproductores, en comparanza con trece en 1996, y catorce especies en 2004. El Paíño boreal polinesiu tornara dempués de más de 40 años d'ausencia de la islla Jarvis, y el númberu de paíños pardos multiplicáronse de namás unos pocos páxaros en 1982 a casi 10000. En 1982 namás se rexistraron 12 charranes de llombu gris, pero en 2004 atopáronse más de 200 niales na islla.
Atolón Johnston
editarL'atolón Johnston ye un atolón de 2.8 km² nel océanu Pacíficu Norte a un terciu de distancia ente Hawaii y les islles Marshall. La islla de Johnston y la islla Sand son islles naturales, que crecieron pola sedimentación del coral. La islla de Akau (Norte) y la de Hikina (Esti) son islles artificiales formaes pola sedimentación del coral.
Johnston ye un territoriu ensin incorporar de los Estaos Xuníos, na cual tien como población a 1100 militares, alministráu dende Washington, D.C. pol Serviciu de Pesca y Vida Montesa del Departamentu del Interior de los Estaos Xuníos, como parte del Sistema d'Abellugos de Vida Montesa Nacionales. La defensa del atolón ye controlada pol exércitu de los Estaos Xuníos. Les islles nun son accesibles pal públicu.
Petón Kingman
editarEl Petón Kingman (o Kingman Reef) ye un pequeñu petón de coral tropical de 1 km² de superficie, asitiáu al norte del océanu Pacíficu, aproximao a mediu camín ente Hawaii y Samoa Americana. Forma parte del conxuntu de les islles de la Llinia.
En 1789 foi afayáu pol capitán Edmund Fanning, que tuvo a puntu de llancar. La posición foi afitada en 1853, pol norteamericanu W.E. Kingman del Shooting Star, que dexó'l so nome, anque tamién la conoció como Danger Rock.
Ye la frontera norte de la llinia d'islles del Pacíficu y un territoriu ensin incorporar de los Estaos Xuníos alministráu en Washington, DC pola Marina de los Estaos Xuníos, amestáu en 1922. El petón ta zarráu al públicu, una y bones les autoridaes norteamericanes nun dexen la visita d'esti territoriu.
Islles Midway
editarLes islles Midway nun tienen habitantes aboríxenes, y son un territoriu ensin incorporar de los Estaos Xuníos, siendo la so situación la d'área insular a cargu del Departamentu del Interior. La economía sofitar con fondos gubernamentales na so totalidá, y tanto alimentos como bienes de manufactura tienen de ser importaos.
Islla Navassa
editarNavaza (más conocida pol so nome n'inglés Navassa) ye una pequeña islla despoblada del mar Caribe. Constitúi un territoriu ensin incorporar de los Estaos Xuníos, alministráu pol Serviciu de Pesca y Vida Montesa de los EE.XX.. Sicasí, la islla ye reclamada por instituciones privaes y per Haití.
Islla Wake
editarLa islla Wake ye un atolón (tien una llinia de mariña de 19,3 km) del océanu Pacíficu Norte, a unos dos tercios de camín dende Ḥawai hasta les islles Marianes del Norte. Por cuenta de la so posición relativa a la llinia internacional de cambéu de fecha, ta un día adelantrada de los 50 estaos. Wake ye un atolón de tres islles formáu por un volcán subacuáticu. La so llaguna central ye l'antiguu cráter y la islla ye parte del diámetru. Al ser un territoriu desorganizado y non incorporáu de los Estaos Xuníos, ye alministráu téunicamente pola Oficina d'Asuntos Insulares, Departamentu del Interior d'Estaos Xuníos, pero toles actividaes actuales son controlaes pola Fuercia Aérea de los Estaos Xuníos.
Ver tamién
editarReferencies
editarEnllaces esternos
editar
Datos: Q783733