প্ৰজ্ঞা
 | এই প্ৰবন্ধটোত তথ্যসূত্ৰৰ এখন তালিকা দিয়া আছে, কিন্তু ইয়াৰ উত্স পৰিষ্কাৰ নহয় কাৰণ শাৰীবোৰৰ মাজত উদ্ধৃতি যথেষ্ট পৰিমাণে দিয়া হোৱা নাই। অনুগ্ৰহ কৰি উপযুক্ত উদ্ধৃতি অন্তৰ্ভুক্ত কৰি এই প্ৰবন্ধটো উন্নত কৰাত সহায় কৰক। |
| প্ৰজ্ঞা | |
|---|---|
| অন্য নাম | প্ৰজ্ঞা |
| অঞ্চল | ভাৰত |
প্ৰজ্ঞা (ইংৰাজী: Intellect) হিন্দু আৰু বৌদ্ধ ধৰ্মত জ্ঞান বা চেতনাক বুজাবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা এটা শব্দ। অভিজ্ঞতা, প্ৰতিফলন আৰু চিন্তা-চৰ্চাৰ দ্বাৰা লাভ কৰা বুজাবুজি আৰু অন্তৰ্দৃষ্টিৰ বৰ্ণনাৰ বাবে শতিকাজুৰি ব্যৱহাৰ কৰা শব্দ। হিন্দু দৰ্শনৰ প্ৰজ্ঞা এক অপৰিহাৰ্য ধাৰণা, আৰু ইয়াক আন বহুতো আধ্যাত্মিক পৰম্পৰাতো অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছে।
ব্যুৎপত্তি আৰু অৰ্থ
[সম্পাদনা কৰক]প্ৰজ্ঞা শব্দটো ভাৰতৰ প্ৰাচীন ভাষা সংস্কৃত ভাষাৰ পৰা উদ্ভৱ হৈছে। ই দুটা শব্দৰে গঠিত, "প্ৰ" আৰু "জ্ঞা" যাৰ অৰ্থ ক্ৰমে "আগতে" আৰু "জ্ঞান।" তেওঁলোকে একেলগে "পূৰ্ব জ্ঞান" বা "প্ৰজ্ঞা"ৰ অৰ্থ সৃষ্টি কৰে। প্ৰজ্ঞাক প্ৰায়ে প্ৰসংগ অনুসৰি "চেতনা", "বুদ্ধি" বা "সচেতনতা" বুলি অনুবাদ কৰা হয়।
হিন্দু ধৰ্মত প্ৰজ্ঞা
[সম্পাদনা কৰক]হিন্দু ধৰ্মত মানস (ইন্দ্ৰিয় মন), চিত্ত (অচেতন মন), আৰু বুদ্ধি (বুদ্ধি)ৰ লগতে প্ৰজ্ঞাক মনৰ চাৰিটা উপাদানৰ ভিতৰত অন্যতম বুলি গণ্য কৰা হয়। প্ৰজ্ঞা হৈছে মনৰ সৰ্বোচ্চ দিশ, যিয়ে আমাক ধৰ্মৰ পথত পথ প্ৰদৰ্শন কৰা স্বজ্ঞাত আৰু আধ্যাত্মিক প্ৰজ্ঞাক প্ৰতিনিধিত্ব কৰে। ই নৈতিক আৰু নৈতিক নীতিৰ উৎস আৰু আধ্যাত্মিক বিকাশৰ ভেটি।
প্ৰজ্ঞা আত্মাৰ ধাৰণাৰ সৈতেও জড়িত, যিটো হৈছে বিশ্বজনীন চেতনা বা ব্ৰহ্মৰ অংশস্বৰূপ ব্যক্তিগত আত্মা। প্ৰজ্ঞাৰ জৰিয়তে আত্মাৰ উপলব্ধি হ’ল হিন্দু দৰ্শন আৰু আধ্যাত্মিক অনুশীলনৰ চূড়ান্ত লক্ষ্য।
বৌদ্ধ ধৰ্মত প্ৰজ্ঞা
[সম্পাদনা কৰক]বৌদ্ধ ধৰ্মত প্ৰজ্ঞা ব্যৱহাৰ কৰা হয় মননশীলতা আৰু ধ্যান-ধাৰণাৰ অভ্যাসৰ পৰা উদ্ভৱ হোৱা চেতনা বা সচেতনতাক বুজাবলৈ। মননশীলতা, অনুসন্ধান, শক্তি, আনন্দ, শান্তি আৰু একাগ্ৰতাৰ লগতে ইয়াক জ্ঞান লাভৰ সাতটা কাৰকৰ ভিতৰত অন্যতম বুলি গণ্য কৰা হয়।
প্ৰজ্ঞা "উন্নত অষ্টপথ"ৰ এটা মূল উপাদানও, যাক দুখ-কষ্টৰ বিৰতি আৰু নিৰ্বাণ লাভৰ পথ বুলি গণ্য কৰা হয়। এই প্ৰসংগত প্ৰজ্ঞাক প্ৰায়ে "সঠিক বুজাবুজি" বা "সঠিক জ্ঞান" বুলি অনুবাদ কৰা হয়।
আধুনিক জীৱনৰ লগত প্ৰাসংগিকতা
[সম্পাদনা কৰক]যদিও প্ৰাজ্ঞাৰ শিপা প্ৰাচীন আধ্যাত্মিক পৰম্পৰাৰ পৰাই আছে। প্ৰজ্ঞাই মানুহৰ চৌপাশৰ জগতখন আৰু মানুহে কৰা বাছনিসমূহ বুজিবলৈ এক কাঠামো আগবঢ়ায়।
প্ৰজ্ঞাই মানুহৰ সিদ্ধান্ত গ্ৰহণৰ ক্ষেত্ৰত নৈতিক আৰু নৈতিক নীতিৰ গুৰুত্বৰ ওপৰতো গুৰুত্ব আৰোপ কৰে।
আধুনিক ভাৰত আৰু নেপালত আধ্যাত্মিক আৰু ধৰ্মনিৰপেক্ষ দুয়োটা প্ৰেক্ষাপটতে প্ৰজ্ঞা শব্দটো এতিয়াও বহুলভাৱে ব্যৱহাৰ কৰা হয়। ভাৰতীয় সংস্কৃতিত প্ৰজ্ঞা আৰু জ্ঞানৰ গুৰুত্ব প্ৰতিফলিত কৰি ইয়াক প্ৰায়ে ছোৱালীৰ নাম হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হয়। প্ৰজ্ঞাক বিভিন্ন সামগ্ৰী আৰু সেৱাৰ ব্ৰেণ্ড নাম হিচাপেও ব্যৱহাৰ কৰা হয়, যেনে শিক্ষানুষ্ঠান আৰু চফটৱেৰ কোম্পানী।
তথ্য সংগ্ৰহ
[সম্পাদনা কৰক]- "The Bhagavad Gita" by Eknath Easwaran
- "The Yoga Sutras of Patanjali" translated by Sri Swami Satchidananda
- "The Upanishads" translated by Eknath Easwaran
- Conze, Edward (1959). Buddhist Wisdom Books: The Diamond Sutra and the Heart Sutra. Prajna Press. ISBN 0-87773-005-2. Dasgupta, Surendranath (1951).
- A History of Indian Philosophy, Vol. 1. Cambridge University Press. ISBN 0-521-09136-8.
Gethin, Rupert (1998).
- Foundations of Buddhism. Oxford University Press. ISBN 0-19-289223-1.
- "Prajna". Encyclopædia Britannica. Retrieved 27 April 2023.
বাহ্যিক সংযোগ
[সম্পাদনা কৰক]- Prajna at Wisdom Library
- Buddhist Schools and Sects at BuddhaNet
- Sanskrit at India.gov.in