ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ - ΟΔΗΓΙΕΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ
ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ
Β' ΤΑΞΗΣ ΓΕΝΙΚΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ
ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ
Διδακτέα
ύλη (Περιεχόμενο - Διαχείριση και ενδεικτικός προγραμματισμός)
Για τη
διδασκαλία του μαθήματος της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας και Γραμματείας στη Β΄
τάξη του Ημερήσιου Γενικού Λυκείου και την Γ΄ του Εσπερινού Γενικού Λυκείου
(Ομάδα Προσανατολισμού) θα χρησιμοποιηθούν:
- το Εγχειρίδιο της Β΄ Λυκείου Ρητορικά Κείμενα των Κ. Δάλκου, Χ. Δάλκου, Γ. Μανουσόπουλου κ.ά.
- το Εγχειρίδιο της Β΄ Λυκείου Ρητορικά Κείμενα των Κ. Δάλκου, Χ. Δάλκου, Γ. Μανουσόπουλου κ.ά.
Ως βιβλία
αναφοράς προτείνονται:
- η Γραμματική της Αρχαίας Ελληνικής (Γυμνασίου-Λυκείου) του Μ. Οικονόμου,
- το Συντακτικό της Αρχαίας Ελληνικής (Α΄, Β΄, Γ΄ Λυκείου) του Α.Β. Μουμτζάκη,
- το Συντακτικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Α΄, Β΄, Γ΄ Γυμνασίου) της Π. Μπίλλα,
- το Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Α΄, Β΄, Γ΄ Γυμνασίου) των Χ. Συμεωνίδη, Γ. Ξενή κ.ά
- η Γραμματική της Αρχαίας Ελληνικής (Γυμνασίου-Λυκείου) του Μ. Οικονόμου,
- το Συντακτικό της Αρχαίας Ελληνικής (Α΄, Β΄, Γ΄ Λυκείου) του Α.Β. Μουμτζάκη,
- το Συντακτικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Α΄, Β΄, Γ΄ Γυμνασίου) της Π. Μπίλλα,
- το Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Α΄, Β΄, Γ΄ Γυμνασίου) των Χ. Συμεωνίδη, Γ. Ξενή κ.ά
Από το
διδακτικό εγχειρίδιο Ρητορικά Κείμενα Β΄ Λυκείου των Κ. Δάλκου, Χ. Δάλκου, Γ.
Μανουσόπουλου κ.ά. προτείνεται να διδαχθούν τα εξής:
α) Εισαγωγή ως υλικό αναφοράς σε δύο (2)
διδακτικές ώρες: 1. Η ρητορική στην Αρχαία Ελλάδα: Α΄. Η φυσική ρητορεία - Β΄.
Η γέννηση της συστηματικής ρητορείας - Γ΄. Ρητορεία και σοφιστική - Ε΄. Τα είδη
του αττικού ρητορικού λόγου - ΣΤ΄. Τα μέρη του ρητορικού λόγου. 2. Ο Βίος του
Λυσία - Tο έργο του Λυσία - Η αξία του έργου. 3. Λυσίου Υπέρ Μαντιθέου.
Εισαγωγή.
β)
Κείμενο: Λυσία Υπέρ Μαντιθέου. Ο λόγος να διδαχθεί ολόκληρος, πλην των
παραγράφων 14-17, το νόημα των οποίων θα αποδοθεί περιληπτικά.
ΛΥΣΙΑΣ «ΥΠΕΡ ΜΑΝΤΙΘΕΟΥ»
Η μέθοδος
διδασκαλίας επιβάλλεται κατά κύριο λόγο να αποσκοπεί στην κατανόηση και
ερμηνεία του κειμένου, και επομένως, από την άποψη αυτή, είναι κατά βάση
ερμηνευτική.
Η
γραμματική και συντακτική επεξεργασία δεν πρέπει να είναι σχολαστική και
λεπτομερής, αλλά να εντάσσεται στην προσπάθεια κατανόησης του κειμένου. Η
ενασχόληση με συντακτικά στοιχεία που είναι προφανή και γνωστά (π.χ. εμπρόθετοι,
επιθετικοί προσδιορισμοί κ.λπ.) ή η σχολαστική παρουσίαση διαφόρων συντακτικών
φαινομένων δεν υπηρετούν τη διδακτική διαδικασία, αλλά αποβαίνουν εις βάρος του
διαθέσιμου διδακτικού χρόνου για την πρόσληψη των νοημάτων. Οι γραμματικές και
συντακτικές αναφορές αποσκοπούν μόνο στο να κατανοήσουν οι μαθητές/τριες τη
λογική σύνδεση των στοιχείων μιας περιόδου και τον τρόπο με τον οποίο
οργανώνεται το νόημα βάσει αυτών.
Παράλληλα,
ο/η εκπαιδευτικός επιδιώκει, στο πλαίσιο της διαδικασίας της γλωσσικής εξομάλυνσης
του κειμένου κατά την οποία αξιοποιεί και τα σχόλια του σχολικού βιβλίου, να
αναπτύξουν οι μαθητές/τριες τη μεταφραστική τους ικανότητα. Η μετάφραση
συμβάλλει αφενός στην κατανόηση του κειμένου, αφετέρου στην κατάκτηση των
γλωσσικών δομών και αποτελεί μια σημαντική παιδευτική άσκηση και μορφωτική
διαδικασία. Η διδασκαλία δεν θα καταλήγει σε μία και μοναδική μετάφραση που θα
την απομνημονεύουν οι μαθητές/τριες και θα αξιολογούνται βάσει αυτής. Η
μετάφραση πρέπει να υπακούει στις εκφραστικές απαιτήσεις του νεοελληνικού λόγου
και όχι να οδηγείται σε γλωσσικές στρεβλώσεις, αλλοιώνοντας την ιδέα και το
νόημα του κειμένου.
Αναπαράσταση του εξωτερικού της Θόλου, του Παλαιού και Νέου Βουλευτηρίου |
Μέσω της μετάφρασης η διδασκαλία περνά στο επόμενο στάδιο που είναι η ερμηνεία του κειμένου, στην οποία ο/η μαθητής/τρια οδηγείται επαγωγικά με κατάλληλες ερωτήσεις και μέσα από μια διαλογική διαδικασία, στην οποία συμμετέχουν όλοι κατά το δυνατόν οι μαθητές/τριες.
Η ερμηνευτική διαδικασία της διδακτέας ενότητας ξεκινά από μια συνολική θεώρηση, επισημαίνει τα θεματικά κέντρα και τη δομή της, διερευνά αναλυτικά το περιεχόμενο και τη μορφή και καταλήγει στη συνολική θεώρηση των βασικών στοιχείων της.
Ο λόφος της Πνύκας. Στη φωτογραφία η τελική διαμόρφωση του βήματος στο τέλος του 5ου αιώνα π.Χ. (Εκδοτ. Αθηνών) |
Η Βουλή των Ελλήνων το 1887. Στο βήμα της νέας Ελληνικής Δημοκρατίας ο Χαρίλαος Τρικούπης, ένας νεότερος, κοινοβουλευτικός, ρήτορας. (Εκδ. Αθηνών) |
Οδηγίες για τον τρόπο
εξέτασης του μαθήματος της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας και Γραμματείας της Β΄ τάξης Ημερησίου Γενικού
Λυκείου και Γ΄ τάξης Εσπερινού Γενικού Λυκείου (μάθημα Ομάδας Προσανατολισμού Ανθρωπιστικών Σπουδών)
Μετά από σχετική εισήγηση του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής
Πολιτικής (πράξη 42/20-10-2016 του Δ.Σ.) πρόκειται να τροποποιηθεί το Π.Δ.
46/2016 (Α΄ 74) όσον αφορά τον τρόπο αξιολόγησης της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας
και Γραμματείας. Σας αποστέλλουμε σχετικές οδηγίες για τον τρόπο εξέτασης του
μαθήματος της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας και Γραμματείας στις Α΄, Β΄ τάξεις
Ημερήσιου Γενικού Λυκείου και Α΄, Β΄, Γ΄ τάξεις Εσπερινού Γενικού Λυκείου που
θα ισχύσει από το σχολ. έτος 2016 – 2017:
[...]
ΙΙΙ. Για την εξέταση στο μάθημα Αρχαία Ελληνική Γλώσσα και
Γραμματεία της Β΄ τάξης Ημερησίου Γενικού Λυκείου και Γ΄ τάξης Εσπερινού
Γενικού Λυκείου (μάθημα Ομάδας Προσανατολισμού Ανθρωπιστικών Σπουδών) δίδεται
σε φωτοαντίγραφο:
1.
Απόσπασμα διδαγμένου κειμένου από το πρωτότυπο, 12−20 στίχων, με νοηματική
συνοχή και ζητείται από τους μαθητές:
α)
να μεταφράσουν στη Νέα Ελληνική ένα τμήμα του 8−10 στίχων·
β) να
απαντήσουν επί του κειμένου αυτού σε:
i. δύο (2) ερωτήσεις ερμηνευτικές που μπορεί να
αναφέρονται σε ιδέες, αξίες, προβλήματα, στη στάση, στο ήθος ή στον χαρακτήρα
προσώπων, στο ιστορικό, κοινωνικό, πολιτιστικό πλαίσιο της εποχής της συγγραφής
του έργου, στη δομή και σύνθεση του κειμένου, στην παρουσίαση και αξιολόγηση
επιχειρημάτων, σε υφολογικά και αισθητικά θέματα κ.λπ.·
ii. μία
(1) ερώτηση λεξιλογική−σημασιολογική που αναφέρεται στην παραγωγή και σύνθεση
λέξεων της Αρχαίας Ελληνικής, σε ομόρριζες λέξεις, σε απλές ή σύνθετες, στο
συσχετισμό λέξεων της Αρχαίας και της Νέας Ελληνικής, στη διατήρηση ή αλλαγή
της σημασίας τους, σε συνώνυμα και αντώνυμα κ.λπ.·
iii. μία
(1) ερώτηση κλειστού τύπου (σωστό-λάθος, πολλαπλής επιλογής, αντιστοίχισης,
κ.ά.) που αναφέρεται στο γραμματειακό είδος του κειμένου, στον συγγραφέα ή στο
έργο του. Η ερώτηση αυτή τίθεται προαιρετικά από τον/τη διδάσκοντα/ουσα.
2.
Απόσπασμα αδίδακτου πεζού κειμένου
της αττικής διαλέκτου από το πρωτότυπο, 10−12 στίχων στερεότυπης έκδοσης, με
νοηματική συνοχή, στο οποίο προτάσσεται σύντομο κείμενο 3-4 στίχων, εισαγωγικού
- επεξηγηματικού για τον μαθητή - χαρακτήρα, και ζητείται από τους μαθητές:
α) να το
μεταφράσουν στη Νέα Ελληνική·
β) να
απαντήσουν επί του κειμένου αυτού σε:
i. μία (1)
ερώτηση γραμματικής·
ii. μία
(1) ερώτηση συντακτικού·
iii. μία
(1) ερώτηση κατανόησης.
Καθεμία
από τις ερωτήσεις γραμματικής και συντακτικού, υπό τα στοιχεία 2, β, i και ii,
μπορεί να αναλύεται σε δύο ισοδύναμα βαθμολογικώς υποερωτήματα.
Η μετάφραση του διδαγμένου κειμένου βαθμολογείται με δέκα (10) μονάδες,
η
μετάφραση του αδίδακτου με είκοσι (20)
και
καθεμία από τις επτά (7) συνολικά ερωτήσεις του διδαγμένου και του αδίδακτου
κειμένου με δέκα (10) μονάδες.
Σε
περίπτωση που δεν τίθεται η ερώτηση υπό τα στοιχεία 1, β, iii, τότε οι 10
μονάδες της επιμερίζονται από 5 μονάδες σε καθεμία από τις δύο ερμηνευτικές
ερωτήσεις που αναφέρονται στο διδαγμένο δοθέν απόσπασμα, οι οποίες πλέον
βαθμολογούνται με 15 μονάδες.
Το πλήρες κείμενο ΕΔΩ
οι υπογραμμίσεις δικές μου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου