Zum Inhalt springen

Jiidische Friidhoof am Eelbäärg

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
Blick iber e Dail vum Jiidische Friidhoof am Eelbäärg
Blaan vu dr Parzälle

Dr Jiidisch Friidhoof am Eelbäärg (hebräisch: בית הקברות היהודי בהר הזיתים; transliteriert: bet hakvarot hajehudi behar haseitim) z Jerusalem mit dr Nekropolis vu Silwan isch dr eltscht un wäg dr jiidische Rituaal un Tradizioon wiichtigscht jiidisch Friidhoof vu dr Wält.[1][2][3] Di eerschte Graableegige am 809 Meeter hooche Eelbäärg, wu bis rund 50 Meeter iiber dr Jerusalemer Altstadt goot, het s vor eppe 3000 Joor am Aafang vum Eerschte Tämpel stattgfunde.[4] E Dail vu dr Graabstätte sin hite Böudänkmeeler.

Dr Friidhoof lyt eschtli vu dr Altstadt im Kidrondaal (Daal Joschafat) vor em Tämpelbäärg. Dr eltscht Dail isch in dr oobere Haale vum Eelbäärg uf dr Oschtsyte vum Kidrondaal. Wyter unterhalb sin d Juude us dr Zyt vu dr Zwoote Tämpelperiood vergraabe.[5] Drotz ass es uf em Friidhoof mittlerwyyli chuum no Blatz het, isch d Dradizioon vu dr zytli uubegränzte Frischt vu dr Rue nit ufghoobe woore. Noch em Midrasch steen do di eerschte Dooten uf,[6] wänn dr Messias uf em Eelbäärg erschyynt un derno mit ene in d Jerusalemer Altstadt ziet.[7]

Hite no wääre Juude us dr dr ganze Wält doo uf däm Friidhoof vergraabe.[6][4][8] Do het s no Schetzige zwische 200.000 un 300.000 Graabschtai us verschiidene Zyte, dodrunter beriemti Perseenligkaite us dr jiidische Gschiicht wie dr Abraham Isaak Kook (1865–1935) oder dr Eliezer Ben-Jehuda (1858–1922).[9]

Gschiicht

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

10. bis 6. Joorhundert v. u. Z.

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

In dr Zyt vum Eerschte un Zweete Tämpel (Yysezyt bis frieji Reemischi Chaiserzyt) sin d Juude vu Jerusalem in Felsegraabheeline an dr Haale vum Eelbäärg vergraabe woore.[4]

Nekropolis vu Silwan

[ändere | Quälltäxt bearbeite]
Monolith vu Silwan as Ruine vu dr Nekropolis

D Nekropolis vu Silwan isch dr wiichtigscht Dail vum Friidhoof, wu allwäg vu dr hegschte Beamte vu Jerusalem bruucht wooren isch. Si lyt am stainige Oschthang vum Kidrondaal mit Blick uf dr eltscht Dail vu Jerusalem. Speeter isch uf dr Nekropolis s paleschtinänsisch Doorf Silwan böue woore.[10]

D Graabstätte sin in dr Zyt vum 9. bis 7. Joorhundert v. u. Z. aaglait woore.[11] Si sin im Lauf vu dr Joorhundert umböue un zum Woone bruucht woore. In dr byzantinische Zyt hän si Mench as Menchszälle dient, aber au as Chilche un Kabälle. Speeter hän muslimischi Yywooner vum Doorf Dail vu andere Graabstätte fir dr Böu vu zuesetzlige Hyyser, Zischtäärne un Abwassersammelbeckine bruucht.[11]

Ass es die Greeber git, waißt d Allgmainhait eerscht syt em 19. Joorhundert. Um des Zyt sin no 40 Felsegreeber mit ere ussergweendlige Greeßi vorhande gsii. Di maischte dervu sin bis anne 1868 erhalte bliibe,[10] wu gnaueri archäoloogischi Foorschige dur dr Charles Warren (1840–1927) unternuu woore sin, eme britische Generaal vu dr Royal Engineers un Archäoloog. Bi syne Untersuechige isch er in e baar Fäll vu Lyt us em Doorf aagriffe woore. Är het des uf „di fyndli Natuur vu dr Doorfbewooner“ zruggfiert, wun er e „gsetzloosi Gruppe“ gnännt het.[12][11] D Greeber sin um die Zyt scho ufgmacht un uusgruumt gsii.[10]

D Architektuur vu dr Graabstätte un au d Aart vu dr Bstattig unterschaide si vu allem, was mer us em hitige Paleschtina chännt. Nume do het s Elemänt wie hooch gläägeni Yygäng, Giibel- un Simsdeckine, droogfeermigi Ruestätte un ooberiirdischi Greeber mit Inschrifte uf Hebräisch.[10] Nischebankgreeber, wu d Lyyche din abglait woore sin, un di chlaine quadraatische Yygäng findet mer au im hitige Judäa. Dr israelisch Archäoloog David Ussishkin (uf d Wält chuu 1935) het d Theese entwicklet, ass d Äänligkait mit Böustiil vu phönizische Stedt di biblisch Bschryybig vum phönizische Yyfluss uf di israelitische Cheenigryych bsteetigt.[11]

Di bekannteschte bis hite erhalteni Ruine vu dr Nekropolis sin dr Monolith vu Silwan us dr Eerschte Tämpelperiood[13] un s Tomb of the Royal Steward, wu d Inschrifte druf saage, ass doo dr cheenigli Verwalter, dr Royal Steward, vergraaben isch. Wu die Graabstätte entstanden isch, het si as Chäller vun eme Doorfhuus dient, wu zeerscht as Zischtäärne un speeter as Laageruum bruucht woren isch.[11][10]

1. Jhdt. n. u. Z.: Graabmool vum Abschalom

[ändere | Quälltäxt bearbeite]
Graabmool vum Abschalom im Kidrondaal

S Graab vum Abschalom (hebräisch: יד אבשלום; transliteriert: Yad Avshalom; weertli iibersetzt: Schryyn vum Absalom), au Syyle vum Absalom gnännt, isch ais vu dr wiichtigschte Monumänt uf em Jiidische Friidhoof am Eelbäärg. S isch e rund 20 Meeter hooch Felsegraab mit eme koonische Dach un stoot im Kidrondaal am weschtlige Rand vum Greeberfäld uf ere dänkte Linie vum Eelbäärg zum Tämpelbäärg. Tradizionäll wiird s em Abschalom, em rebällische Suun vum Cheenig David, zuegschriibe, was mit dr jingschte Datierig uf s 1. Joorhundert n. u. Z. het chenne widerlait wääre.[14]

Dr oober Dail vu dr aigeständige Graabstruktuur dient as Nefesh, as Dänkmool fir s Graab, wu drunter lyt, un s Greeberfäld, wu drum ume lyt bzw. aagränze duet. D Graabchammere mit dr drei Nischebankgreeber isch in dr massiiv unter Dail vum Dänkmool gmaißlet. In die Chammere cha mer nume iber e Yygang im oobere Dänkmooldail un e Stääge chuu. Die Böuwyys cha mer mit sällere im jordaanische Petra verglyyche, ere Ruinenstätte mit monumentaale Graabtämpel, wu d Fassaade au diräkt us em Fels uuseghaue sin.[14][15]

16. bis 19. Joorhundert

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Eerscht ab em 16. Joorhundert het dr Friidhoof noodisnoo sy hitig Foorm aagnuu.[4] Im 19. Joorhundert isch dr jiidische Friidheef z Jerusalem e bsunderi Bedytig zuegschriibe woore, wel si nit nume di letscht Begeegnigstätte vu dr Jerusalemer, sundern au vu allne Juude uf dr Wält gsii sin. Im Alter sin all mee Juude uf Jerusalem chuu, go ire Lääbesoobe deert z verbringe un im hailige Grund vergraabe z wääre.[6] Dr Wunsch, uf em Eelbäärg vergraabe z wääre, chunt vun ere Segula, eme Rituaal vu dr kabbalistische un talmudische Tradizioon.

20. Joorhundert

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

1949–1967: Jordaanischi Zyt

[ändere | Quälltäxt bearbeite]
Seven Arches Hotel uf em Eelbäärg

Unter jordaanischer Herrschaft, zwisch em Waffestillstandsabchuu vu 1949 un em Segsdäägchrieg 1967, sin Dail vum Jiidische Friidhoof dur e sischtemaatische Abböu vu dr Graabstai un Graabstätte gschlisse woore. Scho Ändi 1949 hän Augezyyge gsait, si heebe vum Bäärg Zion uus dr Abböu vu Graabstai dur d Araaber gsää. Di israelisch Regierig het anne 1954 bi dr Generaalversammlig vu dr Verainte Nazioone ne formälli Bschwäärd iber s Schlysse vu dr Graabstätte un s Umbräche vum Boode yygee, wu aber weenig Wiirkig ghaa het. In dr spoote 1950er-Joor het di jordaanisch Armee Militeerlaager böue un doderfir Graabstai vum Jiidische Friidhoof bruucht, zem Byschpel fir e Laager bi Al-Eizariya, wu mer si zum Böu vu Staibeede, Hitte un Kloo bruucht het.[16]

Mit Chiis vu dr verbrochene Graabstai isch uf em Eelbäärg s Seven Arches Hotel böue woore, d Zuefaartsstrooß isch au mit Graabstai bflaschteret woore. Bi dr Verlengerig vu dr Strooß uf Jericho hän jordaanischi Böuarbaiter segs Graabzyylede abgrisse. Si hän doderby aachtloos Chnoche un Grund in untere sephaardische Friidhofsabschnitt gheit, wu derno het mieße ufgruumt wääre.[17] S sin au alti Graabstai us em Beraich vum Graab vum Zacharias ewäggnuu woore, go d Zuefaartsstrooß zum Doorf Silwan uuszwyte. In sym Buech מול החומה הסגורה (uf Alemannisch Uf dr andere Syte vu dr Muure) bschrybt dr Meron Benvenisti (uf d Wält chuu 1934), ass mer Graabstai au in d Davidszitadäll broocht het, wu si verhaue un Bruchstuck dervu as Maarchstai fir dr Exerzierblatz bruucht woore sin.[18]

Geegewaart

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

D Aazaal vu dr Greeber un Graabstätte wird hite uf bis zue 300.000 gschetzt. Wel Dail vum Friidhoof vor allem in dr Zyt vu dr jordaanische Herrschaft gschlisse wooren isch, cha mer hite d Aazaal nimi gnauer saage.[9] Au hite no wääre Juude us aller Wält uf em Friidhoof vergraabe[6][4][8] – wel s aber fascht kai Blatz me het, sin die Lyycht aber aarg dyyr.[19]

Syter anne 1968 wääre Juude uf em Wääg dur di araabisch Siidlig zum Jiidische Friidhoof als vu araabische Aawooner beläschtigt. Bi dr Vorberaitige vu dr Lyycht vum eemoolige israelische Minischterbresidänt Menachem Begin (1913–1992) uf em Eelbäärg isch 1992 bschlosse woore, e Sicherhaitsunternäme zum Schutz vum Friidhoof un syne Bsuecher z grinde. Wel d Beläschtigunge vu dr Juude anne 2005 zuegnuu hän, isch e Wachabdailig fir di persenlig oder Gruppebeglaitig abgstellt woore.[3] D Laag isch anne 2009 wider scheerfer woore, wu au Öutoo bschädigt un Bsuecher scho uf em Wääg zum Friidhoof aagriffe un verletzt woore sin. Dr Verain „Jerusalem syt Generazioone“ het si doodruf an d Effetligkait gwändet, au in dr Knesset het s e Debatte driber gee.[20] Wu dr Voorsitzer vum Terroropferverband „Almagor“, dr Meir Indor (uf d Wält chuu 1947),[21] anne 2011 uf em Wääg zue dr Graabstätte vu syne Eltere attackiert un verletzt wooren isch, isch versuecht woore, d Effetligkait iber soonigi Aagriff z informiere un Beheerde zue Geegemaaßnaame z mobilisiere. Syter 2010 isch dr Beglaitservice cheschteloos un wird vum Minischterium fir Woonigswääse finanziert.[22]

Au hit no wääre Graabstätte uf em Jiidische Friidhoof bschädigt, entweit un gschlisse.[23] E Raie vu Regierigsentschaidige zur Sanierig, Instandhaltig un Renovierig hän d Situaziooin bishäär chuum gänderet.

Galery

[ändere | Quälltäxt bearbeite]
  • Iiberblick iber dr Jiidisch Friidhoof un dr Eelbäärg
    Iiberblick iber dr Jiidisch Friidhoof un dr Eelbäärg
  • Blick vu dr siidlige Stadtmuure iber dr Jiidisch Friidhoof uf dr Eelbäärg
    Blick vu dr siidlige Stadtmuure iber dr Jiidisch Friidhoof uf dr Eelbäärg
  • Blick vum Eelbäärg iber dr Jiidisch Friidhoof uf dr Tämpelbäärg mit em Felsedoom
    Blick vum Eelbäärg iber dr Jiidisch Friidhoof uf dr Tämpelbäärg mit em Felsedoom
  • Dailaasicht vum Jiidische Friidhoof mit em Graab vum Zacharias (voorne links)
    Dailaasicht vum Jiidische Friidhoof mit em Graab vum Zacharias (voorne links)
  • Greeber vum Menachem Begin, Minischterbresidänt vu Israel, un syre Frau Aliza Begin (links)
    Greeber vum Menachem Begin, Minischterbresidänt vu Israel, un syre Frau Aliza Begin (links)

Beriemti Graabstätte

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Uf em Jiidische Friidhoof am Eelbäärg sin vyl beriemti Persoone vergraabe woore, dodrunter dr Rabbi Chajim b. Mose Attar (1696–1743) un Judah Alkalai (1798–1878), ain vu dr Voorlaifer vum Zionismus, chasside Rebben vu schiidene Dinaschtie un Rabbiner vu dr Jischuw un au dr eerscht aschkenasisch Grooßrabbiner Abraham Isaak Kook (1865–1935). Derzue hän do d Henrietta Szold (1860–1945), d Grinderi vu dr US-amerikaanische zionistische Fraueorganisazioon „Hadassah“, d Diichteri Else Lasker-Schüler (1869–1945), dr Eliezer Ben-Jehuda (1858–1922), Vater vum modäärne Hebräisch, dr Nobelbryysdreeger fir Literatuur Samuel Agnon (1888–1970), dr Boris Schatz (1866–1932), dr Grinder vu dr Chunschtgwäärbschuel Bezal'el, un dr segst israelisch Premierminischter Menachem Begin (1913–1992) iri letscht Ruestätt gfunde. Uf em Friidhoof sin au di Gfallene vu dr araabische Uurueje vu 1929, vum araabische Ufstand vu 1936 bis 1939 un vum Unabhängigkaitschrieg vu 1948 vergraabe woore.[4]

Lischt vu Graabstätte vu beriemte Lyt:

Grooßrabbiner
Name Lääbesdaate Funkzioon
Solomon Eliezer Alfandari 1826–1930 Rabbi, Kabbalischt un Rosch-Jeschiwa in Konstantinopel, speeter Grooßrabbiner vu Damaskus un Safed[24]
Meir Auerbach 1815–1878 jiidische Gleerte, Rabbiner vu Kowel, Kolo un Kalisch un aschkenaasische Grooßrabbiner vu Jerusalem[25]
Chaim Berlin 1832–1912 orthodoxe Grooßrabbiner vu Moskau[26]
She’ar Yashuv Cohen 1927–2016 aschkenaasische Grooßrabbiner vu Haifa[27]
Haim Moussa Douek 1905–1974 letschte Grooßrabbiner vu Egypte[28]
Yaakov Shaul Elyashar 1817–1906 sefaardische Rabbi im osmaanische Siirie, speeter sefaardische Grooßrabbiner vum osmaanische Paleschtina[29]
Schlomo Goren 1917–1994 orthodoxe, religiös-zionistische Rabbiner z Israel, Grinder vum Militärrabbinat vu dr israelische Strytchreft, speeter dritte aschkenaasische Grooßrabbiner vu Israel[30]
Immanuel Jakobovits 1921–1999 Grooßrabbiner vu Irland un Rabbi vu dr Fifth Avenue Synagogue z New York City, derno Grooßrabbiner vu dr United Hebrew Congregations,
1981 vu dr Britische Chroone in Ritterstand glupft[31]
Abraham Isaak Kook 1865–1935 orthodoxe jiidische Gleerte, eerschte aschkenaasische Grooßrabbiner vum Velkerbundsmandaatbiet fir Paleschtina
un ain vu dr gaischtige Väter vum modäärne religiöse Zionismus[4]
Yaakov Meir 1856–1939 orthodoxe Rabbiner un Talmudischt, eerschte sefaardische Grooßrabbiner vum Velkerbundsmandaatbiet fir Paleschtina [32]
Meyer Rosenbaum 1910–? sälbschternännte Grooßrabbiner vu Kuba[33]
Shmuel Salant 1816–1909 aschkenaasische Grooßrabbiner vu Jerusalem un Talmudischt un Gleerte vu dr Tora[34]
Isser Jehuda Unterman 1886–1976 aschkenaasische Grooßrabbiner vu Israel[35]
Rabbiner
Name Lääbesdaate Funkzioon
Elazar Abuhatzeira 1948–2011 orthodoxe sefaardische Rabbiner, Kabbalischt un spirituälle Fierer[36][37]
Chajim b. Mose Attar 1696–1743 jiidische Gleerte un Kabbalischt z Marokko[38][4]
Levi Yitzchok Bender 1897–1989 Rabbi un Fierer vu dr Breslov z Uman un z Jerusalem[39]
Obadja Bertinoro um 1465–1515 italienische Talmudischt[40]
Avrohom Blumenkrantz 1944–2007 US-amerikaanische orthodoxe Rabbi[41]
Yosef Chaim 1832–1909 sefaardische Rabbiner un Kabbalischt[42]
David Cohen 1887–1972 litauisch-israelische nasiräische Rabbi, Talmudischt, Philosoph un Kabbalischt[43]
Yehoshua Leib Diskin 1818–1898 Brest un Jerusalem[44]
Schlomo Eljaschiw 1841–1926 litauische Kabbalischt un Talmudischt[45]
Moshe Mordechai Epstein 1866–1933 litauische Rosch-Jeschiwa vu dr Jeschiwa Slabodka, Kaunas, fierende Talmudischt vum 20. Joorhundert un Mitgrinder vu Chadera[46]
Nosson Tzvi Finkel 1849–1927 litauische yyflussryyche Fierer vum orthodoxe Juudeduum z Oschteuropa un Grinder vu dr Jeschiwa Slabodka[47]
Yitzchok Dovid Groner 1925–2008 chabadischer Rabbi z Melbourne un Diräkter vum deertige Yeshiva Centre, Dachorganisazioon vum orthodoxe Juudeduum z Melbourne[48]
Shimon Hakham 1843–1910 bucharische Schriftsteller un Ibersetzer vu jiidische hailige Täxt un Gschiichte in jiidisch-tadschikischer Sprooch[49]
Moshe Halberstam 1932–2006 polnische Rosch-Jeschiwa vu dr Jeschiwa Szczakowa un Mitgliid vum orthodoxe Root vu Jerusalem[50]
Judah HeHasid um 1660–1700 jiidische Wanderbreediger un Fierer vu jiidische Immigrante ins Land Israel[51]
Yitzchok Hutner 1906–1980 US-amerikanische orthodoxe Rabbi un Rosch-Jeschiwa vu dr Yeshiva Rabbi Chaim Berlin z Brooklyn[52]
Aryeh Kaplan 1934–1983 US-amerikanische orthodoxe Rabbi, Schriftsteller un Ibersetzer vu dr Tora[53]
Zwi Jehuda Kook 1891–1982 litauische orthodoxe Rabbi un Rosch-Jeschiwa vum Rabbi-Kook-Zäntrum[54]
Yaakov Mutzafi 1899–1983 mizrachische Rabbi un Kabbalischt, letschte Fierer vu dr jiidische Gmai im Irak un laitende Verdrätter vu dr Sefaarde im Orthodoxe Root vu Jerusalem[55]
Eliyahu David Rabinowitz-Teomim 1843–1905 litauische Rabbi un Fierer vu dr jiidische Gmai Ponewiesch un dr aschkenaasische Juude z Jerusalem[56]
Yechezkel Sarna 1890–1969 Rosch-Jeschiwa vu dr Jeschiwa Slabodka[57]
Chaim Pinchas Scheinberg 1910–2012 charedische Rabbi un Grinder un Rosch-Jeschiwa vu dr Torah Ore z Brooklyn[58]
Gedalia Schorr 1910–1979 US-amerikanische Rabbi un Rosch-Jeschiwa un eerschte US-amerikanische Gadol[59]
Dov Schwartzman 1921–2011 russisch-US-amerikanische ultraorthodoxe Rabbiner un Grinder un Rosch-Jeschiwa vu dr Bais Hatalmud z Sanhedria Murhevet bi Jerusalem[60]
Avraham Shapira 1914–2007 Rabbi vum Religiöse Zionismus un Rosch-Jeschiwa vum Rabbi-Kook-Zäntrum[61]
Shalom Sharabi 1720–1777 jemenitische Rabbiner, Halachist, Chasan un Kabbalischt[62]
Jakow Chajim Sofer 1870–1939 charedischer Rabbiner, Talmudischt, Posek un Kabbalischt[63]
Ahron Soloveichik 1917–2001 orthodoxe Rosch-Jeschiwa vu dr Yeshivas Brisk, Chicago un Talmudischt un Halachischt[64]
Pesach Stein 1918–2002 Rosch-Jeschiwa vu dr Telsche Jeschiwa z Wickliffe bi Cleveland[65]
Yitzchok Yaakov Weiss 1902–1989 Grooßrabbiner vum Orthodoxe Root vu Jerusalem un Posek, Talmudischt un Expeert vu dr Halacha[66]
Chassidischi Rebben
Name Lääbesdaate Funkzioon
Jisrael Alter 1895–1977 fimfte Rebbe vu dr Gerrer Dinaschty[67]
Simcha Bunim Alter 1898–1992 segste Rebbe vu dr Gerrer Dinaschty [68]
Moshe Biderman 1776–1851 Grooßrabbiner un zweete Rebbe vu dr Lelover Dinaschty [69]
Mordechai Schlomo Friedman 1891–1971 US-amerikanische Rabbi un Rebbe vu dr Boyaner Dinaschty vu New York[70]
Levi Yitzchak Horowitz 1921–2009 zweete Rebbe vu dr Bostoner Dinaschty [71]
Isamar Rosenbaum 1886–1973 Rebbe vu dr Dinaschty vu dr Nadworna un dr Kretshnif[72]
Shaul Yedidya Elazar Taub 1886–1947 zweete Rebbe vu dr Modzitzer Dinaschty un Komponischt vu iiber 1000 chassidische Lieder[73]
Hannah Werbermacher 19. Joorhundert oschteuropäischi chassidischi Wunderrabbineri, mer chännt si au as Jumpfere vu Ludomir[74]
Bolitiker
Name Lääbesdaate Funkzioon
Judah Alkalai 1798–1878 sefaardische Rabbi z Semlin un frieje Voorlaifer vum modäärne, bolitische Zionismus[4]
Moshe Barazani 1926–1947 kuurdische Juud un Mitgliid vu dr Lechi, ere radikaal-zionistische, paramiliteerische Untergrundorganisazioon z Paleschtina, ain vu dr Olei haGardom[75]
Menachem Begin 1913–1992 israelische Minischterbresidänt un Usseminischter, Grinder vu dr Bartei Likud[4]
Eliahu Ben-Elissar 1932–2000 israelische Bolitiker (Likud) un Diplomaat, Mitgliid vu dr Knesset[76]
Israel Eldad 1910–1996 israelische revisionistisch-zionistische Philosoph un zur Zyt vum britische Paleschtina-Mandaat Untergrundkämpfer, Grindigsmitgliid un Schefideoloog vu dr der Lechi[77]
Meir Feinstein 1927–1947 Mitgliid vu dr zionistische paramiliteerische Untergrundorganisazioon Irgun im britische Mandaatsbiet Paleschtina, ain vu dr Olei haGardom[78]
Jacob Israël de Haan 1881–1924 niiderländische Räächtsaawalt, Jurischt, Schurnalischt un Diichter; wäg syre bolitische Haltig vu dr Hagana ermoordet[79]
Sebulon Hammer 1936–1998 israelische Bolitiker, Minischter un stellverdrättende Premierminischter vu Israel[80]
Moshe Hirsch 1923–2010 Fierer vu dr antizionistische Neturei Karta z Jerusalem[81]
Ida Silverman 1882–1973 jiidischi Philanthropi un Mitgrinderi vu fascht 100 Sinagooge (zum greeschte Dail z Israel)[82]
Henrietta Szold 1860–1945 Aktivischti vum frieje Zionismus un Erzieheri, Autoori un Soziaalarbaiteri; Grinderi vu dr amerikaanische zionistische Fraueorganisazioon „Hadassah“[4]
Dawid Wdowiński 1895–1970 polnische Neuroloog un Psychiater, Mitgliid vu dr jiidische räächte Organisazioon Hatzohar,
Mitgrinder un Voorsitzer vum Jiidische Militeerverband un ain vu dr Aafierer vum Ufstand im Warschauer Ghetto[83]
Lyt us dr Kultuur
Name Lääbesdaate Funkzioon
Samuel Agnon 1888–1970 hebräische Schriftsteller un Nobelbryysdreeger; giltet as wiichtigschte Verdrätter vu dr modäärne hebräische Literatuur[4]
Nissim Behar 1848–1931 sefaardische Leerer un Propagandischt vum frieje Zionismus; giltet as Grinder vum modäärne hebräische Sproochunterriicht[84]
Shmuel Ben David 1884–1927 Illuschtrator, Mooler, Tipograaf un Designer vu dr Bezalel-Schuel, ere Chunschtbeweegig, wu si im frieje 20. Joorhundert z Jerusalem entwicklet het[85]
Eliezer Ben-Jehuda 1858–1922 Schurnalischt un Autoor vum eerschte modäärne hebräische Weerterbuech; Vater vum modäärne Hebräisch[4]
Marcel Dadi 1951–1996 Franzeesische Gitarrischt, z Tuneesie uf d Wält chuu, isch am 17. Juli 1996 bim Abstuurz vum TWA-800-Fluug voor New York gstoorbe
Israel Dow Frumkin 1850–1914 Pionier vum hebräische Schurnalismus, Autoor vu Biecher un Ibersetzige; het wiichtig Byydreeeg zum Ufböu vu Jerusalem glaischtet[86]
Uri Zvi Greenberg 1896–1981 israelische hebräischer un jiddische Diichter un Bolitiker[87]
Else Lasker-Schüler 1869–1945 dytsch-jiidischi Diichteri un Zaichneri; giltet as wiichtig Verdrätteri vu dr avantgardistische Modäärni un vum Expressionismus in dr Literatuur[4]
Jossele Rosenblatt 1882–1933 Chasan un Komponischt; giltet as greeschte vu dr Kantore un isch Cheenig vu dr Chasanim gnännt woore[88]
Boris Schatz 1866–1932 jiidische Bildhauer, Mooler un Leerer; Grinder vu dr Chunschtgwäärbschuel Bezal'el[4]
Ephraim Urbach 1912–1991 jiidische Gleerte un Brofässer fir Talmud an dr Hebräische Universideet Jerusalem un Bresidänt vu dr Israelische Akademy vu dr Wisseschafte[89]
Gschäftslyt
Name Lääbesdaate Funkzioon
Harry Fischel 1865–1948 US-amerikaanische Gschäftsmann un Philanthrop; fierende Pionier vum US-amerikaanische orthodoxe Juudeduum[90]
Robert Maxwell 1923–1991 britische Verleeger, Unternämer un Bolitiker vu dr Labour Party[91]
George Weidenfeld 1919–2016 britische Schurnalischt, Verleeger un Diplomaat us eeschtryychisch-jiidischer Häärchumft;
bolitische Berooter vu dr israelische Regierig un Kabinettsschef vum Bresidänt Chaim Weizmann[92]
Terroropfer
Name Lääbesdaate Funkzioon
Eliyahu Asheri 1988–2006 israelische Studänt vu Itamar an dr religiöse Mechina „Elisha“ z Chalamisch; Moordopfer no Entfierig dur s Volkswiiderstandskomitee[93]
Gavriel Holtzberg 1979–2008 israelische chabadischer Rabbi mit syre Frau; Laiter*ne vum jiidische Zäntrum Nariman House z Mumbai; Opfer vu dr Aaschleeg z Mumbai 2008[94]
Rivka Holtzberg 1980–2008
Ephraim Weiss gstoorbe 1988 Grundschuelleereri un Frau vum Rabbi Eliezer Mordechai Weiss mit irne Chinder; Opfer vun eme Brandaaschlaag uf e Bus bi Jericho[95]
Netanel Weiss
Rachel Weiss
Rephael Weiss
Abraham Zelmanowitz 1945–2001 Brogrammierer fir Empire BlueCross BlueShield im World Trade Center, New York City; Opfer vu dr Terroraaschleeg am 11. Septämber 2001[96]
[ändere | Quälltäxt bearbeite]
 Commons: Jiidische Friidhoof am Eelbäärg – Sammlig vo Multimediadateie

Fueßnote

[ändere | Quälltäxt bearbeite]
  1. ↑ Abraham E. Millgram: Jerusalem Curiosities. Philadelphia 1990, ISBN 0-8276-0358-4, Kap. The Jewish Cemetery on the Mount of Olives, S. 127.
  2. ↑ Adam E. Berkowitz: ‘Zombie Blood Libel’: Al-Jazeera Accuses Israel of Digging Mass Fake Graves in Jerusalem. Breaking Israel News, 13. Oktober 2019, abgruefen am 1. April 2020.
  3. ↑ 3,0 3,1 Leo P. Giampietro: Boiling Point. AuthorHouse, Bloomington 2010, ISBN 978-1-4520-1332-9, Kap. XV The Mount of Olives, S. 161–174.
  4. ↑ 4,00 4,01 4,02 4,03 4,04 4,05 4,06 4,07 4,08 4,09 4,10 4,11 4,12 4,13 4,14 har hazetim – The Jewish Cemetery. Abgruefen am 25. März 2020.
  5. ↑ Mirco Hüneburg: Ölberg. Stern Tours, abgruefen am 26. März 2020.
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 Yehoshua Ben-Arieh: Jerusalem in the 19th century: Emergence of the New City. St. Martin’s, New York 1986, ISBN 0-312-44188-6, S. 24–25.
  7. ↑ Shlomo Sand: Die Erfindung des Landes Israel: Mythos und Wahrheit. Propyläen, Berlin 2012, ISBN 978-3-8437-0342-0, S. 12–23.
  8. ↑ 8,0 8,1 Why Reserve a Burial Plot in Israel? Israel Burials, abgruefen am 1. April 2020.
  9. ↑ 9,0 9,1 D. Nowak: Ölberg-Friedhof im Internet. Israelnetz, 26. Januar 2010, abgruefen am 26. März 2020.
  10. ↑ 10,0 10,1 10,2 10,3 10,4 David Ussishkin: Silwan, Jerusalem: The Survey of the Iron Age Necropolis. The Sonia & Marco Nadler Institute of Archaeology, abgruefen am 29. März 2020.
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 11,3 11,4 David Ussishkin: The Necropolis from the Time of the Kingdom of Judah at Silwan, Jerusalem. In: The Biblical Archaeologist. Band 33, Nr. 2, Mai 1970, ISSN 0006-0895, S. 34–46.
  12. ↑ Charles Warren: Underground Jerusalem: an account of some of the principal difficulties encountered in its exploration and the results obtained. Bentley, London 1876, S. 149.
  13. ↑ Dave Winter, J. Matthews: Israel Handbook: with the Palestinian Authority areas. Footprint, Bath 1998, ISBN 1-900949-01-6, S. 174.
  14. ↑ 14,0 14,1 Theodore Fyfe: Hellenistic Architecture: An Introductory Study. Cambridge 1936, S. 57–58.
  15. ↑ Rachel Hachlili: Jewish Funerary Customs, Practices and Rites in the Second Temple Period. Brill, Leiden 2005, ISBN 90-04-12373-3, Kap. Monumental Tombs in the Kidron Valley, S. 30–34.
  16. ↑ Bestürzung über anhaltende Zerstörung von Grabsteinen auf dem Ölberg. Audiatur-Stiftung, 25. Juni 2015, abgruefen am 26. März 2020.
  17. ↑ The Mt of Olives. Myriam Miller, abgruefen am 26. März 2020.
  18. ↑ Meron Benvenisti: מול החומה הסגורה [Auf der anderen Seite der Mauer.] Weidenfeld & Nicholson, Jerusalem 1973.
  19. ↑ Ralf Balke: Comeback der Katakomben. Jüdische Allgemeine, 31. Juli 2017, abgruefen am 31. März 2020.
  20. ↑ Melanie Lidman: Knesset to discuss Mt. of Olives cemetery security. The Jerusalem Post, 26. Februar 2012, abgruefen am 26. März 2020.
  21. ↑ Almagor CEO Meir Indor. Almagor Terror Victims Association, abgruefen am 23. März 2020.
  22. ↑ Daniel K. Eisenbud: Danon demands greater security for Jews going to Mount of Olives cemetery. The Jerusalem Post, 12. Juni 2014, abgruefen am 26. März 2020.
  23. ↑ Adam E. Berkowitz: [WATCH] Arabs Pave Way To Messiah’s Pool With Jewish Gravestones. Breaking Israel News, 17. Dezember 2019, abgruefen am 26. März 2020.
  24. ↑ Rabbi Solomon Eliezer Alfandari. International Committee for Har Hazeitim, abgruefen am 27. März 2020.
  25. ↑ Rabbi Meir Auerbach (1815–1878). Rabbi Meir Baal Haneis Salant, abgruefen am 27. März 2020.
  26. ↑ Rabbi Chaim Berlin (1832–1912). Rabbi Meir Baal Haneis Salant, abgruefen am 27. März 2020.
  27. ↑ Liat Collins: My Word: Fighter, rabbi and peacemaker. The Jerusalem Post, 8. September 2016, abgruefen am 25. März 2020.
  28. ↑ Jacques Douek et al., Maurice M. Mizrahi (ed.): Rabbi Haim Moussa Douek: Last Chief Rabbi of Egypt. Historical Society of Jews From Egypt, abgruefen am 27. März 2020.
  29. ↑ Hacham Yaakov Shaul Elyashar. HeHaCham HaYomi, abgruefen am 27. März 2020.
  30. ↑ Vorlage:Britannica
  31. ↑ Jakobovits, Immanuel, Baron of Regents Park in Greater London. Stiftung Deutsche Kultur im östlichen Europa – OKR, Kulturstiftung der deutschen Vertriebenen für Wissenschaft und Forschung, abgruefen am 27. März 2020.
  32. ↑ Yehuda Azoulay: Sephardic Pillars Of Yesteryear. Community Magazine, abgruefen am 27. März 2020.
  33. ↑ Jay Levinson: Jewish community of Cuba: The Golden Age. Westview, Nashville 2006, ISBN 978-0-9776207-0-8.
  34. ↑ Rabbi Shmuel Salant, Chief Rabbi of Jerusalem (1816–1909). True Torah Jews, abgruefen am 27. März 2020.
  35. ↑ Isser Yehuda Unterman (1886 – 1976). Eilat Gordin Levitan, abgruefen am 27. März 2020.
  36. ↑ Baba Sali: Rabbi Elazar Abuhatzeira ermordet. haGalil onLine, 2. August 2011, abgruefen am 27. März 2020.
  37. ↑ Elior Levy: Slain Beersheba rabbi laid to rest. Ynetnews, 29. Juli 2011, abgruefen am 25. März 2020.
  38. ↑ Rabbi Chaim ben Atar Or Hachaim. Kupat Tzidkat Rashbi, abgruefen am 25. März 2020.
  39. ↑ Betsalel Freedman: Ish chasidecha: Your devoted one. 2013.
  40. ↑ Louis Ginzberg: Bertinoro, Obadiah (Yareh) b. Abraham. In: Isidore Singer (Hrsg.): Jewish Encyclopedia. Funk and Wagnalls, New York 1901–1906 (englisch).
  41. ↑ Rabbi Avrohom Blumenkrantz. International Committee for Har Hazeitim, abgruefen am 27. März 2020.
  42. ↑ Chana Lewis: The Ben Ish Chai: Chacham Yosef Chaim of Baghdad. Chabad.org, abgruefen am 27. März 2020.
  43. ↑ Il y a 40 ans: disparition du Rav Hanazir. Association Bnei Torah & Derech Laolim, abgruefen am 27. März 2020.
  44. ↑ Rabbi Yehoshua Leib Diskin, Chief Rabbi of Jerusalem (1817–1898). True Torah Jews, abgruefen am 27. März 2020.
  45. ↑ Aryeh Levin: Notes on the Life of Rabbi Shlomo Elyashiv, author of Leshem Shevo Ve’achlamah. 30. Januar 2016, abgruefen am 27. März 2020.
  46. ↑ D. Sofer: Rav Moshe Mordechai Epstein. Eilat Gordin Levitan, abgruefen am 27. März 2020.
  47. ↑ Ahron Lopiansky: Remembering Rabbi Nosson Tzvi Finkel, z”l. Jewish Action, 2012, abgruefen am 27. März 2020.
  48. ↑ Dovid Zaklikowski: Rabbi Yitzchok Dovid Groner (1925–2008): Senior Australian Rabbi Passes Away. Chabad.org, 7. Juli 2008, abgruefen am 27. März 2020.
  49. ↑ Rabbi Shimon Hakham. Israel Philatelic Federation, abgruefen am 27. März 2020.
  50. ↑ Rav Moshe Halberstam dies at 74. The Jerusalem Post, 26. April 2006, abgruefen am 27. März 2020.
  51. ↑ Dan Cohn-Sherbok: Dictionary of Jewish Biography. A&C Black, London 2010, ISBN 978-1-4411-9784-9, Kap. Judah Ḥasid ha-Levi (?1660–1700), S. 148.
  52. ↑ Hutner, Rabbi Yitzchok. Orthodox Union, 14. Juni 2006, abgruefen am 27. März 2020.
  53. ↑ Rabbi Aryeh Kaplan. The Rohr Jewish Learning Institute, abgruefen am 27. März 2020.
  54. ↑ Rabbi Zvi Kook Dies; Israeli Ultranationalist. In: The New York Times. New York City 11. März 1982, S. 19.
  55. ↑ 13 Sivan. TorahTots, abgruefen am 27. März 2020.
  56. ↑ Rabbi Eliyahu David Rabinowitz-Teomim: "The Aderet". Hevrat Pinto, abgruefen am 27. März 2020.
  57. ↑ Harav Yechezkel Sarna, Rosh Yeshivah Of Chevron, zt”l. Hamodia, 27. August 2017, abgruefen am 27. März 2020.
  58. ↑ Rabbi Chaim Pinchas Scheinberg. Rabbi Meir Baal Haneis Salant, abgruefen am 28. März 2020.
  59. ↑ Nosson Scherman: An Appreciation of Rabbi Gedalia Schorr. In: The Jewish Observer. Band 14, Nr. 3, Oktober 1979, ISSN 0021-6615, S. 8–14.
  60. ↑ Shmuel Wittow: Reb Dov: In His Ways. 2011.
  61. ↑ Lawrence Joffe: Rabbi Avraham Shapira. Guardian News & Media, 8. Oktober 2007, abgruefen am 28. März 2020.
  62. ↑ Yerachmiel Tilles: Rabbi Shalom Sharabi – The Rashash. Chabad.org, abgruefen am 25. März 2020.
  63. ↑ Hacham Yaakov Chaim Sofer: A Short Tribute. HeHaCham HaYomi, abgruefen am 28. März 2020.
  64. ↑ Nachama Soloveichik: My Grandfather, Rav Ahron. Jewish Action, 2011, abgruefen am 28. März 2020.
  65. ↑ Devorah Klein: To Do What is Right: The Story of Reb Pesach Stein of Chicago. (PDF) The AishDas Society, 29. April 2014, abgruefen am 28. März 2020.
  66. ↑ Paraschat Nasso 5776. ORD, Juni 2016, abgruefen am 28. März 2020.
  67. ↑ Gur Rabbi Dies In Israel; Leader Of Hasidim Was 82. In: The New York Times. New York City 22. Februar 1977, S. 34.
  68. ↑ Simcha B. Alter, 95; Rabbi Often Played A Key Role in Israel. In: The New York Times. New York City 11. Juli 1992, S. 9.
  69. ↑ Rabbi Moshe Biderman – The Lelover Rebbe. Hevrat Pinto, abgruefen am 28. März 2020.
  70. ↑ Daf Paraschat Tezawe 5780. ORD, März 2020, abgruefen am 28. März 2020.
  71. ↑ Matthew Wagner: Bostoner Rebbe Levi Yitzhak Horowitz dies at 88. The Jerusalem Post, 6. Dezember 2009, abgruefen am 25. März 2020.
  72. ↑ Manny Saltiel: Gedolim Yahrtzeits: 22 Sivan. Chinuch.org, abgruefen am 28. März 2020.
  73. ↑ Naava Kodesh – The Modzitzer Rebbe. VeltNews, 15. November 2019, abgruefen am 28. März 2020.
  74. ↑ Nathaniel Deutsch: The Maiden of Ludmir: A Jewish Holy Woman and Her World. Berkeley 2003, ISBN 0-520-23191-0.
  75. ↑ Yehuda Lapidot: Moshe Barazani. Michlalah, abgruefen am 28. März 2020.
  76. ↑ Eliahu Ben-Elissar, 68, Dies; Israeli Had Role in Egypt Peace. In: The New York Times. New York City 14. August 2000, S. 21.
  77. ↑ Israel Eldad. Eldad, abgruefen am 28. März 2020.
  78. ↑ Yehuda Lapidot: Meir Feinstein. Michlalah, abgruefen am 28. März 2020.
  79. ↑ Ido Liven: The first political murder in Jewish Palestine: Lessons of intolerance. +972 Magazine, 30. Juni 2014, abgruefen am 28. März 2020.
  80. ↑ Zevulun Hammer (1936 – 1998). American-Israeli Cooperative Enterprise, abgruefen am 18. März 2020.
  81. ↑ Vorlage:Britannica
  82. ↑ Helen Morris: Ida Silverman: Nobody's Puppet. In: Rhode Island Jewish Historical Notes. Band 8, Nr. 2. Providence November 1980, S. 109–129.
  83. ↑ Wdowinski, David. (PDF) Shoah Resource Center, abgruefen am 28. März 2020.
  84. ↑ Nissim Behar Veteran Alliance Israelite Worker Founder of Alliance Schools in Orient Dies in New Yor. Jewish Telegraphic Agency, 3. Januar 1931, abgruefen am 28. März 2020.
  85. ↑ Shmuel Ben David. Kings-Gallery, 15. September 2010, abgruefen am 28. März 2020.
  86. ↑ Frumkin, Israel Dov. In: Encyclopaedia Judaica. Band 7. Keter, Jerusalem 1973, Sp. 210 f.
  87. ↑ Uri Zvi Greenberg (Grinberg). The Institute for the Translation of Hebrew Literature, abgruefen am 28. März 2020.
  88. ↑ Jossele Rosenblatt זצ״ל. In: Der Israelit. Nr. 26. Frankfurt am Main 29. Juni 1933, S. 10 f.
  89. ↑ Ephraïm Urbach (1912–1991). (PDF) Akadem, abgruefen am 28. März 2020.
  90. ↑ About The Founder. The Fischel Foundation, abgruefen am 28. März 2020.
  91. ↑ Monika Köpcke: Robert Maxwell: Tod im Atlantik. Deutschlandradio, 5. November 2016, abgruefen am 28. März 2020.
  92. ↑ Thomas Kielinger: Der große Brückenbauer: Lord Weidenfeld ist tot. 20. Januar 2016, abgruefen am 28. März 2020.
  93. ↑ Eliyahu Pinhas Asheri. The Israel Ministry of Foreign Affairs, 25. Juni 2006, abgruefen am 28. März 2020.
  94. ↑ Dovid Margolin: Tragedy and Resolve: 10 Years After Mumbai Terror. Chabad.org, 8. November 2018, abgruefen am 28. März 2020.
  95. ↑ Maayana Miskin: ‘Why Hunt Down Nazis, but Release Muslim Nazis?’ Arutz Sheva, 28. Juli 2013, abgruefen am 28. März 2020.
  96. ↑ A Steadfast Friend on 9/11 Is Buried. In: The New York Times. New York City 6. August 2002, S. 8.

Koordinate: 31° 46′ 29,2″ N, 35° 14′ 30,1″ O

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „Jüdischer_Friedhof_am_Ölberg“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.
Vun "https://als.wikipedia.org/w/index.php?title=Jüdischer_Friedhof_am_Ölberg&oldid=1032858"