Η υπόθεση είναι αναντίρρητη: Η ανισοκατανομή του πλούτου τα τελευταία
χρόνια αυξάνεται.
Μόλις το 1% του παγκοσμίου πληθυσμού κατέχει πλέον το 48%
του παγκοσμίου πλούτου.
Οι 85 πλουσιότεροι άνθρωποι του πλανήτη σήμερα κατέχουν όσο
συνολικά οι 3.5 δισεκατομμύρια φτωχότεροι άνθρωποι του πλανήτη.
Τι στο διάολο έχει συμβεί;
Η «παγκοσμιοποίηση» αύξησε τον παγκόσμιο πλούτο. Και
σταδιακά αύξησε την ανισοκατανομή του καθώς το όπλο του αμερικάνικου
ιμπεριαλισμού, ο νεοφιλελευθερισμός, απομάκρυνε ανεπιθύμητα κρατικά εμπόδια όπως
κρατικούς ελέγχους, εποπτεία και περιοριστικούς νόμους και ρυθμίσεις.
Αυτή η διαδικασία είχε μια εσωτερική εναρκτήρια στιγμή:
Την κρυπτονεοφιλελεύθερη περίοδο Clinton, καταργείται ο νόμος Glass-Steagall που
διαχώριζε τις τράπεζες από τις ασφαλιστικές εταιρίες.
Η πτώση αυτού του τείχους οδηγεί σε μεγατραπεζικά συσσωματώματα
όπου τα στεγαστικά δάνεια κι οι υποθήκες γίνονται μια σούπα και
παραγοντοποιούνται, κάτι που τελικά οδήγησε στη φούσκα των στεγαστικών και την
οικονομική κρίση του 2006, κρίση που ξεπεράστηκε χάρη στη δυνατότητα της FED να
τυπώνει πακτωλό δολαρίων χωρίς να υπόκειται σε πληθωριστική τιμωρία όπως θα
συνέβαινε για οποιαδήποτε άλλη χώρα πλην των ΗΠΑ.
Η FED έσωσε το αμερικάνικο χρηματοπιστωτικό σύστημα από τον ίδιο
του τον εαυτό ενώ το λογαριασμό τον πλήρωσαν οι εκατοντάδες άτυχοι δανειολήπτες
στεγαστικών που είδαν την αξία των ακινήτων τους να υποβαθμίζεται δραστικά.
Με άλλα λόγια: τη δεκαετία του 90 δημιουργείται ένας μεγαλύτερος
κύκλος οικονομικής δραστηριότητας που επιτρέπει στο χρηματοπιστωτικό σύστημα να
δανείζει απολύτως ανεύθυνα και χωρίς κριτήρια.
Και αυτό δεν αφορά μόνο ιδιώτες.
Η ίδια τάση εμφανίζεται και στο δανεισμό κρατών που βλέπουν
το χρέος τους να διογκώνεται ενώ παρόμοιες τάσεις εμφανίζουν και οι τράπεζες
εντός άλλων χωρών.
Στην Ευρώπη, ο ανεύθυνος δανεισμός των τραπεζών προς ιδιώτες
έχει τα πάντα να κάνει με την έλευση του Ευρώ: Οι τοπικές τράπεζες έχουν πλέον
τη δυνατότητα να εκμεταλλευτούν τα χαμηλά επιτόκια που προσφέρει η ΕΚΤ και να
δίνουν πακτωλό δανείων χωρίς κριτήρια στους ιδιώτες.
Επιστρέφοντας στην κοιτίδα αυτών των ζητημάτων, τις ΗΠΑ,
οφείλουμε να τονίσουμε πως η νεοφιλελεύθερη κατάργηση του νόμου Glass-Steagall δεν ήρθε
μόνη της.
Την ίδια περίοδο, την περίοδο Clinton δηλαδή,
η αμερικάνικη SEC,
οργανισμός εποπτείας, δέχεται φοβερές πιέσεις για να αφήσει απολύτως ελεύθερη
την αγορά των παραγώγων, όπως και τελικά συμβαίνει.
Αυτό δίνει μεγάλη αρχικά ώθηση σε έναν ευρύτερο οικονομικό
κύκλο αλλά δημιουργεί μια πλήρως αδιαφανή αγορά χωρίς κανόνες που συχνά έχει
στοιχηματικό χαρακτήρα και η οποία σήμερα εκτιμάται αρκετά απάνω από το
παγκόσμιο ακαθάριστο προϊόν.
Η ευκολία της αγοράς παραγώγων οδηγεί σε αποεπένδυση από την
πραγματική οικονομία.
Πράγματι, όταν hedge funds μπορούσαν και ίσως μπόρεσαν να
διπλασιάσουν τα κεφάλαια τους μέσα σε μια χώρα με ένα απλό στοίχημα π.χ κατά
του Ευρώ και είχαν ψιλά να δώσουν σε κόμματα για να φροντίσουν το στοίχημα να
είναι υπέρ τους, το να επενδύσει κάποιος π.χ σε μια βιομηχανία σε κάποια χώρα με
μακροπρόθεσμη στόχευση και με όλα τα ρίσκα που κάτι τέτοιο ενέχει δεν ήταν η
πρώτη επιλογή του μεγάλου κεφαλαίου.
Πέρα λοιπόν από την εξάρτηση των κομμάτων από λαδώματα, αυτά
βρίσκονται σε πλήρη ομηρία από τις «αγορές» καθώς το περιβάλλον αποεπένδυσης
που έχει δημιουργηθεί από τον ανεξέλεγκτο κι σκανδαλωδώς εύκολο πλουτισμό,
αποθαρρύνει επενδυτές από το να επενδύσουν σε κλάδους εθνικών οικονομιών.
Κι αφού οι μόνοι δυνατοί χρηματοδότες είναι πλέον οι «αγορές»
και υπερεθνικοί οργανισμοί όπως το ΔΝΤ, η Παγκόσμια Τράπεζα και η ΕΚΤ, οι χώρες
περνάν χέρια σαν φθηνές πόρνες από τον ένα στον άλλο, ενώ οι όροι
χρηματοδότησης μετακυλύουν τα κρατικά χρέη στους πολίτες.
Οι πολίτες είναι αυτοί που πλέον χρηματοδοτούν τον αλόγιστο
δανεισμό, με αύξηση της φορολογία τους και μείωση των αποδοχών τους.
Η επιβολή της κλεπτοκρατίας έγινε χωρίς πολλές αντιστάσεις
ελέω μιας ακόμη συνθήκης της παγκοσμιοποίησης: Γιατί πριν την αποεπένδυση έλαβε
χώρα η εν μέρη αποβιομηχανοποίηση του δυτικού κόσμου καθώς το μεγάλο κεφάλαιο
βρήκε ευκαιρίες στα χαμηλά εργατικά κόστη και την εργοδοτική ασυδοσία στην
Ασιατική ήπειρο.
Δεδομένης λοιπόν της εγκατεστημένης συνδικαλιστικής διαφθοράς
και σε συνδυασμό με την υποβάθμιση των ντόπιων βιομηχανιών ως κινητήρια δύναμη
στην εθνική οικονομία πολλών χωρών, η ελλιπής αντίσταση των εργατικών κινημάτων
ήταν σχετικά αναμενόμενη:
Απεργίες μακράς διαρκείας μπορούσαν να λειτουργήσουν ως
ουσιαστικά αθέμιτος ανταγωνισμός έναντι σε τοπικές βιομηχανίες καθώς οι
πολυεθνικές δεν αντιμετώπιζαν τέτοια ζητήματα.
Μονάχα μια καθολική απεργία μακράς διαρκείας θα μπορούσε να
υποχρεώσει το πολιτικό κατεστημένο να απεγκλωβιστεί από την ομηρία των μεγάλων
διεθνών συμφερόντων αλλά ένα τέτοιο τόλμημα είναι πιο δύσκολο από ότι θα ήταν
τον 19ο αιώνα.
Σε αυτό το σημείο, ο καζινοκαπιταλισμός αρχίζει και αποκτά
χαρακτηριστικά νεοφεουδαλισμού καθώς εποφθαλμιά όχι μόνο την κρατική περιουσία
χωρών σε οικονομική δυστοκία -κάτι που άλλωστε δεν του είναι καινούριο- αλλά
και την ιδιωτική περιουσία των πολιτών, θεμελιώδες στοιχείο του δυτικού
πολιτισμού.
Η Κύπρος π.χ υποχρεώθηκε σε bail in των
τραπεζών από καταθέτες με λογαριασμούς άνω των 100.000 ευρώ, μια κίνηση που
συντάραξε όχι μόνο την κυπριακή οικονομία αλλά την ευρωπαϊκή κοινή γνώμη καθώς
δημιούργησε ένα προηγούμενο στην ασφάλεια των καταθέσεων, της ιδιωτικής δηλαδή
περιουσίας, της ιδιοκτησίας.
Στην Ελλάδα του σπιράλ χρέους και ύφεσης τα πράγματα πάνε
ακόμη χειρότερα.
Όχι μόνο υπάρχει υπερφορολόγηση με πρώτους όνους τους ελευθέρους
επαγγελματίες, όχι μόνο υπήρξε καταλήστευση των ασφαλιστικών ταμείων με δεκάδες
τρόπους με αποτέλεσμα οι εισφορές (ιδιωτική περιουσία υπό κρατική διαχείριση
δηλαδή) εκατοντάδων χιλιάδων σημερινών και μελλοντικών συνταξιούχων να
εξαφανιστούν.
Σήμερα τα hedge funds γλυκοκοιτάνε τα κόκκινα δάνεια. Με αυτόν τον τρόπο, χιλιάδες
ιδιωτικές επιχειρήσεις (ιδιωτική περιουσία επίσης) θα αλλάξουν χέρια και θα
πάνε προς τους νέους φεουδάρχες ενώ το ίδιο θα συμβεί και με χρεωμένες με
στεγαστικά οικίες.
Όσο για τα αγροτική γαία, με την απορρόφηση της Αγροτικής Τράπεζες,
αγροτικά δάνεια μπορούν να πακεταριστούν κι αυτά.
Μια ακόμη μορφή μικρομεσαίας και μεσαίας ιδιοκτησίας
απειλείται.
Από την κατοχή του άυλου πλούτου, ο νεοφεουδαλισμός με τις ευλογίες
των πολιτικών συστημάτων, περνάει στην κατοχή και του υλικού πλούτου, δημοσίου
αλλά και ιδιωτικού, σε εξευτελιστικές μάλιστα τιμές.
Κι όλα αυτά σε μια χώρα όπου τα capital controls τα
οποία δεν επιτρέπουν την άνευ όρων πρόσβαση στην ιδιωτική περιουσία των
καταθετών, ζουν και βασιλεύουν με το ενδεχόμενο ενός ελληνικού bail in να
επικρέμεται σαν δαμόκλειος σπάθη.
Όσο λοιπόν θεωρούν ότι ο νεοφιλελευθερισμός προστατεύει την
ιδιωτική περιουσία, καλά θα κάνουν να δούνε την πραγματικότητα ξεκάθαρα, εκτός
κι αν ανήκουν στο 10% των ελίτ που έχουν κάθε λόγω να προπαγανδίζουν.
Είναι προφανές ότι οι συνθήκες που οδήγησαν στην αμφισβήτηση
του δικαιώματος της μικρομεσαίας και μεσαίας ιδιοκτησίας πρέπει να αντιστραφούν.
Αν όχι, ο νεοφεουδαλισμός μας περιμένει με το στόμα ανοιχτό
και πεινασμένο.
Α ναι. Και καλή χρονιά να χουμε.
Πέτρος Αργυρίου, agriazwa.blogspot.com, 4/1/2016
