Spioenasie
Spioenasie of intelligensie insameling is die handeling wat die verkryging van geheime of vertroulike inligting of die bekendmaking daarvan sonder die toestemming van die houer van die inligting ten doel het.[1]
Spioene (agente) wat gewoonlik direkte toegang (dus binne die teiken) tot inligting het en hul hanteerders (lede van ‘n intelligensiediens) help sodanige dienste om hierdie geheime inligting te bekom. Elke individu of spioenasiering ('n samewerkende groep spioene), in diens van 'n regering, maatskappy of onafhanklike operasie, kan sodanige inligting insamel. Die praktyk is klandestien van aard, aangesien dit per definisie nie deur die geteikendes verwelkom word nie. In sommige omstandighede kan dit 'n wettige instrument van wetstoepassing wees, en in ander kan dit onwettig en strafbaar wees. Spioenasie is 'n metode om inligting te versamel uit bronne wat nie algemeen bekend is nie. Na analise word die inliging omgeskakel in intelligensie wat aan die inteliigensidiens se kliente voorsien word.
Spioenasie is dikwels deel van 'n institusionele poging deur 'n regering of kommersiële onderneming. Die term hou egter verband met die spioenasie van die staat op potensiële of werklike vyande vir militêre, veiligheids, strategiese en ekonomiese doeleindes. Spioenasie wat korporasies betrek, staan bekend as industriële spioenasie.
Een van die doeltreffendste maniere om data en inligting oor 'n geteikende organisasie in te samel, is deur sy geledere te infiltreer. Dit is die taak van die agent (spioen). Spioene kan dan inligting teruggee soos die grootte en sterkte van die vyandelike magte. Hulle kan ook dissidente binne die organisasie vind en hulle beïnvloed om verdere inligting te verskaf of oor te loop.[2] Teenintelligensie is die praktyk om vyandelike spioenasie en intelligensie-insameling te stuit. Byna alle lande het streng wette rakende spioenasie en die boete vir gevangenskap is dikwels swaar. Die potensiële voordele wat deur spioenasie verkry word, is egter dikwels so groot dat die meeste regerings en baie groot korporasies daarvan gebruik maak.
Tegnieke vir die insameling van inligting wat gebruik word in die uitvoering van klandestiene menslike intelligensie, sluit operasionele tegnieke, agentwerwing en intelligensie metodiek in.
Intelligensiedienste teiken vandag die onwettige dwelmhandel en terroriste sowel as buitelandse staatsakteurs van belang. Tussen 2008 en 2011 het die Verenigde State ten minste 57 verweerders aangekla omdat hulle probeer het om vir die Volksrepubliek van China te spioeneer.[3]
Intelligensiedienste heg waarde aan sekere intelligensie-insameling tegnieke bo ander. Die voormalige Sowjetunie het byvoorbeeld menslike bronne verkies bo navorsing vanuit oop bronne, terwyl die Verenigde State geneig was om tegnologiese metodes soos SIGINT en IMINT te beklemtoon. In die Sowjetunie is sowel politieke (KGB) as militêre intelligensie (GRU) offisiere beoordeel volgens die aantal agente wat hulle gewerf het.[4]
Teikens vir intelligensie insameling
[wysig | wysig bron]Operasionele intelligensie insamelaars is meestal opgeleide kundiges in 'n geteikende veld, sodat hulle alledaagse inligting kan onderskei van teikens van waarde tot hul eie organisatoriese ontwikkeling. Korrekte identifikasie van die teiken by die uitvoering daarvan is die uitsluitlike doel van die intelligensie-operasie.
Die breë gebiede van intelligensie kundigheid sluit inː
- Natuurlike hulpbronne: strategiese produksie-identifisering en - beoordeling (voedsel, energie, minerale). Agente word gewoonlik by burokrate gevind wat hierdie hulpbronne in hul eie lande administreer.
- Populêre sentiment teenoor binnelandse en buitelandse beleid (gewildheid, middelklas, elite). Agente word gereeld gewerf uit veldjoernalistieke spanne, nagraadse uitruil studente en sosiologienavorsers vir hierdie doel.
- Strategiese ekonomiese sterkpunte (produksie, navorsing, vervaardiging, infrastruktuur). Agente word gewerf uit die wetenskap en tegnologie, akademie, kommersiële ondernemings, en onder militêre tegnoloë.
- Militêre vermoëns, intelligensie (offensief, verdedigend, maneuver, vloot, lugmag, ruimte). Agente word opgelei deur militêre intelligensie-opleidingsfasiliteite en word na 'n gebied van operasie met geheime identiteite geplaas om vervolging te verminder.
- Teenintelligensie-operasies wat hulself teenstanders se intelligensiedienste teiken, soos die vertroulikheid van kommunikasie, werwing van oorlopers of molle.
Sien ook
[wysig | wysig bron]- Five Eyes, Intelligensie alliansie.
- Projek Fluit, 'n Suid-Afrikaanse spioenasieprogram.
- Jean-Louis Jeanmaire, 'n Switserse weermag lid wat vir die Sowjetunie gespioeneer het.
- Fritz Joubert Duquesne, 'n Suid-Afrikaanse spioen.
- Dieter Gerhardt, Russiese spioen wat in Suid-Afrika bedrywig was.
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ "Espionage" (in Engels). MI5. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 14 Julie 2019.
- ↑ Fischbacher-Smith, D., 2015. The enemy has passed through the gate: Insider threats, the dark triad, and the challenges around security. Journal of Organizational Effectiveness: People and Performance, 2(2), bl.134-156.
- ↑ Arrillaga, Pauline. "China's spying seeks secret US info." Geargiveer 19 Mei 2011 op Wayback Machine AP, 7 Mei 2011.
- ↑ Suvorov, Victor (1987). Inside the Aquarium. Berkley. ISBN 978-0-425-09474-7.
