Randse Lughawe
| Randse Lughawe | |||
|---|---|---|---|
| |||
| Beheertoring by die Randse Lughawe | |||
| IATA: QRA – ICAO: FAGM | |||
| Opsomming | |||
| Tipe lughawe | Siviel | ||
| Operateur | Rand Airport Management Company (Pty) Ltd. | ||
| Ligging | Germiston, Gauteng | ||
| Hoogte bo seevlak | 5 482 vt / 1 671 m | ||
| Koördinate | 26°14′33″S 28°09′04″O / 26.24250°S 28.15111°O | ||
| Webtuiste | |||
| Landkaart | |||
  QRA | |||
| Aanloopbane | |||
| Rigting | Lengte | Oppervlak | |
| m | vt | ||
| 11/29 | 1 712 | 5 617 | Teer |
| 17/35 | 1 493 | 4 898 | Teer |
Die Randse Lughawe (IATA:QRA, ICAO:FAGM) is 'n siviele lughawe in Germiston, Gauteng.
Dit is in die 1920's as Johannesburg se vernaamste lughawe gebou. Gedurende 1948 is dit vervang deur Palmietfontein, en later deur die Jan Smuts Lughawe wat in die 1950's gebou is om Johannesburg en Suid-Afrika se belangrikste lughawe te word.
Dit opereer steeds vir gebruik deur ligte vliegtuie.
Geskiedenis
[wysig | wysig bron]
Voor die Tweede Wêreldoorlog
[wysig | wysig bron]In 1917 het majoor Allister Miller op die Germiston-gholfbaan geland en gedink dat die gebied daar naby geskik sou wees vir 'n vliegveld vanweë sy ligging naby Johannesburg, die landmerk van die Victoriameer en die goed gedreineerde grond.[1] Maar dit sou tot Februarie 1929 duur voordat die drie belanghebbende partye sou ooreenkom om 160 hektaar grond opsy te sit vir wat die Germiston Public Aerodrome genoem is. Die drie partye was die Germiston Town Council, Elandsfontein Estate Company en die Rand Refinery.
Later daardie jaar het die Germiston Town Council volle beheer verkry en verdere planne is vir die vliegveld ontwikkel toe Imperial Airways beplan het om Suid-Afrika by hul vlugskedules te voeg.[1] Ná die betrokkenheid van die Suid-Afrikaanse regering kon hulle die lugdiens oortuig dat Johannesburg, met sy mynbou en nywerhede, hul basis eerder as Kaapstad moet wees, met Rand Refinery wat sy verfynde goud per lug wou uitvoer.
Imperial Airways het 'n £400 000 subsidie van beide die Suid-Afrikaanse en Britse regerings oor vyf jaar ontvang.[1] In November 1929 het die Germiston Dorpsraad 'n verdere 280 hektaar gekoop vir £14 000, nadat toestemming deur die Mynkommissaris gegee is, aangesien die grond deur die Simmer- en Jack-myn besit was met die verstandhouding dat die grond as 'n myngebied herwin kan word.[1] Om met die ontwikkeling voort te gaan, het die Johannesburgse Stadsraad en Germiston £85 000 (die ekwivalent van £5,774,000 in 2021) opsy gesit vir infrastruktuur.
Die lughawe is amptelik op 21 Desember 1931 deur die goewerneur-generaal, graaf van Clarendon, geopen en gesamentlik deur die Germiston- en Johannesburgse stadsrade besit.[1] In 1932 het kaptein Roy Makepeace die bestuurder geword. Dit het die hoofkwartier van die Suid-Afrikaanse Lugdiens (SAL) geword toe die lugdiens se hoofkantoor op 1 Julie 1935 van Durban na die Randse Lughawe verskuif is.
Teen 1938 het die ontwikkelingskoste £200 000 bereik en verliese van £20 000 is opgeloop, 'n koste wat die Germiston Dorpsraad nie meer kon bekostig nie en het dus sy aandeel aan die Johannesburgse Stadsraad verkoop vir £106,498, met 84 ha grond wat nie gebruik is nie, herverkoop aan eersgenoemde en grond voorsien vir 'n toekomstige snelweg om by die Heidelbergpad aan te sluit.[1] Die finale oordrag het in 1944 plaasgevind.
Vroeg in 1939 het die Unie-weermag beheer oor die Randse Lughawe oorgeneem en teen Mei 1940 is alle kommersiële vlugte beëindig. Die opleidingskole wat daar gesetel is, het vlieëniers opgelei vir die oorlogspoging en die fasiliteite is uitgebrei met vyftien bykomende loodse wat gebou is. Teen 1944 is 'n beperkte aantal binnelandse kommersiële vlugte vanaf die lughawe hervat.
Na die Tweede Wêreldoorlog
[wysig | wysig bron]Die SAL het sy hoofkwartier in 1948 na Palmietfontein Lughawe verskuif weens beperkings op die aanloopbaanlengte by die Randse Lughawe. Nietemin het laasgenoemde vinnig gegroei nadat die Tweede Wêreldoorlog beëindig is, weens die toestroming van voormalige lugmagvlieëniers. In 1975, met 133 135 aangetekende vliegtuigbewegings was die Randse Lughawe die besigste lughawe in die suidelike halfrond.[2]
Die eienaarskap van die lughawe het oorspronklik uit 23 private aandeelhouers bestaan en daar was baie min verandering. Die meeste van die herverkope is deur bestaande eienaars onder nuwe maatskappyname opgeneem, so daar was 'n klein toename na die huidige 25 eienaars, plus die Mayondi SEB-konsortium en die Ekurhuleni Metropolitaanse Munisipaliteit.
Randse Lughawe tans
[wysig | wysig bron]Vandag huisves die lughawe lughuuroperateurs, vliegskole en 'n aantal vliegtuigonderhoudsfirmas, sowel as ander lugvaartverwante ondernemings.[3] Huurvlugoperateur "Phoebus Apollo Aviation" het sy hoofkwartier by Rand; die lughawe is ook die tuiste van die "Flying Lions" kunsvliegspan.
Die Suid-Afrikaanse Lugdiens het 'n Boeing 747-200 en 'n Boeing 747SP aan die Suid-Afrikaanse Lugdiens Museumvereniging geskenk wat op die lughawe te sien is. Die museum besit ook 'n Boeing 737-200, twee DC-4's, 'n DC-3, Vickers Viking, Lockheed Lodestar, Lockheed L1649 Starliner, DH Dove en talle ander uitstallings. Die lughawe bied ook 'n jaarlikse lugskou aan.[4]
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Shorten, John R. (1970). The Johannesburg Saga. Johannesburg: John R. Shorten Pty Ltd. p. 1159.
- ↑ Nel, Elizabeth Johanna (6 September 2012). The development of a strategic marketing plan for Rand Airport (M.Comm). Universiteit van Johannesburg. hdl:10210/7106.
- ↑ "Companies on Airport". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 30 November 2009. Besoek op 25 November 2009.
- ↑ "What's New". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 6 Maart 2010. Besoek op 25 November 2009.