Gaan na inhoud

Punjabi's

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Hierdie artikel handel oor die etniese groep. Vir die taal, sien Pandjabi.
Punjabi's






Totale bevolking: ca. 120 miljoen[1][2][3]
Belangrike bevolkings  in: Vlag van Pakistan Pakistan 91 454 609[4][5]

Vlag van Indië Indië 33 124 726[6]
Vlag van Verenigde Koninkryk Verenigde Koninkryk 700 000[7]
Vlag van Kanada Kanada 668 240[8]
Vlag van Verenigde State van Amerika Verenigde State 253 740[9]
Vlag van Australië Australië 132 496[10]
Vlag van Maleisië Maleisië 56 400[11]
Vlag van Libië Libië 54 000[12]
Vlag van Noorweë Noorweë 24 000[13]
Vlag van Bangladesj Bangladesj 23 700[14]
Vlag van Nieu-Seeland Nieu-Seeland 19 752[15]
Vlag van Nepal Nepal 10 000[16]

Taal: Pandjabi
Geloofsoortuiging: Pakistan: Wes-Punjab – Islam (97%), Christendom (2,31%), met kleiner Sikh- en Hindoe-bevolkings
Indië: Oos-Punjab – Sikhisme (58%), Hindoeïsme (39%), Islam (2%), Christendom (1,26%)[17][18]
Verwante etniese groepe: Ander Indo-Ariërs soos Bengale, Gujarati's, Marathi's, Rohingia, Sindhi's en Singalese

Die Punjabi's of Panjabi's (Pandjabi: پنجابی, ਪੰਜਾਬੀ) is 'n Indo-Ariese etniese groep met hul tuiste in Punjab van Suid-Asië, meer spesifiek in die noordelike deel van die Indiese subkontinent, vandag verdeel tussen Punjab, Indië en Punjab, Pakistan. Hulle praat Pandjabi, 'n Indo-Ariese taal.[19] Die naam Punjab beteken letterlik "land van vyf riviere" in Persies: panj ("vyf") āb ("water" of "rivier").[20] Die naam van die streek is deur die Turks-Persiese veroweraars van die Indiese subkontinent gevestig.[21] Na Punjab word in beide Indië en Pakistan dikwels as die broodmandjie verwys.[22][23][24]

Kaart van die streek Punjab
Verspreiding van etniese groepe in Pakistan volgens die CIA in 1980

Die samesmelting van die verskeie stamme, kastes en die inwoners van Punjab in 'n wyer gemeensame "Punjabi"-identiteit het aan die begin van die 18de eeu 'n aanvang geneem. Voor dit het 'n gemeensame "Punjabi"-identiteit in die sin van 'n etnies-kulturele identiteit en gemeenskap nie bestaan nie, hoewel die meerderheid van die verskeie gemeenskappe van Punjab sedert 'n lank tydperk oor kulturele en taalkundige gemeenskaplikhede beskik.[25][26][27]

Tradisioneel is die Punjabi-identiteit veral deur taalkundige, geografiese en kulturele eienskappe gekenmerk. Die identiteit is onafhanklik van die historiese of godsdienstige agtergrond, en verwys na diegene wat in Punjab bly, of met sy bevolking assosieer, en Pandjabi as hul moedertaal beskou.[28] Integrasie en assimilasie is belangrike dele van die Punjabi-kultuur, sedert die Punjabi-identiteit nie alleenlik op stamverbindings gebaseer is nie. Alle Punjabi's deel min of meer dieselfde kulturele agtergrond.[29][30]

Histories was die Punjabi's 'n heterogene groep en verdeel in 'n aantal stamme, biradari (letterlik "broerskap") genoem, waarin elke persoon aan 'n stam gebonde was. Die Punjabi-identiteit sluit egter ook diegene in wat nie aan een van die historiese stamme behoort het nie. Met die verloop van tyd het die stamstrukture minder belangrik geword en is deur 'n meer samehangende[31] en holistiese samelewing vervang, met gemeenskapsbou en groepsamehorigheid[32][33] as nuwe pilare van die Punjabi-samelewing.[34] In relatiewe kontemporêre terme bestaan Punjabi's uit drie oorwegende subgroepe: Punjabi-Moslems, Punjabi-Sikhs en Punjabi-Hindoes.[35]

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. ↑ (en) "Ethnologue: Languages of the World, 21st edition, Punjabi, Eastern". Ethnologue. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 3 Augustus 2019. Besoek op 3 Augustus 2019.
  2. ↑ (en) "Ethnologue: Languages of the World, 21st edition, Punjabi, Western". Ethnologue. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 3 Augustus 2019. Besoek op 3 Augustus 2019.
  3. ↑ (en) "2011 Indian census" (PDF). Censusindia.gov.in. Besoek op 3 Augustus 2019.
  4. ↑ (en) "Pakistan". Central Intelligence Agency. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 24 Mei 2020. Besoek op 3 Augustus 2019.
  5. ↑ (en) "Pakistan Population (2019)". Worldometers.info. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 22 Mei 2020. Besoek op 3 Augustus 2019.
  6. ↑ (en) "Scheduled Languages in descending order of speaker's strength – 2011" (PDF). Registrar General and Census Commissioner of India. 29 Junie 2018. Besoek op 3 Augustus 2019.
  7. ↑ (en) McDonnell, John (5 Desember 2006). "Punjabi Community". House of Commons. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 28 Oktober 2018. Besoek op 3 Augustus 2019.
  8. ↑ (en) "Census Profile, 2016 Census, Canada". Government of Canada, Statistics Canada. 8 Februarie 2017. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 10 Desember 2018. Besoek op 3 Augustus 2019.
  9. ↑ (en) "US Census Bureau American Community Survey (2009–2013) See Row #62". 2.census.gov. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 27 Augustus 2017.
  10. ↑ (en) "Top ten languages spoken at home in Australia". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 10 Oktober 2017.
  11. ↑ (en) "Malaysia". Ethnologue. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Mei 2020. Besoek op 3 Augustus 2019.
  12. ↑ (en) "Libya". Ethnologue. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 8 Augustus 2019. Besoek op 3 Augustus 2019.
  13. ↑ (en) Strazny, Philipp (1 Februarie 2013). Encyclopedia of Linguistics. Routledge. ISBN 978-1-135-45522-4 – via Google Books.
  14. ↑ (en) "Bangladesh". Ethnologue. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 14 Desember 2019. Besoek op 3 Augustus 2019.
  15. ↑ (en) "Archived copy". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 11 Oktober 2017. Besoek op 17 Maart 2014.{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (link)
  16. ↑ (en) "National Population and Housing Census 2011" (PDF). Unstats.unorg. Geargiveer (PDF) vanaf die oorspronklike op 10 Februarie 2020. Besoek op 3 Augustus 2019.
  17. ↑ (en) "C -1 POPULATION BY RELIGIOUS COMMUNITY – 2011". Web.archive.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 23 September 2015. Besoek op 3 Augustus 2019.{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link)
  18. ↑ (en) Wade Davis; K. David Harrison; Catherine Herbert Howell (2007). Book of Peoples of the World: A Guide to Cultures. National Geographic. pp. 132–133. ISBN 978-1-4262-0238-4. Besoek op 3 Augustus 2019.
  19. ↑ (en) Concise Encyclopedia of Languages of the World. Elsevier. 2010. pp. 522–523. ISBN 978-0-08-087775-4. Besoek op 3 Augustus 2019.
  20. ↑ (en) Gandhi, Rajmohan (2013). Punjab: A History from Aurangzeb to Mountbatten. New Delhi, India, Urbana, Illinois: Aleph Book Company. ISBN 978-93-83064-41-0.
  21. ↑ (en) Canfield, Robert L. (1991). Persia in Historical Perspective. Cambridge, Verenigde Koninkryk: Cambridge University Press. p. 1 ("Origins"). ISBN 978-0-521-52291-5.
  22. ↑ (en) "Punjab, bread basket of India, hungers for change". Reuters. 30 Januarie 2012. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 7 Desember 2019. Besoek op 3 Augustus 2019.
  23. ↑ (en) "Columbia Water Center Released New Whitepaper: "Restoring Groundwater in Punjab, India's Breadbasket" – Columbia Water Center". Water.columbia.edu. 7 Maart 2012. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 22 Desember 2019. Besoek op 3 Augustus 2019.
  24. ↑ (en) "Pakistan flood: Sindh braces as water envelops southern Punjab". Guardian. 6 Augustus 2010. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 5 April 2020. Besoek op 3 Augustus 2019.
  25. ↑ (en) Malhotra, edited by Anshu; Mir, Farina (2012). Punjab reconsidered : history, culture, and practice. Nieu-Delhi: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-807801-2. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 7 Maart 2016. Besoek op 3 Augustus 2019. {{cite book}}: |first= has generic name (hulp)
  26. ↑ (en) Ayers, Alyssa (2008). "Language, the Nation, and Symbolic Capital: The Case of Punjab" (PDF). Journal of Asian Studies. 67 (3): 917–46. doi:10.1017/s0021911808001204.
  27. ↑ (en) Thandi, edited and introduced by Pritam Singh and Shinder S. (1996). Globalisation and the region : explorations in Punjabi identity. Coventry, Verenigde Koninkryk: Association for Punjab Studies (UK). ISBN 978-1-874699-05-7. {{cite book}}: |first= has generic name (hulp)
  28. ↑ (en) Thandi, edited by Pritam Singh, Shinder Singh (1999). Punjabi identity in a global context. Nieu-Delhi: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-564864-5. {{cite book}}: |first= has generic name (hulp)AS1-onderhoud: meer as een naam (link)
  29. ↑ (en) Singh, Prtiam (2012). "Globalisation and Punjabi Identity: Resistance, Relocation and Reinvention (Yet Again!)" (PDF). Journal of Punjab Studies. 19 (2): 153–72. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 24 Januarie 2016. Besoek op 3 Augustus 2019.
  30. ↑ (en) "Languages : Indo-European Family". Krysstal.com. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 8 Februarie 2020. Besoek op 12 Julie 2013.
  31. ↑ (en) Albert V., Carron; Lawrence R. Brawley (Desember 2012). "Cohesion: Conceptual and Measurement Issues". Small Group Research. 43 (6). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 3 Mei 2020. Besoek op 3 Augustus 2019.
  32. ↑ (en) "International Conference on Social Cohesion and Development". OESO. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 17 September 2019. Besoek op 3 Augustus 2019.
  33. ↑ (en) Mukherjee, Protap; Lopamudra Ray Saraswati (20 Januarie 2011). "Levels and Patterns of Social Cohesion and Its Relationship with Development in India: A Woman's Perspective Approach" (PDF). Ph.D. Scholars, Centre for the Study of Regional Development School of Social Sciences Jawaharlal Nehru University New Delhi – 110 067, India.
  34. ↑ (en) Thandi, edited and introduced by Pritam Singh and Shinder S. (1996). Globalisation and the region : explorations in Punjabi identity. Coventry, Verenigde Koninkryk: Association for Punjab Studies (UK). ISBN 978-1-874699-05-7. {{cite book}}: |first= has generic name (hulp)
  35. ↑ (en) Gupta, S.K. (1985). The Scheduled Castes in Modern Indian Politics: Their Emergence as a Political Context. Nieu-Delhi, Indië: Munshiram Manoharlal Publishers Pvt. Ltd. pp. 121–122.

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]
Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik vanuit die Engelse Wikipedia vertaal.
Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Punjabi%27s&oldid=2623042"