Psoriatiese artritis
|
|
Vrywaring: Die mediese inligting verskaf op Wikipedia dien slegs as 'n riglyn en dra geen waarborg van feitelike korrektheid nie. Enige vrae of klagtes oor u persoonlike gesondheid behoort na 'n dokter verwys te word. |
Psoriatiese artritis is 'n langtermyn inflammatoriese artritis wat by mense wat dikwels ook die outo-immuun siekte psoriase[Nota 1] het voorkom.[1][2]
Simptome
[wysig | wysig bron]Die klassieke kenmerk van psoriatiese artritis is swelling van die hele vingers en tone met 'n worsagtige voorkoms.[3] Dit gebeur dikwels in verband met veranderinge aan die naels soos klein gaatjies in die oppervlak van die naels, verdikking van die naels en die nael wat van die naelbed ontkoppel.[3] Gewoonlik word velveranderinge wat ooreenstem met psoriase (bv. rooi, skubberige en jeukerige vel) gevind voor die aanvang van psoriatiese artritis, maar psoriatiese artritis kan die uitslag voorafgaan by 15% van geaffekteerde individue.[3] Geaffekteerde gewrigte is oor die algemeen rooi of warm om aan te raak.[4]
Pyn kan in die laerug area van die heiligbeen voorkom as gevolg van onder meer spondilitis,[Nota 2] wat in 40% van die gevalle teenwoordig is. Pyn kan in en om die voete en enkels voorkom, veral entesitis[Nota 3] in die Achillespees of plantar fasciitis in die voetsool.[4]
Oorsake
[wysig | wysig bron]Genetika is vermoedelik by die ontwikkeling van psoriatiese artritis sterk betrokke. Daar word vermoed dat obesiteit en sekere vorme van psoriase die risiko daarvan verhoog.[3]
Epidemiologie
[wysig | wysig bron]Psoriatiese artritis raak tot 30% van mense met psoriase en kom by beide kinders en volwassenes voor. Ongeveer 40-50% van individue met psoriatiese artritis het die HLA-B27 genotipe.[Nota 4] Die toestand is minder algemeen by mense van Asiatiese of Afrika-afkoms en raak mans en vroue ewe veel.[3]
Kyk ook
[wysig | wysig bron]- Leflunomied - behandeling vir psoriatiese artritis
Aantekeninge
[wysig | wysig bron]- ↑ Psoriase is 'n langdurige, nie-aansteeklike outo-immuun siekte wat gekenmerk word deur verhoogde areas van abnormale vel.
- ↑ Spondilitis is 'n ontsteking van die werwels.
- ↑ Entesitis is ontsteking van die plekke waar senings of ligamente aan die been heg.
- ↑ HLA-B27: Menslike leukosietantigeen-B27 is 'n klas I oppervlakantigeen wat deur die B-lokus in die hoofhistoversoenbaarheidskompleks op chromosoom 6 gekodeer word en antigeniese peptiede aan T-selle bied.
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ Freedberg, Irwin M.; Fitzpatrick, Thomas B. (2003). Fitzpatrick's dermatology in general medicine (in Engels) (6th uitg.). New York: McGraw-Hill. pp. 427–436. ISBN 978-0-07-138076-8.
- ↑ James, William; Berger, Timothy; Elston, Dirk (2005). Andrews' Diseases of the Skin: Clinical Dermatology (in Engels) (10de uitg.). Saunders. p. 194. ISBN 978-0-7216-2921-6.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Ritchlin, CT; Colbert, RA; Gladman, DD (Maart 2017). "Psoriatic Arthritis". New England Journal of Medicine (Review) (in Engels). 376 (10): 957–70. doi:10.1056/NEJMra1505557. PMID 28273019. S2CID 43867408.
- ↑ 4,0 4,1 Amherd-Hoekstra A, Näher H, Lorenz HM, Enk AH (Mei 2010). "Psoriatic arthritis: a review". Journal of the German Society of Dermatology (in Engels). 8 (5): 332–9. doi:10.1111/j.1610-0387.2009.07334.x. PMID 20015187. S2CID 25484225.
