Okkerneut
| Okkerneut | |
|---|---|
| |
| |
| Okkerneute | |
| Wetenskaplike klassifikasie | |
| Koninkryk: | |
| Divisie: | |
| Klas: | |
| Orde: | |
| Familie: | |
| Genus: | |
| Spesie: | J. regia
|
| Binomiale naam | |
| Juglans regia | |
'n Okkerneut is die eetbare saad van enige boom van die genus Juglans, maar veral van die egte okkerneut, Juglans regia. Gebreekte neutvrug van die Oostelike swartokkerneut Juglans nigra is ook in kleinmaat in die handel beskikbaar, soos tewens voedsel wat uit die neutvrug van die botterneut Juglans cinerea berei word.
Okkerneutsade bevat 'n hoë konsentrasie voedingstowwe, veral proteïene en noodsaaklike vetsure. Okkerneute, soos ander boomneute, moet behandel en sorgsaam gestoor word. Gebrekkige berging stel okkerneute bloot aan insek- en swambesmettings, waar laasgenoemde aflatoksien vrystel - 'n potente karsinogeen. 'n Swambesmette okkerneutbesending behoort nie ondersoek en dan benut te word nie; die volle besending is ongeskik vir verbruik.[1]
Okkerneute is die geronde, enkelsadige steenvrugte van 'n okkerneutboom. Die okkerneutvrug word omhul deur 'n groen, leeragtige, vlesige huls. Die huls is oneetbaar. Na die vrugoes sal die verwydering van die huls die geplooide okkerneutdop blootstel, wat uit twee helftes bestaan. Hierdie dop is hard en omvat die vrugkern, wat ook uit twee helftes bestaan wat deur 'n partisie van mekaar geskei word. Die saadkerne - algemeen beskikbaar as dopokkerneute - is gehul in 'n bruin saadmantel wat antioksidante bevat. Die antioksidante beskerm die olieryke saad teen atmosferiese suurstof en gevolglike bederf.[1]
Die twee soorte wat mees algemeen vir hul sade verbou word is die egte okkerneut en swartokkerneut. Die egte okkerneut (J. regia) het sy ontstaan in Persië, en die swartokkerneut (J. nigra) is inheems aan oostelike Noord-Amerika. Die swartokkerneut is ryk gegeurd, maar weens die harde dop en morsige onthulsingsproses is dit nie van groot kommersiële waarde in neutverbouing nie. Die handelsvariëteite is byna almal kruisings van die egte okkerneut.[2]
Ander spesies sluit in J. californica, die Kaliforniese swartokkerneut (dikwels aangewend as 'n onderstam vir kommersiële verbouing van J. regia), J. cinerea (botterneute), en J. major, die Arizona-okkerneut.
Okkerneute bring hul loof laat voort, tipies nie voor die latere helfte van die lenteseisoen nie. Hulle stel ook chemikalië in die grond vry wat mededingende plantegroei belemmer. Gevolglik moet blom- of groentetuine nie te naby aan hierdie bome aangelê word nie.
Die huls van 'n okkerneut bevat 'n sap wat geredelik enigiets bevlek waarmee dit in aanraking kom. Dit is al as 'n kleurstof vir tekstielware aangewend.
Die boom
[wysig | wysig bron]Die wilde okkerneutboom bereik 'n hoogte van tussen 30 en 45 meter, maar onder verbouing is die boom baie kleiner, en in Suid-Afrika word okkerneutbome selde hoër as 20 meter. Die boom het 'n dowwe groen bas, wat by die jong boom glad is. Met die jare kry die bas egter groewe, en dit neem toe hoe ouer die boom word. Die boom word oorsee nie slegs om sy diensbaarheid (vrugte en bout) aangeplant nie, maar ook as sierboom.
Die okkerneutboom verlang 'n gematigde klimaat; dit groei in Europa tot op ʼn hoogte van 900 -1 200 meter bo seevlak en in Suid-China tot op 'n hoogte van 2 400 meter bo seevlak. Dit groei die beste in baie diep, goed gedreineerde grond. Okkerneutbome word voortgeplant deur saad, en ook deur enting, wanneer ʼn sekere kultivar verkies word. 'n Boom wat van saad gekweek word, sal gewoonlik nie voor die ouderdom van ongeveer tien jaar neute dra nie. Geënte bome sal op twee tot driejarige ouderdom begin dra.
Die blare
[wysig | wysig bron]dat hulle uit 'n ongelyke getal (5-9) afsonderlike blaartjies bestaan. Hierdie blare is groot, glad en ovaalvormig, en die rande is ononderbroke, dit wil sê nie getand nie. As hulle fyngedruk word, het die blare 'n taamlike skerp, aangename geur.
Die blomme
[wysig | wysig bron]Hoewel die okkerneutboom se blomme eenslagtig is, is hulle ook eenhuisig, dit wil sê die manlike en die vroulike blomme is apart, maar kom wel aan dieselfde boom voor. Die blomme is klein en groen; sodat 'n mens in die laat lente skaars opmerk dat die boom blom. Die stuifmeel word deur die wind gedra, sodat dit onnodig is om insekte met opvallende of welriekende blomme te lok.
Die vrug
[wysig | wysig bron]Die okkerneut is ‘n egte neutvrug. Die vlesige buitedeel wat afval wanneer dit ryp is, bestaan uit weefsel wat van die blombodem afkomstig is en kom ooreen met die vlesige deel om die kern van die appel; die dop van die neut is die hardgeworde perikarp. Binne-in is die saad. Ons eet die vlesige buitedeel van 'n appel, maar by die okkerneut eet ons die saad.
Bronne
[wysig | wysig bron]- KENNIS, 1980, ISBN 0798108258, volume 3, bl. 474, 475
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ 1,0 1,1 "Walnut; Agriculture - Vervoer-inligtingsdiens". Vereniging vir Duitse Versekering. 2010.
- ↑ "Commodity Profile: English Walnuts" (PDF). AgMRC, Universiteit van Kalifornië. 2006.