Gaan na inhoud

Mikhail Baryshnikov

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Mikhail Baryshnikov
Baryshnikov in 2014.
Gebore
Michail Nikolajewitsj Barisjnikof

28 Januarie 1948 (1948-01-28) (76 jaar oud)
Riga, Lettiese SSR, Sowjetunie
NasionaliteitSowjetunie (1948–'74), Kanada (1974–'86), VSA (1986–tans)
BeroepDanser, akteur

Mikhail Nikolayevich Baryshnikov (Russies: Михаи́л Никола́евич Бары́шников; gebore op 28 Januarie 1948)[1] is ’n Russiese balletdanser, choreograaf en akteur wat die Sowjetunie verlaat en hom in Amerika gevestig het.[2][3] Hy word dikwels saam met Vaslav Nijinsky en Rudolf Nureyev genoem as een van die grootste balletdansers in die geskiedenis.

Ná ’n belowende loopbaan in die Kirof-balletgeselskap in Leningrad (nou Sint Petersburg) het hy in 1974 na Kanada oorgeloop vir meer Westerse dansgeleenthede. Nadat hy vryskut gedans het, het hy by die New Yorkse Balletgeselskap aangesluit as ’n hoofdanser. Hy was daarna by die American Ballet Theatre, waar hy later die artistieke direkteur geword het.

Baryshnikov het veral moderne danse bevorder en talle werke, insluitende sy eie, aangebied. Sy sukses as akteur op die verhoog en televisie en in rolprente het gehelp dat hy waarskynlik die mees herkende moderne balletdanser is. In 1977 het hy ’n Oscar- en Golden Globe-benoeming gekry vir sy rol as Yuri Kopeikine in die rolprent The Turning Point. Hy het ook ’n aansienlike rol gehad in die laaste seisoen van die TV-reeks Sex and the City.

Lewe en loopbaan

[wysig | wysig bron]

Baryshnikov is gebore in Riga, Letland, wat toe as die Lettiese Sosialistiese Sowjetrepubliek deel van die Sowjetunie was.[4] Sy ouers was Russe: Nikolai Barisjnikof, ’n ingenieur, en Aleksandra (gebore Kiseljowa), ’n rokmaker. Baryshnikov het sy balletstudies in 1960 in Riga begin toe hy 11 jaar oud was. In 1964 het hy in Leningrad begin skoolgaan. Hy het gou die topprys in die junior afdeling van die Varna Internasionale Balletkompetisie gewen. Hy het in 1967 by die Marijinski-teater se Kirof-balletgeselskap aangesluit.

Baryshnikov in 1984.

Verskeie Russiese choreograwe het sy talent en sterk verhoogpersoonlikheid raakgesien en vir hom ballet gechoreografeer. Hy het veral in Giselle uitgeblink.[5] Terwyl hy nog in die Sowjetunie was, het die New York Times se resensent Clive Barnes hom genoem "die mees perfekte danser wat ek nog gesien het".

Op 29 Junie 1974, terwyl hy saam met Kirof-ballet in Kanada op toer was, het hy na die Weste oorgeloop en in Toronto om politieke asiel aansoek gedoen. Sy eerste TV-optrede daarna was in La Sylphide vir die Kanadese Nasionale Balletgeselskap. Hy het van daar na die VSA verhuis.[6]

Van 1974 tot 1978 was hy ’n hoofdanser by die American Ballet Theatre (ABT). Hy het ook vir die New York City Ballet gedans en as ’n gereelde gaskunstenaar vir die Royal Ballet. Verder het hy met ballet en moderne danse deur die wêreld getoer. Verskeie rolle is spesifiek vir hom geskep, soos Opus 19: The Dreamer (1979) deur Jerome Robbins, Rhapsody (1980) deur Frederick Ashton en Other Dances deur Jerome Robbins.

Hy het in 1984 na ABT teruggekeer as danser en artistieke direkteur, ’n pos wat hy 10 jaar lank beklee het. Op 3 Julie 1986 het hy ’n burger van die VSA geword.[3] Van 1990 tot 2002 was Baryshnikov artistieke direkteur van die White Oak-dansprojek, ’n toergeselskap wat hy saam met die choreograaf Mark Morris gestig het. In 2003 het hy die Prix Benois de la Danse vir sy lewenslange bydrae ontvang. In 2005 het hy die Baryshnikov-kunssentrum in New York van stapel gestuur. In 2012 het hy die Vilcek-prys ontvang.[7]

Dans

[wysig | wysig bron]

Baryshnikov se talent was van jongs af duidelik, maar die Sowjet-stelsel waarin hy grootgeword het, was nie geskik vir die ontwikkeling daarvan nie. Hy was korter as die meeste ander dansers en kon nie oor ’n ballerina en pointe uittroon nie; daarom het hy sekondêre rolle gedans. Nog meer frustrerend was dat Sowjet-dans gehou het by 19de-eeuse tradisies. Min is gedink van kreatiewe choreograwe in die Weste, wie se werk Baryshnikov soms op toer en in rolprente gesien het. Sy hoofdoel toe hy die Sowjetunie verlaat, was om met hierdie innoveerders saam te werk; in die eerste twee jaar daarna het hy vir nie minder nie as 13 verskillende choreograwe gewerk.

In 1978 het hy sy vryskutwerk gelos en vir 18 maande aangesluit by die New York City Ballet, met die legendariese George Balanchine aan die hoof. "Mr. B," soos hy bekend was, het selde gaskunstenaars verwelkom en het geweier om saam met Nureyev en Natalia Makarova te werk; Baryshnikov se besluit om sy volle aandag aan die New Yorkse geselskap te wy het die danswêreld verstom. Balanchine het nooit vir hom ’n nuwe werk gechoreografeer nie, maar wel die jong danser in sy kenmerkende styl afgerig, en Baryshnikov het uitgeblink onder hom.[8][9] In 1980 het hy artistieke direkteur van die American Ballet Theatre geword. In 1989 het hy die geselskap verlaat.

Nuwe dansstyle het hom bly fassineer. Soos hy gesê het: "Dit maak nie saak hoe hoog jy jou been oplig nie. Die tegniek gaan oor deursigtigheid, eenvoud en ’n ywerige poging.”[10] Die White Oak-projek is gestig om oorspronklike werk vir ouer dansers te skep.

Baryshnikov het in 1999 ’n genoot van die American Academy of Arts and Sciences geword.[11] In 2000 het hy die National Medal of Arts ontvang.[12] Hy het drie eregrade ontvang: van die Universiteit van New York (11 Mei 2006), die Shenandoah-konservatorium van die Shenandoah-universiteit (28 September 2007) en die Montclair-staatsuniversiteit (23 Mei 2008).

In 2006 het hy saam met Hell's Kitchen Dance deur Amerika en Spanje getoer, wat deur die Baryshnikov-kunssentrum geborg is. In Augustus 2007 het hy in Stockholm, Swede, opgetree. Hy het ook drie keer in Israel gedans: in 1996, 2010 en 2011. In 2011 het hy in ’n onderhoud met die koerant Haaretz gesê hy is teen artistieke boikots van Israel en dat die geesdrif van Israeliese moderne dans ongelooflik is.[13]

Rolprent en TV

[wysig | wysig bron]
Saam met Liza Minnelli in Baryshnikov on Broadway, 1980.

Baryshnikov het sy Amerikaanse televisiedebuut in 1976 gemaak, in die program In Performance Live from Wolf Trap National Park for the Performing Arts. In 1977 is die hoog aangeskrewe American Ballet Theatre-produksie van Tsjaikofski se klassieke ballet Die Neutkraker op TV vertoon, en dit is vandag steeds in die VSA die gewildste TV-produksie van dié ballet en die een wat die meeste uitgesaai word. Benewens Baryshnikov is verskeie bekende Amerikaanse dansers daarin te sien. Dit is ook vir ’n Emmy benoem en op DVD uitgereik.[14]

Baryshnikov het ook in twee spesiale TV-programme gedans wat Emmys gewen het: op musiek van Broadway en Hollywood onderskeidelik.

Kort nadat hy in Amerika aangekom het, het hy in sy eerste rolprent gespeel. Hy was die karakter Yuri Kopeikine, ’n beroemde Russiese hartebreker-balletdanser, in The Turning Point (1977). Hy is daarvoor vir ’n Oscar en Golden Globe benoem. Hy het ook saam met Gregory Hines en Isabella Rossellini gespeel in die 1985-prent White Nights. In die laaste seisoen van die TV-reeks Sex and the City het hy die rol vertolk van ’n Russiese kunstenaar, Aleksandr Petrovsky, wat na Carrie Bradshaw vry en haar na Parys neem. In 1991 het hy saam met Gene Hackman in Company Business verskyn.

As deel van sy belangstelling in moderne dans het Baryshnikov in 2015 in ’n TV-advertensie vir die klere-ontwerper Rag-and-Bones opgetree saam met die straatdans-kunstenaar Lil Buck. Albei het danse uitgevoer.[15]

Verhoog

[wysig | wysig bron]

In April 2012 was Baryshnikov in ’n toneelstuk met Dmitry Krymov as regisseur met die titel In Paris. Hy was ook in die teaterverwerking van Anton Tsjechof se Man in a Case.[16]

Gesinslewe

[wysig | wysig bron]

Baryshnikov het ’n dogter Aleksandra Baryshnikova (gebore 1981) uit sy verhouding met die aktrise Jessica Lange. Toe hulle ontmoet het, kon Baryshnikov nie goed Engels praat nie en hulle het in Frans gekommunikeer.[17]

Hy is tans al lank in ’n verhouding met die voormalige ballerina Lisa Rinehart. Hulle het drie kinders: Peter (gebore 1989), Anna (1992) en Sofia (1994). In ’n onderhoud met Larry King het hy gesê hy glo nie in die huwelik nie, want die commitment van twee mense teenoor mekaar het niks met ’n wettige huwelik te doen nie. Hy is ook nie godsdienstig nie en dit sal dus vir hom niks beteken om voor die kansel te gaan staan nie.[18]

Op 25 Februarie 2012 verwys hy egter in ’n onderhoud op sy 64ste verjaarsdag met The Wall Street Journal verskeie kere na sy "vrou". Hulle is in 2006 wettig getroud.

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. ↑ Sterling, Mary E. (1998). The Seventies. Teacher Created Resources. p. 43. ISBN 1-57690-029-0.
  2. ↑ HAT Taal-en-feitegids, Pearson, Desember 2013, ISBN 978-1-77578-243-8
  3. ↑ 3,0 3,1 "Biography Center". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 4 Maart 2016. Besoek op 27 Februarie 2016.
  4. ↑ Mikhail Baryshnikov (Russian-American dancer) – Britannica Online Encyclopedia. Britannica.com. Besoek op 14 September 2011.
  5. ↑ "Biography of Mikhail Baryshnikov". John F. Kennedy Center for the Performing Arts. Besoek op 29 Januarie 2008.
  6. ↑ Makarova, Natalia (12 November 1979). A Dance Autobiography. Alfred A. Knopf. p. 152. ISBN 0-394-50141-1.
  7. ↑ "Russian-born king of dance honored in US". RT English (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 17 November 2015. Besoek op 11 November 2015.
  8. ↑ Koegler, Horst (14 Oktober 1982). The Concise Oxford Dictionary of Ballet. Oxford University Press. ISBN 0-19-311330-9.
  9. ↑ Reynolds, Nancy (September 1977). Repertory in Review: 40 Years of New York City Ballet. Doubleday. ISBN 0-385-27100-X.
  10. ↑ Baryshnikov, Mikhail (12 Maart 1978). Baryshnikov at Work. Alfred A. Knopf. ISBN 0-394-73587-0.
  11. ↑ "Book of Members, 1780–2010: Chapter B" (PDF). American Academy of Arts and Sciences. Besoek op 20 Mei 2011.
  12. ↑ Lifetime Honors – National Medal of Arts Geargiveer 20 Januarie 2010 op Wayback Machine. Nea.gov. Besoek op 14 September 2011.
  13. ↑ Mikhail Baryshnikov dances his way to Tel Aviv, Haaretz
  14. ↑ Patrick, K. C. (2000). "Nutcrackers, Notcrackers And Joy To The World". Dance Magazine (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 19 Oktober 2015.
  15. ↑ http://www.elle.com/fashion/news/a26585/mikhail-baryshnikov-and-lil-buck-dance-for-rag-and-bone/
  16. ↑ "Baryshnikov To Hit Road With 'Man In A Case'" (in Engels). Hartford Courant. 11 Oktober 2013. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 16 Junie 2018. Besoek op 18 Oktober 2013.
  17. ↑ "Mikhail Baryshnikov bio" (in Engels). MSN. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 8 Januarie 2015. Besoek op 7 Januarie 2015.
  18. ↑ "CNN Larry King Weekend: Interview with Mikhail Baryshnikov" (in Engels). CNN. 5 Mei 2002. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Oktober 2019. Besoek op 28 Februarie 2016.

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]
Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Mikhail_Baryshnikov&oldid=2577716"