Lemoenduif
| Lemoenduif | |
|---|---|
| |
| By Gaborone-wildtuin, Botswana | |
| Wetenskaplike klassifikasie | |
| Domein: | |
| Koninkryk: | |
| Filum: | |
| Klas: | |
| Orde: | |
| Familie: | |
| Genus: | Spilopelia (sien teks)
|
| Spesie: | S. senegalensis
|
| Binomiale naam | |
| Spilopelia senegalensis (Linnaeus, 1766)
| |
| Subspesies | |
| |
| Sinonieme | |
|
Streptopelia senegalensis (sien teks) | |
Die lemoenduif[2][3] of rooiborsduif (Spilopelia senegalensis, lengte: 22–24 cm) is 'n duif inheems aan Afrika, die Midde-Ooste en Suid-Asië. Sedert hulle in 1898 uit die Perth-dieretuin ontsnap het, is hulle ook in die weste van Australië gevestig.[4] Daar is slegs twee spesies in die genus, maar hulle is naverwant aan die tortels, genus Streptopelia. Hulle is nie bang vir mense nie en word dikwels op stadsypaadjies, tuinpaadjies en in tuine aangetref. Die Engelse naam laughing dove kom van sy sagte borrelende roepnoot wat sou klink na iemand wat lag.[5] Lemoenduiwe is algemeen regdeur Suider-Afrika en is dikwels in groot getalle in stadsparke en op oop gebiede bymekaar. Soos die tortelduif bestaan sy vertoonvlug uit 'n byna vertikale opvlieg in die lug, en dan 'n afsweef met uitgestrekte vlerke en oopgespreide stert.
Voorkoms
[wysig | wysig bron]Die lemoenduif is een van die kleiner spesies in Suid-Afrika en kan uitgeken word aan sy gespikkelde kraag wat rondom die sykante van die nek en om die bors loop. Ander naverwante spesies (genus Streptopelia) het 'n swart kraag agter die nek, maar dié ontbreek by die lemoenduif. As die mannetjie wil hofmaak, vlieg hy steil die lug in en sweef dan stadig met die vlerke uitgestrek en die stert oopgesprei om die opsigtelike wit kante te vertoon.[5]
Algemeen
[wysig | wysig bron]Beskrywing: Hierdie spesie word van die groter tortelduif onderskei aan die afwesigheid van 'n swart agterkraag, aan die diagnostiese swart gespikkelde halssnoer oor sy kaneelkleurige bors, en aan die kaneelkleurige rug. In vlug is die kontras tussen die blou-grys voorvlerke en en kaneelkleurige rug opvallend en die wit punt en en kante van die stert duidelik sigbaar. Wyfie is kleiner en ligkleuriger. Jong voël is valer as volwassene.
Habitat: Word in verskeidenheid habitats aangetref, maar vermy egte woestyn.
Status: Volop standvoël. Die algemeenste en bekenste duif in die streek wat ooral aangepas het by tuine en middestede.
Soortgelyke spesies: Tortelduif, Europese tortelduif.
Roep: Algemene roep is 'n onderskeidende stygende en dalende ‘ooo-koook-koook-kooo’.
Dieet: Hoofsaaklik saad en graan, maar ook insekte en slakke.
Broeigewoontes
[wysig | wysig bron]Plek: In 'n boom of struik, maar sal soms ook lysies in stede gebruik.
Nes: Lendelam stokkiesnes wat maklik uitmekaar val in erge winde of storms.
Seisoen: Enige maand van die jaar maar veral die droë seisoen.
Getal eiers: 2
Broeitydperk: 12-16 dae
Kuikenstaduim: Sowat 15 dae
In die tuin
[wysig | wysig bron]Habitat: Soek meestal in oop gebiede soos grasperke kos, dikwels in die geselskap van tortelduiwe en grootringduiwe. Lemoenduiwe word gewoonlik die slagoffer van die huiskat, wie se eienaars hulle juis lok om die risiko van ander tuinvoëls wat dalk gevang kan word, te verminder.
Kosvereistes: Dié duifies vreet meestal graan, maar sal ook broodkrummels, mieliepap en ander soortgelyke kos eet. Soos by alle duiwe, kan jy wedywering met ander voëls by die voertafel verminder deur graan op die grond te strooi. Hulle is ook lief vir mielies.
Nesmaak: Soos die tortelduif, maak die lemoenduif in 'n wye verskeidenheid bome en struike nes, met die voorkeur aan uitheemses in die Kaap en die inheemses verder noord. Neste is tussen twee en vyf meter bo die grond.
Ander name
[wysig | wysig bron]Ander name vir die spesie sluit in kleinblouduif, lagduif(ie) en olieduifie in Afrikaans,[6] Senegaltaube (Duits), laughing dove, Senegal turtledove,[4] palm (turtle)dove en little brown dove[7] (Engels), Katere of Hamanku (Kwangali), Njiva (Shona), leEvakoko[2] of leEbana-khoroane (Sotho), Gugurhwana (Tsonga), lePhôi of Tsôkwane (Tswana), uNonkenke,[2] iCelekwane of uVelemaxhoseni (Xhosa) en uKhonzane (Zoeloe).[3]
Galery
[wysig | wysig bron]-
Eier van Spilopelia senegalensis by die Muséum de Toulouse -
'n Lemoenduif sonbaai met 'n uitgestrekte vlerk en gespreide stert in Benin, Wes-Afrika -
'n Mannetjie roep met geslote snawel en opgebolde keel te Kriel, Mpumalanga -
Water word op tipiese duifmanier opgesuig by 'n watergat te Mapungubwe- Nasionale Park
Sien ook
[wysig | wysig bron]- Alfabetiese lys van Suid-Afrikaanse voëls
- Lys van Suid-Afrikaanse voëls (Groepeer)
- Lys van Suider-Afrikaanse voëls volgens wetenskaplike name
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ BirdLife International (2009) Stigmatopelia senegalensis In: IUBN 2009. IUBN Rooi Lys van Bedreigde Spesies. Weergawe 2009.2. www.iucnredlist.org Verkry op 4 Februarie 2010.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Prozesky, O.P.M.; Findlay, Dick (1974). Veldgids – Voëls van Suider-Afrika (1ste uitg.). Johannesburg: Perskor Uitgewery. p. 154. ISBN 0-628-00266-1.
- ↑ 3,0 3,1 Maclean, Gordon Lindsay; Newman, Kenneth; Lockwood, Geoff (1984). Roberts birds of South Africa (5de uitg.). Kaapstad: John Voelcker Bird Book Fund. p. 308. ISBN 0-620-07681X.
- ↑ 4,0 4,1 Dove spreading love over WA. 7 Junie 2013, WAToday-webblad
- ↑ 5,0 5,1 Die Suid-Afrikaanse voëlgids (4de uitgawe), John Sinclair, John Mendelsohn, 1987. p.14
- ↑ Baumbach, E.J.M. (20 Januarie 2006). Versameling van Afrikaanse Streeksvoëlname. Pretoria: (self). p. 60.
- ↑ Hockey, P.A.R. (1994). Sasol Birds of Southern Africa - Checklist and Alternative Names. Kaapstad: Struik. p. 51. ISBN 1-86825-631-6.