H.H. Joubert

H.H. Joubert.

H.H. Joubert (*16 Januarie 1874, Murraysburg –†27 April 1944, Middelburg) was ’n Afrikaanse digter wat deel was van die Tweede Afrikaanse Taalbeweging.

Lewe en werk

Henry Hartzenberg Joubert is op 16 Januarie 1874 in die Sneeuberge in die distrik Murraysburg in die Kaapkolonie gebore. Hy gaan skool op Murraysburg, waar hy matrikuleer, en gee dan onderwys in die distrik Beaufort-Wes. Ná die Anglo-Boereoorlog lê hy sy prokureurs- en notariseksamen af en werk in Pretoria vir die regsfirma Rooth en Wessels. In 1905 verhuis hy na Middelburg, Tvl., waar hy sy eie regspraktyk open en ook as advokaat optree. Hy is aktief in die kultuurlewe van die dorp en die munisipale politiek en word vier kere (1920–1924) verkies tot burgemeester. In 1907 is hy getroud met Martha Hendrina Francina Marais en die egpaar het ’n seun, Pierre. Hy is op 27 April 1944 op Middelburg oorlede.

Skryfwerk

Van sy dertiende jaar af skryf hy toneelstukkies in Engels wat die kinders saans vir die ouers se vermaak op die plaas opvoer. Op skool dig hy in Engels (onder andere Cronjé, the Hero) en begin eers Afrikaans skryf na die verskyning van Jan F.E. Celliers se Die vlakte.

Sy liefde vir die gebruik van kunsmatig-gevormde en mooiklinkende maar niksseggende woorde is ’n leeshindernis en maak sy gedigte soms lomp en haas onverstaanbaar, met die gevolg dat sy digkuns as oudmodies aandoen en spoedig in die vergetelheid versink. Die bundel Verse oor Piet Retief word geïnspireer deur Gustav Preller se boek oor Piet Retief en ’n kennis van die geskiedkundige feite soos deur Preller uiteengesit is noodsaaklik vir begrip van die opeenvolging van gedigte. Joubert volg die volgorde in Preller se boek nougeset na en dig na aanleiding van Preller se beskrywings van die natuur en emosies. Wanneer die geskrifte naas mekaar gelê word, is dit egter Preller se werk wat sterker is in beelding en uitdrukkingsvermoë as Joubert se omdigting daarvan.

Dageraad en sonneskijn bevat grootliks natuurverse in oordrewe beelde en taal.

Sy gedig Blomme word opgeneem in Gerrit Komrij se bloemlesing Die Afrikaanse poësie in ’n duisend en enkele gedigte en Die water in die voor en Dageraad word opgeneem in D.F. Malherbe se Afrikaanse letterkunde.

Die manuskrip van die ongepubliseerde digbundel Prag word in 1928 ingestuur om vir toekenning van die Hertzogprys in aanmerking te kom. Joubert publiseer ook enkele gedigte in publikasies soos Jaarboek van die Afrikaanse Skrywerskring. ’n Handgeskrewe manuskrip met ongepubliseerde gedigte van hom wat uit 1917 dateer, word in die biblioteek van die Universiteit van die Witwatersrand bewaar.

 Publikasies

Werke wat uit sypen verskyn sluit in:

Jaar	Publikasies
1911	Verse oor Piet Retief
1918	Dageraad en sonneskijn en andere gedigte

Bronnelys

Boeke

• Dekker, G. Afrikaanse Literatuurgeskiedenis. Nasou Beperk, Kaapstad. Elfde druk, 1970.
• Kannemeyer, J.C. Geskiedenis van die Afrikaanse literatuur 1. Academica. Pretoria en Kaapstad. Tweede druk, 1984.
• Nienaber, P.J. Die Hertzogprys Vyftig Jaar. Nasionale Boekhandel Kaapstad. Eerste uitgawe, 1965.
• Nienaber, P.J. Hier is ons skrywers! Afrikaanse Pers-Boekhandel. Johannesburg. Eerste uitgawe, 1949.
• Nienaber, P.J,; Senekal, J.H en Bothma, T.C. Mylpale in die geskiedenis van die Afrikaanse letterkunde. Afrikaanse Pers-Boekhandel. Tweede hersiene uitgawe, 1963.
• Nienaber, P.J. et al. Perspektief en Profiel. Afrikaanse Pers-Boekhandel. Johannesburg. Derde hersiene uitgawe, 1969.
• Pienaar, E.C. Taal en poësie van die Tweede Afrikaanse Taalbeweging. Nasionale Pers Beperk Kaapstad, Stellenbosch en Bloemfontein. Vierde vermeerderde druk, 1931.

Tydskrifte en koerante

• Anoniem. Mnr. H.H. Joubert. Die Transvaler, 17 Junie 1944.

Ongepubliseerde dokumente

• Nasionale Afrikaanse Letterkundige Museum en Navorsingsentrum (NALN) Bloemfontein. Joubert, Henry Hartzenberg – Biografie.