Bomwerper
'n Bomwerper is 'n militêre vliegtuig wat gebruik word om teikens op die grond aan te val. Bomwerpers word ontwerp om die grootste moontlike bomvrag oor die grootste moontlike reikafstand te dra, en dan oor die teiken los te laat. Bomwerpers vlieg dikwels laag oor die grond om vyandelike radar te ontduik. Sodra die bomwerper al sy bomme laat val het, kan dit na die basis terugkeer om herlaai te word.
Ontwikkeling
[wysig | wysig bron]Die eerste bombardering vanuit 'n vliegtuig vind in 1911 tydens 'n Italiaanse aanval op die Ottomaanse Ryk plaas.[1] Bomme is aanvanklik sommer met die hand uit die vliegtuig gegooi. Lugskepe is ook destyds ingespan om bomme oor die vyand te reën.
Die eerste doelgemaakte bomwerpers is tydens die Eerste Wêreldoorlog gebou. Hulle kon nie baie vinnig vlieg nie. As gevolg hiervan was hulle aan grondvuur blootgestel en kon hulle maklik deur vyandelike vegvliegtuie afgeskiet word. Om hiervoor te vergoed, is bomwerpers met masjiengewere toegerus en/of deur "vriendelike" vegvliegtuie vergesel.
Teen die Tweede Wêreldoorlog is strategiese bomaanvalle algemeen gebruik. Bomwerpers is deur groot spanne, soms soveel as 12 mense, beman. Gewoonlik het 'n bomwerper 'n vlieënier, 'n mede-vlieënier (navigator), 'n bombadier, asook verskeie artilleriste gehad om die masjiengewere te beman. Daar was etlike bomaanvalle wat uit meer as 1000 bomwerpers bestaan het. As voorbeeld is Dresden in Duitsland op 13 Februarie 1945 met meer as 'n 1000 bomwerpers aangeval.
Moderner bomwerpers word deur slegs een of twee persone beman. Die res van die werk is deur rekenaars oorgeneem. Dit is ook nie meer nodig om soveel masjiengewere te dra nie, omdat hulle aansienlik vinniger is.
Gedurende die Koue Oorlog is bomwerpers gebou wat supersonies kon vlieg, om kernbomme te laat val, en vinnig genoeg van die ontploffing te ontsnap. Die soort bomwerpers is egter nooit gebruik nie.
Die nuutste gier is om onbemande vliegtuie vir strategiese bomaanvalle in te span.
Klassifikasie
[wysig | wysig bron]Strategiese bomwerpers word gebruik om teikens op groot afstand aan te val, soos basisse met voorraad, brûe, fabrieke en skeepswerwe. Voorbeelde van sulke vliegtuie: Short Stirling, Avro Lancaster, Boeing B-17 Flying Fortress, Boeing B-52 Stratofortress, Northrop Grumman B-2 Spirit, Rockwell B-1 Lancer, Toepolef Tu-16 en Toepolef Tu-160.
Taktiese bomwerpers word vir die ondersteuning van grondtroepe op die slagveld ingespan. Dit word gebruik om taktiese teikens aan te val, soos tenks, konsentrasies troepe, brûe, stasies, ens. Voorbeelde van sulke vliegtuie: Soechoi Su-25, Heinkel He 111, Fairey Battle, Junkers Ju 87 (Stuka), Henschel Hs 129, Iljoesjin Il-2, A-10 Warthog en Heinkel He 177. Bomme en torpedo's kan teen skepe gebruik word. Vuurpyle is in die Tweede Wêreldoorlog ontwikkel, wat sedertdien verder tot geleide wapens ontwikkel het.
Aanvalsvliegtuie (vegter-bommers) het 'n meervoudige rol. Hulle kan vir luggevegte, asook taktiese aanvalle teen teikens ingespan word. Voorbeelde van sulke vliegtuie: McDonnell Douglas F/A-18 Hornet, Panavia Tornado en die Hawker Typhoon.
Die Yokosuka MXY7 Ohka was 'n vlieënde bom wat 'n vlieënier benodig het.
Die toekoms van die bomwerper
[wysig | wysig bron]Tans is die VSA en Rusland betrokke by die ontwikkeling van plaasvervangers vir hul verouderende bomwerpers, die Amerikaanse Lugmag met die Northrop Grumman B-21 Raider en die Russiese Lugmag met die PAK DA. In 'n Amerikaanse Lugmag-verslag van 1999 word gevra dat die huidige Amerikaanse bomwerpers in diens moet bly tot die laat 2030's en vroeg 2040's, en die B-21 sal na verwagting in die 2020's ontplooi word.[2][3] Die Amerikaners oorweeg ook 'n ander bomwerper vir 2037. Die B-21 sal antwoorde moet bied op die vyfde generasie verdedigingstelsels (soos SA-21 Growlers, bistatiese radar en aktiewe elektroniesgeskandeerde saamgestelde radar). Dit is ook gekies om in staat te wees om teen groeiende supermoondhede en ander lande met 'n semi-gevorderde militêre vermoë te dien. Laastens moet dit langtermynlugsteun vir gebiede met 'n lae bedreigingsvlak (Irak, Afghanistan) bied. Dit word genoem in die voorsiening van lugsteun vir die wêreldwye oorlog teen terrorisme. Die B-21 sal dus in staat moet wees om vir lang periodes op dieselfde plek te opereer.[4]
Sien ook
[wysig | wysig bron]Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ "argiefkopie". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 20 November 2010. Besoek op 24 Januarie 2017.
- ↑ Tirpak, John A. "The Bomber Roadmap" Geargiveer 29 Februarie 2016 op Wayback Machine. Air Force Magazine, June 1999. Retrieved 30 Desember 2015 (PDF version Geargiveer 4 Maart 2016 op Wayback Machine)
- ↑ Shalal, Andrea (26 Februarie 2016). "New Northrop bomber to be designated B-21 -U.S. Air Force". yahoo.com (in Engels). Reuters. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 2 Januarie 2020. Besoek op 16 April 2017.
- ↑ "Persistence in 2018 bomber". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 5 September 2008. Besoek op 4 Junie 2009.
Eksterne skakels
[wysig | wysig bron]
Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Bomwerper.
Wikiwoordeboek het 'n inskrywing vir bomwerper.
