Benedetto Croce

Benedetto Croce
Gebore	(1866-02-25)25 Februarie 1866 Pescasseroli, Italië
Oorlede	20 November 1952 (op 86) Napels, Italië
Nasionaliteit	Italië
Vakgebied	Geskiedenis, estetika, politiek
Bekend vir	Liberisme, Kuns is uitdrukking
Beïnvloed deur	Giambattista Vico, Jean-Jacques Rousseau, Kant, Johann Gottlieb Fichte, Schelling, G. W. F. Hegel, Karl Marx, Antonio Labriola, Georges Sorel, Bertrando Spaventa, Giovanni Gentile
Invloed op	Giovanni Gentile, Antonio Gramsci, R. G. Collingwood, José Carlos Mariátegui, George Mosse

Benedetto Croce (Italiaans: [beneˈdetto ˈkroːtʃe]; Pescasseroli, 25 Februarie 1866 - Napels, 20 November 1952) was 'n Italiaanse filosoof, historikus, literatuurkritikus en politikus, wat 'n dominante rol speel in die kulturele en politieke lewe van sy tyd. Hy was tweemaal minister van onderwys, onder meer in die Italiaanse bevrydingsregering, en verdedig sy hele lewe lank 'n liberale politieke visie. As filosoof word hy as deel van die idealistiese tradisie gereken.

Lewe

Croce is gebore in Pescasseroli in die Abruzzen area en woon sedert 1886 in Napels. Hy studeer vir 'n kort tydperk aan die universiteit van Rome waar hy kennismaak met die filosofie van Johann Friedrich Herbart.

Croce was 'n oortuigde liberaal. Hy neem ook aktief in die politiek deel. In 1910 word hy senator en van 1920 tot 1921 was hy minister van Openbaare Onderwys in die laatste kabinet van Giovanni Giolitti. In 1943 was hy medestigter van die Liberale Party van Italië.

As 'n belangrike anti-fascistiese denker in Italië bly Croce tydens die periode van die fascistiese beheer en die Tweede Wêreldoorlog geïsoleerd. In La storia come pensiero e come azione (in die Engels vertaal as History as the Story of Liberty) uit 1938, skryf Croce in reaksie op die politieke situasie in die toenmalige Europa, dat die wilsaktiwiteite van die mens as 'n goue draad deur die geskiedenis loop. Die geskiedenis, as geskiedenis van die vryheid, is noodsaaklik liberaal van karakter volgend hom. Dit wil sê nie geslote maar oop en met 'n fokus op bewussyn en verantwoordelykheid. Die wilsvryheid is die noodsaaklike voorwaarde omdat die geskiedenis 'n etiese dimensie het, wat die rede is dat daar 'n etiese ideaal van menslikheid is.

Denke

Croce skryf nie minder as sestig boeke en hoofstukke in boeke oor uiteenlopende temas soos die geskiedenis, estetika, literêre kritiek, politiek, logika en filosofie. Sy magnum opus was die Filosofia come scienza dello spirito (1902-1915) wat uit vier dele bestaan. Die eerste deel daarvan gaan oor estetika (1902), die tweede oor logika (1909), die derde oor ekonomie en etiek (1908) en die vierde oor geskiedenis (1915). Sy filosofie is van die idealistiese tradisie, wat stel dat kennis van die wêreld nie opsigself bestaan nie, maar dat alles rondom ons kenbaar en gekonstrueerd is deur die menslike gees. Sy idealisme word veral beȉnvloed deur sy leermeester Bertrando Spaventa en Georg Wilhelm Friedrich Hegel. Verder is hy ook beȉnvloed deur die positivisme, die pragmatisme en die historisisme van Giambattista Vico. Ook bestudeer hy in sy jeug die marxisme.

Volgens Croce is daar twee vorme van kennis: enersyds is daar die intuïtiewe of estetiese kennis en andersyds die konseptuele of logiese kennis. Die estetiese kennis is volgens Croce gerig op die konkrete/ tasbare sintuiglike, terwyl die logiese kennis altyd betrekking het met die algemene en universele. Op die gebied van menslike handeling reflekteer dit in 'n onderskeid tussen vier soorte aktiviteite:

• Die estetiese aktiwiteit: teoreties en gerig op die tasbare.

• Die logiese aktiwiteit: teoreties en gerig op die algemene.

• Die ekonomiese aktiwiteit: prakties en gerig op die tasbare.

• Die morele aktiwiteit: prakties en gerig op die algemene.

Croce se leidende gedagte is dat die werklikheid histories is en dus voortdurend verander. Die dryfkrag vir die verandering is hierdie aktiwiteite van die mens. Die resultate van die filosofiese ondersoek na bogenoemde menslike aktiwiteite, verduidelik hy in die vier volumes wat hy die algemene titel gee van "wetenskap van die gees" (Filosofia dello Spirito). Een van die belangrikste gevolgtrekkings van die ondersoek was dat die verskillende basisaktiwiteite van die mens, die basisbegrippe lewer om die werklikheid, wat danksy die menselike aktiwiteit (wat altyd kreatief is en dus 'vry' is) ontstaan, te begryp. Met die gevolgtrekking onderskryf Croce die stelling van die agttiende-eeuse Napolitaanse filosoof Giambattista Vico wat in sy Scienza Nuova (Nuwe Wetenskap) stel dat die mens slegs kan ken wat die mens self geskep het.

Bronne

• "Benedetto Croce", Encyclopædia Britannica. Encyclopædia Britannica Online, Encyclopædia Britannica Inc., 2012.
• Bochenski, I.M. Geschiedenis der Hedendaagse Europese Wysbegeerte, MCMLII, Desclée de Brouwer, p. 91.
• Vertaal uit die Nederlandse Wikipedia artikel.

Eksterne skakels

• Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Benedetto Croce.