Lawrenti Beria

Lawrenti Pawlowitsj Beria (/ˈbɛriə/; Russies: Лавре́нтий Па́влович Бе́рия, IPA: [ˈbʲerʲiə]; Georgies: ლავრენტი პავლეს ძე ბერია, translit.: Lawrenti Pawles dze Beria, IPA: [bɛriɑ]; 29 Maart [O.S. 17 Maart] 1899 - 23 Desember 1953) was 'n Sowjet-politikus, maarskalk van die Sowjetunie en administrateur van staatsveiligheid, hoof van die Sowjet-sekuriteits- en geheime polisie-apparaat (NKVD) onder Josef Stalin tydens die Tweede Wêreldoorlog, en word bevorder tot adjunk-premier onder Stalin vanaf 1941. Hy is later amptelik by die Politburo in 1946.

Beria was die langste en invloedrykste van Stalin se geheime polisiehoofde, en het sy grootste invloed tydens en na die Tweede Wêreldoorlog uitgeoefen. Na die Sowjet-inval in Pole in 1939 was hy verantwoordelik vir die organisering van die bloedbad in Katyn. Terselfdertyd het hy groot dele van die Sowjetstaat geadministreer en opgetree as die de facto maarskalk van die Sowjetunie in bevel van die NKVD-veldeenhede wat verantwoordelik was vir versperringstroepe en Sowjet-parisan intelligensie- en sabotasie-operasies aan die Oostelike Front gedurende die Tweede Wêreldoorlog. Beria het die groot uitbreiding van die Gulag-arbeidskampe bestuur en was hoofsaaklik verantwoordelik vir toesig oor die geheime aanhoudingfasiliteite vir wetenskaplikes en ingenieurs, bekend as sharashkas.

Hy het die Yalta-konferensie saam met Stalin bygewoon, wat hom aan die Amerikaanse president Franklin D. Roosevelt voorgestel het as "ons Himmler". Na die oorlog organiseer hy die kommunistiese oorname van die staatsinstellings in Sentraal-Europa en Oos-Europa en politieke onderdrukkings in hierdie lande. Beria se kompromislose genadeloosheid in sy pligte en vaardigheid om resultate te lewer, het uitgeloop op sy sukses met die toesig oor die Sowjet-kernwapen-projek. Stalin het dit absolute prioriteit geniet en die projek is binne minder as vyf jaar voltooi.

Na die dood van Stalin in Maart 1953 word Lawrenti Beria die eerste adjunk-premier van die Sowjetunie en hoof van die Ministerie van Binnelandse Sake. In hierdie dubbele hoedanigheid het hy 'n trojka gevorm saam met Georgi Malenkof en Wjatsjeslaf Molotof wat die land vlugtig in die plek van Stalin gelei het. 'n Staatsgreep deur Nikita Chroesjtsjof in Junie 1953 met die hulp van die maarskalk van die Sowjetunie Georgi Zjoekof, het Beria van die mag verwyder, en hy is op 357 aanklagte van verkragting en hoogverraad gearresteer. Hy is ter dood veroordeel en is op 23 Desember 1953 deur Pavel Batitsky tereggestel.

Eksterne skakels

• Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Lawrenti Beria.