Four Freedoms Award

President Franklin Delano Roosevelt, een schilderieje uut 1947

De Four Freedoms Award (Vier Vrie'een Ongerscheiding) is een pries voo een persoôn die z'n eige op een biezondere wieze eit inezet voo het waerborgen van de vier vrieheên van de Amerikaonse president Franklin Delano Roosevelt. Roosevelt noemende bie z'n State of the Union van 6 jannewari 1941.

In principe worre jaerleks vuuf priezen uutereikt in ofwisselend Middelburg in Nederland en Hyde Park in New York City.

Geschiedenisse

De priezen wiere voo 't eêst uutereikt in 1982 ter gelegenheid van zowè de 'onderdste geboôrtedag van president Roosevelt as 't tweêonderdjaerig bestaen van diplomatieke betrekkingen tussen de Vereênigde Staeten en Nederland.

De Four Freedoms Awards verwieze nae de vier fundamentele vrieheên van de mens, zoas Roosevelt deze verwoordde in um z'n State of the Union van 6 jannawari 1941, deerom ok we de Four Freedoms-speech genoemd. Dit was nog voo de anval op Pearl Harbor, toe de Vereênigde Steaten bie de Twidde Wereldoôrlog wiere betrokke. Ie zei 't volgende: In the future days, which we seek to make secure, we look forward to a world founded upon four essential human freedoms. The first is freedom of speech and expression—everywhere in the world. The second is freedom of every person to worship God in his own way—everywhere in the world. The third is freedom from want—which, translated into world terms, means economic understandings which will secure to every nation a healthy peacetime life for its inhabitants—everywhere in the world. The fourth is freedom from fear—which, translated into world terms, means a world-wide reduction of armaments to such a point and in such a thorough fashion that no nation will be in a position to commit an act of physical aggression against any neighbor—anywhere in the world. That is no vision of a distant millennium. It is a definite basis for a kind of world attainable in our own time and generation. That kind of world is the very antithesis of the so-called new order of tyranny which the dictators seek to create with the crash of a bomb.

Uutreiking in Middelburg en Hyde Park, New York

Jaerleks worre de priezen ofwisselend uutereikt in Nederland en de Vereênigde Staeten. De personen an wie een pries wor toegekend worre laureaat genoemd.

In de even jaeren worre de priezen uutereikt deu de Roosevelt Stichting in Middelburg. De uutreiking van de pries ist eênige doel van de stichtieng. Twee aore instituten in de Zeêuwse oôdstad bin d'r mee verbonden: sins 1986 is dat het Roosevelt Study Center dat ongerzoek verricht nae de Amerikaonse (politieke) geschiedenisse, en sins 2004 de Roosevelt Academy, een universiteitscollege van de Universiteit Utrecht.

Deze priezen worre in principe toegekend an nie-Amerikaonen; een uutzondering deerop was de ongerscheiding van Frank Morse in 1986. De ceremonie is aoltied in de Nieuwe Kerke in Middelburg.

De voorouwers van Rooseveld komme uut Ou-Vossemaer op Tole, vandeer de band mee Zeêland. In oneven jaeren worre de priezen uutgereikt an Amerikaonse staetsburgers of deu 't Franklin and Eleanor Roosevelt Institute tiejens een ceremonie in de plekke Hyde Park, New York City.

De priezen bin medailles die mee vee ceremonieel worre uutereikt en bie de Nederlandse ceremonie bin meestà leden van 't koninklijk huus anwezig zijn. De medailles ebben een doorsnee van 51 millimeter. De vookant toont het portret van Roosevelt mee de inscriptie Franklin D. Roosevelt. De achterkant toont tweê mannen- en tweê vrouwenfihuren die de vier vrieheên symboliseren, mee as attributen het Geschrift, het Gebed, de Hoorn des Overvloeds en een beschermend schild, begeleid mee de inscripties Speech, Worship, Want en Fear.

Laureaten

Voor ielk van de vier vrieheên die Roosevelt in 1941 noemde is een pries ingesteld.

Algemene vrieheidspries (Freedom Medal)

Jaer	Middelburg	jaer	Hyde Park
1982	H.K.H. Prinses Juliana	1983	William Averell Harriman
1984	Harold Macmillan	1985	Claude Pepper
1986	Sandro Pertini	1987	Tip O'Neill
1988	Helmut Schmidt	1989	William Brennan
1990	Václav Havel en Jacques Delors	1991	Thurgood Marshall
1992	Javier Pérez de Cuéllar	1993	Cyrus Vance
1994	Dalai Lama Tenzin Gyatso	1995	Jimmy Carter
1996	Juan Carlos I van Spanje	1997	Katharine Graham
1998	Mary Robinson	1999	Edward Kennedy
2000	Martti Ahtisaari	2001	De Twidde Wereldoôrlog-veteraonen: Richard Winters (United States Army) Robert Bush (United States Navy) Treddy Ketcham (United States Marine Corps) Lee Archer (United States Air Force) Ellen Buckley (United States Army Nurse Corps)
2002	Nelson Mandela	2003	George Mitchell
2004	Kofi Annan	2005	Bill Clinton
2006	Mohammed el-Baradei	2007	Carl Levin en Richard Lugar
2008	Richard von Weizsäcker	2009	Hillary Clinton
2010	Europees Hof voor de Rechten van de Mens	2011	Russ Feingold
2012	Luiz Inácio Lula da Silva	2013	...

Vrieheid van meêningsuuting

*Freedom of Speech*, een schilderieje van Norman Rockwell uut 1943

Jaer	Middelburg	jaer	Hyde Park
1982	Max van der Stoel	1983	Joseph Rauh
1984	Amnesty International	1985	Kenneth Bancroft Clark
1986	El País	1987	Herbert Block
1988	Ellen Johnson Sirleaf	1989	Walter Cronkite
1990	gin pries	1991	James Barrett Reston
1992	Mstislav Rostropovitsj	1993	Arthur Miller
1994	Marion Dönhoff	1995	Mary McGrory
1996	John Hume	1997	Sidney Yates
1998	CNN	1999	John Robert Lewis
2000	Bronisław Geremek	2001	The New York Times en de femilie Ochs/Sulzberger
2002	Radio Free Europe en Radio Liberty	2003	Studs Terkel
2004	Lennart Meri	2005	Tom Brokaw
2006	Carlos Fuentes	2007	Bill Moyers
2008	Lakhdar Brahimi	2009	Anthony Romero
2010	Novaja Gazeta	2011	Michael Copps
2012	Al Jazeera	2013	...

Plaetje:Kenneth-b-clark.jpg

K. Clark
1985

Godsdienstvrieheid

*Freedom of Worship*, een schilderieje van Norman Rockwell uut 1943

Jaer	Middelburg	jaer	Hyde Park
1982	Willem Visser 't Hooft	1983	Coretta Scott King
1984	Werner Leich en Beyers Naudé	1985	Elie Wiesel
1986	kardinaol Alfrink	1987	Leon Sullivan
1988	Teddy Kollek	1989	Raphael Lemkin (postuum) en Hyman Bookbinder
1990	László Tőkés	1991	Paul Moore
1992	Terry Waite	1993	Theodore Hesburgh, Congregatie van het Heilig Kruus
1994	Gerhart Riegner	1995	Andrew Young
1996	Robert Runcie	1997	William Gray
1998	Desmond Tutu	1999	Lindy Boggs
2000	Cicely Saunders	2001	Johnnie Carr
2002	Nasr Abu Zayd	2003	Robert Drinan
2004	Sari Nusseibeh	2005	Cornel West
2006	De gemeênschap van Taizé	2007	Peter Gomes
2008	Karen Armstrong	2009	Eboo Patel
2010	Asma Jahangir	2011	Barry Lynn
2012	Bartholomeus I van Constantinopel	2013	...

Vriewaering van gebrek

*Freedom from Want* een schilderieje van Norman Rockwell uut 1943

Jaer	Middelburg	jaer	Hyde Park
1982	Johan Witteveen	1983	Robert McNamara
1984	Liv Ullmann	1985	John Kenneth Galbraith
1986	Frank Morse	1987	Mary Lasker
1988	Halfdan Mahler	1989	Dorothy Height
1990	Emiel van Lennep	1991	Paul Newman - Joanne Woodward
1992	Jan Tinbergen	1993	Eunice Kennedy Shriver en Sargent Shriver
1994	Sadako Ogata	1995	Lane Kirkland
1996	Artsen zonger Grenzen	1997	Mark Hatfield
1998	Stéphane Hessel	1999	George McGovern
2000	Monkombu Swaminathan	2001	March of Dimes Birth Defects Foundation
2002	Gro Harlem Brundtland	2003	Dolores Huerta
2004	Marguerite Barankitse	2005	Marty Evans
2006	Muhammad Yunus, Grameen Bank	2007	Barbara Ehrenreich
2008	Jan Egeland	2009	Vicki Escarra
2010	Maurice Strong	2011	Jacqueline Novogratz
2012	Ela Bhatt	2013	...

Vriewaring van vreês

*Freedom from Fear* een schilderieje van Norman Rockwell uut 1943

Jaer	Middelburg	jaer	Hyde Park
1982	Herman van Roijen	1983	Jacob Javits
1984	Brian Urquhart	1985	Isidor Isaac Rabi
1986	Olof Palme (postuum)	1987	George Kennan
1988	Armand Hammer	1989	J. William Fulbright
1990	Simon Wiesenthal	1991	Mike Mansfield
1992	Peter Carington	1993	George Ball
1994	Zdravko Grebo	1995	Elliot Richardson
1996	Shimon Peres	1997	Daniel Inouye
1998	Craig Kielburger	1999	Bobby Muller
2000	Louise Arbour	2001	De Twidde Wereldoôrlog-veteraonen: Richard Winters (United States Army) Robert Bush (United States Navy) Treddy Ketcham (United States Marine Corps) Lee Archer (United States Air Force) Ellen Buckley (United States Army Nurse Corps)
2002	Ernesto Zedillo	2003	Robert Byrd
2004	Max Kohnstamm	2005	Lee Hamilton en Thomas Kean
2006	Aung San Suu Kyi	2007	Brent Scowcroft
2008	Willemijn Verloop (War Child)	2009	Pasquale D'Amuro
2010	Gareth Evans	2011	Bryan Stevenson
2012	Hussain al-Shahristani	-

Speciaole verlening

1984	Simone Veil (centenial award)	2002	William vanden Heuvel	2005	BBC World Service
1990	Michail Gorbatsjov	2003	Arthur M. Schlesinger jr.	2005	Mary Soames
1995	Jonas Salk	2004	Anton Rupert	2006	Mike Wallace
1995	Ruud Lubbers	2004	Bob Dole	2008	Forrest Church