Wykład_Projektowanie badań

Download as pptx, pdf, or txt
Download as pptx, pdf, or txt
You are on page 1of 48

PROJEKTOWANIE

BADAŃ
NAUKOWYCH
Plan

1. Model wstępu
2. Istota i znaczenie sformułowania celu
3. Zmienne zależne i niezależne. Wskaźniki
4. Pytania badawcze i hipotezy
Od czego zacząć?

Zainteresowania – na początku są zainteresowania, idee lub oczekiwania teoretyczne


(trzeba je wstępnie określić)

Ocena zasobów – ocena własnych zainteresowań, stanu wiedzy,


umiejętności i dostępnych środków

Temat badań – określenie tematu badań wskazując na przedmiot i cel badań


(przydatny przegląd literatury)

Zawężanie zakresu badań – ścisłe definiowanie pojęć, metod i procedur badawczych


(konceptualizacja i operacjonalizacja)
Obiekt badań (jednostki analizy, teren) –
Kogo lub co zamierzam badać?
Jaki dobór próby zastosuję w badaniach?

Pomiar i metody zbierania danych – Jakie są kluczowe zmienne w moich badaniach?


Jak je zdefiniuje i zmierzę? Jakie metody zastosuję?
Czy opracuję własne narzędzia badawcze czy skorzystam z dostępnych,
opracowanych przez innych badaczy?

Analiza – Jaki rodzaj analizy przeprowadzę?,


Co zamierzam wyjaśnić (stan rzeczy, przyczyny)?

Harmonogram i budżet badań – jakie są ramy czasowe kolejnych czynności, etapów badań?
Jakie będą koszty badań?
I. Model wstępu

1. Uzasadnienie wyboru tematu


2. Dotychczasowe badania problemu
3. Braki dotychczasowych badań
3. Sformułowanie celu
4. Struktura badania
5. Znaczenie badania dla określonego kręgu odbiorców
Wstęp

1. Formułując pierwsze zdanie, staraj się przykuć nim uwagę


i wzbudzić nim zainteresowanie szerokiego kręgu odbiorców
2. Unikaj cytatów, zwłaszcza dłuższych, w zdaniu wprowadzającym
3. Wystrzegaj się wyrazów idiomatycznych i kolokwializmów
(np. „Metodę wykładową w większości uniwersytetów uważa się za świętość”)
4. Podawaj informacje liczbowe o opisywanych zjawiskach
5. Wyraźnie określ podejmowany problem badawczy
6. Wyjaśnij dlaczego problem jest ważny,
cytując wielu źródeł, które uzasadniają potrzebę badania
7. Zdecyduj, czy zamierzasz skoncentrować się na pojedynczym problemie
czy zbadania wymaga cały zespól problemów
2. Dotychczasowe badania problemu

Celem przeglądu badań jest uzasadnienie ważności badania i wskazanie różnic


między wcześniejszymi pracami a zamierzonym przedsięwzięciem.

Nowe badania mają poszerzać zasób literatury, uzupełniać


lub weryfikować wcześniejsze pracy
czasami podejmuje się dany temat dlatego, że go nikt nie badał.

Przykład:
Afroamerykańskie uczniowie z grupy ryzyku w szkole podstawowej
Odwołuj się do literatury najnowszej z okresu ostatnich 10 lat
Starsze pozycje warto zacytować, jeżeli nawiązuje do nich wielu autorów
3. Braki dotychczasowych badań

1. Aby lepiej uzasadnić potrzebę badania, odwołaj się do kilku różnych braków
2. Precyzyjnie określaj niedociągnięcia (pominięcie zmiennych)
3. Zwróć uwagę na obszary nieobjęte wcześniejszymi badaniami,
w tym tematy, konkretne analizy statystyczne, istotne wnioski
4. Poinformuj, co zamierzasz zrobić, by usunąć niedociągnięcia i swoją pracą wnieść
oryginalny wkład w dorobek nauki

Przegląd literatury – jaki jest stan wiedzy na dany temat?


Co inni napisali na ten temat? Jakie teorie się do niego odnoszą?
Jakie badania były już na ten temat prowadzone?
Czy i gdzie są jakieś „luki” w wiedzy, niezdiagnozowane obszary badawcze?
4. Znaczenie badania dla określonego kręgu odbiorców

1. Podkreślaj ważność problemu dla różnych grup, które mogą odnieść korzyści z
przeczytania pracy i zastosowania jej wyników

2. Uwzględnij:

a) 3-4 argumenty przekonujące, że badanie może


poszerzyć dorobek nauki i literaturę przedmiotu
b) 3-4 argumenty wskazujące na
możliwości praktycznego wykorzystania wyników
c) 3-4 argumenty potwierdzające
przydatność badania w kształtowaniu polityki społecznej
Dynamika i uwarunkowania postaw twórczych uczniów a poziom
ich uzdolnień matematycznych

1. Uzasadnienie wyboru tematu


O wyborze tematu badań zdecydowały trzy główne powody: osobiste, praktyczne
i teoretyczne. W różny sposób uzasadniają one celowość i ważność podjętej problematyki
badawczej. Od 22 lat jestem nauczycielem matematyki i informatyki.
Pracę zawodową rozpoczęłam w ośmioletniej szkole podstawowej, którą w wyniku reformy
oświaty przekształcono w sześcioletnią szkołę podstawową i trzyletnie gimnazjum.
Obecnie pracuję w ośmioletniej szkole podstawowej.
Posiadam zatem doświadczenie w pracy z uczniami w różnym wieku (10-16 lat).
Ukończyłam wiele form dokształcania i doskonalenia zawodowego. Przeszłam wszystkie
szczeble formalne w systemie awansu zawodowego nauczyciela. Nigdy nie interesowało mnie
zarządzanie oświatą, natomiast zawsze koncentrowałam się na pracy ,,przy tablicy”.
To stanowi źródło mojej satysfakcji zawodowej, ale też wyzwań zawodowych.
c.d. Dynamika i uwarunkowania postaw twórczych uczniów a poziom
ich uzdolnień matematycznych

Podnosiłam swoje kwalifikacje zawodowe głównie w związku z potrzebami własnej praktyki


zawodowej. Starałam się na bieżąco czytać literaturę metodyczną i naukową. Przez wiele lat
obserwowałam uczniów z niepowodzeniami w matematyce i z wysokimi osiągnięciami.
Wraz z nimi doświadczałam porażek i sukcesów. Próbowałam przełamywać stereotypy
związane z uzdolnieniami matematycznymi, np. związane z płcią czy pochodzeniem
społecznym, czy opiniami typu ,,matematyka do niczego mi się na przyda”.
Obserwowałam przypadki nieadekwatnych osiągnięć uczniów zdolnych, a także
niespodziewane sukcesy i rozwój talentów, które były ,,ukryte”.
Praca z dziećmi dostarcza mi wiele satysfakcji, zarówno gdy przynosi efekty w postaci
wysokich wyników w międzynarodowych i wojewódzkich konkursach matematycznych czy
egzaminach zewnętrznych, ale również kiedy następują drobne zmiany w motywacji i
postawach uczniów. Osiągnęłam poziom rozwoju zawodowego, w którym szukając nowych
wyzwań, podjęłam próbę namysłu teoretycznego nad nabytym doświadczeniem praktycznym.
c.d. Dynamika i uwarunkowania postaw twórczych uczniów a poziom
ich uzdolnień matematycznych

Moje osobiste doświadczenia są powiązane z realnymi problemami edukacji szkolnej.


Zawsze byłam przekonana o doniosłej roli umiejętności matematycznych. „Podejmowanie
właściwych decyzji, organizacja własnych działań czy precyzyjne porozumiewanie się
często są niemożliwe bez umiejętności matematycznych. Znaczenie matematyki dla
indywidualnego rozwoju jest nie do przecenienia”. Wskazuje się też na społeczne
konsekwencje dobrej jakości edukacji matematycznej.
W raporcie Wysoki koszt słabej edukacji, przygotowanym przez Organizację Współpracy
Gospodarczej i Rozwoju (OECD), autorzy dowodzą wzrostu produktywności i
innowacyjności państw wraz z podniesieniem osiągnięć w dziedzinie matematyki.
Stwierdzono, że wzrost wyników w międzynarodowych badaniach umiejętności uczniów
(PISA) w dziedzinie matematyki i nauk ścisłych o 100 punktów prowadzi do wzrostu
produktu krajowego brutto (PKB) o 1,7%.
c.d. Dynamika i uwarunkowania postaw twórczych uczniów a poziom
ich uzdolnień matematycznych

Matematyka jest obowiązkowym przedmiotem nauczania a kompetencje uczniów w dziedzinie


matematyki podlegają ocenianiu na wszystkich szczeblach egzaminów szkolnych.
W roku szkolnym 2009/2010, po 25 latach przerwy, wprowadzono matematykę jako obowiązkowy
przedmiot maturalny. Umiejętności matematyczne należą do ośmiu kompetencji, jakie w 2006 roku
decyzją Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej uznano za kluczowe dla rozwoju i
pełnienia ról społecznych przez ludzi w cyklu całego życia.
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy
programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla
szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym
lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły
specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej.
Dz.U. z 2017 r., poz. 356.
The High Cost of Low Educational Performance, OECD 2010.Pobrano z:
https://www.oecd.org/pisa/44417824.pdf (Dostęp: dnia 17.03.2019 r.)
c.d. Dynamika i uwarunkowania postaw twórczych uczniów a poziom ich uzdolnień
matematycznych
Do podjęcia badań w dziedzinie edukacji matematycznej skłaniają też wyniki studiów nad
literaturą przedmiotu. Rola szkoły w rozpoznawaniu i rozwijaniu talentów, szczególnie
akademickich, związanych z przedmiotami nauczania, jest znacząca.
Co trzeci uczeń zdolny wskazuje na szkołę jako jedyne miejsce, gdzie może liczyć na wsparcie
i pomoc (Giza 2006). Jednocześnie edukacja szkolna nie sprzyja rozwojowi uzdolnień
matematycznych.
U progu szkoły połowa dzieci manifestuje uzdolnienia matematyczne, a co czwarte wysokimi
zadatkami takich uzdolnień (Gruszczyk-Kolczyńska 2019, s. 1-2).
Tuż przed maturą odsetek młodzieży utalentowanej matematycznie wynosi 8-12%
(Limont 2005, s. 18).
Jak dowodzą badania, fala niepowodzeń w nauce matematyki obserwowana jest w klasie
czwartej
a następnie na kolejnych progach szkolnych (Gruszczyk-Kolczyńska 2019, s. 9).
Temat pracy badawczej – przedmiot lub zagadnienie do zbadania, które należy określić na
początku przygotowań projektu badawczego
Dlaczego jest to warte zbadania?
Jaki jest cel moich badań?
Czy badania będą miały znaczenie teoretyczne i/czy praktyczne?
Przedmiot badań są to obiekty czy zjawiska, w odniesieniu
do których chcemy prowadzić badania
(np. kompetencje nauczycieli, zjawisko bezrobocia, zainteresowania poznawcze uczniów,
konflikty społeczne itp.).

Przedmiot badań musi być określony z punktu widzenia przestrzeni i czasu


Parametr przestrzeni – informacja o miejscu przebywania określonej zbiorowości,
występowania danego zjawiska
Parametr czasowy – wskazanie roku lub przedziału między rokiem rozpoczęcia
a zakończenia badań
Przykładowo: Zjawisko bezrobocia w Polsce w latach 2000-2010;
Kompetencje metodyczne nauczycieli szkół gimnazjalnych Poznania w roku 2009.
Przedmiot – co dokładnie chcę zbadać?

Dynamika i uwarunkowania postaw twórczych uczniów


a poziom ich uzdolnień matematycznych

Przedmiotem badań jest związek między poziomem postaw twórczych a poziomem


uzdolnień matematycznych uczniów oraz jego dynamika rozwojowa.
Sformułowanie celu

1) dlaczego zamierzasz przeprowadzić badanie i co chcesz uzyskać;


2) oznacza wyrażenie wszystkich zamierzeń autora projektu w jednym lub kilku zdaniach

Cel powinien zawierać zamiary, intencje lub główną ideę projektu bądź pracy badawczej
Sformułowanie celu w badaniach ilościowych

wskazanie zmiennych występujących w badaniu i ich relacji, zidentyfikowanie uczestników i


podanie miejsca badania. Zakłada użycie terminologii stosowanej oraz dedukcyjne testowanie
relacji lub teorii

Sformułowanie celu w badaniach jakościowych

informacje o najważniejszym zjawisku, które zostanie poddane badaniu, o jego uczestnikach i


miejscu badania, wzmianka o wyłaniającym się schemacie badawczym oraz zwrócenie uwagi
na specjalną terminologię stosowaną w badaniach jakościowych.

Sformułowanie celu w badaniach mieszanych

informacja o ogólnym zamierzeniu badania, wskazanie wątku ilościowego i jakościowego


oraz uzasadnienie wprowadzenia obu wątków do problemu badawczego
Formułowanie celu w badaniach ilościowych

1. W sformułowaniu celu badania ilościowego należy ująć badane zmienne i ich relacje,
uczestników badania oraz miejsce
2.Używaj słów, wskazujących na główne zamierzenie badania, cel, zamiar, zamyśl.
„Celem niniejszej pracy jest …”

3. Wskaz teorię, model lub ramy koncepcyjne.

4. Zidentyfikuj zmienne zależne i niezależne.

5. Używaj słów wskazujących na związki miedzy zmiennymi niezależnym i zależnymi.


np.. „Relacja między” dwoma lub kilkoma zmiennymi

6. Określ typ strategii badawczej (metoda sondażu, eksperyment)


Formułowanie celu w badaniach ilościowych

Celem tego _____(eksperymentu, sondażu) jest sprawdzenie teorii______, która ____(porównuje? określa
relację?)___(zmienna niezależna) do________(zmienna zależna), w warunkach kontroli___(zmienna kontrolna),
a dotyczy _____(uczestnicy) w ________(miejsce badania).
Zmienne niezależnie__________definiuje się jako________(definicja). Zmienne zależnie__________definiuje się
jako________, a zmienne kontrolne i interweniujące) definiuje się jako_______(definicja).
Formułowanie celu w badaniach jakościowych

1. Używaj takich słów, jak cel, zamiar, zamyśl:


Celem tej pracy jest:
2. Używaj słów wykazujących na rozwojowy charakter badania:
odkrywać (np. teoria ugruntowana);
wyjaśnić (np. etnografia);
eksplorować proces (np. studium przypadku);
opisywać doświadczenia (np. fenomenologia);
relacjonować historię (np. badanie narracyjne)
Formułowanie celu w badaniach jakościowych

Celem niniejszej pracy o charakterze _____(określenie strategii badawczej, np,. etnografia, studium przypadku)
jest ________(wyjaśnienie, opis?, omówienie?, odkrycie?) ___główne zjawisko będące przedmiotem badania) na
postawie wyników uzyskanych dla (uczestnicy, np. jednostki, grupy, instytucja) w _______(miejsce badania).
Na tym etapie _____(główne zjawisko będące przedmiotem badania) można zdefiniować jako _____(ogólna
definicja).
Dynamika i uwarunkowania postaw twórczych uczniów a poziom
ich uzdolnień matematycznych

Celem poznawczym badań jest zdobycie wiedzy o dynamice zależności między


postawami twórczymi i uzdolnieniami matematycznymi oraz o uwarunkowaniu tych
zależności. Badania pozwolą na pokazanie postaw twórczych uczniów na różnych etapach
kształcenia. Mają także wykazać celowość wspierania uzdolnień matematycznych uczniów
poprzez kształtowanie ich postaw twórczych.
Ponadto, badania służą poznaniu, jak ważny dla rozwoju postaw twórczych i uzdolnień
matematycznych jest klimat dla kreatywności w szkole.

Celem praktycznym jest wykorzystanie wyników badań jako przesłanek do


sformułowania wskazań dla rodziców i nauczycieli w zakresie wspierania uzdolnień
matematycznych młodzieży. Rekomendacje praktyczne będą odnosiły się także do
stymulowania postaw twórczych uczniów oraz działań nauczycieli w obszarze stwarzania w
szkole klimatu dla kreatywności.
Zmienna

Zmienna cecha lub właściwość jednostki bądź organizacji, którą można mierzyć bądź
obserwować i która wykazuje różnice wśród badanych osób bądź organizacji.
Różnice dotyczą dwóch lub więcej kategorii bądź tworzą kontinuum wyników, a zmienne
można zmierzyć lub ocenić, posługują się odpowiednią skalą.
Zmienne w badaniach ilościowych

zmienne zależne – są to zmienne, które zależą od zmiennych niezależnych;


są wynikami lub skutkami wpływu zmiennych niezależnych.
Nazywa się je zmiennymi objaśniającymi lub wynikowymi

zmienne niezależne są zmiennymi, które wywołują określony skutek lub


wywierają wpływ na wynik
nazywa się je zmiennymi oddziałującymi, pierwotnymi lub predyktorami.
zmienną, którą badacz chce wyjaśnić, nazywamy zmienną zależną

Zmienną za pomocą której badacz chciałby wyjaśnić zmiany wartości


zmiennej zależnej, nazywamy zmienną niezależną

zmienna niezależna - PRZYCZYNA


zmienna zależna – SKUTEK
W badaniu ilościowym zmienne są powiązane z odpowiedzią na pytanie badawcze
Zmienna interweniująca lub pośredniczące

występują pomiędzy zmiennymi niezależnymi a zmiennymi zależnymi i pośredniczą w


oddziaływaniu zmiennej niezależnej na zmienną zależną.
Np. Jeżeli studenci dobrze zaliczyli test dotyczący metod badawczych (zmienna zależna),
to ów wynik może być skutkiem (a) przygotowania do testu (zmienna niezależna) i/lub b)
uporządkowania materiału do testu w spójną strukturę (zmienna interweniująca), co
pomogło im w poprawnym rozwiązaniu testu. Pomiędzy zmienną niezależną a zależną
działa zatem zmienna pośrednicząca, jaka jest organizują materiału.
Zmienna (kontrolna) zakłócająca – to zmienna niezależna, która osłabia lub zrywa
związek miedzy zmiennymi zależnymi i niezależnymi

Przykład:

sprawdzamy wiedzę uczniów z języka polskiego


uczniowie wypełniają test
jeden z uczniów cierpi na bardzo silny ból głowy,
który uniemożliwia mu rozwiazywanie zadań, mimo to je rozwiązuje

badanie samopoczucia psychofizycznego dziecka


zmienna zakłócająca
Wskaźniki i ich rodzaje

wskaźnik – to pewna cecha, zdarzenie lub zjawisko na podstawie zajścia którego


wnioskujemy z pewnością, bądź z określonym prawdopodobieństwem, bądź wreszcie
z prawdopodobieństwem wyższym od przeciętnego iż zachodzi zjawisko, które nas
interesuje

np: kryzys rodziny


jedną ze zmiennych – są rozwody
Wskaźnik – liczba rozwodów na 10 tys. lub 100 tys. mieszkańców

„każdy wskaźnik musi być cechą dającą się zaobserwować przynajmniej pośrednio”.
Z kolei zjawisko, które jest wskazywane przez dany wskaźnik na ogół jest,
nieobserwowalne (...), lub trudne do zaobserwowania”

M. Łobocki, Wprowadzenie do metodologii badań pedagogicznych, oficyna wydawnicza „Impuls”, Kraków 2001, s. 142.
Problemy badawcze

Problem badawczy jest to pytanie, na które poszukuje się odpowiedzi


podejmując badania naukowe

Problemy badawcze – problemy lub zagadnienia, stwarzające potrzebę


przeprowadzenia badań (J. Creswell)

Pytania badawcze występują w dwóch formach:


1) jako pytanie główne
2) jako pytanie dodatkowe
Formułowanie problematyki badań

Problematyką badań można formułować w postaci zdań pytających („Jaki jest poziom
kompetencji interpersonalnych nauczycieli szkół gimnazjalnych?”)
lub w postaci równoważniki zdań
(„Poziom kompetencji interpersonalnych nauczycieli szkół gimnazjalnych”)
Ważne, żeby tak sformułowana problematyka badań zawierała jednoznaczną informację o tym,
co badacza interesuje, co chciałby zbadać, poznać
Należy unikać posługiwania się tylko samymi pojęciami
(np. „kompetencje interpersonalne”, „bezrobocie”) - obszar badań powinien być dokładnie
sprecyzowany
(np. Jaki jest poziom kompetencji interpersonalnych nauczycieli szkół gimnazjalnych
Poznania?)
Pytanie główne jest pytaniem szerokim wymagającym eksploracji głównego zjawiska,
wokół którego koncentruje się badanie

W badaniach jakościowych pytanie formułuje się


w postaci jak najogólniejszej, aby nie ograniczać pola zainteresowania badacza.

W badaniach ilościowych stawianie wąskich, konkretnych pytań lub hipotez na podstawie


niewielu zmiennych.
Problemy badawcze w formie pytań rozstrzygających
zaczynają się od partykuły „Czy ...”

Problemy badawcze w formie pytań wymagających dopełnienia


zaczynają się od „Jaki ...”, „Ile ...”, „Gdzie ...”, „Dlaczego ...”,

problemy istotnościowe - „Jakie czynniki … w istotnym stopniu ...?”


problemy zależnościowe - „Jaka istnieje zależność między ...?”
problemy diagnostyczne - „Jaki jest poziom ...?”,
„Jaki jest aktualny stan ...?” Jakie są przyczyny istniejącego stanu rzeczy”)
Problem główny: ,,Jaka jest dynamika i uwarunkowania zależności pomiędzy postawami
twórczymi uczniów a poziomem ich uzdolnień matematycznych?”

Z problemu głównego wynikają następujące problemy szczegółowe:


1. Jakie są postawy twórcze uczniów oraz jakim zmianom podlegają wraz z ich wiekiem,
typem szkoły i kreatogennym klimatem szkoły?
2. Jaki jest poziom uzdolnień matematycznych uczniów oraz jakim zmianom podlega
wraz z ich wiekiem, typem szkoły i kreatogennym klimatem szkoły?
3. Jaka jest zależność pomiędzy postawami twórczymi a poziomem uzdolnień
matematycznych uczniów oraz jakim zmianom podlega wraz z ich wiekiem, typem
szkoły i kreatogennym klimatem szkoły?
4. Na ile powyższe zależności są zróżnicowane ze względu na płeć uczniów i wielkość
szkoły?
Hipoteza to przewidywania relacji między zmiennymi

Autor może:

porównać grupy wobec zmiennej niezależnej,


aby stwierdzić jej wpływ na zmienną zależną
oszukiwać związków jednej lub kilku zmiennych niezależnych
z jedną lub kilkoma zmiennymi zależnymi.
opisywać reakcje na zmienne zależne, niezależne lub pośredniczące.

2. Zmienne niezależne i zależne mierzy się osobno

3. Aby uniknąć nadmiary formułuj albo pytania badawcze,


albo hipotezy, a nie jedno i drugie, chyba że hipoteza powstaje na gruncie pytań badawczych.
Hipotezy można wyprowadzać dedukcyjnie z teorii

Indukcyjnie – na podstawie obserwacji, czyli intuicji.

Hipotezy:

1. Muszą zostać jasno sformułowane


Badacz musi zdefiniować pojęciowo i operacyjnie wszystkie zmienne
2. Są konkretne
Badacz określa jakie są oczekiwane związki pomiędzy zmiennymi
3. Są sprawdzane za pomocą dostępnych metod

Ocena hipotezy zależy od tego, czy istnieją odpowiednie metody pozwalające na jej
przetestowanie
Hipoteza zerowa
– polega na przewidywaniu braku relacji lub znaczącej różnicy pomiędzy grupami w odniesieniu
do badanej zmiennej.
Nie zachodzi znaczącej różnicy ( zależności)

przykład:

Badanie dotyczy trzech typów wzmocnień stosowanych wobec dzieci autystycznych.


Są to wskazówki: werbalne, nagrody i brak wzmocnienia.

Hipoteza zerowa:

nie ma istotnej różnicy między oddziaływaniem wskazówek werbalnych,


nagród i braku wzmocnienia na interakcje społeczne dzieci autystycznych z ich rodzeństwem.
Hipoteza kierunkowa
autor formułuję przewidywania dotyczące oczekiwanego skutku na podstawie wcześniejszej
literatury lub wykonanych dotąd badań, wskazujących na możliwość takiego wyniku.

Przykład
X badał różnice między typami własności (państwowa, akcyjna i prywatna)
przedsiębiorstw wiertniczych. Badanie dotyczyło takich różnic, jak pozycja
na rynku krajowym, kontakty międzynarodowe i profil klientów.

Hipoteza1. Spółki akcyjne maja wyższą stopę wzrostu niż przedsiębiorstwa prywatne.
Hipoteza 2. Spółki akcyjne mają szerszy zasięg międzynarodowy niż przedsiębiorstwa prywatne
i państwowe.
Hipoteza 3. Przedsiębiorstwa państwowe mają większy udział w rynku krajowym niż spółki
akcyjne i przedsiębiorstwa prywatne.
Hipoteza 4. Spółki akcyjne mają szerszy asortyment produktów niż przedsiębiorstwa prywatne
i państwowe.
Hipoteza niekierunkowa
wysuwa się przypuszczenie, lecz nie wysuwa się typu różnicy
(więcej, mniej, wyższe, niższe), ponieważ autor nie wie dokładnie, co ma przewidzieć.

Przykład:
Moore badała znaczenie tożsamości płciowej religijnych i niereligijnych
kobiet żydowskich i arabskich w społeczeństwie izraelskim.

H.1. Tożsamość płciowa religijnych i niereligijnych kobiet żydowskich i arabskich ma związek


z rożnymi porządkami społeczno-politycznymi, wyrażającymi różne systemy wartości.
(Niekierunkowa- nie określa typu różnicy (więcej, mniej, wyższe, niższe)

H.2. Zależność pomiędzy tożsamością płciową, religijnością i działalnością społeczną jest


słabsza u kobiet arabskich niż u kobiet żydowskich (kierunkowa)
Hipoteza powinna wnosić coś nowego do dotychczasowej wiedzy poprzez wskazanie
na niezbadany fragment rzeczywistości społecznej.
Poddawać się weryfikacji w drodze badań empirycznych.
Obejmować w miarę szeroki zakres obiektów (nie ograniczać się do tylko do
pojedynczych faktów czy zjawisk).
Być jasno sformułowana (zastosowanie jednoznacznych pojęć w zdaniu, o treści
zrozumiałej dla wszystkich).
Stanowić stwierdzenie wolne od wewnętrznej sprzeczności.
Ma ona mówić o związku powtarzalnym, względnie trwałym.

Czy sformułowanie hipotez jest zawsze konieczne?


Można prowadzić badania bez przyjmowania jakichkolwiek założeń, przypuszczeń
(hipotez). Z tego rodzaju podejściem mamy do czynienia w badaniach nowych,
nieznanych zjawisk.
Dynamika i uwarunkowania postaw twórczych uczniów a poziom
ich uzdolnień matematycznych

Na podstawie literatury, stanu badań i własnych obserwacji przyjęto następującą


hipotezę główną:
,,Zakłada się, że istnieje istotna zależność pomiędzy postawami twórczymi uczniów
a poziomem ich uzdolnień matematycznych, która wykazuje określoną dynamikę rozwoju;
zmienia się ze względu na płeć uczniów, wiek uczniów, typ szkoły, wielkość szkoły,
kreatogenny klimat szkoły”.
Przyjęto następujące hipotezy szczegółowe:
Zakłada się, że w badanej grupie uczniów występuje zróżnicowany poziom postaw twórczych,
z przewagą wyników niskich i średnich. Wraz z wiekiem, w obu typach szkół, zmniejsza się
odsetek uczniów o wysokim poziomie postaw twórczych. Uczniowie o wysokim poziomie
postaw twórczych wyżej niż rówieśnicy o niskim i przeciętnym poziomie postaw twórczych
oceniają nasilenie kreatogennego klimatu.
Zakłada się, że uczniowie szkoły podstawowej oraz gimnazjum reprezentują zróżnicowany
poziom uzdolnień matematycznych. Wysoki poziom uzdolnień matematycznych występuje u
ok. 11% badanych z czterech grup wiekowych i z obu typów szkół, co jest zgodne z rozkładem
wyników w populacji uczniów.
Poziom uzdolnień matematycznych zdiagnozowany w klasach młodszych nie zmienia się
istotnie wraz z wiekiem (w klasach starszych).
Uczniowie o wysokim poziomie uzdolnień matematycznych wyżej niż rówieśnicy o
przeciętnym poziomie uzdolnień matematycznych oceniają nasilenie kreatogennego klimatu.
Metody doboru próby
Populacja – to określony teoretycznie zbiór obiektów, który jest przedmiotem badania, lub
z którego wyłania się próbkę do badań.
Próbka badawcza – to pobrany z populacji zbiór obiektów (jednostek analizy) objętych
badaniem
Dobór losowy – to taki dobór jednostek z populacji, który zapewnia wszystkim elementom
populacji jednakową szansę dostania się do próbki badawczej.
Dobór nielosowy – to taki sposób dobierania obiektów z populacji do próby, którego błędu
nie można oszacować, nie jest znane prawdopodobieństwo, z jakim można wnioskować o
populacji na podstawie badań próbki. Dobór nielosowy nie pozwala przenosić wniosków
z badania na populację.

You might also like