KAEDAH

PENGAJARAN
Prof. Madya Hj. Sapon bin Ibrahim

[email protected] 1
 PENDAHULUAN

Apabila seseorang guru itu mengajar, mereka

mengaplikasikan strategi tertentu. Strategi
pengajaran yang diguna akan menunjukkan
kebijaksanaannya memilih sesuatu pendekatan,
kaedah, teknik dan aktiviti bagi sesuatu
pengajaran.
Sesuatu pendekatan, kaedah, teknik dan aktiviti
yang dipilih dan diaplikasi dalam pengajaran
adalah strategi pengajaran seseorang guru atau
pensyarah dalam melaksanakan pengajarannya.

[email protected] 2
 PENDEKATAN, KAEDAH, TEKNIK
& AKTIVITI
Pendekatan – Kamus Dewan (1998) menyatakan bahawa pendekatan
merupakan cara atau langkah-langkah yang diambil bagi memulakan dan
melaksanakan sesuatu tugas seperti mengatasi masalah.
Kaedah – Cara atau peraturan membuat sesuatu. Dengan perkataan lain,
kaedah mengajar ialah cara mendekati sesuatu objektif pelajaran dengan
langkah-langkah penyampaian tersusun.
Teknik – boleh ditakrifkan sebagai kemahiran guru yang digunakan untuk
pengelolaan dan perlaksanaan kaedah mengajar dalam sesuatu aktiviti
pengajaran dan pembelajaran.
Aktiviti – bermaksud gerakerja atau tindakan iaitu aktiviti yang
mengandungi segala tindakan dalam pengajaran dan pembelajaran.

[email protected] 3
 KAEDAH
PENGAJARAN

[email protected] 4
 PENGENALAN

Pada umumnya, kaedah ialah cara atau peraturan membuat sesuatu. Kaedah
merujuk kepada satu siri tindakan guru yang sistematik dengan tujuan
mencapai objektif pelajaran spesifik dalam jangka pendek.
Edwart M. Anthony (1963) – Kaedah merujuk kepada satu ikhtiar keseluruhan
dikehendaki dalam satu set prosedur yang tersusun berlandaskan kepada
sesuatu pendekatan yang dipilih.
Kaedah mengajar boleh menjadi sebagai teknik mengajar apabila kaedah itu
dilaksanakan dengan suatu teknik yang sesuai. Teknik yang dipilih haruslah
sejajar dengan kaedah yang digunakan dan seirama dengan pendekatan yang
dianuti

[email protected] 5
 PENGERTIAN KAEDAH DALAM
PROSES P&P
Perancangan atau prosdur yang perlu diamalkan oleh semua guru bagi
melaksanakan proses P&P yang sistematik terancang dan teratur.
Sebagai langkah atau cara yang perlu digunakan oleh guru supaya pelajar
dapat memahamimaksud sebenar pengajaran yang ingin disampaikan oleh
guru kepada mereka.
Satu prosedur bagi melkukan sesuatu aktiviti yang didahului dengan
kewujudan pendekatan.
Proses yang penting bagi ditentukan terlebih dahulu oleh guru sebelum mula
memikirkan apakah teknik yang mahu digunakan dalam satu-satu topik
pengajaran.

[email protected] 6
 KAEDAH PENGAJARAN GURU & GAYA
PEMBELAJARAN PELAJAR
Guru perlu mengaplikasikan kaedah pengajaran yang berbeza dengan
mengambil kira gaya pembelajaran pelajar yang berbeza.
Melalui gaya pembelajaran, guru berpeluang mengenalpasti segala
kekutan dan kelemahan setiap pelajar.
Penentuan kaedah pengajaran berdasarkan gaya pembelajaran yang
berbeza di kalangan pelajar adalah penting dan perlu kerana setiap pelajar
mempunyai perbezaan dari sudut kekuatan, kelemahan, minat dan
kecenderungan.
Kaedah yang berbeza memberi peluang kepada pelajar bagi membuat
aktiviti di dalam kelas secara bebas dan aktif, sama ada dengan aktiviti
perbincangan, pertukaran idea, pemindahan buah fikiran, keupayaan
berhujah dan mengeluarkan pendapat.
Kaedah yang berbeza mendatangkan pendekatan yang menyeronokkan
dan dapat merangsang minat pelajar supaya terus belajar.

[email protected] 7
 MEMILIH
KAEDAH
PENGAJARAN

[email protected] 8
 PENGENALAN
Pendekatan pengajaran dan pembelajaran boleh
dilaksanakan melalui pelbagai kaedah pengajaran dan
pembelajaran seperti eksperimen, perbincangan, simulasi,
projek, lawatan dan kajian masa depan. Walau
bagaimanapun, guru boleh mengubah suai cadangan
aktiviti pembelajaran jika perlu. Kaedah pengajaran dan
pembelajaran yang pelbagai dapat meningkatkan minat
murid terhadap sains. pelajaran sains yang tidak menarik
akan membosankan pelajar.

[email protected] 9
 TUJUAN MEMILIH KAEDAH
PENGAJARAN

Menarik Minat murid

Mengekalkan perhatian

Membangkitkan rasa ingin tahu

Menyampaikan isi pelajaran dengan

berkesan

[email protected] 10
 KEPELBAGAIAN
KAEDAH
PENGAJARAN

[email protected] 11
 TUJUAN PENGGUNAAN PELBAGAI
KAEDAH
Membantu guru dalam menilai sejauh mana penguasaan
pelajar dalam satu-satu mata pelajaran sebelum berpindah ke
topik baru.
Meningkatkan tahap motivasi pelajar pada pengajaran dengan
merangsang minat dan semangat.
Menjamin objektif pengajaran guru dapat tercapai pada akhir
pengajaran.
Kepelbagaian kaedah semasa proses pengajaran dan
pembelajaran akan menggerakkan motivasi dalaman pelajar
supaya terus berminat mengikuti pengajaran guru.
Penentuan jenis kaedah yang akan digunakan oleh guru
semasa mengajar akan memandu guru supaya lebih
mengambil kira ciri-ciri perbezaan pelajar sebagai individu.

[email protected] 12
 JENIS KAEDAH PENGAJARAN
Kaedah yang akan dibincangkan di
dalam topik ini ialah:

• Kaedah syarahan
• Kaedah Penyelesaian Masalah
• Kaedah amali/bengkel
• Kaedah tunjuk cara/demonstrasi
• Kaedah projek
• Kaedah simulasi
• Kaedah interaktif
• Kaedah lawatan.
[email protected] 13
 JENIS-JENIS KAEDAH PENGAJARAN

Beberapa jenis lagi kaedah pengajaran selain

daripada kaedah yang telah disebutkan, iaitu:
Kaedah Hafalan
Kaedah Soal Jawab
Kaedah Permainan
Kaedah Latih Tubi
Kaedah Sokratik
Kaedah Diskoveri/ Penemuan

[email protected] 14
 KAEDAH
SYARAHAN/
KULIAH

[email protected] 15
 PENGENALAN
Kaedah kuliah berbentuk penerangan biasanya digunakan oleh
pensyarah dan guru dalam menyampaikan maklumat yang agak
banyak dalam tempoh masa tertentu antara satu hingga tiga jam.
Kaedah ini biasa digunakan di Pusat Pengajian Tinggi.
Di dalam kaedah ini biasanya pelajar akan mendengar,mencatat nota
tentang fakta yang di bincangkan. Penghuraian tentang sesuatu topik
di ulas secara langsung dengan pelajar.
Secara tidak langsung timbul satu konsepsi bahawa guru yang
manyampaikan kuliah adalah seorang yang pakar dalam pengetahun
tersebut .Guru di anggap individu yang mengetahui segala-galanya
dan pelajar sebagai individu yang tidak mengetahui apa-apa.(Atan
Long 1980).

[email protected] 16
 PENGENALAN (Sambungan…)

Menurut kajian oleh Ramsden (1990), mendapati kaedah kuliah

sesuai jika tujuan asas pengajaran adalah untuk menyampaikan
maklumat, bahan berkenaannya sukar diperolehi, bahan perlu
disusun dengan cara tertentu untuk kumpulan tertentu dan untuk
membangkitkan minat dalam mata pelajaran berkenaan.
Menurut Eble, dalam menyampaikan kuliah pensyarah perlu
menggunakan pelbagai pergerakan, suara dan contoh untuk menarik
dan merangsang pelajar dalam pembelajaran mereka.
Seiringan dengan perkembangan teknologi masa kini, aplikasi ICT
dalam pengajaran menjadikan kaedah kuliah semakin menarik dan
berkesan.

[email protected] 17
 TEKNIK MEMPERTINGKATKAN
KULIAH

• Kekalkan kontek mata dengan pelajar

• Mengedarkan nota ringkas
• Berikan definisi bagi istilah dan konsep baru
• Pilih contoh yang relevan untuk menerangkan idea utama
• Membuat perkaitan antara idea baru dengan idea sebelumnya
• Rumus idea penting dari masa ke semasa
• Ulang penerangan atau perluaskan huraian jika perlu

[email protected] 18
 KELEBIHAN KAEDAH SYARAHAN/
KULIAH
• menjimatkan masa terutama ketika guru hendak menghabiskan sukatan pelajaran
yang tertinggal dalam tempoh masa yang terhad.

• Bahan atau isi kuliah yang telah disiapkan boleh digunakan untuk satu jangka
masa yang panjang selagi tiada perubahan sukatan pelajaran.

• Kaedah kuliah juga membolehkan pelajar belajar dari orang yang benar-benar
pakar dalam disiplin tersebut. Teknik perbincangan dalam kumpulan kecil tidak
berkesan untuk menyelesaikan masalah yang kompleks atau untuk mengubah
sikap

• Pengajar dapat mengembangkan isi pelajaran yang disampaikan kerana kaedah

kuliah memberi kelonggaran kepada guru untuk membuat huraian

• Guru juga dapat mengalih topik pelajaran dengan mengambil kira tahap kesediaan
murid mengikuti pelajaran baru.

• Guru juga dapat menjawab dan menyelesaikan masalah murid ketika pelajaran itu
sedang dikuliahkan.
[email protected] 19
 KELEMAHAN KAEDAH
SYARAHAN/ KULIAH

Kuliah melibatkan interaksi sehala di antara guru dan murid.

Melalui kaedah kuliah semata-mata juga amat sukar bagi guru untuk
mengukur tahap pembelajaran pelajar.

Keberkesanan kuliah yang disampaikan oleh guru juga banyak bergantung

kepada minat dan pemahaman guru tentang sesuatu topik.

Kaedah ini mendorong pelajar hanya mengingati fakta-fakta yang diajar dan
cepat membosankan.Ini kerana tendensi guru membaca teks syarahan.

secara tidak langsung ia akan menghilangkan minat pelajar untuk mengkaji

dengan lebih mendalam sesuatu topik pelajaran yang dikuliahkan..

[email protected] 20
 KEBERKESANAN KAEDAH
SYARAHAN/ KULIAH
Kuliah hanya diberikan pada masa yang sesuai seperti ketika hendak
memulakan atau memperkenalkan tajuk yang baru.

Guru haruslah menyampaikan kuliah dengan cara yang menarik dan

menggunakan unsur persamaan (analogy), perbandingan (comparison),
gambaran (illustration) dan alat bantu mengajar yang lain.

Kuliah juga hendaklah diselang-selikan dengan soal jawab, perbincangan

dan sebagainya yang difikirkan sesuai supaya interaksi pelbagai hala
dapat dibina dalam proses pengajaran dan pembelajaran

Sinopsis kuliah yang bernas perlu diedarkan kepada murid sebagai

panduan. Jangan membuang masa dengan menulis formula atau
membaca petikan dari buku.

Sesuatu kuliah juga perlu ada permulaan, pertengahan dan penamat di

samping perlu disampaikan dengan intonasi suara yang baik.

[email protected] 21
 RINGKASAN…

Kaedah syarahan/ kuliah ini banyak melibatkan guru

memberi huraian, penjelasan dan penerangan kepada
pelajar.
Guru menyediakan sinopsis kuliah yang bernas dan
menyampaikan dengan jelas kepada pelajar
Guru menyampaikan syarahan/ kuliah secara harmoni,
menarik dan tidak membosankan

[email protected] 22
 KAEDAH PENYELESAIAN
MASALAH

[email protected] 23
 PENGENALAN

Kaedah yang memberi latihan dan sokongan semasa menyelesaikan

masalah yang timbul dalam proses pengajaran dan pembelajaran.
Dalam kaedah ini pelajar akan dibiarkan menyelesaikan sendiri masalah
yang diberikan oleh guru. Guru hanya menyatakan masalah tersebut
dengan jelas dan pelajar akan memikirkan kaedah bagi menyelesaikan
masalah tersebut.
Menurut Boud & Fletti (1991), penyelesaian masalah merupakan satu
kaedah bagi menyelesaikan satu persoalan, teka-teki atau kuiz yang
perlu diselesaikan.
Di dalam kedah penyelesaian masalah ini, akan dapat membantu
pelajar dalam melakukan dan menyesaikan kerja dengan sendiri dalam
proses mencari maklumat bagi permasalahan tersebut dengan
menggunakan kemahiran, prinsip atau teori yang telah mereka pelajari.

[email protected] 24
 LANGKAH-LANGKAH DALAM
KAEDAH PENYELESAIAN MASALAH
Pelajar akan mengenal pasti permsalahan yang ada terlebih dahulu

Maklumat ataupun topik-topik berkaitan masalah akan dikenal pasti.

Kemudian pelajar akan membuat hipotesis berkaitan masalah.

Setelah hipotesis berjaya, pelajar akan menguji segala hipotesis itu.

Akhirnya pelajar akan menilai dan membuat rumusan pada masalah yang
dibincangkan

[email protected] 25
 KELEBIHAN KAEDAH PENYELESAIAN
MASALAH
Kaedah ini dapat membantu murid mengukukan pengalaman penyelesaian
masalah melalu ilmu pengetahuan dan kemahiran yang diperolehi.
Dapat menimbulkan kesedaran tentang kegunaan menguasai kemahiran
dan memperolehi ilmu pengetahuan untuk kepentingan sendiri.
Dapat meningkatkan pemikiran yang analitis, saintifik, rasional dan kritis.
Dapat membentuk pelajar yang mampu menyelesaikan permasalahan tanpa
perlu bergantung kepada sesuatu pihak.
Membentuk pelajar yang berkeyakinan dan berktrampilan dalam
melaksanakan pekerjaan tanpa wujud lagi istilah perkataan “makan suap”.
Dapat menyediakan pelajar yang berkualiti di dalam sektor pekerjaan di
masa akan datang.

[email protected] 26
 KELEMAHAN KAEDAH
PENYELESAIAN MASALAH

Tidak boleh dilaksanakan dengan menyeluruh dan berkesan

memandangkan terdapat perbezaan kebolehan di kalangan pelajar.
Pelajar yang lambat dalam pelajaran akan menghadapi banyak
kerumitan dalam penggunaan kaedah ini, akibatnya ia akan
meninggalkan kesan buruk terhadap pembelajaran mereka.
Proses ini memerlukan masa yang panjang.
Tujuan utama kaedah ini adalah untuk menggalakkan murid berfikir
secara saintifik dan rasional, walaubagaimanapun ini tidak akan
berjaya sekiranya pelajar tersebut hanya menggunakan langkah-
langkah penyelesaian masalah yang dihafal daripada nota-nota guru
atau buku.

[email protected] 27
 RINGKASAN
Kaedah penyelesaian masalah bertujuan memberi latihan
kepada pelajar bagi menyelesaikan masalah yang timbul
dalam pengajaran.
Menggalakkan pelajar untuk berfikir secara kritis dan
kreatif.
Masalah akan ditimbulkan secara sengaja ataupun
spontan oleh guru.
Masa akan diberikan kepada pelajar bagi mencari jalan
penyelesaiannya.

[email protected] 28
 Kaedah Amali/Bengkel
Kaedah Tunjukcara/Demonstrasi
Kaedah Projek

Disediakan oleh: Roslini Bt

Samat
[email protected] 29
 Kaedah Amali/Bengkel
 Dapat membentuk sikap dan pemikiran kreatif pelajar
supaya mereka mengalami secara terus sesuatu kerja
amali
 Memberikan peluang kepada pelajar untuk berinteraksi
semasa proses amali tersebut
 Pelajar akan melaksanakan kerja-kerja amali manakala
guru bertindak sebagai pemerhati dan pembimbing

[email protected] 30
 Kelebihan Kaedah Amali/Bengkel
 Dapat mengesahkan sesuatu konsep atau teori
yang digunakan
 Melatih pelajar meguasai penggunaan peralatan
bengkel
 Dapat memupuk semangat kerjasama antara
pelajar
 Melatih pelajar mematuhi arahan dengan betul
 Dapat memberi idea kepada pelajar mengenai
aplikasi kehidupan sebenar
 Pelajar dapat melakukan amali, memerhati dan
membuat kesimpulan
[email protected] 31
 Kelemahan Kaedah Amali/Bengkel
 Perlaksanaan amali memerlukan perbelanjaan
yang banyak iaitu dari segi peralatan dan bahan
 Tiada jaminan bahawa pelajar akan berfikir
secara kreatif melalui kerja amali
 Pelajar boleh terdedah kepada bahaya jika tidak
menggunakan peralatan dengan betul
 Kaedah amali tidak berkesan jika perlaksanaan
amali tertangguh atau gagal. Ini akan merugikan
masa.
[email protected] 32
Kaedah Tunjukcara/Demonstrasi
 Menunjukkan bagaimana sesuatu aturcara atau
prosedur dijalankan langkah demi langkah.
 Menggunakan bentuk komunikasi pendengaran
dan penglihatan dan perbuatan.
 Memerlukan banyak masa untuk membuat
persediaannya.
 Memerlukan pelajar membuat pemerhatian
dengan teliti

[email protected] 33
 Langkah Melaksanakan Kaedah
Demonstrasi

Kedah
Demonstrasi

Sebelum Semasa Selepas

Demonstrasi Demonstrasi Demonstrasi

[email protected] 34
 Sebelum Demonstrasi
 Kenalpasti objektif, isi kandungan pelajaran dan
kemahiran yang hendak ditunjukkan kepada pelajar
 Sediakan bahan yang akan digunakan dalam
demonstrasi
 Rancangan tempat duduk pelajar untuk melihat
demonstrasi
 Pastikan keselamatan sebelum menggunakan
alat, radas atau bahan yang boleh mengakibatkan
kemalangan
 Terangkan tentang tujuan, prosedur dan
kemahiran yang hendak ditunjukkan
[email protected] 35
 Semasa Demonstrasi
 Demonstrasi dilaksanakan sambil memberikan
penerangan
 Beri perhatian terhadap reaksi pelajar
 Ulang penerangan jika pelajar kurang faham
 Motivasikan pelajar membuat ramalan dan
bimbing dengan soalan
 Tegaskan bahagian yang penting
 Jika masa mencukupi, beri peluang kepada
pelajar membuat demonstrasi

[email protected] 36
 Selepas Demonstrasi
 Berbincang dengan pelajar tentang aspek penting
semasa demonstrasi
 Galakkan pelajar bertanya aspek yang kurang difahami
 Memberi aktiviti susulan untuk mengukuhkan lagi
penguasaan kemahiran yang dipelajari

[email protected] 37
 Jenis Demonstrasi
Terdapat 3 jenis demonstrasi yang boleh dijalankan
di dalam kelas (Mok Soon Sang 1992)

1) Demonstrasi Model Hidup

2) Demonstrasi Model Simbolik
3) Demonstrasi Model Persepsi

[email protected] 38
 Demonstrasi Model Hidup
 Digunkan untuk menunjukkan demonstrasi
 Terdiri daripada guru dan pelajar yang telah
menguasai kemahiran untuk menunjukkan
demonstrasi aktiviti
 Menjadi contoh untuk diikuti oleh rakan pelajar
yang lain

[email protected] 39
 Demonstrasi Model Simbolik

 Menggunakan arahan, prosedur dan carta yang

menerangkan cara melakukan sesuatu
 Cth: melakukan satu ujikaji/eksperimen
berdasarkan langkah-langkah yang ditunjukkan
dalam gambarajah

[email protected] 40
 Demonstrasi Model Persepsi
 Penggunaan video yang menayangkan sesuatu
demonstrasi
 Aktiviti kemahiran yang spesifik sahaja yang
ditayangkan dan pelajar memerhatikan cara-cara
melakukannya dengan teliti

[email protected] 41
 Kaedah Projek
 Diperkenalkan oleh Professor William Heard Kilpatrick
1871-1965
 Diperkenalkan berdasarkan teori pembelajaran iaitu
hasil pembelajaran akan menjadi lebih berkesan jika
pelajar berminat dan bersedia melaksanakan aktiviti
yang telah dirancang
 Kaedah dimana pelajar menjalankan sesuatu ujikaji atau
kegiatan di dalam situasi yang sebenar dan bertujuan
untuk mendapatkan sesuatu hasil
 Memberi pengalaman pembelajaran kepada pelajar

[email protected] 42
 Jenis Pembelajaran Projek
Projek Pengeluaran
 Mengeluarkan sesuatu sama ada dalam bentuk
sementara atau perkara-perkara yang lebih besar

Projek Pengguna
 Bertujuan untuk digunakan dan dinikmati

[email protected] 43
Samb…
Projek Masalah
 Menyelesaikan sesuatu masalah dengan tujuan
menerangkan sesuatu yang kurang jelas
 Lahir hasil daripada projek pengeluaran

Projek Latih-Tubi atau Projek Pembelajaran Khusus

 Bertujuan memperolehi sesuatu skil (kecekapan),
atau pengetahuan khusus
 Cth: ketepatan mengira
[email protected] 44
 Kebaikan Kaedah Projek
 Pendekatan projek meliputi domain kognitif, afektif dan
psikomotor
 Penyertaan pelajar dalam perancangan digalakkan. Ini
menambahkan lagi minat dan motivasi
 Dapat mengembangkan sikap tanggungjawab dan
inisiatif pada pelajar
 Memberi peluang kepada pelajar mendapatkan
pengetahuan dan pengalaman dengan cara tersendiri

[email protected] 45
 Kelemahan Kaedah Projek
 Memakan masa yang panjang
 Disebabkan pengetahuan yang terhad, pelajar
berkemungkinan melakukan kesalahan
 Biasanya bahan dan sumber bagi sesuatu projek adalah
terhad
 Berkemungkinan pelajar terpesong daripada objektif-
objektif yang telah ditetapkan

[email protected] 46
 KAEDAH SIMULASI
Sesuatu situasi yang diwujudkan supaya
menyerupai keadaan sebenarnya tetapi dalam
bentuk yang dipermudahkan, diringkaskan atau
dikecilkan supaya masalah atau isu yang
berkaitan lebih mudah diselesaikan

[email protected] 47
 TUJUAN
Untuk menguasai kemahiran.
Untuk membina pemikiran yang analitis dan kritis.
Untuk membina sikap positif
Untuk mengaitkan isi pelajaran dengan aspek afektif
Untuk membawa situasi yang sebenar ke dalam bilik
darjah
Untuk mempelbagaikan aktiviti pembelajaran

[email protected] 48
 JENIS-JENIS
SIMULASI

SOSIODRAMA MAIN PERANAN

Aktiviti lakonan yang menarik yang Satu lakonan spontan tanpa skrip
berdasarkan sesuatu cerita yang suatu situasi direka dan ditimbulkan
menggambarkan sesuatu situasi atau oleh guru
isu berkonflik, mempunyai perwatakan Pelajar membayangkan situasi yang
yang menentang nilai sosial timbul, kemudian melakonkannya
Contohnya hikayat Hang Tuah dan mengikut situasi yang dibayangkan
Hang Jebat. Skrip lakonan biasanya secara spontan
disediakan terlebih dahulu mengajar mengukuhkan kemahiran pertuturan
pelajar berfikir cara-cara menyelesaikan dan melatih diri untuk berfikir secara
masalah berkonflik itu secara kritis dan spontan supaya dapat menyelesaikan
rasional pelajar dapat menyatakan masalah secepat mungkin dalam
sikap dan perasaan melalui lakonan, situasi yang terkawal.
menyusun idea dan melatih bertindak
balas secara spontan
[email protected] 49
 TUJUAN-TUJUAN
SOSIODRAMA
• Ia menimbulkan kesedaran tentang mengapa
satu-satu perbuatan itu dianggap salah
• Ia meningkatkan kefahaman pelajar terhadap
satu situasi tertentu
• Ia memberi peluang kepada pelajar untuk
melahirkan perasaan
• Ia membantu murid memikirkan masalah diri
sendiri
• Ia memberi peluang kepada melakonkan
pelbagai watak dan dengan itu dia dapat
memperluaskan pengalaman hidup.
• Membantu pelajar berkomunikasi secara
berkesan.
[email protected] 50
 PRINSIP-PRINSIP
SOSIODRAMA
• Pastikan situasi yang diwujudkan itu adalah berkaitan
dengan pengalaman pelajar.
• Pilih pelajar yang fasih dan lantang percakapannya
• Pelajar hendaklah memahami peranannya dengan jelas
• Pelajar boleh diberi masa untuk membuat persediaan
• Pastikan keadaan emosi sosiodrama dapat dikawal
• Di peringkat akhir, adakan perbincangan dan membuat
rumusan.

[email protected] 51
 TUJUAN-TUJUAN MAIN
PERANAN
• Ia menyediakan peluang bagi pelajar melahirkan
perasaan mengikut watak yang dimainkan
• Ia membolehkan pelajar berempati atau memahami
perasaan orang lain
• Ia meluaskan pengalaman hidup pelajar
• Ia menjadikan P&P lebih menarik dan menyeronokkan
• Ia melatih pelajar untuk mengawal perasaan dan
mencapai kestabilan emosi
• Ia membolehkan pelajar berkomunikasi dengan lebih
berkesan
• Ia memupuk nilai-nilai murni seperti tolong-menolong,
bekerjasama, dan bertimbang rasa.
• Ia memupuk sifat ingin bersosialisasi secara sihat.
[email protected] 52
 PRINSIP-PRINSIP MAIN
PERANAN
• Situasi hendaklah dirancang dengan baik.
• Peranan peserta-peserta hendaklah
dijelaskan bagi menjamin kelicinan
perjalanan main peranan itu.
• Masa hendaklah diberi untuk membuat
persediaan
• Pemerhati-pemerhati hendaklah membuat
nota dan memberi pandangan
• Guru hendaklah mewujudkan suasana
yang selamat.
[email protected] 53
 LANGKAH-LANGKAH
PELAKSANAAN SIMULASI
Guru mewujudkan satu situasi bermasalah yang disediakan

Guru menerangkan secara ringkas tentang situasi

bermasalah,peranan watak-watak dan tempoh lakonan

Guru memilih pelajar menjadi pelakon

Pelajar berdasarkan watak-watak,memainkan peranan mereka

dalam sesi simulasi sambil menunjukkan cara penyelesaiannya

Guru berbincang dengan pelajar prestasi pelakon-pelakon dan

cara menyelesaikan masalah

Guru membimbing
[email protected] pelajar membuat rumusan 54
 KELEBIHAN SIMULASI
Membenarkan pelajar mempraktikkan kemahiran
dalam keadaan yang selamat dan memberi peluang
kepada pelajar memikirkan cara penyelesaian secara
spontan dalam situasi bermasalah yang diwujudkan.

Pembelajaran adalah lebih berkesan kerana pelajar

boleh bersedia dengan rapi dengan suasana lebih
menyeronokkan.

Peluang untuk mencuba sesuatu dalam keadaan yang

selesa serta dapat meningkatkan kemahiran
pertuturan mereka dan interaksi di antara mereka.

Maklum balas tentang prestasi pelajar dalam satu-

satu situasi dapat diperoleh dengan cepat.
[email protected] 55
 samb

KELEBIHAN SIMULASI
Pelajar dapat mengambil bahagian yang aktif dalam
pengajaran guru.

Memberi kesempatan kepada pelajar untuk menghayati

nilai-nilai moral yang baik dan seterusnya mengubah sikap
negatif dan membina sikap positif.

Ketika mengambil bahagian dalam simulasi, pelajar dapat

menyatakan perasaan dan sikapnya.

la dapat memupuk daya cipta pelajar.

Sebagai persediaan kepada pelajar untuk menghadapi

situasi bermasalah yang sebenar.

[email protected] 56
 KELEMAHAN SIMULASI
Situasi yang diwujudkan mungkin di luar
pengalaman pelajar.

Prestasi pelakon yang kurang baik menyebabkan

penonton bosan dan membuat bising atau
mengejek kesilapan pelakon tertentu.

Hanya pelajar yang terlibat dengan lakonan

sahaja mendapat faedah dan pengalaman
berlakon.

Penilaian pembelajaran hasil daripada simulasi

adalah sukar dilakukan.
[email protected] 57
 KAEDAH INTERAKTIF
KAEDAH
INTERAKTIF

PERBINCANGA BRAINSTORMING
N

[email protected] 58
KAEDAH PERBINCANGAN

Aktiviti perbualan antara guru & pelajar

Guru memulakan sesuatu perbincangan
dengan mengemukakan tajuk
Pelajar  aktif memberikan pandangan.
Pelajar lain dibenarkan memberi kritikan.
Mencatatkan idea-idea yang dibentangkan &
peringkat akhir rumusan dibuat

[email protected] 59
 BENTUK
PERBINCANGAN

Perbincangan Perbincangan
Keseluruhan kumpulan-
Kelas kumpulan kecil
•Diketuai dan
diarahkan oleh •Diketuai pelajar
guru

[email protected] 60
Perbincangan keseluruhan Perbincangan kumpulan
kelas kecil

GURU

G
U
R
U

G
U
R
U

[email protected] 61
TUJUAN PERBINCANGAN

• Memupuk pemikiran kritis, analitis dan

kreatif
• Menggalakkan perkongsian pendapat
• Mengikis sikap angkuh dan mendorong
belajar menerima pandangan orang lain
• Memupuk semangat kerjasama

[email protected] 62
 BRAINSTORMING/SUMBANGSARAN
Satu sesi perbincangan yang membolehkan
setiap ahli kumpulan menyumbangkan
pendapat dan idea terhadap sesuatu topik

[email protected] 63
 TUJUAN BRAINSTORMING

• Melatih pelajar mengemukakan pendapat

yang logik dan rasional
• Memupuk semangat berkongsi idea
• Melatih pelajar menyelesaikan masalah
bersama

[email protected] 64
 PELAKSANAAN
BRAINSTORMING
Guru mengemukakan satu atau beberapa topik
perbincangan berbentuk soalan masalah

Pelajar dibahagikan beberapa kumpulan kecil (setiap

kumpulan mengandungi 4-7 orang pelajar)

Ahli-ahli kumpulan kecil digalakkan menyumbangkan

idea masing-masing tanpa dikritik

Selepas selesai, kumpulan-kumpulan kecil akan

bergabung semula untuk mempertimbangkan dan
menilai setiap cadangan atau idea yang dikemukakan

Guru akan membimbing pelajar membuat keputusan

atau rumusan yang kemudian direkodkan dalam buku
[email protected] 65

nota mereka
 KELEBIHAN
BRAINSTORMING
Setiap ahli dalam kumpulan kecil diberikan peluang
untuk mencadangkan pendapatnya
Idea-idea penyelesaian didatangkan dari pelajar sendiri
Strategi pembelajaran berpusatkan pelajar
Melatih pelajar-pelajar berfikir dan mengeluarkan
pendapat secara analitis,kritis dan rasional
Penguasaan kemahiran lisan dapat dikukuhkan dan
dipertingkatkan
Dilatih untuk menghormati pendapat orang lain
Semangat kerjasama dan berkongsi idea ke arah
menyelesaikan masalah bersama-sama dapat dipupuk
[email protected] 66
 KELEMAHAN
BRAINSTORMING
Pelajar yang kurang cerdas mungkin tidak
dapat memberi sumbangsaran
Memakan masa yang lebih banyak
Terlalu banyak pendapat dan idea
dicadangkan
Pendapat dan idea pelajar yang tidak
dipilih menjadi rumusan akan
menimbulkan perasaan kecil hati murid
berkenaan
[email protected] 67
 BUZZ
Perbincangan yang terdiri
daripada beberapa kumpulan
kecil ( 2-4 orang)
Pelajar boleh dibahagikan
kepada beberapa kumpulan
kecil
Kumpulan kecil seorang
pengerusi, seorang pelapor dan
beberapa ahli
Dimulakan selepas guru
mengajar

[email protected] 68
 Samb

BUZZ

Selepas perbincangan, kumpulan-

kumpulan kecil akan berkumpul semula
dalam satu kumpulan yang besar untuk
mengadakan satu perbincangan yang am
Membentangkan pendapat kumpulan
masing-masing
Pelajar membuat rumusan

[email protected] 69
 KAEDAH LAWATAN
Merupakan suatu jenis aktiviti sokongan
yang membolehkan pelajar memerhati apa
yang hendak dipelajari di dalam buku
seperti situasi yang sebenar

[email protected] 70
 TUJUAN LAWATAN
Memberikan pengalaman secara langsung
serta menarik

Membandingkan perkara yang dipelajari

dalam kelas dengan situasi sebenar

TUJUAN
LAWATAN Memperkukuhkan ingatan tentang
perkara-perkara yang dipelajari

Mempelbagai aktiviti pembelajaran

di sekolah

Mempererat perhubungan di antara

Sekolah dengan masyarakat
[email protected] 71
 PRINSIP DAN
LANGKAH

SEBELUM LAWATAN

SEMASA LAWATAN

SELEPAS LAWATAN
[email protected] 72
 SEBELUM LAWATAN
Pilih tempat melawat yang berkaitan
Dapatkan kebenaran daripada Pengetua,pihak tempat
melawat, pihak polis serta ibu bapa
Menguruskan kenderaan
Memberi taklimat tentang logistik, aktiviti dan
keselamatan,
Menyediakan alat kelengkapan
Soalan-soalan dicetak.

[email protected] 73
 SEMASA LAWATAN

Dibahagi dalam beberapa kumpulan

Memastikan setiap orang melibatkan diri
secara aktif
Menjaga keselamatan
Menerima penerangan
Mencari jawapan

[email protected] 74
 SELEPAS LAWATAN
Adakan satu sesi perbincangan mengenai
perkara-perkara yang diperhatikan dan
dicatatkan semasa lawatan

Adakan aktiviti susulan seperti membuat

model,melukis plan dan poster atau
mempamerkan benda-benda yang
dikumpulkan dari tempat lawatan

Membuat laporan.

[email protected] 75
 KELEBIHAN LAWATAN

Memberikan pelajar kesempatan memperolehi

pengalaman secara langsung dan menarik.

Memberi kesempatan kepada pelajar

membandingkan perkara-perkara yang
dipelajari dalam bilik darjah dengan situasi
yang sebenar.

[email protected] 76
 samb

KELEBIHAN LAWATAN
Mengukuhkan ingatan tentang
perkara-perkara yang dipelajari.

Mempelbagaikan aktiviti
pembelajaran di sekolah.

Mengeratkan perhubungan di antara

sekolah dengan masyarakat.

[email protected] 77
 KELEMAHAN LAWATAN

Pengelolaan lawatan yang rumit

memerlukan banyak masa, tenaga dan
kos yang tinggi untuk menguruskannya.

Tanggungjawab yang berat menjaga

keselamatan dan mengawal disiplin
pelajar.

[email protected] 78
 samb

KELEMAHAN LAWATAN

Objektif lawatan mungkin tidak tercapai

kerana mungkin pelajar menggunakan lawatan dengan
tujuan untuk menghiburkan hati.

Kebenaran melawat sukar terutama tempat-tempat

seperti kilang dan ladang-ladang swasta kerana ramai
di antara mereka enggan menerima lawatan pelajar
yang mungkin menimbulkan masalah disiplin semasa
membuat lawatan

[email protected] 79
 SYAHANIM BT SAIDUN
HB060121

[email protected] 80
 KAEDAH PENGAJARAN
KOPERATIF

[email protected] 81
 PEMBELAJARAN KOPERATIF

Koperatif bermaksud kerjasama.

Maka,pembelajaran koperatif ialah; pelajar-pelajar

belajar secara kerjasama, biasanya dalam bilik darjah.

Dalam pembelajaran koperatif pelajar-pelajar

berinteraksi & saling bantu membantu dalam aktiviti
pembelajaran dengan tujuan mencapai kemajuan &
prestasi yang cemerlang.
[email protected] 82
 Langkah-langkah pengajaran &
pembelajaran koperatif

Guru bermula menyampaikan pelajaran baru.

Pelajar-pelajar membentuk kumpulan untuk
membincangkan secara koperatif tentang
pelajaran yang telah disampaikan oleh guru.
Ujian ditadbirkan untuk mengesan kemajuan atau
pencapaian pelajar-pelajar dalam setiap kumpulan.
Peneguhan sosial diberikan kepada kumpulan yang
menunjukkan prestasi yang cemerlang.
[email protected] 83
 Ciri-ciri pembelajaran koperatif

Pelajar-pelajar melibatkan diri secara aktif &

koperatif dalam pembelajaran kumpulan.

Pelajar-pelajar dilatih dengan akauntabiliti diri &

tanggungjawab berkongsi.

Kemahiran interaksi sosial dapat dipupuk dalam

pembelajaran koperatif.

Kesedaran bahawa pembelajaran koperatif adalah

kunci pencapaian yang lebih baik daripada
pembelajaran diri sendiri.
[email protected] 84
 KAEDAH PENGAJARAN
KOLABORATIF

[email protected] 85
 PEMBELAJARAN KOLABORATIF

Mengikut kamus dewan (1998), kolaboratif bermaksud

kerjasama erat di antara dua pihak atau lebih.

Maka,pembelajaran kolaboratif melibatkan sekumpulan pelajar

yang berusaha bersama ke arah mencapai prestasi yang baik,
sama ada dalam bidang akademik atau bidang kokurikulum.

[email protected] 86
Mengikut Colen;

Pengajaran kolaboratif

Matlamat intelek

Matlamat sosial

Matlamat penyelesaian
masalah displin
[email protected] 87
Schrage (1990)
Pembelajaran kolaboratif lebih menekankan
aktiviti bekerjasama kerana ia melibatkan
perkongsian hasil penemuan dan hasil yang
didapati daripada pembelajaran baru.

Jonassen (1996)
Pembelajaran secara kolaboratif dapat
membantu pelajar membina pengetahuan
yang lebih bermakna jika dibandingkan
dengan pembelajaran secara individu.

[email protected] 88
 Kriteria asas menjayakan P & P
secara Koperatif & Kolaboratif

Mempunyai semangat kesalingbergantungan yg

positif.

Kemahiran sosial.

Kesedaran akauntabiliti individu.

Penilaian kumpulan.
[email protected] 89
 Strategi, Kaedah & Teknik mengajar
secara Koperatif & Kolaboratif

1) Bahagikan kumpulan murid dgn menentukan saiz yg

sesuai dan memberikan nama utk setiap kumpulan
dgn tujuan mudah mengidentifikasikan mereka.
2) Nyatakan objektif, bahan-bahan pelajaran yg
digunakan serta langkah-langkah melaksanakan
aktiviti.
3) Mengajar prosedur melaksanakan aktiviti.
4) Tentukan dan mengajar kemahiran koperatif yg
diperlukan.
5) Tegaskan setiap anggota adalah berakauntabiliti dlm
prestasi kumpulan.
6) Ajarkan pelajar-pelajar cara menilai kejayaan usaha
bersama.
[email protected] 90
 cabaran-cabaran yang dihadapi oleh seorang
guru yang menggunakan kaedah pengajaran
pembelajaran koperatif & kolaboratif :

- kawalan kelas menjadi sukar

- masa guru membuat persediaan bertambah
- perlu mengambil kira perbezaan antara individu
- perlu mahir mengendalikan alat bantu mengajar yang pelbagai
-kemungkinan terdapat maklumat baru yang menimbulkan
percanggahan nilai
- berlaku percanggahan idea
- masalah mungkin timbul mengenai pembahagian tugas
-kemungkinan berlaku kemahiran kemahiran tidak dapat diajar secara
menyeluruh
- pelajar keliru mengenai peranan seseorang guru
-kesukaran mendapat kerjasama dari seseorang guru dalam sesuatu
bidang yang amat diperlukan
- kesukaran menilai hasil kerja/sumbangan dari pelajar
[email protected] 91
KAEDAH PENGAJARAN
BERKOMPUTER

[email protected] 92
 Komputer- sebarang peralatan/mesin/alat/
teknologi terkini yang digunakan untuk
memproses maklumat/informasi berpandukan
kepada prosedur/arahan yang ditetapkan.

Hjetland(1995) menyatakan bahawa:

“Technology can make our lives easier.
Everyday tasks are simplified”.

Beliau juga menyatakan bagaimana teknologi

dapat mempermudahkan tugas serta
meningkatkan prestasi guru seperti penggunaan
teknologi untuk kerja-kerja pengurusan dan
kerja-kerja pengajaran pembelajaran.
[email protected] 93
 Komputer Dalam Pendidikan

Pentadbiran Kurikulum
- Menyimpan rekod pentadbiran - Sebagai subjek kursus
- Menyimpan rekod pelajar
- Rekod kedatangan guru

Alat Bantu Mengajar

- Sebagai bahan bantu mengajar supaya
lebih menarik, utk menarik minat pelajar
utk belajar.
- Komputer sebagai guru atau bahan
[email protected] 94
rujukan pelajar.
 Pengajaran Berbantu komputer

- Alternatif aktiviti pengajaran.

- Mengguna perisian seperti Microsoft Power Point
- Isi matapelajaran dapat diringkaskan.
- Menarik perhatian dan memberi rangsangan.

Pengajaran Multimedia Sumber Maklumat

- Gabungan video, audio, grafik dan teks. - Laman Web

- Berbentuk perisian pengajaran dan – - Sebaran maklumat dari serata dunia.
pembelajaran. - Membolehkan pelajar mengakses
- Contoh: Jaringan dan CD-Rom sendiri di luar waktu belajar.
[email protected] 95
 Kelebihan Pengajaran Berkomputer

Proses P&P lebih menarik

Merangsang minda pelajar
Proses penyampaian lebih efektif
Lebih bersifat interaktif
Tidak membosankan

[email protected] 96
 Kelemahan Pengajaran Berkomputer

kos ovehead/ awal yang tinggi.

Teknologi cepat berubah.
Mengambil masa dalam penyediaan
bahan.

[email protected] 97
KAEDAH PENGAJARAN
ANDRAGOGI

[email protected] 98
 Andragogi – Merujuk kepada ilmu dan kaedah
mengajar golongan dewasa.

Berasal daripada perkataan Yunani:

aner – orang dewasa

agogus – memimpin dan membina

[email protected] 99
 Prinsip Asas

Pengajaran Andaian
Andragogi Adragogi

[email protected] 100
 Prinsip asas

Orang dewasa:
perlu terlibat dalam perbincangan dan
penilaian pengajaran mereka.
Pengalaman sebagai asas kepada aktiviti
pembelajaran.
Berminat untuk mempelajari subjek yang
mempunyai hubungan dengan kerjaya dan
kehidupan mereka.
Berpusatkan masalah dan bukan berpusat
kepada isi kandungan.
[email protected] 101
 Andaian Andragogi

Malcom Kowles(1980):
Orang dewasa:
Perlu mengetahui kenapa mereka perlu belajar.
Perlu belajar secara kendiri.
Menggunakan kaedah penyelesaian masalah.
Cepat memahami sesuatu topik sekiranya
mempunyai nilai segera.

[email protected] 102
 Pengajaran Andragogi

Andragogi bermakna instruksi untuk orang dewasa perlu

berfokuskan lebih kepada proses daripada isi kandungan
yang diajar.

Strategi = kajian kes, main peranan, simulasi, dan penilaian

kendiri.

Pengajar memainkan peranan sebagai fasilitator dan

kurang sebagai pensyarah atau penilai.

Diaplikasikan kepada sebarang bentuk pengajaran orang

dewasa dan telah digunakan dengan meluasnya dalam
organisasi.
[email protected] 103
[email protected] 104