2.

1 ทบทวนพหุนาม

1. เอกนาม
นิพจน์ที่สามารถเขียนให้อยู่ในรูปการคูณของค่าคงตัวกับตัวแปรตั้งแต่หนึ่งตัวขึ้นไป โดยเลขชี้กาลังของ
1 2
ตัวแปรแต่ละตัวเป็นศูนย์หรือจานวนเต็มบวก เรียกว่า เอกนาม เช่น 3, -5a , x y , 31 ab2 c เป็นต้น
4
เอกนามสองเอกนามจะคล้ายกันก็ต่อเมื่อ
1. เอกนามทั้งสองมีตัวแปรชุดเดียวกัน
2. เลขชี้กาลังของตัวแปรตัวเดียวกันในแต่ละเอกนามเท่ากัน
การบวกและการลบเอกนาม
การบวกเอกนาม
การหาผลบวกของเอกนามที่คล้ายกัน ใช้หลักดังนี้

ผลบวกของเอกนามที่คล้ายกัน = (ผลบวกของสัมประสิทธิ์) ด (ส่วนที่อยู่ในรูป

ผลบวกของเอกนามที่คล้ายกัน = (ผลบวกของสัมประสิทธิ์) ด (ส่วนที่อยู่ในรูป
ของตัวแปรหรือการคูณกันของตัวแปร)
ตัวอย่างที่ 1 จงหาผลบวกของเอกนามต่อไปนี้
1. 7x + 6x

วิธีทา 7x + 6x = ( 7 + 6 )( x )
= 13x ตอบ

การลบเอกนาม
การหาผลลบของเอกนามที่คล้ายกัน ใช้หลักดังนี้

ผลลบของเอกนามที่คล้ายกัน = (ผลลบของสัมประสิทธิ์) ด (ส่วนที่อยู่ในรูป

ของตัวแปรหรือการคูณกันของตัวแปร)

ตัวอย่างที่ 1 จงหาผลลบของเอกนามต่อไปนี้
1. 8x – 6x
วิธีทา 8x – 6x = ( 8 – 6 )( x )
= 2x ตอบ

ตัวอย่างที่ 2 จงหาผลบวกและผลลบของ 5 p7q2 และ (2) p 7 q 2

วิธีทา 1. 5 p 7 q 2 + (2) p 7 q 2 = .............................................................................

= .............................................................................
 2. 5 p 7 q 2 – (2) p 7 q 2 = .............................................................................
= .............................................................................
= .............................................................................

2. พหุนาม
นิพจน์ที่อยู่ในรูปเอกนามหรืออยู่ในรูปการบวกของเอกนามตั้งแต่ 2 เอกนามขึ้นไป เรียกว่า พหุนาม
แต่ละเอกนามในพหุนาม เรียกว่า พจน์ กรณีพหุนามมีบางพจน์คล้ายกัน ต้องรวมพจน์คล้ายเข้าด้วยกัน
ให้อยู่ในรูปที่ไม่มีพจน์คล้ายกันเลย เรียกว่า พหุนามในรูปผลสาเร็จ และดีกรีสูงสุดของพจน์ในพหุนามจะ
เป็นดีกรีของพหุนาม
2.1 การบวกและการลบพหุนาม
หลักเกณฑ์ในการหาผลบวกและผลลบของพหุนาม มีดังนี้
การหาผลบวกของพหุนามทาได้โดยนาพหุนามมาเขียนในรูปการบวก ถ้ามีพจน์ที่คล้ายกันให้
บวกพจน์ที่คล้ายกันเข้าด้วยกัน
การหาผลลบของพหุนามทาได้โดยการบวกพหุนามตัวตั้งด้วยพจน์ตรงข้ามของแต่ละพจน์ของ
พหุนามตัวลบ
ตัวอย่างที่ 1 จงหาผลบวกและผลลบของ 5x2 - 7x + 3 กับ 6x - 5 โดยใช้พหุนามแรกเป็นตัวตั้ง
วิธีทา หาผลบวก
(5x2 - 7x + 3) + (6x - 5) = 5x2 - 7x + 3 + 6x - 5
= 5x2 - x – 2
ตอบ 5x2 - x – 2
หาผลลบ
(5x2 - 7x + 3) - (6x - 5) = 5x2 - 7x + 3 + (-6x) + 5
= 5x2 - 13x + 8
ตอบ 5x2 - 13x + 8

ตัวอย่างที่ 2 จงหาผลบวกและผลลบของ 13x3 - 8x2 + x กับ 5x2 - 3x + 7 โดยใช้พหุนามแรกเป็นตัวตั้ง

วิธีทา หาผลบวก
(13x3 - 8x2 + x) + (5x2 - 3x + 7) = 13x3 - 8x2 + x + 5x2 - 3x + 7
= 13x3 - 3x2 - 2x + 7
ตอบ 13x3 - 3x2 - 2x + 7

หาผลลบ
(13x3 - 8x2 + x) - (5x2 - 3x + 7) = 13x3 - 8x2 + x + (-5x2) + 3x + (-7)
= 13x3 - 13x2 + 4x - 7
ตอบ 13x3 - 13x2 + 4x - 7
 2.2 การคูณเอกนามกับพหุนาม
หลักเกณฑ์ในการหาผลคูณของเอกนามกับพหุนาม มีดังนี้
การหาผลคูณระหว่างเอกนามกับพหุนาม ทาได้โดยนาเอกนามไปคูณแต่ละพจน์ของพหุนาม
แล้วนาผลคูณเหล่านั้นมารวมกัน

ตัวอย่างที่ 3 จงหาผลคูณของ 3x กับ 7x2 - 5x + 2

วิธีทา (3x)(7x2 - 5x + 2) = (3x)[(7x2) + (-5x) + 2]

= (3x)(7x2) + (3x)(-5x) + (3x)(2)
= 21x3 - 15x2 + 6x
ตอบ 21x3 - 15x2 + 6x

ตัวอย่างที่ 4 จงหาผลคูณของ (-9x3 + 2x2 - 4x + 5)(6x2)

วิธีทา (-9x3 + 2x2 - 4x + 5)(6x2) = [(-9x3) + 2x2 + (-4x) + 5](6x2)
= (-9x3)(6x2) + (2x2)(6x2) + (-4x)(6x2) + (5)(6x2)
= -54x5 + 12x4 - 24x3 + 30x2
ตอบ -54x5 + 12x4 - 24x3 + 30x2

2.3 การหารพหุนามด้วยเอกนาม
หลักเกณฑ์ในการหารพหุนามด้วยเอกนาม มีดังนี้
การหาผลหารของพหุนามด้วยเอกนามที่ไม่เป็นศูนย์ ทาได้โดยหารแต่ละพจน์ของพหุนาม
ด้วยเอกนาม แล้วนาผลหารเหล่านั้นมาบวกกัน
ตัวหาร ผลหาร และตัวตั้ง ในกรณีที่เป็นการหารลงตัวมีความสัมพันธ์กัน ดังนี้

ตัวตั้ง = ตัวหาร  ผลหาร

ตัวอย่างที่ 1 จงหาร 20x5 - 16x4 + 8x2 ด้วย 4x2

20 x 5  16 x 4  8 x 2 20 x 5  ( 16 x 4 )  8 x 2
วิธีทา =
4x2 4 x2
20 x 5 ( 16 x 2 ) 8 x 2
= 2  2  2
4x 4x 4x
= 5x3 + (-4x2) + 2 = 5x3 - 4x2 + 2
ตอบ 5x3 - 4x2 + 2
 27 x 4 y 2  18 x 3 y 3  36 x 4 y 5
ตัวอย่างที่ 2 จงหาผลหาร
9 x 3 y 2
27 x 4 y 2  18 x 3 y 3  36 x 4 y 5 27 x 4 y 2  ( 18 x 3 y 3 )  ( 36 x 4 y 5 )
วิธีทา =
9 x 3 y 2 9 x 3 y 2
27 x 4 y 2 ( 18 x 3 y 3 ) ( 36 x 4 y 5 )
=  
9 x 3 y 2 9 x 3 y 2 9 x 3 y 2
= -3x + 2y + 4xy3
= 4xy3 - 3x + 2y
ตอบ 4xy3 - 3x + 2y
 แบบฝึกหัดที่ 1
1. จงหาผลบวกและผลลบของพหุนามในแต่ละข้อต่อไปนี้ โดยใช้พหุนามแรกเป็นตัวตั้ง
1.1 4x2 + 5x - 7 กับ 3x2 - 2x - 9
ผลบวก ผลลบ
= 4x2 + 5x – 7 + 3x2 - 2x - 9 = 4x2 + 5x – 7 - 3x2 - 2x - 9
= 7x2 + 3x – 16 = x2 + 7x + 2

1.2 3x2y - 2xy + 3y กับ -5xy - 7y

ผลบวก ผลลบ
=……………………………………. =………………………………………….
=………………………………………. =………………………………………….
=…………………………………….... =…………………………………………

1.3 5a4 - 7a3 + 4a - 5 กับ -6a4 + 3a2 - 4a + 3

ผลบวก ผลลบ
=……………………………………… =………………………………………….
=……………………………………… =………………………………………….
=……………………………………... =…………………………………………

1.4 5a2b + 7b3 กับ -7b3 - 5a2b+ 3ab2 - 4a3

ผลบวก ผลลบ
=…………………………………….. =………………………………………….
=…………………………………….. =………………………………………….
=…………………………………….. =………………………………….………

1.5 4xy - 5xz + 3xyz กับ -5xyz + 3xy - 7xz

ผลบวก ผลลบ
=………………………………………… =…………………………………………..
=………………………………………… =…………………………………………..
=……………………………………....... =…………………………………………..

1.6 x3y - 9xy3 - x4 - 5y4 กับ -5xy3 + 3x3y - 7y4

ผลบวก ผลลบ
=………………………………………… =……………………………………………
=……………………………………....... =……………………………………………
=……………………………………....... =……………………………………………
 1.7 9a2 - 5b2 + 3ab กับ 8b2 + 6ab
ผลบวก ผลลบ
=………………………………………… =……………………………………………
=……………………………………....... =……………………………………………
=……………………………………....... =……………………………………………

1.8 3x2 - 6y + 7 กับ -5x2 - 9y + 2

ผลบวก ผลลบ
=………………………………………… =……………………………………………
=……………………………………....... =……………………………………………
=……………………………………....... =……………………………………………

2. จงหาผลคูณต่อไปนี้
2.1 (5x)(3x + 7) = (5x)(3x) + (5x)(7)
= 15x2 + 35x

2.2 (-3x2)(10x3 - 6x2 + 5) =…………………………………………………………………

=…………………………………………………………………
=…………………………………………………………………

2.3 (5x2 + 2x - 3)(3x3) =…………………………………………………………………

=…………………………………………………………………
=…………………………………………………………………

2.4 (-2a)(a2 - 5a + 7) =…………………………………………………………………

=…………………………………………………………………
=…………………………………………………………………

2.5 (-a3 + 4a2 - 3a + 7)(2a2) =…………………………………………………………………

=…………………………………………………………………
=…………………………………………………………………
 1
2.6 (- x2y)(24xy - 42x2 + 12) =…………………………………………………………………
6
=…………………………………………………………………
=…………………………………………………………………

2.7 (-5x)(x3 + 4x + 7) =…………………………………………………………………

=…………………………………………………………………
=…………………………………………………………………

2.8 (-8ab3)(6a3 - 5b - 3) =…………………………………………………………………

=…………………………………………………………………
=…………………………………………………………………

3. จงหาผลหารต่อไปนี้
14x 3  7x 2  21x 14x 3 ( 7x 2 ) 21x
3.1 =  
7x 7x 7x 7x
= 2x2 – x + 3

35x 3  45x 5  15x 7

3.2 =…………………………………………………………………
5x 2
=…………………………………………………………………

=…………………………………………………………………

9ab  18a 2 b  27a 2 b 3

3.3 =…………………………………………………………………
3ab
=…………………………………………………………………

=…………………………………………………………………

15a 2 b 4  3a 2 b 2  21a 3
3.4 =…………………………………………………………………
3a 2
=…………………………………………………………………

=…………………………………………………………………
 7x 4 y 2  6x 3 y 3  2x 2 y 4
3.5 =…………………………………………………………………
2x 2 y 2
=…………………………………………………………………

=…………………………………………………………………

ab  9a 3 b 2  3ab 5
3.6 =……………………..…………………………………………
ab
=…………………………………………………………………

=…………………………………………………………………

5x 4  20x 7  15x 8

3.7 =…………………….…………..………………………………
5x 4
=…………………………………………………………………

=…………………………………………………………………

12x 3 y  28x 4 y 2  36x 2 y 4

3.8 =……………………………………………………………
4xy
=……………………………………………………………

=……………………………………………………………