Muaña, Jea Marie
Muaña, Jea Marie
Muaña, Jea Marie
Samal Sitio Pasig, Peñaplata, Samal District, Island Garden City of Samal
MASTERPIECES:
An Original Literary Composition & Compendium
Submitted to:
Submitted by:
JANUARY 2024
TABLE OF CONTENTS
FORWORD I
ABOUT THE AUTHOR II
ACKNOWLEDGMENT III
DEDICATION IV
ORIGINAL LITERARY
COMPOSITION:
1.PROSE
1.1 EARTHQUAKE DRILL
1.2 LIPAY KAYKO
1.3 MENTAL HEALTH
1.4 WITH THE FISH HAS SCALE BY
MA ELENA PATERNO
1.5 DIARY OF YOUNG GIRL BY
ANN
FRANK
1.6 100 TULA PARA KAY STELLA
BY
JASON PAUL LAXAMANA
2.POETRY
2.1 ANG LAGALAG NA ANAK
2.2 PAGHIMAY
2.3 FRIENDSHIP
2.4 KAHALAGAHAN NG BUHAY
2.5 ADVENTUROUS
2.6 BIAG NI LAM ANG BY PEDRO
BUKAKENG
3.DRAMA
3.1 MY TWIN BROTHER IS
GIRL,BOY,BAKLA,TOMBOY
3.2 LOVING WAS A BIG MISTAKE
3.3 ANG KUL PUGOT
3.4 NOCHE BUENA
3.5 ANG HULING EL BIMBO THE
MUSICAL BY DINGDONG
3.6 HAMILTON BY LIN MANUEL ..
NOVERINO
- SHORT DOCUMENTARY FILM
NARRATIVE
- DRAFTS
- DOCUMENTATION
FORWORD
I would like to express my deep gratitude to all those who have played a part in shaping my journey. To
my mentors, friends, and family thank you for inspiring me and supporting me in my pursuit of knowledge
and growth and to you, the reader, may this compendium be a source of inspiration and pure enjoyment.
So, dear reader, I invite you to embark on this extraordinary adventure with me. Open the pages, explore
the chapters, and let the wonders within this compendium on your own personal journey of discovery.
ABOUT THE AUTHOR
I am Jea Mary L. Muaña, I live in Island Garden City of Samal Barangay Guilon, I have 3 siblings and I am
the eldest and I'm 17 years old, I love playing volleyball, watching movies, and reading wattpad.
ACKNOWLEDGEMENT
I would like to express deepest gratitude to all those who have contributed to the
creation of this compendium. First and foremost, I would like to thank you my family for
their unwavering support and encouragement throughout this journey. I am immensely
grateful to my mentor, Mark Joel De Asis, for their guidance and expertise. Their valuable
insight have been instrumental in shaping this compendium into its final form .
DEDICATION
EARTHQUAKE DRILL
Noong Nobyembre 9 2023 nanindigan ang Samal Senior High School na nagkakaisa habang nagsanib-
puwersa ang mga mag-aaral at guro sa 4th Quarter National Simultaneous Earthquake Drill noong 9 ng
umaga na may matibay na pangako sa kahandaan sa sakuna, nagtipon ang mga estudyante upang
matiyak na kapag umuuga ang lupa, nananatiling hindi natitinag ang aming kahandaan.
Sa harap ng kawalang-katiyakan, naaalala natin: 'Ang pagiging handa sa sakuna ang ating kalasag, at ang
pagkakaisa ang ating lakas.' Habang umaalingawngaw ang mga alarma sa mga bulwagan, ang bawat
kalahok ay nagpakita ng kahanga-hangang pakiramdam ng responsibilidad, na nagpapakita na hindi lang
mga mag-aaral at guro, ngunit isang komunidad na nakatuon sa kaligtasan at katatagan. Ang drill
ngayong araw ay nagsisilbing paalala na kapag magkasama, malalampasan ang anumang unos na
darating.
Ang Samal Senior High School ay hindi lamang isang lugar ng pag-aaral; ito ay isang kanlungan ng
paghahanda at pagkakaisa. Ipinagmamalaking maging bahagi ng isang paaralan na pinahahalagahan ang
kaligtasan at kahandaan higit sa lahat. Patuloy bumuo ng kinabukasan kung saan ang pangako sa
paghahanda sa sakuna ay hindi natitinag, na tinitiyak na walang hamon ang makakasira ng inyong pasya.
Genre of Literature: PROSE
Literally Category : NON-FICTION
Literally Example : DIARY
Literally Entry : 2
Lipay Kaayo Ko
Dec. 24 2023
Sunday
Dear Diary
Karong adlawa kay wala namay klase nagtrabaho ko sugod 16 hantud karon maong nakaipon-ipon
najud kug dako-dako ang purpose nako nganong naningkamot ko karon aron naa mi pang handa rong
pasko.
Wala jud ko nag tuo nga karong adlawa mahatagan kug grasya lipay kaayo ko kay gi hatagan ko ug 1k sa
akong amo alang pinaskuhan ug sa tanan nakong kahago sa pag trabaho sa ilaha dako kaayo akong
kalipay kay tungod ato naa najud kuy ikahatag kang mama ug kang papa.
Paguli nako wala ko nag expect na naa ang akong mga iyaan ug mga igagaw gikan sa Davao para diri mag
celebrate ug pasko maong lipay kaayo ko kay panagsa rajud sila maka uli.
XOXO
SELF
Genre of Literature: PROSE
Literally Category : NON-FICTION
Literally Example : ESSAY
Literally Entry : 3
MENTAL HEALTH
In every stage of our lives, we face different challenges and obstacles. Despite the success and
happiness, we cannot avoid moments when our mental stage becomes different. Our mental health is an
important aspect of our overall well-being as individuals. It gives us the ability to face the challenges of life,
achieve our dreams, and have meaningful and fulfilling relationship with others. However, in the present
time, the issue of mental health continues to grow and increase. Many of us experience symptoms of stress,
anxiety, depression, and other mental illnesses. This should not be taken lightly, as our mental health as a
significant impact on our overall health and quality of life.
In our society, there are misconceptions and stigma surrounding people with mental health illnesses. This
leads to fear, shame, and Deniel of support for those who need it. But in reality, mental illnesses should not
be ashamed of or seen as weakness.. They are medical condition that require help and support from our
community. We need to prioritize our mental health and take steps to take care of it. First, it is important
to be aware of the sign of mental health illnesses and seek professional help when needed. Psychologist
and psychiatrist are expert who van provide the right support and medication for people with mental
illnesses.
It is important to strength our relationship with others to have a healthy mental stage. Having trustworthy
people who can listen and understand us is an important part of self care. We can also join support groups
or organizations than aim to provide support and knowledge about mental health. Above all, we should
promote awareness and education about mental health in our community by providing information and
debunking misconception, we can help people experiencing mental illnesses to seek the help and support
they need. It is important part of our lives that we should take care of and support.
Genre of Literature: PROSE
Literally Category : FICTION
Literally Example : FOLKTALE
Literally Entry : 4
Ang kwentong ito ay tungkol sa magandang babae na binigyan ng sumpa ng hari ng mga alimango.
Lumaki sya bilang magandang dalagita at alam nya ito kaya sya ay madalas pumupunta sa batis upang
pagmasdan ang kanyang sarili. Isang araw may nakita syang alimango sa batis at nilapitan nya ito upang
makipagkaibigan subalit ang hari ng mga alimango ay tumalon sa mukha ng dalaga dahilan upang
magkaroon ito ng mga galos at sugat binuhusan nya ito ng malamig na tubig ang kanyang mga sugat
ngunit bigla nalang itong tumigas at nagkaroon ng mga kaliskis na parang isda binigyan pala sya ng isang
sumpa ang hari ng mga alimango kaya nakakaagaw pansin ang liksi ng mga isda at lumalangoy ito palayo
dahil ayaw nila makita ang kanilang repleksyon na nagpapaalala sa nawala nitong kagandahan.
Genre of Literature: PROSE
Literally Category : NON-FICTION
Literally Example : JOURNAL
Literally Entry : 5
Ang kwento na ito ay tungkol babae na hango sa totoong buhay dahil ito ay hindi lamang tungkol
sa kanya ngunit para rin sa maraming tao na nakaranas ng digmaan. Ang pamilya ng batang babae ay
nagtago noong ikalawang digmaang pandaigdigan ginugol ang dalawang taong kanilang buhay sa ligtas
sa lugar upang maprotektahan ang kanilang mga sarili, ngunit sa kasamaang palad nahila sa kanilang
pinagtataguan ilang linggo lamang ang layo mula sa pagpapalaya. Ang batang babae ay maraming
naglalaro sa kanyang isipan kung bakit nangyayari ang mga bagay na iyon subalit na isip nya din na ang
lahat ng bagay ay mayroong rason kung bakit ito nangyayari.
Genre of Literature: PROSE
Literally Category : FICTION
Literally Example : NOVEL
Literally Entry : 6
Ang kwentong ito ay tungkol sa isang lalaki sa pagsusulat at pagpapahayag ng kanyang saluobin ng
damdamin sya ay mahiyain sa maraming tao ngunit sa pagkakataong sya lng mag isa ay kayang-kaya nya
ang kanyang sarili. Ngunit kahit sya ay mahiyain ay marami parin ang gustong makipagkaibigan sya kanya
dimo aakalain ang taong ito na subrang mahiyain ay may dalawa palang dalaga ang lihim na umiibig sa
kanya ginawa nya ang tulang ito para kay Stella upang ipahayag na mahal nya din ito subalit huli na ang
lahat dahil magkakaroon na ito ang anak sa ibang lalake.
II.
POETRY
Genre of Literature: POETRY
Literally Category : FICTION
Literally Example : SHORT STORY
Literally Entry : 7
Ang magsasaka ay may dalawang anak, ang bunso ay hindi na nais manatili sa bahay ng kanyang
ama kaya hinati nya ang lahat ng ari-arian para sa dalawang anak. Ang bunsong anak ay kinuha ang lahat
ng mana at nagpakalayo-layo.
Makalipas ang mahabang pabahon, ang bunsong anak ay naghirap dahil napunta ang lahat ng mana sa
walang kabuluhang bagay. At wala siyang naisin na paraan para ma buhay kaya nagtrabaho siya sa ibang
tao dahil nangangailangan sya ng pera para sya ay mabuhay.
Dumating ang mga panahon na naaalala nya ang kanyang buhay noong sya ay nasa kanyang ama pa.
Naaalala sya na ang kanyang ama ang nagpapakain sa mga manggagawa habang sya ay malapit na sa
kamatayan sa paghahana ng pagkain.
Humanap sya ng paraan upang balikan nya nag kanyang ama noong nagkita sila ay naawa ang ama at
kinuha sya at niyapos at hinagkan. Sinabi nya sa kanyang ama na nagsisisi at naghihinayang akong
tawagin monh anak dahiln sa gimawa kong kamalian.
Genre of Literature: POETRY
Literally Category : LYRICS
Literally Example : ELEGY
Literally Entry :8
PAGHIMLAY
Literally Entry : 9
Friendship
(Verse 1)
(Chorus)
(Bridge)
(Chorus)
(Outro)
KAHALAGAHAN NG BUHAY
ADVENTUROUS
never ceases
Ang ipinapahiwatig ng tulang ito ay tungkol sa isang taong gagawin ang lahat upang makaya ang
trabaho at magkaroon ng sapat na pera upang matustusan ang kanyang sarili. Ito din ay nagpapakita ng
pag-asa at pagsisikap na kahit na ano pa man ang pagsubok na darating sa kanyang buhay makakaya nya
ito masulusyonan tandaang mabuti na kahit anong pagsubok ang darating sa ka ating buhay wag
mawalan ng pag-asa na lahat ng ito ay isa lamang pagsubok ng maykapal upang makita na kaya mong
lampasan ang lahat ng hamon na darating sayo.
III.
DRAMA
Genre of Literature: DRAMA
Literally Category : CONTEMPORARY
Literally Example : COMEDY
Literally Entry :13
Nakita ng kaibigan ni boy si girl na ay kasamang ibang lalaki kaya sinabi nya ito kay boy nong una
hindi naniniwala si boy sa kaibigan nya..
Pumunta si boy sa mall at pinakita ng kaibigan nya kung saan si girl nakita nya na may kasamang
ibang lalaki si girl kaya nilapitan nya ito.
Umalis si boy habang umiiyak pag dating ni boy sa bahay nila kumuha sya ng blade at nag las las
mga ilang araw nalaman ni girl na wla na si boy at doon may inabot ang katulong ni boy sa kanya
na letter
Sa letter
Salamat sa pagmamahal na binigay mo sana di ko nalang pinilit ang sarili ko sayo.Now I know that
loving you was a big mistake .
Umiyak si girl pero alam nya na di nya na maibabalik ang buhay ni Josh
THE END
Genre of Literature: DRAMA
Literally Category : CONTEMPORARY
Literally Example : FARCE
Literally Entry : 15
Kul Pugot: (may binubugaw ng pasigaw) hey! hoy! hey! wag kayo riyan! hoy! doon kayo!
Kul Pugot: hey
Interviewer: ay magandang araw po manong
Kul Pugot: hey!
Kul Pugot: ay neh magandang araw oh
Interviewer: ay hellow po manong
Kul Pugot: oh
Interviewer: ay eh reporter po ako sa TV gusto ko lang po sanang gumawa ng research tungkol po sa
pamumuhan dito sa bukid lalong lalo napo sa pag-aalaga ng mga hayop pwede kopo ba kayong ma
interview?
Kul Pugot: ay oh oo oo uki lang ok
Interviewer: ay sige ready ko lang
Kul Pugot: ay oo
Kul Pugot: hey! (pasigaw na may binubugaw)
Interviewer: ay ayon po napansin ko pong may binabantayan kayong mga kalabaw
Kul Pugot: ay oo ayown may dalawang kalabaw diyan oh oh (tuturo sa malayo)
Interviewer: ay sino po ang nag-aalaga sa kanila
Kul Pugot: (tuturo sa malayo) ay alin diyan yung puti oh yung itim?
Interviewer: ahh ahh yung puti po
Kul Pugot: ahh ay yung puti ay ako yung nag-aalaga diyan
Interviewer: eh dun naman po sa itim?
Kul Pugot: ayy ako din ( sabay turo sa sarili) MAGPAKITA NG MUKHANG NAGUGULUHAN
Interviewer: eh ano naman pong kinakain nila?
Kul Pugot: alin diyan yung puti ohh yung itim?
Interviewer: yung puti po ( nagalangan na tanong)
Kul Pugot: ayy yung puti ang pinapakain ko jan ay yung sariwang damo kinukuha ko don sa likod ng
bundok (OA na pagturo sa malayo)
Interviewer: eh dun naman po sa itim?
Kul Pugot: ahh yung itim ganoon din
Genre of Literature: DRAMA
Literally Category : CONTEMPERARY
Literally Example : MELO-DRAMA
Literally Entry : 16
NOCHE BUENA
Gabi. Maaliwalas na bulwagan ng isang maayos na tahanan. Sa isang tabi ay may isang bilog na
hapag na may mantel at isang "florerang" nakapatong. Isang estante ng mga aklat ang nasa isang sulok at
may ilang kwadrong nakapalamuti sa mga palarindigan. Sa isang tabi ay may isa naming hapag na
kinapapatungan ng isang radio. May pintuan sa dakong kaliwa ng bulwagan na may kurtina. Maliwanag
ang ilaw.
Sa pagbukas ng tabing ay makikitang si Aling Tayang ay tila nagsisiyasat sa bulwagan. Sa isang tumba-
tumbang naroon ay mauupo siya pagkatapos. Titindig uli. Magpapahalatang may hinihintay na
kinaiinipan. Uupo na naman sa silya. Pagagalawin ang silya. Sa radyo'y maririnig ang awit na "Silent Night,
Holy Night!". Papasok si Sepa mula sa pintuang may kurtina.
SEPA: Nana Tayang, talaga bang darating sila. Gabing-gabi naly wala pa sila el
TAYANG: Ha? Ano ka mo?
SEPA: Kung darating hong talga ang inyong mga anak.
TAYANG: Sarhan mo nga muna ang radio at nang maintindihan kita. (Isasara ni Sepa ang radyo) Ano ba
ang sinasabi mo,ha, Sepa?
SEPA: Kung darating po ang mga anak ninyong pinaghahandaan natin ng mapagsalu-
saluhan!
TAYANG: Aba, oo... Darating sila, pagkat aking ipinagbilin. Tuwing pasko'y talagang nagsasalu-salo kami..
SEPA: Malayo ho ba ang kani-kanilang bahay?
TAYANG: hindi naman siguro. Naririto rin silang lahat sa Maynila, magkakaiba nga
lamang ng lugar. SEPA: Kasily hindi ho natin napag-uusapan sila. Aa'pat na araw lamang ako palibhasa sa
inyo rito.
The end
Genre of Literature: DRAMA
Literally Category : CLASSICAL
Literally Example : MUSICAL
Literally Entry :17
Ang kwentong ito ay ang pagpapahalaga sa musikang sining at kilala ito bilang kanyang gawin ang
isang kwento na kahanga-hanga, makatutuhanan at may kaugnayan sa buhay ng isang tao. Ito ay hango
sa isang ambisyon at pangarap ng mga tao na naayon sa lahat ng gustong manood nito.
”SHORT
DOCUMENTARY
FILM
NARRATIVE”
Ang mga magsasaka ang gulugod ng ating lipunan. Sila ang nagbibigay sa atin ng lahat ng pagkain na ating
kinakain. Dahil dito, ang buong populasyon ng bansa ay nakasalalay sa mga magsasaka. Maging ito ang
pinakamaliit o pinakamalaking bansa. Dahil sa kanila lamang tayo nabubuhay sa planeta. Kaya ang mga Magsasaka
ang pinakamahalagang tao sa mundo. Kahit na ang mga magsasaka ay may napakalaking kahalagahan ay wala pa
rin silang maayos na pamumuhay. Malaki ang kahalagahan ng mga magsasaka sa ating lipunan. Sila ang
nagbibigay sa atin ng makakain. Dahil ang bawat tao ay nangangailangan ng tamang pagkain para sa kanilang
pamumuhay, kaya sila ay isang pangangailangan sa lipunan.
May iba't ibang uri ng magsasaka. At lahat sila ay may pantay na kahalagahan. Una ay ang mga magsasaka na
nagtatanim ng isang pananim tulad ng trigo, barley, palay, at iba pa. Dahil ang pinakamataas na paggamit sa mga
bahay ng Indian ay trigo at palay. Kaya, ang pagtatanim ng trigo at palay ay higit sa pagsasaka. Bukod dito, ang
mga magsasaka na nagtatanim ng mga pananim na ito ay ang pangunahing kahalagahan. Pangalawa, ay ang mga
nagtatanim ng mga prutas. Ang mga magsasaka na ito ay kailangang ihanda ang lupa para sa iba't ibang uri ng
prutas. Dahil tumutubo ang mga prutas na ito ayon sa panahon. Samakatuwid ang mga magsasaka ay kailangang
magkaroon ng isang mahusay na kaalaman sa mga prutas at pananim. Marami pang magsasaka na nagtatanim ng
iba't ibang uri. Higit pa rito, lahat sila ay kailangang magtrabaho nang husto upang makakuha ng maximum na pag-
aani.
“DRAFTS”
“DOCUMENTATIONS”